Ο Νόμος 5082/2024, που θεσπίστηκε πρόσφατα, έχει προκαλέσει αντιδράσεις και προβληματισμούς σχετικά με την πραγματική του συμβολή στην ενίσχυση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα.
Α. Επαγγελματική Εκπαίδευση - Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ).
Τα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ) σήμερα, αποτελούν το μοναδικό σύστημα Δευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Παρέχουν στους μαθητές τους, ευρύ φάσμα ειδικών τεχνικών και επαγγελματικών γνώσεων, ενώ παράλληλα καλλιεργούν τις δεξιότητες τους επιτυγχάνοντας έτσι την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους.
Η σφαιρική και ολοκληρωμένη επαγγελματική εκπαίδευση που παρέχουν σε κάθε ειδικότητα, αφορά, στο πλήθος, τη μορφή και τη φύση των εργασιών που απαιτούνται, στους τρόπους, στις μεθόδους καθώς και στα μέσα που χρησιμοποιούνται, προκειμένου να ολοκληρωθεί ένα έργο στο επίπεδο που καθορίζει η αγορά εργασίας.
Καθιστούν δηλαδή τους σημερινούς μαθητές τους και αυριανούς πτυχιούχους–εργαζόμενους, ειδικά εκπαιδευμένα μεσαία στελέχη παραγωγής, ικανά, όχι μόνο να αντεπεξέλθουν στις ιδιαίτερα αυξημένες ανάγκες και απαιτήσεις των διαφόρων επαγγελμάτων, αλλά και να προσαρμόζονται άμεσα σε νέα αντικείμενα εργασίας τα οποία προκύπτουν από την ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας που διαμορφώνει τις σύγχρονες συνθήκες και τα μέσα παραγωγής.
Επιπλέον, τα ΕΠΑΛ, με τον παιδαγωγικό και τον κοινωνικό τους ρόλο, περιορίζουν τη σχολική διαρροή – σχολική αποτυχία και επιτυγχάνουν την ομαλή κοινωνική ένταξη των νέων. (βλέπε «Σκοπός των Επαγγελματικών Λυκείων» από τον ν. 1566/1985 έως και το άρθρο 18 του ν. 5082/2024).
Η Δευτεροβάθμια Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση από της ιδρύσεώς της έως και σήμερα (με τα Επαγγελματικά Λύκεια) αποτελεί διαχρονικά σταθερή και ανεκτίμητη αξία!
Καθήκον και ταυτόχρονα υποχρέωση του υπουργού παιδείας και της πολιτείας, αποτελεί, όχι μόνον η διατήρηση αυτής της αξίας αναλλοίωτης, αλλά και η ουσιαστική ενίσχυσή της.
Η ενίσχυση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΕΠΑΛ), συνίσταται κατ’ ελάχιστον στα ακόλουθα:
1. Στην γενναία και σταθερή (κατ’ έτος) κρατική χρηματοδότησή της.
2. Στη δημιουργία Γραφείων Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης σε κάθε Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
3. Στη δημιουργία νέων και σύγχρονων κτηριακών υποδομών.
4. Στην ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό του εργαστηριακού εξοπλισμού στο σύνολό του όταν και όπου απαιτείται.
5. Στην ενσωμάτωση των νέων αντικειμένων εκπαίδευσης στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών.
6. Στη συγγραφή νέων βιβλίων.
7. Στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
8. Στο διορισμό μόνιμων εκπαιδευτικών.
9. Στην πρόσληψη μόνιμων διοικητικών υπαλλήλων, για τη γραμματειακή υποστήριξη των ΕΠΑΛ.
10. Στην πρόσληψη ειδικών τεχνιτών, ανά ειδικότητα, για την επισκευή - συντήρηση και καλή λειτουργία του εξοπλισμού.
11. Στην πριμοδότηση και διευκόλυνση, των ανειδίκευτων και των ανέργων, προκειμένου να αποκτήσουν πτυχίο ειδικότητας ΕΠΑΛ και μέσω αυτού νέες προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης.
12. Στην παροχή κινήτρων, (πριμοδότηση, φορολογικές ελαφρύνσεις κ.ά.), στις επιχειρήσεις, προκειμένου να προσλαμβάνουν στις νέες δημιουργούμενες θέσεις εργασίας, ειδικευμένους πτυχιούχους, απόφοιτους των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ) και όχι ανειδίκευτους.
13. Στη δημιουργία διαδραστικού πληροφοριακού συστήματος, σύνδεσης της με την αγορά εργασίας, τόσο στο επίπεδο της ένταξης των νέων αντικειμένων εργασίας στα προγράμματα σπουδών, όσο και στο επίπεδο της προσφοράς και της ζήτησης εργασίας.
Ενώ, όλα τα παραπάνω αποτελούν αυτονόητα μέτρα ενίσχυσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, κατά κάποιο περίεργο και ανεξήγητο τρόπο, απουσιάζουν από το νόμο που αφορά την ενίσχυσή της! ( νόμος 5082/19-01-2024 ΦΕΚ 9 Α΄).
Αντ’ αυτών, ο νόμος 5082/2024 που ψηφίστηκε στη Βουλή, μετά από εισήγηση της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας, προωθεί και επιφέρει σε γενικές γραμμές:
Ανούσιες συγχωνεύσεις των συστεγαζόμενων ΕΠΑΛ, με συνέπεια το φαινόμενο του σχολικού υπερπληθυσμού, με τα προβλήματα στη διαδικασία της μάθησης, στον εκφοβισμό και τη βία που επιφέρει στο σχολικό περιβάλλον, να γίνονται η κανονικότητα και όχι να αποτελούν εξαίρεση. (παρ. 1γ, του άρθρου 19, ν. 5082).
Αποδόμηση των Εργαστηριακών Κέντρων (ΕΚ), που αποτελούν βασικό πυλώνα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. (άρθρο 25 του ν. 5082)
Μετατροπή των αναγκών για μόνιμες θέσεις γραμματείας στα ΕΠΑΛ, σε περιστασιακή κάλυψη των θέσεων γραμματείας, με την εθελούσια απόσπαση εκπαιδευτικών, εάν και όποτε αυτή υπάρξει. (παρ. 1γ, και παρ. 5, του άρθρου 19, ν. 5082).
Συγκέντρωση διαφορετικών δομών, σε ένα τεράστιο, πολυδαίδαλο δυσλειτουργικό και μη διαχειρίσιμο μόρφωμα.
Δημιουργία πολλαπλών επιτροπών που δυσχεραίνουν την λήψη αποφάσεων και την επίλυση προβλημάτων, οδηγώντας σε γραφειοκρατία και καθυστερήσεις ακόμη και σε ζητήματα που χρήζουν άμεσης επίλυσης.
Πού λοιπόν έγκειται η κατά τον τίτλο του νόμου διακηρυσσόμενη «Ενίσχυση»;
Παρότι η προσπάθεια εκσυγχρονισμού του εργαστηριακού εξοπλισμού και η πρόσφατη εξαγγελία για διορισμούς εκπαιδευτικών είναι θετικά βήματα, δεν επαρκούν για την ουσιαστική ενίσχυση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης.
Η υποσχόμενη ενίσχυση υπολείπεται σημαντικά των βασικών απαιτήσεων που αναφέρθηκαν.
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι η διακηρυσσόμενη «Ενίσχυση» επικεντρώνεται στην Κατάρτιση (ΙΕΚ) και όχι στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ).
Η διαπίστωση αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι ενώ ο νόμος ανωτεροποιεί την Κατάρτιση μέσω της μετονομασίας των ΙΕΚ σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΑΕΚ), δεν προσφέρει κάτι ανάλογο στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ).
Επιπλέον, αυτή η μετονομασία των ΙΕΚ σε ΣΑΕΚ, παρότι στερείται ουσιαστικού περιεχομένου, υποβαθμίζει τα ΕΠΑΛ και τα καθιστά υποδεέστερα των ΣΑΕΚ, απλά και μόνο επειδή στην ονομασία των ΕΠΑΛ, ΔΕΝ συμπεριλαμβάνεται ο διακριτικός όρος «Ανώτερης».
Ενώ λοιπόν ο τίτλος του νόμου υπαινίσσεται την ισότιμη ενίσχυση τόσο της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης όσο και της Επαγγελματικής Κατάρτισης, η ανάλυση των διατάξεών του, αποκαλύπτει μέτρα τα οποία ενώ ενισχύουν την Κατάρτιση (ΙΕΚ-ΣΑΕΚ), ταυτόχρονα υποβαθμίζουν την Επαγγελματική Εκπαίδευση (Επαγγελματικά Λύκεια - ΕΠΑΛ).
Η κυβέρνηση, οι πολιτικοί φορείς και ο υπουργός παιδείας οφείλουν να στρέψουν το βλέμμα τους στην Επαγγελματική Εκπαίδευση (Επαγγελματικά Λύκεια) και να την αναγνωρίσουν ως θεμελιώδη πυλώνα της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής προόδου της χώρας.
Σε μια εποχή ραγδαίων αλλαγών και αυξημένων προκλήσεων, η ουσιαστική ενίσχυση των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ) στην Ελλάδα αποτελεί ζήτημα ύψιστης σημασίας.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 15/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
