Alfavita Newsroom Προχθές, Δευτέρα, σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, απαντώντας σε ερώτηση του δημοσιογράφου αναφορικά με τις προβλέψεις του ν. 4957/2022 (Κεραμέως) για τις διαγραφές των φοιτητών που έχουν ξεπεράσει τα χρονικά όρια που θέτει ο νόμος, απάντησε ότι το υπουργείο Παιδείας δεν θα δώσει καμία αναβολή στην εφαρμογή του νόμου.
«Ο νόμος θα εφαρμοστεί απολύτως και απαρέγκλιτα. Τον έχουμε ψηφίσει και θα εφαρμοστεί… Δεν μπορεί να έχουμε ένα γιοφύρι της Αρτας. Να πάψουμε να το συζητάμε. Θα τηρήσουμε τον νόμο. Μιλάμε για το καλοκαίρι του 2025 και μετά, στο τέλος του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους θα υπάρξει ενεργοποίηση των συγκεκριμένων διατάξεων. Είμαι σαφής… Μιλάμε για αιώνιους φοιτητές, ενώ θα έπρεπε να μιλάμε για “αιώνιους μαθητές”, δηλαδή για διαρκή επιμόρφωση» σημείωσε ο υπουργός Παιδείας.
Η αθέατη πλευρά
Σύμφωνα με τον νόμο 4957/2022 που ψηφίστηκε στη Βουλή επί υπουργίας Νίκης Κεραμέως, τα ΑΕΙ θα πρέπει να αρχίσουν να διαγράφουν από τα μητρώα τους σχεδόν τους μισούς από τους εγγεγραμμένους, που ονομάζονται ανενεργοί σύμφωνα με τον νόμο. Μιλάμε για 333.741 «αιώνιους» φοιτητές. Τόσοι είναι αυτοί που έχουν ξεπεράσει το ανώτατο όριο σπουδών της σχολής τους και από τον Σεπτέμβριο του 2025 όσοι έχουν εξαντλήσει και το όριο που τους έδωσε ο νόμος 4957 του 2022 κινδυνεύουν να διαγράφονται αυτοδικαίως.
Το ακαδημαϊκό έτος από το οποίο αρχίζει να «μετράει» η εφαρμογή της ανώτατης διάρκειας φοίτησης (ΑΔΦ) είναι το 2021-2022 για τους ήδη εγγεγραμμένους. Για όσους εγγράφηκαν πρώτη φορά το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 και μετά, το ακαδημαϊκό έτος μέτρησης εφαρμογής του μέτρου ΑΔΦ είναι το έτος εισαγωγής.
Συγκεκριμένα, το άρθρο 76 του νόμου ορίζει ότι οι φοιτητές που κατά το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021 είχαν υπερβεί τον ελάχιστο χρόνο φοίτησης (αφορά φοιτητές που κατά το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021 φοιτούσαν στο πέμπτο ή σε μεγαλύτερο έτος για τα τετραετούς φοίτησης τμήματα) πρέπει να πάρουν πτυχίο μέσα στο τρέχον ακαδημαϊκό έτος. Αλλιώς θα διαγραφούν.
Το ζήτημα της καθυστέρησης των σπουδών είναι βεβαίως σοβαρό γιατί οι αριθμοί είναι συντριπτικοί. Ωστόσο, τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο ανησυχητικά αν κανείς «φωτίσει» μια πλευρά η οποία μένει συνήθως αθέατη καθώς δεν καταγράφεται πουθενά. Αναφερόμαστε στην οριστική εγκατάλειψη των σπουδών που όλα δείχνουν ότι αφορά σημαντικό τμήμα του φοιτητικού πληθυσμού.
Οι ανισότητες
Επειδή η ισότητα ή η ανισότητα των ευκαιριών στην εκπαίδευση σε καμιά περίπτωση δεν περιορίζεται μόνο στην πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο και επειδή η παράταση, καθυστέρηση ή εγκατάλειψη των σπουδών αφορά ένα μεγάλο μέρος του φοιτητικού πληθυσμού, με αυξητικές μάλιστα τάσεις, είναι αναγκαίο να ανιχνεύσουμε σε ποιο κοινωνικοοικονομικό «έδαφος» φυτρώνει το φαινόμενο αυτό.
Να σημειώσουμε, κατ’ αρχάς, ότι η καθυστέρηση ή εγκατάλειψη των σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν είναι ίσα κατανεμημένη στα τμήματα ΑΕΙ - ΤΕΙ. Τα μεγαλύτερα ποσοστά των λεγόμενων «μη ενεργών» φοιτητών παρουσιάζονται σε σχολές με λαϊκότερη κοινωνική σύνθεση και αμφίβολες επαγγελματικές προοπτικές (π.χ. στο Πάντειο, στα περισσότερα ΤΕΙ, σε πολλές θεωρητικές σχολές κ.λπ.).
Πραγματικά, αν εξετάσουμε την κοινωνική σύνθεση του φοιτητικού πληθυσμού θα διαπιστώσουμε ότι σε εκείνες τις σχολές στις οποίες παρουσιάζονται μεγάλα ποσοστά καθυστέρησης ή εγκατάλειψης των σπουδών υπάρχει μια υπεραντιπροσώπευση των χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων, ενώ αντίθετα στις υπόλοιπες σχολές (π.χ. ΕΜΠ, Ιατρική κ.λπ.) υπάρχει μια υπεραντιπροσώπευση των ευνοημένων κοινωνικών στρωμάτων.
Παράλληλα, οφείλουμε να πάρουμε υπόψη τα ευρήματα των ερευνών που σχετίζονται με την εργασία των φοιτητών. Ερευνα ανέβαζε το ποσοστό των φοιτητών που εργάζονταν μόνιμα ή περιστασιακά στο 42,4%. Σύμφωνα πάλι με στοιχεία μεγάλης εταιρείας ευρέσεως εργασίας, το 40% των ανθρώπων που προσπαθούν να βρουν δουλειά είναι φοιτητές.
Υψηλό κόστος
Η αδυναμία αντιμετώπισης του αυξημένου κόστους σπουδών (καθώς η φοιτητική μέριμνα εδώ και αρκετά χρόνια στη χώρα μας είναι ένας «άταφος νεκρός») σε συνδυασμό με την ανεύρεση εργασίας για τη στοιχειώδη κάλυψη κάποιων εξόδων, παράλληλα με την εσωτερίκευση των αμφίβολων επαγγελματικών προοπτικών, εκκολάπτουν την καθυστέρηση ή την εγκατάλειψη των σπουδών για εκείνο το μέρος του φοιτητικού πληθυσμού για το οποίο αφενός οι παρατεταμένες σπουδές κοστίζουν ακριβά, αφετέρου η είσοδος στην παραγωγή και η πρόωρη επαγγελματοποίηση μετατρέπονται σε αναπόφευκτη στρατηγική επιβίωσης, ανατρέποντας έτσι την προοπτική ολοκλήρωσης των σπουδών.
Είναι προκλητικό τη στιγμή που η έλλειψη κρατικής στήριξης για όσους σπουδάζουν έχει πάρει εκρηκτικές διστάσεις, το υπουργείο Παιδείας να προσπαθεί να διαγράψει φοιτητές που παλεύουν για τις σπουδές τους. Τη στιγμή που η επιχειρηματική δράση των Πανεπιστημίων απορροφά τα κονδύλια σε βάρος των αναγκών των ιδρυμάτων, που η κρατική χρηματοδότηση έχει μειωθεί κατά 60% τα τελευταία 15 χρόνια, που η τραγική έλλειψη φοιτητικών εστιών και η αύξηση των τιμών της αγοράς ακινήτων έχει εκτοξεύσει το κόστος σπουδών, διαμορφώνεται για τους φοιτητές και τις οικογένειές τους ένα δεδομένο: για να σπουδάσεις πρέπει να χρεωθείς και να βάλεις πολύ βαθιά το χέρι στην τσέπη.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
