ανοια
Πώς τα ζευγάρια γερνούν μαζί, αλλά με διαφορετικούς ρυθμούς, όταν η άνοια και οι φυσικές αλλαγές τους φέρνουν αντιμέτωπους με νέες προκλήσεις.

Ο Φρεντ και η Μπέτι Σλίσελ βίωσαν μια ζωή γεμάτη αγάπη και κοινές αναμνήσεις, μεγαλώνοντας παιδιά και ταξιδεύοντας τον κόσμο. Σήμερα, μετά από 70 χρόνια γάμου, η άνοια έχει φέρει αλλαγές στην καθημερινότητά τους, όμως η αφοσίωσή τους παραμένει ακλόνητη. Η ιστορία τους αποτυπώνει τη δυσκολία, αλλά και τη δύναμη του να συνεχίσουν να ζουν κοντά ο ένας στον άλλο, παρά τις προκλήσεις της ηλικίας και των διαφορετικών αναγκών που δημιουργεί η άνοια.

Ο Φρεντ και η Μπέτι Σλίσελ γνωρίστηκαν σε ραντεβού στα τυφλά ένα Χάλογουιν, ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν. Μαζί αγόρασαν σπίτι, μεγάλωσαν τρία παιδιά και ταξίδεψαν σε όλον τον κόσμο. Yστερα από 70 χρόνια η ιστορία αγάπης τους συνεχίζεται, αν και όχι με τον τρόπο που περίμεναν. Κάθε πρωί ο 94χρονος Φρεντ τυλίγει σε μια χαρτοπετσέτα ένα μικρό κομμάτι κέικ, φεύγει από το διαμέρισμά του και πηγαίνει περπατώντας να δει τη γυναίκα του.

Η 93χρονη Μπέτι πάσχει από άνοια και ζει σε ένα διαμέρισμα στο ίδιο συγκρότημα, όπου λαμβάνει ειδική φροντίδα για τη μνήμη. Καθώς η Μπέτι δεν είναι πλέον σε θέση να φάει μόνη της, ο Φρεντ τής δίνει το κέικ στο στόμα. Oταν τελειώσει, της διαβάζει κάποιο άρθρο ή κάτι που έγραψε ο ίδιος. «Σου αρέσει;» τη ρώτησε πρόσφατα, ένα από αυτά τα πρωινά. Τον κοίταξε και του έγνεψε καταφατικά. «Αυτό με γεμίζει» λέει ο Φρεντ Σλίσελ.

Oπως εκατομμύρια ζευγάρια, οι Σλίσελ γέρασαν ταυτόχρονα χρονολογικά, αλλά όχι σωματικά και νοητικά. Καθώς οι Αμερικανοί ζουν πλέον περισσότερο καιρό με χρόνιες παθήσεις, οι τυχόν διαφορές στα ζευγάρια γίνονται όλο και πιο έντονες. Η δρ Λουίζ Aρονσον, γηρίατρος και συγγραφέας, λέει ότι καθώς οι άνθρωποι γερνούν, οι δρόμοι της γήρανσής τους συχνά αποκλίνουν για λόγους βιολογικούς, συμπεριφορικούς και, σε ορισμένες περιπτώσεις, λόγω τυχαίων παραγόντων.

Υπάρχουν διαφορές με βάση το φύλο στο ανοσοποιητικό σύστημα και στο αίμα, στη δομή των κυττάρων και στον εγκέφαλο. Υπάρχουν διαφορετικά γενετικά χαρακτηριστικά και διαφορετικές συνήθειες. Κάποιος που κάπνιζε, αγαπούσε το κόκκινο κρέας, δεν ασκούνταν και ήταν αγχώδης και εργασιομανής είναι πιθανόν βιολογικά πιο ηλικιωμένος σε σχέση με τον σύντροφό του, ο οποίος είχε πιο υγιεινές συνήθειες, λέει η Αρονσον.

Οι ειδικές μονάδες υποστηριζόμενης διαβίωσης

Σήμερα λειτουργούν στις ΗΠΑ περισσότερες από 1,5 εκατ. μονάδες ανεξάρτητης και υποστηριζόμενης διαβίωσης, με ποσοστό πληρότητας σχεδόν 90%, γεγονός που εκφράζει εύγλωττα την αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο γερνούν τα ζευγάρια. Το ζεύγος Σλίσελ επέλεξε το RiverSpring Living, ένα συγκρότημα 130 στρεμμάτων στο Ρίβερντεϊλ της Νέας Υόρκης, που προσφέρει επιλογές ανεξάρτητης και υποβοηθούμενης διαβίωσης, καθώς και νοσηλευτική φροντίδα.

Ο διευθύνων σύμβουλος του RiverSpring, Ντέιβιντ Πόμερανζ, λέει ότι βλέπει πλέον περισσότερα ζευγάρια να ζουν χωριστά εντός του συγκροτήματος και ότι υπάρχουν και άλλα που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον. Το αποδίδει αυτό στην αύξηση της διάρκειας ζωής και στον μεγαλύτερο αριθμό των πασχόντων από άνοια. Οι σύζυγοι δεν μπορούν να φροντίζουν το άλλο τους μισό αλλά δεν θέλουν να είναι μακριά του.

«Παντρεύονται, κάνουν παιδιά και γερνούν μαζί» λέει. «Δεν έχουν σκεφτεί ποτέ ότι μπορεί μεγαλώνοντας να έχουν διαφορετικές ανάγκες». Οταν τελικά το σκέφτονται, τα ζευγάρια που είναι πολύ καιρό μαζί και δεν μπορούν πια να φροντίζουν ο ένας τον άλλον βρίσκονται αντιμέτωπα με το ερώτημα αν και πώς μπορούν να μείνουν μαζί και κοιτάζουν ποιες από τις διαθέσιμες λύσεις μπορούν να αντέξουν οικονομικά.

Τα διαμερίσματα ανεξάρτητης και υποβοηθούμενης διαβίωσης του RiverSpring ενοικιάζονται σε μεγάλο βαθμό ιδιωτικά. Το μηνιαίο κόστος για ένα διαμέρισμα με ένα υπνοδωμάτιο κυμαίνεται από 4.700 έως 10.500 δολάρια. Το αντίστοιχο κόστος σε μια μονάδα υποβοηθούμενης διαβίωσης για άτομα με άνοια κυμαίνεται από 15.496 έως 16.848 δολάρια. Το συγκρότημα διαθέτει επίσης 35 διαμερίσματα υποβοηθούμενης διαβίωσης σε δικαιούχους του Medicaid. Υπάρχει λίστα αναμονής.

Ο Πόμερανζ σημειώνει ότι υπηρεσίες σαν αυτές του RiverSpring απαλλάσσουν τον υγιέστερο από τους δύο συζύγους από την 24ωρη φροντίδα του άλλου και του δίνουν χρόνο για τον εαυτό του.

Η Μάρσια Μίλερ είναι 81 ετών και ζει σε ένα διαμέρισμα ανεξάρτητης διαβίωσης στο συγκρότημα. Ο σύζυγός της, Μπάρνετ, είναι σε μονάδα για άτομα με άνοια στο ίδιο συγκρότημα. Εκείνη δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του, αλλά τον βλέπει καθημερινά και ξέρει ότι τον φροντίζουν. Η Μάρσια μπορεί να κάνει μαθήματα και να πηγαίνει στο μουσείο.

Υπάρχουν πρακτικά αλλά και συναισθηματικά οφέλη στο να ζεις ξεχωριστά από τον άλλον αλλά κοντά του, λέει η Αρονσον. Ασχετα από την ηλικία, πολλοί ηλικιωμένοι σύντροφοι παραμένουν αφοσιωμένοι ο ένας στον άλλο και βρίσκουν παρηγοριά στο να είναι κοντά. Η παρουσία του υγιέστερου από τους συντρόφους δείχνει στο προσωπικό ότι κάποιος ενδιαφέρεται και παρακολουθεί. Ενα άτομο με άνοια μπορεί να μην αναγνωρίζει τον ή τη σύντροφό του, αλλά μπορεί να γνωρίζει τη φωνή ή το πρόσωπό του και να νιώθει οικειότητα και παρηγοριά.

Οι Σλίσελ παντρεύτηκαν νέοι. Ο Φρεντ ήταν 22 και η Μπέτι 20. Εκείνος πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του ως σύμβουλος επιχειρήσεων και συμβασιούχος καθηγητής στο πανεπιστήμιο. Η Μπέτι μεγάλωσε τα παιδιά τους, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην εκπαίδευση και στη βιβλιοθηκονομία και εργάστηκε σε βιβλιοθήκες. Είχαν μια ενεργή ζωή: παρακολουθούσαν παραστάσεις μπαλέτου, απολάμβαναν συναυλίες κλασικής μουσικής και επισκέπτονταν πάρκα και αρχαιότητες.

Τα πρώτα σημάδια, η επιδείνωση και ο φόβος

Πριν από περίπου 10 χρόνια ο Φρεντ άρχισε να παρατηρεί αρχικά σημάδια άνοιας στην Μπέτι. Εκείνος, μαζί με τα παιδιά τους, συνειδητοποίησε ότι οι δυο τους δεν μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα με το σπίτι των πέντε υπνοδωματίων. Μετακόμισαν σε ένα τριάρι. Ο Φρεντ, ο οποίος καμαρώνει που μπορεί να αυτοεξυπηρετείται, φρόντιζε την Μπέτι καθώς η άνοιά της επιδεινωνόταν. Ύστερα από λίγο καιρό δεν μπορούσε πια να φάει μόνη της, να περπατήσει ή να μιλήσει. «Φοβόμουν τρομερά μήπως πέσω κι εγώ μαζί της» λέει. «Είμαι μικρόσωμος και είμαι γέρος».

Το περασμένο καλοκαίρι, την ημέρα που η Μπέτι μετακόμισε στη μονάδα για άτομα με άνοια ο Φρεντ νοίκιασε στο ίδιο συγκρότημα ένα διαμέρισμα με μία κρεβατοκάμαρα. Η απόσταση είναι οκτώ λεπτά με τα πόδια. «Ήθελα να είμαι με την Μπέτι. Αυτό ήταν το πιο σημαντικό». Η κόρη του τους επισκέπτεται δύο φορές την εβδομάδα. Τις Κυριακές οι γιοι και η νύφη τους έρχονται να δουν τη μαμά τους και μετά πηγαίνουν για φαγητό και σε κάποια θεατρική παράσταση με τον πατέρα τους.

«Ο πατέρας μου έχει ακόμη ανάγκη να απολαμβάνει τη ζωή του» λέει ο γιος του, Αλαν Σλίσελ, επισημαίνοντας ότι ο πατέρας του έχει διαύγεια και καλή σωματική υγεία για την ηλικία του. Παραμένει ενεργός, κάνοντας 20 λεπτά περπάτημα στον κυλιόμενο διάδρομο και σηκώνοντας βάρη. Διαβάζει δύο διαφορετικές εφημερίδες και παρακολουθεί μάθημα ψυχολογίας που προσφέρει το κοντινό κολέγιο. Είναι τυχερός, λέει, που αυτός και η Μπέτι έχουν την άνεση να πληρώνουν για τις υπηρεσίες αυτές. Το δυάρι διαμέρισμά του είναι άνετο και ευχάριστο. Στους τοίχους έχει έργα τέχνης και ταπισερί από τα ταξίδια του ζευγαριού στο Νεπάλ, το Μπουτάν και την Κίνα. Ο Φρεντ βλέπει την Μπέτι δύο φορές την ημέρα, μία το πρωί και μία το απόγευμα. Της μιλάει για ό,τι τον απασχολεί, της διαβάζει άρθρα από τους «Financial Times» και χωρία από δοκίμια που έχει γράψει ο ίδιος.

Σε ένα από αυτά με τίτλο «Πόσων χρόνων είσαι;» ο Φρεντ γράφει για μια φορά που ένας επαίτης αρνήθηκε τα χρήματα που του προσέφεραν, λέγοντας ότι το ζευγάρι ήταν πολύ μεγάλο σε ηλικία. Τότε ήταν λίγο πάνω από 70 και γέλασαν με το περιστατικό. Αυτό όμως έδωσε το έναυσμα στον Φρεντ να αρχίσει να σκέφτεται τις αντιλήψεις για το γήρας και τις διαφορές ανάμεσα στη χρονολογική και τη σωματική ηλικία.

Ο μασίστας του τσίρκου και η αγρότισσα

Πριν από λίγο καιρό ο Φρεντ αναπολούσε το ραντεβού τους στα τυφλά εκείνο το Χάλογουιν. Είχε αργήσει μία ώρα και ήρθε ντυμένος «μασίστας του τσίρκου», ενώ εκείνη είχε ντυθεί αγρότισσα, με τζιν και καρό φανελένιο πουκάμισο. «Θυμάσαι, Μπέτι, πώς γνωριστήκαμε;» τη ρώτησε ένα πρωί, κοιτάζοντας στα μάτια της να δει την ανεπαίσθητη αντίδρασή της. Εμεινε μαζί της μέχρι που την πήρε ο ύπνος.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς

Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 17/03

ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

μολύβια
Απάντηση Γ. Παστιάδη προς το κείμενο της ΑΣΕ και την Χ. Κοφίνα
Ενημερωτικό – απάντηση του εκλεγμένου μέλους του Δ.Σ. της Δ΄ ΕΛΜΕ-Θ Γιώργου Παστιάδη, προς τους κρυπτόμενους ανώνυμους συντάκτες της Α.Σ.Ε.
Απάντηση Γ. Παστιάδη προς το κείμενο της ΑΣΕ και την Χ. Κοφίνα
kathigit400px_2.jpg
Καθηγητές Γαλλικής: «Απαξιώνουν τους εκπαιδευτικούς Ξένων Γλωσσών»
Οι εκπαιδευτικοί ζητούν αναγνώριση της επιστημονικής επάρκειας των εκπαιδευτικών Ξένων Γλωσσών για τον ρόλο των αξιολογητών στις εξετάσεις για το...
Καθηγητές Γαλλικής: «Απαξιώνουν τους εκπαιδευτικούς Ξένων Γλωσσών»
τεμπη
Μεγαλειώδης η μουσική διαμαρτυρία «Η τελευταία στάση» στη Λάρισα στην μνήμη των θυμάτων των Τεμπών
«Θέλω να ζητήσω συγγνώμη εκ μέρους όλων των “μεγάλων”, που δεν προσέξαμε πολύ, που πιστέψαμε πολλά, που δεν αμφισβητήσαμε, που επαναπαυτήκαμε σε αυτά...
Μεγαλειώδης η μουσική διαμαρτυρία «Η τελευταία στάση» στη Λάρισα στην μνήμη των θυμάτων των Τεμπών