«Το παράδοξο της αφθονίας»

 

Συμβαίνει συχνά: Τα ιδιοτελή, ιδιωτικά και ατομικά τους συμφέροντα, τα ταξικά τους συμφέροντα, να τα βαφτίζουν «εθνικό συμφέρον».

 

Το είχαμε βιώσει και τότε, με την υπογραφή της (ατυχήσασας στην πορεία...) συμφωνίας για τον αγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη. Οπως τώρα με τον «ΤΑP» και με το φυσικό αέριο, έτσι και τότε κάποιοι φέρονταν ωσάν να άρχισε να ρέει το πετρέλαιο από τα ...μπατζάκια τους. Στα δελτία ειδήσεων της εποχής ακούγαμε μάλιστα ότι η υπογραφή εκείνης της συμφωνίας από τους Καραμανλή - Πούτιν ήταν τόσο ιστορική στιγμή που κάποτε δεν απεκλείετο να διδάσκεται από τα βιβλία Ιστορίας...

 

Τις ίδιες ιστορικές «καλλιγραφίες» παρακολουθούμε από προχτές και με αφορμή τον «TAP».

 

Ας κάνουμε, λοιπόν, μια προσπάθεια «προσγείωσης» στην πραγματικότητα.

 

*

 

Η ευλογία του φυσικού πλούτου μετατρέπεται σε ιμπεριαλιστική πολεμική κατάρα σε μια σειρά από χώρες και περιοχές του πλανήτη (τρανό παράδειγμα η Μέση Ανατολή).

 

Ακόμα και στις περιοχές όπου το κυρίαρχο ακόμα στοιχείο δεν είναι ο στρατιωτικός τους στραγγαλισμός από τις «μεγάλες δυνάμεις» και η απόβαση πεζοναυτών (χωρίς να σημαίνει ότι έχουν απαλλαγεί αυτές οι περιφέρειες από θερμές συγκρούσεις), εκείνο που καθορίζει την κατάσταση στο εσωτερικό τους είναι η απόβαση των πολυεθνικών στα εδάφη τους με όρους οικονομικής λεηλασίας.

 

Ενδεικτικά:

 

    Σε μια περιοχή που παράγει 300.000 βαρέλια πετρέλαιο ημερησίως και έχει υπολογιστεί πως η παραγωγή του θα μπορούσε να φθάσει το 1.000.000 βαρέλια, όλος αυτός ο πλούτος δε φαίνεται να διευκολύνει τη ζωή των ανθρώπων. Ο λαός, οι άνθρωποι του Νταρφούρ - για το Νταρφούρ πρόκειται - το μόνο που εισπράττουν είναι δυστυχία, πόνο, φτώχεια και πόλεμο. Η αιτία είναι απλή: Οι πολυεθνικές έχουν εντοπίσει στο Νταρφούρ κοιτάσματα πετρελαίου, αλλά και χαλκού και ουρανίου και χρυσού. Αλλωστε, οι τελευταίες εμφύλιες συγκρούσεις, που έχουν ξεσπάσει από το 2003, αφορούσαν στον έλεγχο του χρυσωρυχείου στο Τζέμπελ Αμερ στο βόρειο Νταρφούρ. Οι πολυεθνικές, όμως, δεν βιάζονται. Περιμένουν πρώτα να σφαχτούν έως τέλους οι φυλές μεταξύ τους. Τότε, η συμφωνία για τις πολυεθνικές θα είναι πολύ πιο συμφέρουσα. Μέχρι τότε, δίπλα στους πετρελαιαγωγούς και στα κοιτάσματα χρυσού, πάνω από 1.500.000 ψυχές πεθαίνουν χωρίς φάρμακα και τρόφιμα.

    Το πετρέλαιο είναι χρυσάφι. Οχι πάντα. Οχι για όλους. Για την Αφρική, η ύπαρξη πετρελαίου είναι μια τραγωδία. Ισοδυναμεί με τη συσσώρευση αμύθητου πλούτου για την ολιγαρχία και ταυτόχρονα είναι αιτία τρόμου και αφανισμού για το λαό, που αποτελεί εξάρτημα εκμετάλλευσης, τόσο των πολυεθνικών όσο και των εκεί κυβερνήσεων και θύμα των ανώμαλων πολιτικών καταστάσεων που υπαγορεύονται από το ποιος θα έχει το πάνω χέρι στο πετρέλαιο. Το παράδειγμα της Νιγηρίας είναι εκκωφαντικό. Μια χώρα πλημμυρισμένη στο πετρέλαιο και στο φυσικό αέριο, η έκτη μεγαλύτερη παραγωγός πετρελαίου και όγδοη παραγωγός φυσικού αερίου του κόσμου, που το 2010 εξήγε 2,5 εκατομμύρια βαρέλια ακατέργαστο πετρέλαιο τη μέρα, έχει 100 εκατομμύρια φτωχούς πολίτες...

 

*

 

Τα μονοπώλια στο χώρο της Ενέργειας λειτουργούν σαν ύαινες που είναι εξοπλισμένες με την επίσημη κρατική πολιτική της χώρας - έδρας τους και ενεργούν σε απόλυτη συμμαχία με τις κυβερνήσεις της ντόπιας πλουτοκρατίας σε κάθε χώρα όπου «επενδύουν». Το ξέρουν καλά οι λαοί της Αφρικής που ακούνε ότι «τα ενεργειακά κοιτάσματα φέρνουν ευημερία»...

 

Ξέρουν ότι η ευημερία και τα κέρδη από τα κοιτάσματα σίγουρα αφορούν στις πολυεθνικές και τα μονοπώλια. Αλλά πόσο βοηθήθηκαν οι λαοί των χωρών που τα «φιλοξενούν»; Αρκεί να κοιτάξει κανείς την εικόνα της φτώχειας σε αυτές τις χώρες.

 

Οπως έχει σημειωθεί από μελετητές, «για δύο δεκαετίες η Αγκόλα, η Νιγηρία και η Γκαμπόν έχουν αντλήσει δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου με κυριότερα αποτελέσματα τη γενικευμένη διαφθορά και τη φτώχεια, φαινόμενο που είναι γνωστό ως "το παράδοξο της αφθονίας". Είναι χαρακτηριστικό πως στη Νιγηρία, η οποία έχει εισπράξει πάνω από 300 δισ. δολάρια από το πετρέλαιο τα τελευταία 25 χρόνια, το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι λιγότερο από 1 δολάριο τη μέρα!».

 

*

 

Θα μπορούσε κανείς να φέρει πολλά παραδείγματα για το πώς ο φυσικός πλούτος σε μια σειρά χώρες μετατρέπεται, στο πλαίσιο της οικοδόμησης και λειτουργίας του καπιταλιστικού κόσμου, σε τραγωδία.

 

    Στο Αζερμπαϊτζάν, που δεν είναι απλώς χώρα διέλευσης όπως «φιλοδοξεί» να γίνει η Ελλάδα, αλλά χώρα παραγωγής του φυσικού αερίου, τα 10 εκατομμύρια των κατοίκων του ζουν στην ανέχεια, το 52% του πληθυσμού του ζει επισήμως κάτω από το όριο της φτώχειας, την ώρα που η διαφθορά βασιλεύει μεταξύ εκείνων που λυμαίνονται το φυσικό αέριο.

    Στη Ρωσία, που είναι η πρώτη παγκοσμίως χώρα παραγωγής φυσικού αερίου, όσο αυξάνονται τα κέρδη των μονοπωλίων, όσο γιγαντώνονται μεγαθήρια τύπου «Γκάζπρομ» που το λυμαίνονται, τόσο αυξάνονται και οι φτωχοί, που επισήμως έχουν εκτιναχτεί στα 25 εκατομμύρια ανθρώπους.

    Στο Τουρκμενιστάν, τέταρτη χώρα παγκοσμίως σε αποθέματα φυσικού αερίου, τα 5 εκατομμύρια των κατοίκων του ζουν με ονομαστικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από 6.000 δολάρια το χρόνο, δηλαδή κατά μέσο όρο με 500 δολάρια το μήνα.

    Στις ΗΠΑ, που είναι η έκτη χώρα παραγωγής φυσικού αερίου στον κόσμο, πάνω από 50 εκατομμύρια άνθρωποι προσπαθούν να επιβιώνουν αναζητώντας τροφή στις ουρές των συσσιτίων.

    Στην Αλγερία, που είναι η δέκατη χώρα σε αποθέματα φυσικού αερίου, το ονομαστικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ των 34 εκατομμυρίων κατοίκων της δεν ξεπερνά καν τα 4.000 δολάρια το χρόνο, δηλαδή ζουν με λιγότερα από 350 δολάρια το μήνα.

    Στο Ιράκ που επί Σαντάμ παρήγε 2.500.000 βαρέλια ημερησίως, αυτός είναι ο λόγος που επί δέκα χρόνια τώρα «παράγονται» καθημερινά εκατόμβες.

    Στη Σαουδική Αραβία, που παράγει 10.000.000 βαρέλια ακαθάριστο πετρέλαιο ημερησίως, αυτός είναι ο λόγος που εδώ και έναν αιώνα η χώρα τελεί υπό το καθεστώς μιας πλουτοκρατικής δεσποτείας με το 1/3 του πληθυσμού της που βρίσκεται σε παραγωγική ηλικία, δηλαδή πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι, να είναι άνεργοι.

 

Αυτή είναι η πραγματικότητα στον κόσμο που επικρατεί «το (καθόλου) παράδοξο της αφθονίας». Αυτή είναι η πραγματικότητα στον κόσμο που τον πλούτο και την εξουσία δεν την έχουν οι λαοί, αλλά τα μονοπώλια. Ουδεμία σχέση, δηλαδή, με τα «Αρλεκιν» του κυβερνητικού «success story».

 

Γράφει:

ο Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ -Ριζοσπάστης, 29/6/2013