Χρήστος Κάτσικας Τροποποίηση του υπουργείου Παιδείας αλλάζει στο παρά πέντε τον τρόπο εφαρμογής του μέτρου που επρόκειτο να προκαλέσει «σφαγή» μαθητών στις εξετάσεις της Α΄ και της Β΄ Λυκείου.
Η τροποποιητική απόφαση της υφυπουργού Παιδείας, Ζέττας Μακρή, που δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ το περασμένο Σάββατο χωρίς να πάρει ιδιαίτερη δημοσιότητα, δίνει τη δυνατότητα στον διδάσκοντα να επιλέγει μεταξύ τριπλάσιου πλήθους κληρωθέντων θεμάτων (κλήρωση δύο τριάδων θεμάτων, από τα οποία ο εκπαιδευτικός θα επιλέξει δυο θέματα – ένα από κάθε τριάδα).
Πρόκειται για έναν ελιγμό του υπουργείου, που αποδεικνύει ότι πιέζεται κάτω από το βάρος της γενικής αγανάκτησης που έχει δημιουργήσει η πολιτική του και, στο πλαίσιο αυτό, προσπαθεί να λειάνει τις γωνίες, χωρίς, όμως, να αναιρέσει την ουσία της πολιτικής του.
Την ίδια ώρα το ΥΠΑΙΘ στέλνει στα σχολεία Εγκύκλιο που καθορίζει τον τρόπο διεξαγωγής των προαγωγικών και επαναληπτικών εξετάσεων Α' και Β' τάξης όλων των τύπων Λυκείου μέσω της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας.
Δημόσιο σχολείο, Μαθητές και Εκπαιδευτικοί στα «σαγόνια» της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, της Τράπεζας Θεμάτων και της "Ελληνική Pisa" που αποτελούν μια τριπλή θηλιά για τους αδύναμους οικονομικά και κοινωνικά μαθητές, για την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία (συνθήκες καθημερινής εντατικοποίησης και απόλυτης πειθάρχησης για να βγει η "αγία ύλη"), όχημα για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και επιχείρηση αλλαγής στο dna του δημόσιου σχολείου.
Είναι φανερό ότι οι εκπαιδευτικοί με τα σωματεία τους, οι μαθητές με τις συλλογικότητές τους και οι γονείς με τις ενώσεις τους, τώρα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να οργανώσουν και να εντείνουν τις αντιδράσεις τους μπροστά στο μεγάλο κίνδυνο για όλους.
Γιατί τόση επιμονή με την Τράπεζα Θεμάτων; Τι επιδιώκει το υπουργείο Παιδείας;
Για την ιστορία να θυμίσουμε ότι η εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων (Ν.4186/13 «Νέο Λύκειο»), προβλήθηκε με φωτοστέφανο αθωότητας στις διακηρύξεις των πρώην υπουργών Παιδείας Αρβανιτόπουλου – Λοβέρδου και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά τη σχολική χρονιά 2013-2014 στην Α’ Τάξη και Β’ Τάξη του Γενικού και Επαγγελματικού Λυκείου. Αυτός ο θεσμός δημιούργησε πολλές αντιδράσεις, καθώς το 40% των εξεταζόμενων μαθητών την πρώτη χρονιά της εφαρμογής του επανεξετάστηκε στις επαναληπτικές εξετάσεις του Σεπτεμβρίου. Καταργήθηκε επισήμως τον Μάρτιο του 2015.
Οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί, ωστόσο, καταλαβαίνουν ότι στην πραγματικότητα η κεντρική γραμμή πλεύσης του υπουργείου Παιδείας είναι η έμφαση στις εξεταστικές δοκιμασίες που αφενός οδηγεί σε ένα «ξεκαθάρισμα» του μαθητικού πληθυσμού και αφετέρου απλώνει την «σκιά της» στην ημερήσια διάταξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Κατανοούν ότι ο ρόλος που επιφυλάσσεται για τους ίδιους είναι η μετάλλαξή τους σε μικρόψυχους ελεγκτές, σε συμβολαιογράφους επιδόσεων, εξεταστές, επιτηρητές, διορθωτές, κοντολογίς σε κακοπληρωμένους τεχνικούς χωρίς ίχνος παιδαγωγικής λειτουργίας.
Η εκπαιδευτική διαδικασία κινδυνεύει να μπει στα εκπαιδευτικά φέρετρα της αυτοαξιολόγησης-αξιολόγησης, τα σχολεία να μετατραπούν σε «νησί των νεκρών», και να διευκολυνθεί η κατηγοριοποίησή τους με αγοραία κριτήρια.
Με την Τράπεζα Θεμάτων το υπουργείο Παιδείας θα επιχειρήσει σταδιακά να αξιολογήσει τους εκπαιδευτικούς και τις σχολικές μονάδες με βάση τις επιδόσεις των μαθητών. Στρώνει το δρόμο για να διευκολύνει την κατηγοριοποίηση των εκπαιδευτικών με κριτήριο τις επιδόσεις των μαθητών και με αυτό τον τρόπο να γίνει ευκολότερη υπόθεση η επιβολή αυταρχικών μέτρων αξιολόγησης, εντατικοποίησης και διοικητικού ελέγχου.
Η πρώτη εμπειρία, λοιπόν, με την Τράπεζα Θεμάτων είναι το «τρέξιμο» στην εξεταστέα ύλη, που για εκατοντάδες σχολεία ήταν και παραμένει μεγάλος βραχνάς. Αγνοεί η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας ότι σε πολλά μαθήματα η εξεταστέα ύλη μόνο τυπικά μπορεί να ολοκληρωθεί λόγω του αυξημένου όγκου της; Οχι βέβαια. Φυσικά το γνωρίζει, αλλά φαίνεται να μην την απασχολεί, καθώς είναι της αντίληψης ότι το να «βγάλεις» την ύλη είναι αξία. Το να μορφώσεις μαθητές είναι απλώς ξεπερασμένη ιδεοληψία.
Τι σημαίνει αυτό;
α) Επί της ουσίας μετατρέπει τις ενδοσχολικές εξετάσεις της Α΄ και Β΄ Λυκείου σε άτυπες «Πανελλήνιες», ενισχύοντας τον ανταγωνιστικό και εξετασιοκεντρικό χαρακτήρα του εκπαιδευτικού συστήματος. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος δε βρίσκεται ο μαθητής αλλά η ύλη.
β) Δε λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις μαθησιακές ανάγκες των παιδιών διαφορετικών τμημάτων και υποτάσσει τα πάντα σε μια ασθμαίνουσα κάλυψη μιας υπερβολικά εκτενούς ύλης περιορίζοντας τα περιθώρια εμβάθυνσης και αφομοίωσής της από τους μαθητές.
γ) Στοιχειώδη γνώση να έχει κάποιος για την κατάσταση στις σχολικές τάξεις και για τους όρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της μάθησης, αντιλαμβάνεται ότι πολύ γρήγορα η λειτουργία της Τράπεζας θα απογειώσει τη σχολική θνησιμότητα, δηλαδή την απόρριψη ή την ενσωμάτωση της αδυναμίας, την απόγνωση, την αναχαίτιση, το ψαλίδισμα των προσδοκιών, τον φόβο και την εγκατάλειψη.
Η ζημιά είναι ανεπανόρθωτη
Ο Πανεπιστημιακός Γιώργος Μαυρογιώργος επισημαίνει: «Τα "νομίσματα" της τράπεζας θεμάτων είναι κίβδηλα. Αν κρίνω από τα θέματα για το μάθημα της ιστορίας, έχουμε να κάνουμε με μια ακόμη δαπανηρή επιλογή που υποβαθμίζει τη γνώση, την κουρελιάζει, την κάνει πληροφορίες για θιασώτες του σταυρόλεξου και εθισμένους στη συνδυαστική αναζήτηση των κάθετων και οριζόντιων ενδείξεων . Έχω σχολιάσει και άλλοτε ότι οι θεματοθέτες είναι αδέξιοι. Δείτε τις ερωτήσεις ΣΩΣΤΟΥ-ΛΑΘΟΥΣ στο μάθημα της Ιστορία: Καλεί τους μαθητές/τριες να χαρακτηρίσουν τις προτάσεις που παραθέτουν ως προς την ορθότητά τους. Τους διαφεύγει πως σε ένα μάθημα ιστορίας δεν κρίνεται η ορθότητα της πρότασης (λες και είναι θέμα γλώσσας) αλλά η ορθότητα των απόψεων και των ισχυρισμών. Δείτε και τις ερωτήσεις αντιστοίχισης....Το πιο σοβαρό είναι το γεγονός ότι με μη έγκυρο και μη αξιόπιστο εκπαιδευτικά κι επιστημονικά εργαλείο ασκείται κοινωνικός έλεγχος στην εκπαίδευση, σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, που αισθάνονται την ανάσα ενός ιδιότυπου αστυνόμου που με βίαιο γάντι επιβάλλει ρυθμούς διδασκαλίας και μάθησης. Η τράπεζα ορίζει το τι συνιστά σχολική γνώση, συρρικνώνει το περιθώριο σχετικής αυτονομίας των εκπαιδευτικών και προβάλλεται ως μέτρο που αντικειμενικοποιεί τις αξιολογικές ιεραρχήσεις των μαθητών».
Το ξεσκαρτάρισμα του Λυκείου
Η εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων που προβάλλεται με φωτοστέφανο αθωότητας από την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, αποτελεί το πιο δηλητηριώδες τμήμα της οικοδόμησης του λεγόμενου «νέου σχολείου».
Να το ξεκαθαρίσουμε ευθύς: Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και του ΙΕΠ αναμασούν τα περί «ποιοτικής διδασκαλίας», «κριτικής ικανότητας και αναστοχασμού των μαθητών», αλλά οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί που αναπνέουν καθημερινά κιμωλία και αφουγκράζονται την αγωνία των μαθητών τους καταλαβαίνουν ότι στην πραγματικότητα το «νέο» λύκειο οικοδομείται με τα πιο παλιά υλικά. Είναι φανερό ότι η κεντρική γραμμή πλεύσης του υπουργείου Παιδείας είναι η έμφαση στις εξεταστικές δοκιμασίες που αφενός οδηγούν σε ένα «ξεκαθάρισμα» του μαθητικού πληθυσμού και αφετέρου απλώνουν την «σκιά της» στην ημερήσια διάταξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Δεν χρειάζεται να καταναλώσουμε πολλή… στατιστική, για να αποδείξουμε ότι στήνεται και πάλι ένας ολοκληρωμένος και «θωρακισμένος μηχανισμός αναχαίτισης» όσων ετοιμάζονται στο μέλλον να χτυπήσουν τις πόρτες του νέου Λυκείου. Πολύ γρήγορα η λειτουργία της Τράπεζας θα απογειώσει τη σχολική θνησιμότητα, δηλαδή την απόρριψη ή την ενσωμάτωση της αδυναμίας, την απόγνωση, την αναχαίτιση, το ψαλίδισμα των προσδοκιών, τον φόβο και την εγκατάλειψη.
Μα, θέλει η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας ένα τέτοιο αποτέλεσμα; Πρωτίστως! Επείγεται να «ξεσκαρτάρει» το Λύκειο, να το «ελαφρώσει», σαν μια επιχείρηση που θέλει να απαλλαγεί από το προσωπικό της.
Παράλληλα η Τράπεζα Θεμάτων, δηλαδή το είδος και η «ποιότητα» των ερωτήσεων, μπορεί αθέατα να προσανατολίσει τη μαθησιακή διαδικασία σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις, να υποβαθμίσει το «πώς» και το «γιατί», να πριμοδοτήσει συγκεκριμένους τρόπους διδασκαλίας ή διαβάσματος. Στην κατεύθυνση αυτή προφανώς ριχνόταν λίπασμα και από τις ερωτήσεις τύπου πολλαπλής επιλογής κ.λπ.
Είναι σαφές ότι στο νέο περιβάλλον η φροντιστηριακή εκγύμναση κέρδιζε έδαφος ως «σώμα και πνεύμα» στο σχολείο, εκτρέποντας το εκπαιδευτικό έργο σε τεχνικές απομνημόνευσης πληροφοριών και όχι αναλυτική επεξεργασία της ύλης και δημιουργικής αφομοίωσης από τους μαθητές. Ειδικότερα, «καλό» Λύκειο θα αναγορεύεται αυτό που μιμείται καλύτερα το φροντιστήριο. Αυτό, δηλαδή, που καλουπώνει και παραδίδει αποσπασματικές γνώσεις χρήσιμες για τις εξετάσεις.
Αξιολόγηση με βάση τις επιδόσεις των μαθητών
Με την Τράπεζα Θεμάτων το Υπουργείο Παιδείας θα επιχειρήσει σταδιακά να αξιολογήσει τους εκπαιδευτικούς και τις σχολικές μονάδες με βάση τις επιδόσεις των μαθητών.
Είναι προφανές ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας γνωρίζει πολύ καλά τις κοινωνικές παραμέτρους της σχολικής επίδοσης. Η στόχευση είναι αλλού και «φωτογραφίζει» κατευθείαν τον εκπαιδευτικό. Το ΥΠΑΙΘ θεωρεί κατάλληλο το χρόνο να προβάλει συστηματικά μια, έτσι κι αλλιώς, διαδεδομένη αντίληψη σύμφωνα με την οποία για ό,τι «καλό» ή «κακό» γίνεται στα σχολεία την ευθύνη την έχει ο εκπαιδευτικός. Μια τέτοια αντίληψη, όπως γίνεται φανερό, εναποθέτει μεγάλο φορτίο ευθύνης στους ώμους του δασκάλου και συνήθως, όταν τίθεται θέμα σχολικής αποτυχίας ή εκπαιδευτικής κρίσης, ο δάσκαλος είναι ο «αποδιοπομπαίος τράγος». Με αυτό τον τρόπο γίνεται ευκολότερη υπόθεση η επιβολή αυταρχικών μέτρων αξιολόγησης, εντατικοποίησης και διοικητικού ελέγχου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
