Alfavita Newsroom Αναδημοσιεύουμε άρθρο του Brian McKenna από το blog της επιτροπής δεοντολογίας της Αμερικανικής Ανθρωπολογικής Εταιρείας. Πολλοί θα αναγνωρίσουμε στη μοίρα των Αμερικανών αναπληρωτών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης τη μοίρα των δικών μας αναπληρωτών στη ελληνική εκπαίδευση σε όλες της πια τις βαθμίδες. Θα αναγνωρίσουμε επίσης την κοινή απάντηση που απαιτούν οι κοινές περιστάσεις…..
Μετάφραση: Πέτρος Νομικός
Φαντάσου ότι κατέχεις διδακτορικό τίτλο (Ph.D.) στην ανθρωπολογία και προσλαμβάνεσαι, αναπληρωτής με σύμβαση εργασίας έργου ή ορισμένου χρόνου, για να διδάξεις ένα μάθημα ανθρωπολογίας με τίτλο «αποικιοκρατία, οικονομική κρίση, αγώνες των αγροτών, εθνικισμός, δικαιώματα των ιθαγενών, κινήματα ανεξαρτησίας, και αγώνες για την ανάπτυξη και την υπανάπτυξη». Πρόκειται για μια πραγματική θέση εργασίας. Ο μισθός για τη θέση είναι 3.413 $ .
Ένα μόνιμο μέλος ΔΕΠ παίρνει περίπου 10.000 $ για να διδάξει το ίδιο μάθημα.
Απάντησε τώρα στο εξής: Πώς μπορείς να μην μιλήσεις για τους δικούς σου αγώνες, όταν τα θέματα που έχεις προσληφθεί για να διδάξεις – καταπίεση και αγώνες – εφαρμόζονται και σε σένα τον ίδιο, την ίδια; Είσαι γηγενής της Ηκιρεμα με σάρκα και οστά («Αμερική» αναγραμματισμένη) και στέκεσαι ενώπιον των φοιτητών. Μπορείς να δώσεις μια εκ των έσω κρίσιμη μαρτυρία για τον «άλλο»˙ είσαι ο «άλλος». Είσαι διδάκτορας ανθρωπολογίας που πράγματι εργάζεσαι στον τομέα σου.
Πολλοί επί συμβάσει αναπληρωτές/τριες καθηγητές/τριες φοβούνται να μιλήσουν για τον ελέφαντα που περιφέρεται μέσα στην αίθουσα. Βρίσκονται υπό παρακολούθηση. Βρίσκονται υπό τη συνεχή παρακολούθηση των πελατών (τα smartphones των φοιτητών και οι αξιολογήσεις του μαθήματος), των μεσαίων στελεχών (παρατηρήσεις επί της διδασκαλίας από τους συντονιστές) των τεχνικών (παρακολούθηση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μέσω IT), των στελεχών (ετήσιες επιθεωρήσεις από τους προέδρους), και των Διευθυνόντων Συμβούλων (πρυτάνεις και Πρόεδροι). Θα πρέπει να είναι προσεκτικοί. Έχουν ανάγκη την πληρωμή του μισθού τους για τροφή στέγη, υγειονομική περίθαλψη, ακόμα και για ταφή. Σε ένα πανεπιστήμιο όπου εργάστηκα, έμαθα ότι, λίγο πριν πάω το τμήμα χρειάστηκε να κάνει έρανο για τα έξοδα ταφής ενός αναπληρωτή καθηγητή που πέθανε από καρδιακή προσβολή στο γραφείο του.
Οι αντιφάσεις εντός του πανεπιστημίου είναι τεράστιες. Η αυτολογοκρισία είναι ο κανόνας για κάθε επισφαλώς εργαζόμενο/η, ιδίως στα εργοστάσια ή στα φαστφουντάδικα. Αλλά για μια έναν/μία εκπαιδευτικό; Σίγουρα εκείνοι/ες που σπούδασαν την απειλητική επιστήμη (Price 2004) και την επικίνδυνη τέχνη (McKenna και Darder 2011) της ανθρωπολογίας θα είναι στην πρώτη γραμμή της αντίστασης. Κι εδώ βρίσκεται μια ενοχλητική ειρωνεία: πολλοί/πολλές από τους/τιςανωτέρους των επί συμβάσει αναπληρωτών/τριών στην ακαδημαϊκή ιεραρχία, είναι επίσης ανθρωπολόγοι. Συχνά είναι πρυτάνεις, κοσμήτορες ή πρόεδροι, πανεπιστημιακοί που πέρασαν στη διοίκηση. Κι εδώ είναι άλλη μία ειρωνεία, αυτοί οι πρυτάνεις και πρόεδροι μπορούν να διαβρώνουν σταδιακά τις αποδοχές των μονίμων, αποκρινόμενοι στην ύπαρξη της διπλής αγοράς εργασίας. Είναι πρωτίστως πιστοί στο νεοφιλελεύθερο ίδρυμα ή στους/στις συναδέλφους τους ανθρωπολόγους; Είναι συνένοχοι στους αξιοθρήνητους όρους αμοιβής και εργασίας;
Φυσικά αυτό είναι μια πολύ παλιά ιστορία. Μοιράστηκα τις σκέψεις μου με έναν βετεράνο αναπληρωτή και κοινωνικό ακτιβιστή που κάποτε εργαζόταν ως οργανωτής στο στεγαστικό στη δεκαετία του 1960. «Γιατί επισφάλεια τώρα;», ρώτησε. «Πού ήταν η ένωση τα τελευταία 30 χρόνια; Συγγνώμη αλλά κανείς δεν εξέφρασε τη επισφάλεια των αναπληρωτών ως ζήτημα ηθικής ή κοινωνικής δικαιοσύνης. Το ζήτημα έμπαινε πάντα ως εξής: πήρα το μερίδιό μου στην επισφάλεια, τώρα η σειρά σου να πάρεις κι εσύ το δικό σου. Κάτι δεν πάει καλά με σας, είναι πάντα ανταγωνιστικά τα πράγματα: όποιος έχει Ph.D. δεν βρίσκει πάντα και δουλειά. Ο ενοχοποιών το θύμα στιγματισμός του αναπληρωτή ως αόρατου και ως «άλλου», μαζί με τα συναισθήματά του, αυτο-ενοχοποίηση και αυτο-αμφισβήτηση, συνθέτουν την αίσθηση της αλλοτρίωσης, συχνά δε ακόμη και της κοινωνικής παράλυσής του. Είναι καιρός να ξυπνήσει ο κλάδος, ωστόσο, το τρένο έχει ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες, και έχει πια πάει κι έρθει χιλιάδες ταξίδια».
Γιατί επισφάλεια τώρα; Ένας λόγος είναι επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι στους «έσχατους καιρούς τους». Η ίδια η ΑΑΑ (Αμερικανική Ανθρωπολογική Εταιρεία) αναγνώρισε το γεγονός αυτό με τον τίτλο της ετήσιας διάσκεψης του 2009. Η Αμερική είναι τώρα μια μεταοργουελιανή κουλτούρα διαρκούς πολέμου, που στηρίζεται, στο εσωτερικό της χώρας, πάνω στον «τρόμο του νεοφιλελευθερισμού» (Giroux 2004, 2007).
Γιατί επισφάλεια τώρα; Επειδή τους/τις περισσότερους/ες από μας τους μεταχειρίζονται πια σαν αναπληρωτές/τριες. «Υπάρχει πολύς φόβος στον ακαδημαϊκό χώρο», όπως εξήγησε ο σημαίνων ανθρωπολόγος και οργανωτής Paul Durrenberger το 2014 στην Μαλινόβσκεια ομιλία του στο SfAA (βλ το βιβλίο του «Ζώντας κατά τα λεγόμενά μας» 2014, όπως επίσης και το «Ανθρωπολογία των Εργατικών Ενώσεων» του 2010). Πράγματι, η ταξική πάλη βρίσκεται παντού μέσα στο αυταρχικό πανεπιστήμιο. Βρίσκεται στην υποδούλωση των φοιτητών/τριών μέσω των φοιτητικών δανείων, στις νέες προσαρμογές προς τη λογική της επιχείρησης, στην καταστολή των αντιφρονούντων, στα ποσοστά φοιτητικής διαρροής (αποβολής) στην εξάλειψη των προγραμμάτων ανθρωπιστικών σπουδών, και στον εκφοβισμό όσων αντιστέκονται στο χώρο εργασίας. Βρίσκεται στην επικέντρωση του πανεπιστημίου στα STEM ( Επιστήμη, Τεχνολογία Μηχανική και Μαθηματικά) για το κεφάλαιο και όχι στις ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ για τους ανθρώπους: στην επαναστατική ιστορία, στην οντολογία και την ηθική, στις οργανωτικές δεξιότητες και στις μετασχηματιστικές ανθρωπιστικές επιστήμες.
Η ταξική πάλη είναι επίσης βαθιά εγγεγραμμένη στην ψηφιακή επανάσταση. Το E-learning, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, και τα Μαζικά Ανοικτά Online Μαθήματα (MOOC) έχουν ωριμάσει. Λένε πως επεκτείνουν τη δημοκρατία. Μερικές σχολές το αμφισβητούν. Στις 29 Απριλίου 2013, η σχολή φιλοσοφίας του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Σαν Χοσέ έγραψε μια επιστολή διαμαρτυρίας για το τρόπο με τον οποίο η διάλεξη ενός καθηγητή του Χάρβαρντ κινηματογραφήθηκε και διαδόθηκε ευρέως για χρήση στην τάξη. Οι καθηγητές/τριες αρνήθηκαν να διδάξουν αυτό το μάθημα φιλοσοφίας που αναπτύχθηκε από το EDX, «λέγοντας ότι δεν θέλουν να ενεργοποιήσουν αυτό το οποίο θεωρούν ως ώθηση για την υποκατάσταση των καθηγητών, τη διάλυση των τμημάτων, και την παροχή υποβαθμισμένης εκπαίδευσης στους φοιτητές των δημοσίων πανεπιστημίων»(Kolowich 2013). Δεν είναι μόνο τα MOOC αλλά και τα συστήματα e-learning σαν το CANVAS και το Blackboard (McKenna 2013).
Με την επιθετική τους είσοδό στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το εταιρικό κράτος εδραιώνει την εξουσία του στο τρίτο σκέλος του φοβερού τρίπτυχου του Αϊζενχάουερ: «του στρατιωτικο-βιομηχανικο-ακαδημαϊκού συμπλέγματος». Το 2012, υψηλά ιστάμενοι αξιωματούχοι της βιομηχανίας ανακοίνωσαν μια μελέτη τους η οποία παρουσίαζε το «τεράστιο μελλοντικό δυναμικό της αγοράς ηλεκτρονικής μάθησης». Η IBIS Capital και ο Όμιλος Edxus, ισχυρίστηκαν ότι «ενώ η εκπαίδευση στο σύνολό της είναι τριπλάσια σε μέγεθος από τη βιομηχανία των μέσων ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, στα 4,2 τρις $, η ψηφιακή εκπαίδευση είναι προς το παρόν μόνο το 20% του μεγέθους της ψηφιακής αγοράς των μέσων ενημέρωσης. Περιμένουν να δουν, όπως ανέφερε η Pippa Cottrell στο Realwire (Cottrell 2013) δεκαπενταπλάσια αύξηση στην αγορά του e-learning τα επόμενα 10 χρόνια ώστε να αντιπροσωπεύει το 30% του συνόλου της αγοράς της εκπαίδευσης». Οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν ακόμη τον επαρκή χρόνο για να θεωρητικοποιήσουν τη σκοτεινή πλευρά του ψηφιακού σεισμού στο πεδίο τους (McKenna 2013). Είναι ένα πράγμα οι υπολογιστές που πρέπει να επιλέγονται ελεύθερα από τη σχολή για τις δημιουργικές παιδαγωγικές πλευρές τους (Jandric και Boras 2015) και είναι ένα εντελώς διαφορετικό πράγμα οι υπολογιστές που επιβάλλονται σε αυτήν, με αυταρχικό τρόπο, ως ένα εργαλείο στο οποίο η σχολή πρέπει να προσαρμοστεί υπό τον φόβο μήπως χάσουν τη δουλειά τους. Υπάρχουν μερικές «εκλαϊκευτικές διαλέξεις» πάνω σε αυτό το ηθικό δίλημμα.
Στο διαφωτιστικό τους άρθρο «Επαγγελματική Επισφάλεια Ηθική και Κοινωνική Δικαιοσύνη», σε αυτό το blog το Μάρτη του 2015,οι Avineri και Black σημείωναν ότι η εβδόμη αρχή της Ηθικής Διακήρυξης της ΑΑΑ «είναι ανέφικτο ή ακόμη και αδύνατο» να εκπληρωθεί στην παρούσα συγκυρία. Εφιστούν την προσοχή στην επιταγή ότι «οι ανθρωπολόγοι θα πρέπει ανά πάσα στιγμή να εργάζονται για να διασφαλίσουν πως δεν θα εφαρμοστεί καμία πρακτική αποκλεισμού . . . ». Η Bev Davenport πρόσθεσε, στα σχόλια, ότι μία διέξοδος από αυτό το ηθικό δίλημμα (τον αποκλεισμό των επισφαλών καθηγητών) θα ήταν να προσφέρεται «θέση λέκτορα πλήρους απασχόλησης με ένα πολυετές συμβόλαιο. . . ένας δρόμος επαγγελματικής εξέλιξης» με προοπτική μονιμότητας. Συμφωνώ απολύτως.
Όλοι γνωρίζουμε αναπληρωτές ανθρωπολόγους οι οποίοι έχουν εργαστεί σε πανεπιστημιακά τμήματα για 20 ή περισσότερα χρόνια, διδάσκουν με πλήρες ωράριο με μισθούς φτώχειας. Μόλις περάσουν την ηλικία των 50 γίνονται συχνά μόνιμοι αναπληρωτές. Ελπίζουν να συνταξιοδοτηθούν από αυτή τη δουλειά. Κατά την εκτίμησή μου, έχεις περίπου πέντε χρόνια μετά το Ph.D. για να πιάσεις μια δουλειά με προοπτική μονιμότητας. Ανταγωνιζόμενοι 150 συνυποψηφίους για την ίδια θέση διδακτικού έργου, οι άνθρωποι ξέρουν ότι οι πιθανότητες είναι εναντίον τους. Μερικοί/ές πείθουν τον εαυτό τους ότι είναι ένας επί ίσοις όροις ανταγωνισμός, ακόμη και μετά από είκοσι χρόνια συνεχών αιτήσεων. Έχω ακούσει ακόμα να λέγεται ότι «είναι λοταρία». Δεν είναι καθόλου έτσι. Οι θέσεις εργασίας διδακτικού έργου τείνουν να πάνε σε νέους/νέες διδάκτορες, απόφοιτους μιας επίλεκτης ομάδας πανεπιστημίων.
Ο Muhammed Ali σφυροκοπούνταν ανελέητα για επτά γύρους από τον George Forman στο «Rumble in the Jungle», αλλά σαν από θαύμα κατάφερε να εκτιναχτεί από το «τα σχοινιά» και να νικήσει. Μπορούμε κι εμείς; Η ταξική πάλη στην τριτοβάθμια εκπαίδευση απαιτεί μια ολιστική ανάλυση και μια εξεγερτική απάντηση. Πρέπει να διερευνήσουμε την πολιτική της οικονομία, να διατηρήσουμε τη διδακτική μας αυτονομία και να φέρουμε το πρεκαριάτο στην προοπτική της μονιμότητας όπου μπορούν να κερδίσουν την αξιοπρέπεια και τον σεβασμό που τους αξίζει. Ως εφαρμοσμένοι ανθρωπολόγοι θα πρέπει να διδάξουμε οργανωτικές δεξιότητες στις τάξεις μας. Ως ακτιβιστές της πολιτικής κοινωνίας χρειάζεται να οργανώσουμε τα συνδικάτα σε όλη την ακαδημαϊκή κοινότητα. Θυμηθείτε, ένα πλήγμα σε έναν από μας, είναι πλήγμα σε όλους. Να ανακαταλάβουμε την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
αναφορές
Avineri, Netta and Black, Stephen (2015) “Professional Precarity, Ethics and Social Justice,” AAA Ethics Blog, March 27. http://ethics.americananthro.org/professional-precarity-ethics-and-social-justice/
Cottrall, Pippa (2013) “Digitalisation of Education Will Result in Fifteen Fold Growth for E-Learning Market Over the Next Decade.” Realwire. May 14.
Durrenberger, Paul and Reichart, Karaleah (eds.) (2010) “The Anthropology of Labor Unions,” Boulder:University of Colorado.
Durrenberger, Paul (2014) “Living up to Our Words” Human Organization: Winter 2014, Vol. 73, No. 4, pp. 299-304.
Giroux, Henry (2004) Take Back Higher Education. Basingstoke, UK:Palgrave.
Giroux, Henry (2004) The Terror of Neoliberalism. Boulder: Paradigm Publishers.
Giroux, Henry (2007) The University in Chains: Confronting the Military-Industrial-Academic Complex. Boulder: Paradigm Publishers.
Jandric, Petar and Boras, Damir, eds. (2015) Critical Learning in Digital Networks. Switzerland:Springer.
Kolowich, Steve (2013) “Why Professors at San Jose State Won’t Use a Harvard Professor’s MOOC.” The Chronicle of Higher Education. May 2.http://chronicle.com/article/Why-Professors-at-San-Jose/138941/
McKenna, Brian. 2008a. “Ted Downing and Troublemaker Anthropology: How ‘Yes, Sir,’ Necessarily Becomes ‘No sir,’” CounterPunch, Petrolia, CA, December 30.
McKenna, Brian and Antonia Darder, eds. 2011. “The Art of Public Pedagogy, Should ‘the truth’ Dazzle Gradually or Thunder Mightily?” Special Edition, Policy Futures in Education 9:6: 670-685.
McKenna, Brian. 2013. “The Predatory Pedagogy of On-Line Learning,” CounterPunch, Petrolia, CA, June 3. http://www.counterpunch.org/2013/06/03/the-predatory-pedagogy-of-on-line-education/
Price, D. (2004), Threatening Anthropology McCarthyism and the FBI’s Surveillance of Activist Anthropologists (Durham, NC: Duke University Press).
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
