Alfavita Newsroom Την τετάρτη οι μαθητές της τρίτης τάξης του Γενικού Λυκείου ξεκινούν τις Πανελλαδικές εξετάσεις με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, άτυπα κωδικοποιημένο μεταξύ των μαθητών, καθηγητών και γονιών ως έκθεση.
Μετρώντας το ρολόι αντίστροφα ας μελετήσουμε κάποιες τελευταίες παρατηρήσεις και συμβουλές σχετικά με το μάθημα της Νεοελληνικής γλώσσας από τους καθηγητές των εκπαιδευτηρίων "Νέα Παιδεία"
Η παράγραφος και η δομή της στις πανελλήνιες εξετάσεις
Γιώργος Σουλτάνης
1. Εισαγωγή
Μία άσκηση που συνηθίζεται στις Πανελλήνιες Εξετάσεις στο πλαίσιο του «Β2» θέματος, όπως αυτό ορίζεται από το Προεδρικό Διάταγμα για την αξιολόγηση των μαθητών στο Λύκειο, είναι σχετικά με τη θεωρία της παραγράφου, τα δομικά μέρη και οι τρόποι ανάπτυξής της.
Η θεωρία αυτή διδάσκεται και αξιολογείται από την Α’ Γυμνασίου ως και την Γ’ Λυκείου. Οι μαθητές εμπεδώνουν με πολλές ασκήσεις ότι η παράγραφος είναι σημαντική τόσο για την υπερδομή ενός κειμένου όσο και ως αυτόνομο στοιχείο του και, όπως μια ολοκληρωμένη παραγωγή λόγου (έκθεση), έτσι και η παράγραφος έχει τρία μέρη: τη θεματική πρόταση / περίοδο (την κεντρική ιδέα της παραγράφου, που συνήθως λειτουργεί ως πρόλογος), τις λεπτομέρειες/σχόλια (τα στοιχεία ανάπτυξης της κεντρικής ιδέας, το κύριο μέρος) και την κατακλείδα (συμπέρασμα). Διδάσκονται ακόμα σταδιακά σε όλες τις τάξεις με ανακεφαλαίωση συνολική στη Γ’ Λυκείου, τους τρόπους ανάπτυξης μιας παραγράφου (παραδείγματα, σύγκριση και αντίθεση, αιτιολόγηση, ορισμός, διαίρεση, αίτια και αποτελέσματα, αναλογία).
Η θεωρία αυτή είναι βασισμένη στο τρίτομο έργο που εκδόθηκε στο τέλος της δεκαετίας του ’70 του Νίκου Θ. Γρηγοριάδη «Το δημιουργικό γράψιμο: η τέχνη και η τεχνική του: δοκίμια προβληματισμού»[1], βιβλία που βοήθησαν εξαιρετικά εκπαιδευτικούς και μαθητές στον τρόπο οργάνωσης του λόγου, καλύπτοντας ένα σημαντικό κενό στην ελληνική βιβλιογραφία. Χωρίς να μειώνουμε την αξία του έργου αυτού, θα πρέπει, ωστόσο να επισημάνουμε ότι στη διεθνή βιβλιογραφία πολλά έχουν αναθεωρηθεί ή εμπλουτιστεί, όχι τόσο στον τομέα της θεωρίας όσο στην εφαρμογή τους στη διδακτική πράξη, στο δημιουργικό γράψιμο και την αξιολόγηση. Συγκεκριμένα, έχει διαπιστωθεί ότι η εξέταση των τρόπων ανάπτυξης σε επίπεδο μεταγλώσσας [λ.χ. Πανελλήνιες 2016: «Να βρείτε δύο τρόπους ανάπτυξης της τρίτης παραγράφου του κειμένου “Μπορούμε να διακρίνουμε … (την τέρψη της ευχάριστης συναναστροφής)” και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με αναφορές στο κείμενο.) δε φαίνεται να έχει εμφανή σκοπό ή λειτουργικότητα. Πιο χρήσιμη θα ήταν η εφαρμογή της γνώσης αυτής στην πράξη και η αξιολόγηση του αν οι μαθητές έχουν αναπτύξει δεξιότητες συγγραφής αποτελεσματικών παραγράφων, που να διαθέτουν δηλαδή οργανωμένη δομή, συνοχή και συνεκτικότητα καθώς και συγκροτημένη αποδεικτική πορεία.
Δωρεάν Ψυχομετρικά Τεστ από το ΕΚΠΑ για τους μαθητές στην μεγαλύτερη έκθεση Σπουδών στην Ελλάδα Spoudase 2017
ΤΕΧΝΟΠΟΛΗ 24 & 25 ΙΟΥΝΙΟΥ (Περισσότερα εδώ) - Είσοδος ΔΩΡΕΑΝ
Αναλυτικά σχόλια και παρατηρήσεις για την άσκηση "Β2" της Έκθεσης στις Πανελλαδικές
Τσατλόγλου Αναστάσιος, φιλόλογος
Η ΑΣΚΗΣΗ «Β2»
Ι. Οι ασκήσεις στους τρόπους και τα μέσα πειθούς
Η επικοινωνία αποτελεί μια διαλογική διαδικασία. H πειθώ είναι μόνο μία περίσταση επικοινωνίας με στόχο τη μεταβολή της σκέψης ή και της συμπεριφοράς ενός δέκτη. Άλλες περιστάσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν η ενημέρωση, η διδασκαλία, η πληροφόρηση. Σε μία ευρύτερη όμως θεώρηση της έννοιας της πειθούς αντιλαμβανόμαστε ότι οποιαδήποτε επικοινωνιακή περίσταση ενέχει στοιχεία πειθούς διότι εκφράζει την πρόθεση ενός πομπού να ασκήσει επίδραση σε έναν δέκτη.
Στη «Ρητορική» του Αριστοτέλη ο ρητορικός λόγος λειτουργεί πειστικά με τρεις τρόπους: μέσω τoυ “ήθους” του πομπού, του "πάθους" του δέκτη και του λογικού επιχειρήματος. Oι σύγχρονες επικοινωνιακές συνθήκες οδήγησαν σε δημιουργία δύο ακόμα τρόπων πειθούς που απορρέουν μέσα από αυτές. Οι επιπλέον αυτοί τρόποι είναι απαραίτητο να διδαχθούν στους μαθητές αν αναλογιστούμε τις σύγχρονες επικοινωνιακές συνθήκες: την επίθεση στο ήθος του αντιπάλου ομιλητή που απορρέει από την επίκληση στο ήθος του πομπού, εφόσον βασίζεται στην εξέταση του ήθους ενός πομπού καθώς και την επίκληση στην αυθεντία που σε μεγάλο βαθμό εντάσσεται στο πλαίσιο της επίκλησης στη λογική.
Συμπλήρωσε το Μηχανογραφικό σου στο Spoudase 2017 στην Τεχνόπολη 24 και 25 Ιουνίου (περισσότερα εδώ)
Γνώρισε εκπροσώπους από Προπτυχιακά Προγράμματα Πανεπιστημίων της Ελλάδας
Παρακολούθησε το workshop: "Διερευνώ τις επαγγελματικές μου προτιμήσεις και αποφασίζω για το μέλλον μου, συμπληρώνοντας σωστά το μηχανογραφικό μου" από το Εργαστήρι Επαγγελατικού Προσανατολισμού και Συμβουλευτικής του ΕΚΠΑ
Η παραγωγή λόγου για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις (προβλήματα και προβληματισμοί)
Γράφει ο Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd από τα εκπαιδευτήρια ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ
1. Εισαγωγή
Η Παραγωγή Λόγου βρίσκεται στην καρδιά της διδασκαλίας και της αξιολόγησης του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Στις Πανελλήνιες Εξετάσεις μάλιστα από το 1947 έως το 2000 αποτελούσε την αποκλειστική άσκηση με θέματα που κινούνται προοδευτικά από τον σχολιασμό μιας σύντομης φράσης[1] έως μεγάλους εκθεσιότιτλους με παραθέματα και ζητουμένα[2].
Με τη μεταρρύθμιση του 1999 (Αναλυτικό Πρόγραμμα, ΥΑ Γ2/1088, ΦΕΚ 561/06-05-1999) η Παραγωγή Λόγου στο Λύκειο παίρνει τη σημερινή της μορφή. Συγκεκριμένα, προβλέπεται για τη γραπτή έκφραση με τον αποφαντικό - κριτικό τρόπο
να προβληματίζεται ο μαθητής για ποικίλα θέματα και να εκφράζεται γραπτά με σαφήνεια· να χειρίζεται τους τρόπους πειθούς (επίκληση στη λογική, στο συναίσθημα, στην αυθεντία) και τα διάφορα μέσα πειθούς (επιχειρήματα, τεκμήρια, περιγραφές, μεταφορές, χιούμορ κτλ.) με τον κατάλληλο τρόπο για να πετύχει τον εκάστοτε επιδιωκόμενο στόχο· να αναπτύξει την ικανότητα να γράφει ποικίλα είδη κειμένων στα οποία κυριαρχεί ο αποφαντικός - κριτικός τρόπος ή παρουσιάζονται οι ποικίλες μείξεις του με τους άλλους τρόπους και να χρησιμοποιεί την κατάλληλη για την περίσταση γλωσσική ποικιλία.
Έτσι, από τις Πανελλήνιες Εξετάσεις του 2000 εμφανίζεται η Παραγωγή Λόγου (άσκηση Γ) σε επικοινωνιακό πλαίσιο, η οποία βαθμολογείται έως το 2008 με το 1/2 των συνολικών μονάδων (50), ενώ από το 2009 και εξής με τα 2/5 (40).
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
