Alfavita Newsroom Σύμφωνα με τον νόμο 4957/2022 που ψηφίστηκε στη Βουλή επί υπουργίας Νίκης Κεραμέως, τα ΑΕΙ θα πρέπει να αρχίσουν να διαγράφουν από τα μητρώα τους σχεδόν τους μισούς από τους εγγεγραμμένους που είναι ανενεργοί.
Και βέβαια δεν έχουν περάσει πολλοί μήνες από το Φεβρουάριο του 2024 που ο τότε γγ Ανώτατης Εκπαίδευσης, Οδ. Ζώρας, δήλωνε πως το ακαδημαϊκό έτος 2024 - 2025 θα προχωρήσουν οι πρώτες διαγραφές φοιτητών.
Μιλάμε για 333.741 «αιώνιους» φοιτητές. Τόσοι είναι αυτοί που έχουν ξεπεράσει το ανώτατο όριο σπουδών της σχολής τους και από τον Σεπτέμβριο του 2025 όσοι έχουν εξαντλήσει και το όριο που τους έδωσε ο νόμος 4957 του 2022 κινδυνεύουν να διαγράφονται αυτοδικαίως.
Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας εμφανίζεται κατηγορηματική ότι ο νόμος θα εφαρμοστεί.
Με βάση τα στοιχεία που περιλαμβάνει η φετινή έκθεση –βρίσκεται στο στάδιο της τελικής σύνταξης– της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), στα ελληνικά πανεπιστήμια υπάρχουν 695.678 εγγεγραμμένοι φοιτητές, εκ των οποίων οι 361.937 είναι ενεργοί (ποσοστό 52,03%), δηλαδή βρίσκονται εντός του ανώτατου ορίου σπουδών που προβλέπει ο νόμος: έξι χρόνια για τις σχολές τετραετούς φοίτησης (το λεγόμενο ν+2), ενώ για τις σχολές πενταετούς και εξαετούς φοίτησης (πολυτεχνεία, ιατρικές κ.λπ.) το όριο φοίτησης πέραν του κανονικού χρόνου σπουδών είναι τα τρία έτη, δηλαδή συνολικά 8 και 9 αντιστοίχως (ν+3).
Αντιθέτως, το ανώτατο όριο έχουν ξεπεράσει 333.741 εγγεγραμμένοι φοιτητές, με το ποσοστό τους επί του συνόλου στο 47,97%.
Στην πρώτη πεντάδα με τα χαμηλότερα ποσοστά «αιωνίων» φοιτητών βρίσκονται η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (21,7%), το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (29,31%), το Πολυτεχνείο Κρήτης (33,98%), το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο (36,69%) και το Πανεπιστήμιο Κρήτης (39,19%).
Την πεντάδα με τα υψηλότερα ποσοστά «αιωνίων» φοιτητών απαρτίζουν το Παν. Αθηνών (59,92%), το Οικονομικό Παν. Αθηνών (58,78%), το Πανεπιστήμιο Πειραιώς (57,47%), το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (56,44%) και το Πάντειο Πανεπιστήμιο (54,71%).
Το ακαδημαϊκό έτος από το οποίο αρχίζει να «μετράει» η εφαρμογή της ανώτατης διάρκειας φοίτησης (ΑΔΦ) είναι το 2021-2022 για τους ήδη εγγεγραμμένους. Για όσους εγγράφηκαν για πρώτη φορά το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 και μετά, το ακαδημαϊκό έτος μέτρησης εφαρμογής του μέτρου ΑΔΦ είναι το έτος εισαγωγής. Συγκεκριμένα, το άρθρο 76 του νόμου ορίζει ότι οι φοιτητές που κατά το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021 είχαν υπερβεί τον ελάχιστο χρόνο φοίτησης (αφορά φοιτητές που κατά το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021 φοιτούσαν στο πέμπτο ή σε μεγαλύτερο έτος για τα τετραετούς φοίτησης τμήματα) πρέπει να πάρουν πτυχίο μέσα στο τρέχον ακαδημαϊκό έτος. Αλλιώς θα διαγραφούν.
Οι φοιτητές σε τμήματα πενταετούς (πολυτεχνεία) ή εξαετούς φοίτησης (ιατρικές), σύμφωνα με το νόμο, οφείλουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους μέχρι και τη λήξη του ακαδημαϊκού έτους 2025-2026. Οι «εν κινδύνω» φοιτητές έχουν τρεις εξεταστικές –του Φεβρουαρίου, του Ιουνίου και του προσεχούς Σεπτεμβρίου– για να περάσουν τα μαθήματα που «χρωστούν».
Ένα παράδειγμα: Φοιτητής 4ετούς φοίτησης, που εισήχθη το 2016-2017, κανονικά θα πρέπει να διαγραφεί τον Σεπτέμβριο του 2025. Εάν αυτός ο φοιτητής είχε κάνει διακοπή σπουδών για ένα έτος, πριν από το 2020-2021, τότε το 2020-2021 που υπολογίζουμε την κατηγορία εγγεγραμμένου φοιτητή δεν είχε ξεπεράσει τα 4 έτη φοίτησης κι έχει επιπλέον έτη για ολοκλήρωση σπουδών ν+2, που μετράνε από το 2021-2022. Δηλαδή πρέπει να διαγραφεί τον Σεπτέμβριο του 2027.
Ωστόσο, ο νόμος είναι σαφής: Η μη εφαρμογή των διατάξεων περί διαγραφής συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα, ενώ λαμβάνεται υπόψη για την κατανομή της τακτικής δημόσιας επιχορήγησης στο ΑΕΙ.
Θα αποφασίσει το υπουργείο Παιδείας να στείλει στο πειθαρχικό πανεπιστημιακούς και να κόψει κονδύλια από ιδρύματα;
Οι διατάξεις του ν. 4957/2022 περί διαγραφής
Άρθρο 76
Ανώτατη διάρκεια φοίτησης και μερική φοίτηση
1. Η ανώτατη διάρκεια φοίτησης σε ένα πρόγραμμα σπουδών πρώτου κύκλου με ελάχιστη διάρκεια οκτώ (8) ακαδημαϊκών εξαμήνων για την απονομή του τίτλου σπουδών, είναι ο χρόνος αυτός, προσαυξημένος κατά τέσσερα (4) ακαδημαϊκά εξάμηνα.
Σε πρόγραμμα σπουδών του οποίου ο ελάχιστος χρόνος υπερβαίνει τα οκτώ (8) ακαδημαϊκά εξάμηνα, η ανώτατη διάρκεια φοίτησης είναι ο ελάχιστος χρόνος σπουδών, προσαυξημένος κατά έξι (6) ακαδημαϊκά εξάμηνα. Μετά από τη συμπλήρωση της ανώτατης διάρκειας φοίτησης, με την επιφύλαξη των επόμενων παραγράφων, το Διοικητικό Συμβούλιο του Τμήματος εκδίδει πράξη διαγραφής.
2. Με τον εσωτερικό κανονισμό του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) καθορίζονται οι διαδικαστικές λεπτομέρειες και τα δικαιολογητικά για την κατ’ εξαίρεση υπέρβαση της ανώτατης χρονικής διάρκειας φοίτησης της παρ. 1 για σοβαρούς λόγους υγείας που ανάγονται στο πρόσωπο του φοιτητή ή στο πρόσωπο συγγενούς πρώτου βαθμού εξ αίματος ή συζύγου ή προσώπου με το οποίο ο φοιτητής έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης.
3. Δικαίωμα υποβολής αίτησης για μερική φοίτηση έχουν:
α) οι φοιτητές που αποδεδειγμένα εργάζονται τουλάχιστον είκοσι (20) ώρες την εβδομάδα,
β) οι φοιτητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες,
γ) οι φοιτητές που είναι παράλληλα αθλητές και κατά τη διάρκεια των σπουδών τους ανήκουν σε αθλητικά σωματεία εγγεγραμμένα στο ηλεκτρονικό μητρώο αθλητικών σωματείων του άρθρου 142 του ν. 4714/2020 (Α’ 148), που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού (Γ.Γ.Α.) υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
γα) για όσα έτη καταλαμβάνουν διάκριση 1ης έως και 8ης θέσης σε πανελλήνια πρωταθλήματα ατομικών αθλημάτων με συμμετοχή τουλάχιστον δώδεκα (12) αθλητών και οκτώ (8) σωματείων ή αγωνίζονται σε ομάδες των δύο (2) ανώτερων κατηγοριών σε ομαδικά αθλήματα ή συμμετέχουν ως μέλη εθνικών ομάδων σε πανευρωπαϊκά πρωταθλήματα, παγκόσμια πρωταθλήματα ή άλλες διεθνείς διοργανώσεις υπό την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, ή
γβ) συμμετέχουν έστω άπαξ, κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στο πρόγραμμα σπουδών για το οποίο αιτούνται την υπαγωγή τους σε καθεστώς μερικής φοίτησης, σε ολυμπιακούς, παραολυμπιακούς αγώνες και ολυμπιακούς αγώνες κωφών. Οι φοιτητές της παρούσας υποπερίπτωσης δύνανται να εγγράφονται ως φοιτητές μερικής φοίτησης, μετά από αίτησή τους που εγκρίνεται από την Κοσμητεία της Σχολής. Για τους φοιτητές που φοιτούν υπό καθεστώς μερικής φοίτησης, κάθε εξάμηνο προσμετράται ως μισό ακαδημαϊκό εξάμηνο. Οι φοιτητές αυτοί δεν δύνανται να δηλώνουν προς παρακολούθηση και να εξετάζονται σε αριθμό μεγαλύτερο από το ήμισυ των μαθημάτων του εξαμήνου που προβλέπει το πρόγραμμα σπουδών. Εφαρμόζεται και στην περίπτωση αυτή η ανώτατη διάρκεια φοίτησης της παρ. 1. Με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του Α.Ε.Ι. δύναται να ορίζονται περαιτέρω προϋποθέσεις και λεπτομέρειες για την εφαρμογή των προηγούμενων εδαφίων.
4. Οι φοιτητές που δεν έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο φοίτησης της παρ. 1, δύνανται, μετά από αίτησή τους προς τη Γραμματεία του Τμήματος, να διακόψουν τη φοίτησή τους για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτη. Το δικαίωμα διακοπής της φοίτησης δύναται να ασκηθεί άπαξ ή τμηματικά για χρονικό διάστημα κατ’ ελάχιστον ενός (1) ακαδημαϊκού εξαμήνου, αλλά η διάρκεια της διακοπής δεν δύναται να υπερβαίνει αθροιστικά τα δύο (2) έτη αν χορηγείται τμηματικά. Η φοιτητική ιδιότητα αναστέλλεται κατά τον χρόνο διακοπής της φοίτησης και δεν επιτρέπεται η συμμετοχή σε καμία εκπαιδευτική διαδικασία. Με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του Α.Ε.Ι. καθορίζονται η διαδικασία διαπίστωσης της διακοπής της φοίτησης και τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν την αίτηση.
5. Ο Πρόεδρος του Τμήματος είναι αρμόδιος για την εφαρμογή του παρόντος και ο Κοσμήτορας της Σχολής, στην οποία υπάγεται το Τμήμα, είναι αρμόδιος για την εποπτεία της ορθής εφαρμογής του παρόντος. Η μη εφαρμογή συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα και λαμβάνεται υπόψη για την έκδοση της απόφασης κατανομής της τακτικής δημόσιας επιχορήγησης της περ. ε) της παρ. 2 του άρθρου 16 του ν. 4653/2020 (Α’ 12) στο Α.Ε.Ι.
Άρθρο 454
Μεταβατικές διατάξεις Κεφαλαίου Η’
......................
3. Η ανώτατη χρονική διάρκεια σπουδών όπως ορίζεται στο άρθρο 75 καταλαμβάνει τους φοιτητές που εισάγονται στα Α.Ε.Ι. από το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 και εξής.
Για τους φοιτητές που είναι εγγεγραμμένοι σε προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου των Α.Ε.Ι. κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος και δεν είχαν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης του προγράμματος σπουδών τους κατά τη δημοσίευση του ν. 4777/2021 (Α’ 25), εφαρμόζεται ο υπολογισμός της ανώτατης διάρκειας φοίτησης της παρ. 1 του άρθρου 75 από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2021-2022 και έπειτα.
Οι φοιτητές που ήταν εγγεγραμμένοι σε προγράμματα σπουδών πρώτου κύκλου των Α.Ε.Ι., κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4777/2021 και είχαν υπερβεί την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης του προγράμματος σπουδών, διαθέτουν για την ολοκλήρωση των σπουδών τους χρόνο ίσο προς την ελάχιστη χρονική διάρκεια φοίτησης, από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2021-2022 και εξής, χωρίς δικαίωμα προσαύξησης του χρόνου φοίτησης κατά την παρ. 1 του άρθρου 75.
Aθέατες όψεις της καθυστέρησης των σπουδών
Το ζήτημα της καθυστέρησης των σπουδών είναι βεβαίως σοβαρό γιατί οι αριθμοί είναι συντριπτικοί. Ωστόσο τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο ανησυχητικά αν κανείς «φωτίσει» μια πλευρά η οποία μένει συνήθως αθέατη καθώς δεν καταγράφεται πουθενά. Αναφερόμαστε στην οριστική εγκατάλειψη των σπουδών που όλα δείχνουν ότι αφορά σημαντικό τμήμα του φοιτητικού πληθυσμού.
Επειδή η ισότητα ή η ανισότητα των ευκαιριών στην εκπαίδευση, σε καμιά περίπτωση δεν περιορίζεται μόνο στην πρόσβαση στο πανεπιστήμιο και επειδή η παράταση, καθυστέρηση ή εγκατάλειψη των σπουδών αφορά ένα μεγάλο μέρος του φοιτητικού πληθυσμού, με αυξητικές μάλιστα τάσεις, είναι αναγκαίο να ανιχνεύσουμε σε ποιο κοινωνικοοικονομικό «έδαφος» λιπαίνεται το φαινόμενο αυτό.
Αναφερόμαστε δηλαδή στις αιτίες οι οποίες σε καμιά περίπτωση δεν αποτυπώνονται ούτε στα στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (πρώην ΕΣΥΕ), ούτε βεβαίως στις "ξερές" διαπιστώσεις της ΑΔΙΠ που φαίνεται να έλκονται από τα "αναλυτικά εργαλεία" του ΟΟΣΑ.
Παράλληλα οι αιτίες παραβλέπονται μεθοδικά από τα «ρεπορτάζ» εκείνα που επικεντρώνουν στους «τεμπέληδες φοιτητές – βαρίδια για την ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση».
Να σημειώσουμε, κατ΄ αρχήν, ότι η καθυστέρηση ή εγκατάλειψη των σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν είναι ίσα κατανεμημένη στα τμήματα ΑΕΙ – ΤΕΙ. Τα μεγαλύτερα ποσοστά των λεγόμενων «μη ενεργών» φοιτητών παρουσιάζονται σε σχολές με λαϊκότερη κοινωνική σύνθεση και αμφίβολες επαγγελματικές προοπτικές (π.χ στο Πάντειο, στα περισσότερα ΤΕΙ, σε πολλές θεωρητικές σχολές κλπ). Πραγματικά αν εξετάσουμε την κοινωνική σύνθεση του φοιτητικού πληθυσμού θα διαπιστώσουμε ότι σε εκείνες τις σχολές στις οποίες παρουσιάζονται μεγάλα ποσοστά καθυστέρησης ή εγκατάλειψης των σπουδών υπάρχει μια υπεραντιπροσώπευση των χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων ενώ αντίθετα στις υπόλοιπες σχολές (π.χ. ΕΜΠ, Ιατρική κ.λπ.) υπάρχει μια υπεραντιπροσώπευση των ευνοημένων κοινωνικών στρωμάτων.
Παράλληλα οφείλουμε να πάρουμε υπόψη τα ευρήματα των ερευνών που σχετίζονται με την εργασία των φοιτητών. Έρευνα «ανέβαζε» το ποσοστό των φοιτητών που εργάζονταν μόνιμα ή περιστασιακά στο 42,4%. Σύμφωνα πάλι με στοιχεία μεγάλης εταιρείας ευρέσεως εργασίας, το 40% των ανθρώπων που προσπαθούν να βρουν δουλειά είναι φοιτητές. Σε άλλη έρευνα σε 300 φοιτητές του Παντείου Πανεπιστημίου το 13% δήλωσε ότι εργάζεται σχεδόν μόνιμα με την εισαγωγή του στο Πανεπιστήμιο ενώ περίπου 37% δήλωσε ότι εργάζεται περιστασιακά «για να καλύψει τα έξοδά του – να μην επιβαρύνει την οικογένεια που δεν μπορεί να ανταπεξέλθει».
Η αδυναμία αντιμετώπισης του αυξημένου κόστους σπουδών (καθώς η φοιτητική μέριμνα εδώ και αρκετά χρόνια στη χώρα μας είναι ένας "άταφος νεκρός") σε συνδυασμό με την ανεύρεση εργασίας για τη στοιχειώδη κάλυψη κάποιων εξόδων, παράλληλα με την εσωτερίκευση των αμφίβολων επαγγελματικών προοπτικών, εκκολάπτουν την καθυστέρηση ή την εγκατάλειψη των σπουδών για εκείνο το μέρος του φοιτητικού πληθυσμού για το οποίο αφ’ ενός οι παρατεταμένες σπουδές κοστίζουν ακριβά, αφ’ ετέρου η είσοδος στην παραγωγή και η πρόωρη επαγγελματοποίηση μετατρέπονται σε αναπόφευκτη στρατηγική επιβίωσης, ανατρέποντας έτσι την προοπτική ολοκλήρωσης των σπουδών.
Όσο σίγουρο είναι ότι, οι παραπάνω όροι, δεν μπορούν να μονοπωλήσουν την καθυστέρηση ή την εγκατάλειψη των σπουδών, άλλο τόσο είναι φανερό ότι, η κοινωνική ανισότητα δεν σταματάει την δράση της μπροστά στην είσοδο του πανεπιστημίου.
Στη στροφή αυτή δεν βαραίνουν μόνο τα οικονομικά προβλήματα των οικογενειών, αλλά και μια άλλη πλευρά της κρίσης η οποία δεν «επιτρέπει» να υπάρχουν πολλές προσδοκίες όσον αφορά την επένδυση στις σπουδές.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 21/10
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
