Η πραγματικότητα της πανδημίας έχει αλλάξει τα δεδομένα όλων. Με μεγάλη ταχύτητα έρχονται και φεύγουν προτάσεις και μέτρα, σε μια προσπάθεια να σωθούν όσο γίνεται περισσότερες ζωές και παράλληλα να διατηρηθούν τα κεκτημένα της προόδου των προηγούμενων δεκαετιών. Μέσα σε αυτό το τοπίο η τηλεκπαίδευση έρχεται να καλύψει, όσο γίνεται περισσότερο, το έλλειμμα της δια ζώσης διδασκαλίας. Το ερώτημα που προκύπτει, εδράζεται στις συνθήκες που διαμορφώνει αυτή η μορφή εκπαίδευσης.
Στη δια ζώσης διδασκαλία η “ομάδα” αντιμετωπίζει λιγότερες προκλήσεις ως προς τη συνοχή της. Ο αποκλεισμός κάποιων μαθητών και μαθητριών, είτε λόγω μαθησιακών δυσκολιών, είτε λόγω “κενών” που κουβαλούν σε βασικές έννοιες, αμβλύνεται από τη συνεχή προσπάθεια του εκπαιδευτικού να τους συμπεριλάβει στο μάθημα. Να τους αναζητήσει όταν η “σιωπή” τους υπερβαίνει τη φυσική τους παρουσία. Έχει μεγάλη σημασία, ακόμη κι αν η συμμετοχή τους δε συνοδεύεται πάντα από την “αριστεία”, το γεγονός πως δεν αφήνονται να απέχουν, δεν αποκλείονται από το κοινωνικό σύνολο που ονομάζεται τάξη και καλούνται να συμμετάσχουν.
Στην τηλεκπαίδευση, για ακόμη μία φορά, καλούνται εκπαιδευτικοί και μαθητές να φτιάξουν μία ομάδα από την αρχή. Προσαρμοσμένη στα νέα δεδομένα, όπου ο καθένας είναι σπίτι του, όπου οι συνδέσεις στο δίκτυο διαφέρουν ανάλογα τον τόπο κατοικίας, όπου ο τεχνολογικός εξοπλισμός και αυτός με τη σειρά του ακολουθεί την ανισοκατανομή του πλούτου και καθηγητές, μαθητές και γονείς καλούνται να μετατρέψουν τα σπίτια τους σε εργασιακό περιβάλλον. Πολλές φορές την ίδια στιγμή παιδιά και γονείς μοιράζονται στα δωμάτια, ώστε ταυτόχρονα να εργάζονται και να παράγουν. Σε αυτό λοιπόν το πρωτόγνωρο παρόν, προσπαθούν όλοι να προσδιορίσουν εκ νέου τη θέση τους στην ομάδα.
Οι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία μοιάζουν σαν να ήταν από πάντα έτοιμοι και δεν έχουν κανένα θέμα. Συνεχίζουν να είναι άκρως παραγωγικοί και αυτή η προσωρινή κατάσταση, μοιάζει ανίκανη να τους κρατήσει πίσω. Υπάρχει όμως και μία μερίδα μαθητών η οποία θέτει εαυτόν εκτός… Συνδέονται απλά για το υποχρεωτικό της παρουσίας τους και από εκεί και έπειτα η σιωπή τους είναι “εκκωφαντική”. Όταν ο καθηγητής τους αναζητήσει και θελήσει να τους δώσει χρόνο, άλλοτε δεν απαντούν και άλλοτε αφήνουν ένα απλό “δεν ξέρω”, που σηματοδοτεί την ανάγκη τους να αποφύγουν την οποιαδήποτε εμπλοκή με το μάθημα. Ίσως να είναι ο φόβος του λάθους, η απουσία του βλέμματος, η αδυναμία του καθηγητή να χρησιμοποιήσει τη φυσική του παρουσία ως ανάχωμα σε οποιοδήποτε μειωτικό σχόλιο, ίσως ακόμη και όλα μαζί. Ακόμη κι αν ο καθηγητής επιμείνει, τότε δημιουργείται ένα “κενό”, που ενώ στην τάξη θα καλυφθεί από τη μη λεκτική επικοινωνία, στην τηλεκπαίδευση απλά θα είναι “νεκρός χρόνος”. Έτσι η υπόλοιπη ομάδα θα βρει το χρόνο να “αφαιρεθεί”, να κοιτάξει ίσως το κινητό, να χάσει ουσιαστικά την επαφή με το μάθημα. Κατά συνέπεια, το συμμάζεμα και η επανέναρξη της διαδικασίας απλά θα στερίσει ακόμη περισσότερο χρόνο από την παράδοση… Η αγωνία κάθε εκπαιδευτικού είναι η εύρεση της χρυσής τομής. Η συνέχεια της ύλης, η βοήθεια προς όλους, η ανάγκη να μη μείνει κανείς πίσω, αλλά παράλληλα και να μη γίνει αυτό τροχοπέδη στην πρόοδο του συνόλου.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι νέα στο χώρο της εκπαίδευσης, απλά η εξ αποστάσεως διδασκαλία θέτει νέα δεδομένα, όρια και δυνατότητες. Οι προκλήσεις είναι πολλές και το μέλλον ευμετάβλητο. Το μόνο βέβαιο είναι πως η προσπάθεια για την πρόοδο όλων γίνεται και θα ενταθεί ακόμη πιο πολύ, καθώς η τεχνολογία ήρθε με αφορμή την πανδημία, αλλά θα αποτελεί μέρος της ζωής μας και μετά από αυτήν. Εν κατακλείδι, σε αυτό τον ψηφιακό κόσμο κανείς να μην περισσεύει.
*Μαθηματικός MSc (Διδακτικής των Μαθηματικών)
Αναπληρωτής Καθηγητής Μαθηματικώ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη