Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για την μεσαία τάξη και την σημασία της αφενός για την καταβαράθρωση των ποσοστών του κυβερνώντος κόμματος στις Ευρωεκλογές του Μαΐου αλλά και για την ανάδειξη της κυβέρνησης στις Εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019. Έχει λοιπόν κυριαρχήσει η άποψη ότι η μεσαία τάξη θα αναδείξει με την ψήφο της την επόμενη κυβέρνηση, διότι με αυτόν τον τρόπο θα τιμωρήσει αυτούς που την αγνόησαν και την φόρτωσαν με αναλογικά άδικους φόρους για να «βγει το κάρο από τη λάσπη», δηλαδή να ορθοποδήσει η Εθνική οικονομία και να επιτύχει τους στόχους που έθεσαν οι δανειστές μας. Συμφωνώ με τις αναλύσεις των ειδικών εκλογολόγων, πως θα μπορούσα άλλωστε να διαφωνώ, όταν τις ασπάζονται αναφανδόν τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. και η Ν.Δ., τα οποία διαθέτουν διακεκριμένους επιστήμονες της κοινωνιολογίας, της πολιτικής, της επικοινωνίας και της οικονομίας, οι οποίοι μελέτησαν τα δεδομένα και κατέληξαν σε αυτά τα συμπεράσματα.
Όμως φαίνεται ότι οι περισσότεροι από εμάς συμφωνούμε χωρίς να γνωρίζουμε γιατί, χωρίς να γνωρίζουμε ποιοι ανήκουν στην μεσαία τάξη και αν και εμείς οι ίδιοι ανήκουμε σε αυτήν ή όχι. Ποιοι από εμάς κατανοούμε τα κριτήρια προσδιορισμού της μεσαίας τάξης στις ημέρες μας; Ποιοι από εμάς γνωρίζουμε ότι τα παραπάνω κριτήρια είναι διαφορετικά σε κάθε εποχή;
Ας ξεκινήσουμε την προσέγγισή μας με μία παραδοχή: Η ανώτερη και η κατώτερη τάξη σε κάθε εποχή οριοθετείται εύκολα μόνο με εισοδηματικά κριτήρια, τα οποία προσδιορίζονται από το γεγονός ότι η ανώτερη τάξη κατέχει, κληρονομικώ δικαίω, τα μέσα παραγωγής και η κατώτερη αποζεί από τον σωματικό και πνευματικό της μόχθο, κινώντας με την εργασία της τα μέσα παραγωγής της ανώτερης και άρχουσας τάξης. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος η ανώτερη τάξη ζει κατέχοντας το μεγαλύτερο ποσοστό του παραγόμενου πλούτου και η κατώτερη αποζεί με το προϊόν της εργασίας της και το πενιχρό αντίτιμο αυτής που επιτρέπει η ανώτερη να της αποδίδεται σε κάθε εποχή.
Ανάμεσα στις παραπάνω κοινωνικοοικονομικές τάξεις, σε κάθε εποχή υπήρχε και υπάρχει μία τάξη, η μεσαία τάξη, που διαχρονικά ο αριθμός των μελών της αυξάνεται ή μειώνεται, τουλάχιστον ιδεατά, ανάλογα με τις οικονομικές περιστάσεις και το γεγονός αυτό αποτελεί την κινητήρια δύναμη για κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις στην αστική δημοκρατία.
Δηλαδή, όταν δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι η απόσταση της μεσαίας τάξης σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο από την ανώτερη τάξη μειώνεται, τότε προωθούνται κυβερνήσεις με σοσιαλδημοκρατικούς προσανατολισμούς (ποτέ σοσιαλιστικούς, αλλά αυτό είναι μία άλλη ιστορία) και όταν αντίθετα αυτή η ψευδαίσθηση ξεθωριάζει, τότε κυριαρχούν στις αστικές δημοκρατίες κυβερνήσεις με φιλελεύθερους προσανατολισμούς.
Με οικονομικούς όρους: Όταν η μεσαία τάξη αισθάνεται ότι δεν απέχει και πολύ οικονομικά από την ανώτερη τάξη, τότε είναι πρόσφορη και προωθεί παραχωρήσεις προς την κατώτερη τάξη και επομένως υποστηρίζει και, λόγω του αριθμού της, αναδεικνύει σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις. Όταν όμως αισθάνεται ότι συνθλίβεται και το διαθέσιμο εισόδημά της περιορίζεται, τότε, επειδή αισθάνεται ότι εξωθείται προς την κατώτερη τάξη, αμυνόμενη, υποστηρίζει φιλελεύθερες πολιτικές και αναδεικνύει νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, επειδή πείθεται ότι έχει την δυνατότητα και την αξία να αναρριχηθεί κοινωνικά και να αποφύγει την μετάπτωση στην κατώτερη τάξη, μέσω του περιορισμού των κοινωνικών δαπανών και των φόρων.
Το παραπάνω αξίωμα, το χρησιμοποιεί η ανώτερη και άρχουσα τάξη με αξιοζήλευτη επιδεξιότητα και διατηρεί εδώ και αιώνες την θέση της. Χρησιμοποιεί δηλαδή την μεσαία τάξη, που εν πολλοίς αυτή δημιούργησε (αυτό όμως είναι ένα άλλο θέμα), προκειμένου να μην κινδυνεύει να χάσει τον πλούτο της και την θέση της, που κληρονομικά διαδέχεται με το πέρασμα των χρόνων. Δηλαδή με απλά λόγια: Όταν η ανώτερη τάξη νιώθει ότι απειλείται και υπάρχει πιθανότητα να απολέσει τα προνόμια του ατέρμονου πλουτισμού της, διοχετεύει ένα μικρό μέρος των κερδών της προς την εκάστοτε μεσαία τάξη, προκειμένου αυτή να αισθάνεται ότι προσεγγίζει στην ανώτερη και να εκλέγει, στις αστικές δημοκρατίες, σοσιαλδημοκρατικές (τις λεγόμενες χρήσιμες) κυβερνήσεις και με αυτόν τον τρόπο να αποσυμπιέζεται η κοινωνία και να αποσυμφορείται η κοινωνική αναταραχή εναντίον της, παραχωρώντας και κάποια «ψίχουλα ελεημοσύνης» και στην κατώτερη τάξη. Όταν όμως θεωρήσει η ανώτερη τάξη ότι αρκετά παραχώρησε και πρέπει να τα πάρει πίσω, τότε συμπιέζει οικονομικά μέσω των φόρων την μεσαία τάξη, τόσο όσο είναι αρκετό για να αλλάξει η «φιλοσοφία» και να εξωθηθεί αυτή στην υιοθέτηση φιλελευθέρων πολιτικών και στην προώθηση νεοφιλελευθέρων κυβερνήσεων, προκειμένου να επιστρέψει στην «νιρβάνα» της «προσέγγισης» της ανώτερης τάξης.
Παλαιότερα το προσδιοριστικό στοιχείο της υπαγωγής κάποιου στην μεσαία τάξη (ή την μεσοανώτερη) και αποκλειστικός γνώμονας δεν ήταν μόνο το ύψος του εισοδήματός του αλλά και το είδος της δουλειάς, και τα μέσα που αποκτήθηκε το εισόδημα, και ο τρόπος καταναλώσεως του, και η καλλιέργεια (ανεξάρτητα της πτυχιακής μορφώσεως) του ατόμου, και οι συνήθειες του, και η πνευματική υποδομή του ιδίου και ενδεχομένως της οικογένειας του.
Αργότερα κυριάρχησε η άποψη ότι στην μεσαία τάξη ανήκουν οι πολίτες εκείνοι που έχουν την δυνατότητα να φροντίζουν με σχετική άνεση τον εαυτό και την οικογένειά τους, και να μεριμνούν σε μεγάλο βαθμό για τις σπουδές και το μέλλον των παιδιών τους. Αυτό διότι εφόσον ο μεσαίος οικονομικά πολίτης καταφέρνει αφενός να διαθέτει την απαιτούμενη εισοδηματική βάση και αφετέρου να αποκτά ιδιοκτησία και αξιοπρεπή διαβίωση, τότε ταυτοχρόνως αποκτά και ταξική θέση – συνείδηση και κατ’ επέκταση συναποτελεί με τους παρομοίους του την λεγόμενη μεσαία τάξη.
Σήμερα πιστεύω πως το μοναδικό προσδιοριστικό στοιχείο της υπαγωγής κάποιου στη μεσαία τάξη είναι πλέον μόνο το εισόδημά του και βεβαίως η ύπαρξη εργασίας. Σε μια κοινωνία όπου δικηγόροι, μηχανικοί και ιατροί στήνονται στις ουρές του ΟΑΕΔ, κανείς δεν μπορεί να μιλάει άνετα για ζώσα μεσαία τάξη.
Τα κεφαλαιοκρατικά πρότυπα της τελευταίας εικοσαετίας που καλλιέργησαν την ψευδαίσθηση ότι η κοινωνική κινητικότητα είναι εφικτή για όλους και ότι με την ίδια ευκολία που ανήκει κάποιος στη μεσαία τάξη μπορεί να ανήκει και στην ανώτερη, ήταν ο βασικός λόγος της υπερχρέωσης ιδιωτών και κρατών παγκοσμίως. Το τίμημα αυτής της ψευδαίσθησης δεν το πληρώνουν μόνο όσοι την είχαν, αλλά δυστυχώς και τα παιδιά τους, μέσω της μεταβίβασης της υπερχρέωσης.
Συμπερασματικά λοιπόν, για την Ελλάδα του τώρα, πιστεύω ότι στην μεσαία τάξη αισθάνονται ότι ανήκουν, εφόσον πλέον το μόνο κριτήριο είναι το εισοδηματικό, και τα μέλη της οικογενείας που εργάζονται και οι δύο γονείς, είτε είναι δημόσιοι υπάλληλοι είτε είναι ιδιωτικοί, αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που διατήρησαν ένα αξιοπρεπές εισόδημα διαβίωσης όλα αυτά τα χρόνια. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι στα χρόνια της κρίσης αισθάνθηκαν ότι χάνουν αυτό το ψυχολογικό προνόμιο να ανήκουν στην μεσαία τάξη μέσω της συμπίεσης των εισοδημάτων τους, λόγω των φόρων και των περικοπών και για αυτόν τον λόγο, σύμφωνα με το παραπάνω αξίωμα, είναι έτοιμοι να επιλέξουν κυβερνήσεις που τους υπόσχονται ένα καλύτερο οικονομικά μέλλον, με την ψευδαίσθηση της προσέγγισης της ανώτερης τάξης, μέσω του περιορισμού των φόρων. Εξάλλου είναι φυσιολογικό ένας πολίτης που αισθάνεται ότι ανήκει σήμερα στην μεσαία τάξη, που τόσο έχει συμπιεστεί οικονομικά, να αδιαφορεί για τους συμπολίτες του της κατώτερης τάξης.
Αυτή πιστεύω ότι είναι η χειρότερη υπηρεσία που πρόσφερε στην Ελληνική κοινωνία η κυβέρνηση της «πρώτης φοράς αριστερά». Δεν μπόρεσε να διαπεράσει στην κοινωνία μας το μήνυμα ότι απέναντι στην ανώτερη άρχουσα τάξη, βρίσκεται και η μεσαία και όχι μόνο η κατώτερη. Δεν μπόρεσε να εμπνεύσει την πλειοψηφία με τις ιδέες της αλληλεγγύης και της ανθρωπιάς Δεν μπόρεσε να εμφυσήσει στους πολλούς μία ιδεολογία πραγματικής κοινωνικής κινητικότητας, μέσω της αληθινής διεκδίκησης της περιουσίας που ανήκει στον καθένα, αναλόγως του σωματικού και πνευματικού του μόχθου και όχι λόγω κληρονομικότητας. Δεν μπόρεσε να αφυπνίσει την μεσαία τάξη και να της δείξει ποιος είναι ο μοναδικός δρόμος της προόδου της. Αντίθετα αδιαφόρησε για αυτήν με αποτέλεσμα να επιτελέσει και αυτή για μία ακόμα φορά τον ρόλο της «χρήσιμης» κυβέρνησης. Με λίγα λόγια αφαίρεσε οποιαδήποτε ελπίδα ενδεχομένως διατηρούσε κανείς για μία διαφορετική προσέγγιση, έναν άλλον δρόμο.
Μετά από αυτά δεν πρέπει να απορεί κανείς σήμερα για την προτίμηση της μεσαίας τάξης σε νεοφιλελεύθερες πολιτικές και κυβερνήσεις. Είναι εντελώς φυσιολογικό, είναι αποτέλεσμα της «ελεγχόμενης» πάλης των τάξεων και αποτελεί έναν ακόμα κύκλο στο μαγγανοπήγαδο της κοινωνικής κινητικότητας μέσω κοινωνικών και οικονομικών αναισθητικών. Η ελπίδα πάντως πεθαίνει τελευταία. Τουλάχιστον η επερχόμενη κατά τα φαινόμενα κυβέρνηση δεν χρησιμοποιεί προσωπεία, δεν υπόσχεται «τέρατα και σημεία» και εκπροσωπεί την γνήσια έκφανση του νεοφιλελεύθερου πολιτικοοικονομικού προσανατολισμού, απεκδυόμενη οποιαδήποτε στοιχεία της λαϊκής δεξιάς που ως κατάλοιπα μπορεί να την ακολουθούν. Θετικό το γεγονός ότι τουλάχιστον γνωρίζουμε με τι έχουμε να κάνουμε.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
