Μία ωραία πρωία κλήθηκα επειγόντως στο γραφείο του διευθυντή μας να λάβω γνώση μίας εγκύκλιου - τι συναρπαστικό! - του Υπουργείου Παιδείας για το συντονισμό και την ολοκλήρωση της ύλης στα μαθήματα που οι μαθητές εξετάζονται γραπτά στις προαγωγικές απολυτήριες εξετάσεις.
Πρώτον εξεπλάγην ευχαρίστως με την βραχυλογία στη διατύπωση. Οι γραφειοκράτες του υπουργείου φαίνεται μάλλον εννόησαν ότι έχουμε απαυδήσει να διαβάζουμε την πληθώρα κειμένων σχοινοτενών, άνοστων, χωρίς κανένα σασπένς, αδιάφορων συνελόντι ειπείν, αφού δεν αποκομίζουμε κέρδος σε κανένα επίπεδο.
Δεύτερον ήμουν έτοιμος να το τιμήσω βάζοντας φαρδιά πλατιά την τζίφρα μου, ότι δηλαδή ενημερώθηκα ενυπόγραφα. Αναγιγνώσκοντάς το όμως από την αρχή (διότι έχω γίνει εξόχως καχύποπτος) ξεχώρισα, σαν επιγραφή νεοσύστατης επιχείρησης λυσσασμένης για κέρδη, τη λέξη "υπεύθυνοι", ότι για την ακρίβεια οι διδάσκοντες είναι υπεύθυνοι για την ολοκλήρωση της εξεταστέας διδακτέας ύλης.
Πήρα ανάποδες στροφές και ακόμα με κυνηγάει ο διευθυντής να υπογράψω (ολίγον αστειεύομαι!). Άλλωστε πού λέει "πρέπει" να ενημερωθούν ενυπόγραφα; Μπορεί να εννοεί "συνιστάται" ή "παρακαλούμε" ή "γονυπετείς εκλιπαρούμε" (με αρέσει ενίοτε να ονειροπολώ).
Γιατί γενικώς θεωρώ πως είμαι υπεύθυνος και οι συναδέλφισσες και συνάδελφοι είναι γενικώς υπεύθυνοι, για την ακρίβεια είμαστε μούσκεμα στην υπευθυνότητα. Δίδει άλλωστε το παράδειγμα το Υπουργείο, όχι μόνο το νυν, που γενικώς τα έχει μάλλον κάνει μούσκεμα, αφού κάνουμε τους επιστάτες, τους καθαριστές, τους γραμματείς (ενίοτε και τους Φαρισαίους) και ούτω καθεξής, προσπαθώντας να θεραπεύσουμε αστοχίες, ελλείψεις, ασυνέπειες και ούτω καθεξής. Αλήθεια, πότε είναι προγραμματισμένο το εκτελεστικό απόσπασμα για τους ''υπεύθυνους''; Μήπως να συμβιβαστούμε με κάνα πρόστιμο, να δοθεί κάνα ευρώ παραπάνω για προσλήψεις ή υποδομές;
Κάποιοι στο Υπουργείο πιστεύουν ότι τα παιδιά έχουν μυαλό σφουγγάρι, αλλά μάλλον δυσκολεύονται ιδιαίτερα να κατανοήσουν ότι ακόμη και τα σφουγγάρια έχουν μία δεδομένη ικανότητα απορρόφησης και ότι η ύλη, για να εμπεδωθεί, χρήζει επαναλήψεων.
Εδώ, βεβαίως, ισχύει το: Στου Άριστου την πόρτα όσο θέλεις βρόντα! Διότι πρέπει να φαίνεται ποιος κάνει κουμάντο, βρε αδερφέ! Και να μην βρεθεί κανείς - κακόβουλος προφανώς - να εκτοξεύσει τον ψόγο του στο σεπτό υπουργείο, για παράδειγμα ότι μυριάδες (υπερβολικέ!) διδακτικά κενά στα σχολεία καλύφθηκαν μετά από μήνες. Βεβαίως, το υπουργείο έχει το αλάθητο. Και διαθέτει αφειδώς τις ακαταμάχητες δικαιολογίες, για παράδειγμα ότι δεν υπάρχουν κονδύλια παρά τις συνεχείς αιτήσεις-οχλήσεις των ιθυνόντων σε άλλα υπουργεία και στην κυβέρνηση.
Και αν έχουμε οι ανεύθυνοι/ες μείνει πίσω στο κυνήγι της ύλης, μπορούμε να συλλέξουμε ώρες από τα άλλα μαθήματα, κάτι σαν δανεικά κι αγύριστα ("αναμόρφωση προγράμματος" το ονομάζουν στην εγκύκλιο). Ώρες από μαθήματα που δεν εξετάζονται γραπτά. Αν και όλα θεωρούνται σημαντικά, φαίνεται ότι κάποια μαθήματα είναι πιο σημαντικά (Μεγάλη παρένθεσις: έτσι δεν έχουν εξοβελιστεί τα εικαστικά από το Λύκειο; Δεν θέλουμε τους καλλιτέχνες. Είναι αντιδραστικοί/ές ταράζουν τα νερά, είναι ανεπίδεκτοι/ες μαθήσεως οδηγιών και εντολών [εξαιρουμένων των καλλιτεχνικών]).
Και, βεβαίως, δεν περισσεύει χρόνος να ασχοληθούμε - μένω σε παραδείγματα από το μάθημα της ιστορίας - με την Ελληνική επανάσταση. Ευτυχώς για το υπουργείο και την κυβέρνηση, γιατί θα μπορούσε η κουβέντα από τις εθνικές επαναστάσεις να πάει στις κοινωνικές επαναστάσεις. Ίσως δηλαδή τα παιδιά θυμηθούν ότι ( ή μπορεί και να τα οδηγήσουμε προς τα εκεί εμείς οι ανακατωσούρες), σύμφωνα με την αρχή του κοινωνικού συμβολαίου, μία κυβέρνηση συγκροτείται μετά από συμφωνία με το λαό και, αν αυτή παραβιάσει τη συμφωνία, αυτός έχει το δικαίωμα στην επανάσταση σύμφωνα με τον Lock, (βιβλίο ιστορίας Β' Λυκείου). Αυτό όμως δεν θεωρείται political correct, και πιο πολύ μοιάζει με πρόσκληση για εκτροπή στην αναρχία.
Δεν μπορούμε, επίσης, να μιλήσουμε για την περίοδο της δικτατορίας, γιατί μπορεί να γλιστρήσουμε σε επικίνδυνα ερωτήματα: κατά πόσο σήμερα έχουμε Δημοκρατία, μήπως υπάρχει έλλειμμα Δημοκρατίας, μήπως ο εκάστοτε πρωθυπουργός λειτουργεί μοναρχικά (μπα ιδέα σου!) και τα λοιπά.
Μπορούμε όμως και οφείλουμε να ομιλήσουμε για τον Πιπίνο τον Α' ( πάλι ιστορία Β' Λυκείου ) και να τον μάθουν καλά τα παιδιά, μπας και πέσει σε καμία ερώτηση αντιστοίχισης. Να πάρουν καμία μονάδα παραπάνω και να υψωθεί το κύρος το δικό τους και των γονέων τους. Δεν θέλουμε τη μάθηση να γίνεται σε περιβάλλον, όπου έχει έντονη παρουσία ο γέλως (να ξέρατε τι χάνετε όσοι δεν διδάσκετε την ενότητα αυτή) και γενικώς επικρατεί η ευθυμία;
Θα πρέπει να βγει η ύλη με κάθε κόστος, γιατί υφίσταται πλέον και η τράπεζα θεμάτων. Κι αν στις κανονικές τράπεζες, ακόμη κι αν έχεις χρέη, μπορεί να προχωρήσεις σε διαπραγματεύσεις και διακανονισμούς, με αυτή την τράπεζα λίγα μπορείς να κάνεις (μπορείς να επιλέξεις το ένα από τα τρία κληρωθέντα θέματα π.χ.) και το αδιαπραγμάτευτο χρέος είναι να ολοκληρώσεις την ύλη πάση θυσία.
Έχουμε πραγματικό πόλεμο! Τι Ερντογάν και κόκκινα άλογα! Και τι έγινε αν το άγχος έχει χτυπήσει ταβάνι σε μαθητές και καθηγητές. Χρειάζεται άλλωστε η ψυχολογική σκληραγώγησις, να αναδειχθούν οι άριστοι. Γι'αυτό οι ψυχολόγοι διορίζονται στη μέση της χρονιάς και διαμελίζονται (καλά το λέω) σε 5 συνήθως σχολεία. Για να υπάρχει παίδευσις στις ψυχικές κακουχίες.
Σκέφτομαι σε τι πονηριές και αλχημείες να καταφύγω ως γνήσιος Γραικός και ως αυθεντικός τεμπέλης καθηγητής. Διότι το έχω συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορείς να δηλώσεις πως δεν πρόλαβες να ολοκληρώσεις την ύλη, καθώς οι υπερασπιστές της αριστείας θα σε κατατρέξουν. Μπορείς να επιδοθείς σε πασαλείμματα της ύλης (προφανώς με σκληροπυρηνική μετωπική διδασκαλία και άγιος ο Θεός!). Μπορείς να ετοιμάσεις εκτενείς περιλήψεις, για να γεφυρώσεις τις ενότητες του σχολικού εγχειριδίου, στην ιστορία για παράδειγμα. Στα αρχαία ή στα μαθηματικά όμως που, για να προχωρήσεις με σιγουριά προς τη νέα γνώση χρειάζεται οπωσδήποτε να πατάς με σταθερά βήματα στην εμπεδωμένη γνώση, τι μπορείς να κάνεις; Στέκομαι αμήχανος.
Άλλη ιδέα, θεατρινίστικη: μπορείς να προχωρήσεις την ύλη όσο το δυνατόν περισσότερο (χωρίς εν τέλει να την καλύψεις αλλά και χωρίς να έχουν κενά οι μαθήτριες/τες), κι αν τύχει θέμα που, φευ, δεν το έχεις διδάξει, να υπαγορεύσεις τη λύση στα παιδιά. Ίσως να τους πασάρεις εκπαιδευτικό υλικό, παραδείγματος χάριν παράθεμα που περιέχει την λύση ή ακόμη και να βαθμολογήσεις με άριστα την άσκηση χωρίς να έχουν γράψει ούτε μία λέξη ( "ντροπή" θα αναφωνήσουν εδώ οι άριστοι).
Αναρωτιέμαι πόσες συναδέλφισσες και πόσοι συνάδελφοι σκέφτονται παρόμοια σε αυτό το θέατρο της απαξίωσης του δημόσιου σχολείου, μέσα σε ένα ευρύτερο περιβάλλον που κυριαρχεί ο καπιταλισμός, ο ατομικισμός και η χρησιμοθηρία, όπου οι σχέσεις και οι αξίες κυρίως εκτιμώνται με βάση τα χρήματα και όπου η Δημοκρατία μας μοιάζει κακόγουστα φτιασιδωμένη. Τα επισημαίνω αυτά και θα μπορούσα να αναφερθώ και σε περισσότερα, γιατί όλα συνυφαίνονται.
Ας το δούμε όμως εν τέλει αισιόδοξα: είναι ευκαιρία να εξασκήσουμε τις υποκριτικές μας αρετές(για να φανούμε πειθήνιες/οι) και να ξεσκονίσουμε τα διανοητικά, ψυχολογικά όπλα μας για ανταρτοπόλεμο διάρκειας απέναντι στους κάθε λογής και πόστου υπεύθυνους αλλά συχνάκις ανεύθυνους (και ίσως πιο καλούς υποκριτές από εμάς). Από την άλλη υπάρχει και η καταφυγή στην τρέλα (ή με άλλα λόγια: στην ειλικρίνεια): μπορούμε παραδείγματος χάριν να δηλώσουμε ότι δεν ολοκληρώσαμε την εξεταστέα ύλη. Προειδοποιώ όμως ότι στην περίπτωση αυτή ελλοχεύει ο κίνδυνος της σταύρωσης, όχι με καρφιά (αυτό δεν το επιτρέπει η δημοκρατία μας), αλλά με το μπαμπάκι (δηλαδή καρφιά όμορφα καλυμμένα με μπαμπάκι. Αυτό επιτρέπεται).
Ο Βαγγέλης Δήμας είναι Φιλόλογος
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
