Alfavita Newsroom Ένα αναπόσπαστο αλλά συχνά υποτιμημένο κομμάτι της σχολικής ζωής είναι η εφημερία: η ευθύνη των εκπαιδευτικών να επιτηρούν τους μαθητές κατά την προσέλευση, τα διαλείμματα και την αποχώρηση. Παρότι η σχετική νομοθεσία είναι σαφής και λεπτομερής, οι πραγματικές συνθήκες κάτω από τις οποίες ασκείται η εφημερία απέχουν συχνά πολύ από το ιδανικό.
Τι προβλέπει το ισχύον νομικό πλαίσιο
Η εφημερία ρυθμίζεται κυρίως από το Προεδρικό Διάταγμα 79/2017 (ΦΕΚ 109Α'), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, και από τη Υπουργική Απόφαση Φ.353.1/324/105657/Δ1/2002 (ΦΕΚ 1340Β'). Οι βασικές διατάξεις είναι:
Δημόσια Δημοτικά Σχολεία
Ο αριθμός των εφημερευόντων εκπαιδευτικών και οι επιτηρούμενοι χώροι ορίζονται με βάση:
τον αριθμό μαθητών,
την έκταση και ιδιομορφία του σχολικού χώρου,
την οργανικότητα και λειτουργικότητα της σχολικής μονάδας.
Η εφημερία οργανώνεται με πράξη του Συλλόγου Διδασκόντων και αναρτάται σε εμφανές σημείο.
Ο Διευθυντής/Υποδιευθυντής έχει την εποπτεία του προγράμματος και απαλλάσσεται από την υποχρέωση εφημερίας.
Ειδικές περιπτώσεις:
Εκπαιδευτικοί που διδάσκουν σε δύο σχολεία κάνουν εφημερία μόνο στο ένα (εκεί όπου έχουν τις περισσότερες ώρες).
Όσοι διδάσκουν σε τρία ή περισσότερα σχολεία, όταν τουλάχιστον ένα στεγάζεται σε ξεχωριστό κτήριο, εξαιρούνται από την εφημερία.
Τα συστεγαζόμενα σχολεία θεωρούνται ως μία μονάδα για τον υπολογισμό της εφημερίας.
Οι εκπαιδευτικοί μειωμένου ωραρίου και της παράλληλης στήριξης δεν αναλαμβάνουν εφημερία, όπως και οι εκπαιδευτικοί των Τμημάτων Ένταξης σε σχολεία με Σ.Δ.Ε.Υ.
Νηπιαγωγεία: Αυξημένα μέτρα ασφάλειας
Στα νηπιαγωγεία, η επιτήρηση αφορά όχι μόνο τη διάρκεια των διαλειμμάτων αλλά και την παραλαβή και αποχώρηση των παιδιών, με τις θύρες να παραμένουν κλειδωμένες κατά τη διάρκεια λειτουργίας του σχολείου. Οι εκπαιδευτικοί αναλαμβάνουν εφημερία σύμφωνα με τη λειτουργικότητα του σχολείου, ενώ η αποχώρηση μαθητή πριν τη λήξη του ωραρίου απαιτεί σχετική βεβαίωση από δημόσιο φορέα.
Οι πραγματικές συνθήκες: Αντιμετωπίζοντας την καθημερινότητα
Παρότι το νομοθετικό πλαίσιο είναι λεπτομερές, η εφαρμογή του στην πράξη συχνά υπονομεύεται από την ανεπάρκεια υποδομών, την έλλειψη προσωπικού και την κακή κατάσταση των σχολικών χώρων.
Παραδείγματα προβλημάτων:
Μη επιτηρούμενα τυφλά σημεία στο προαύλιο.
Ελλιπής φωτισμός ή φθορές σε σκαλοπάτια και διαδρόμους.
Υπερβολικός αριθμός μαθητών ανά επιτηρούντα εκπαιδευτικό.
Σχολεία: Σχετικά με τις θερινές εφημερίες των εκπαιδευτικών και τα προβλήματα που προκύπτουν
Η ΚΥΑ 79942/ΓΔ4/31-5-2019 (άρθρο 2 παράγραφος 2) προβλέπει ότι ελάχιστος αριθμός εφημερευόντων είναι ένας εκπαιδευτικός. Το ίδιο και το ΠΔ 104/1979. Το πρόβλημα δεν είναι τυπικό, της τήρησης των νομικών διατάξεων. Είναι ουσιαστικό εφόσον οι σχολικές μονάδες, απογυμνωμένες από μόνιμο προσωπικό, αφού σε αρκετές περιπτώσεις οι αναπληρωτές είναι πλέον πλειοψηφία του συλλόγου διδασκόντων, δεν έχουν προσωπικό ώστε να καλύψουν με δύο εφημερεύοντες κάθε θερινή υπηρεσία!
Επίσης το Φ272/Δ2/8761/24-06-1982-ΥΠ.Ε.Π.Θ. ορίζει ότι σε περίπτωση σχολικής μονάδας με λιγότερες από 5 οργανικές θέσεις η εφημερία πραγματοποιείται κάθε 15 μέρες και όχι κάθε εβδομάδα. Με τα κενά να καλύπτονται πλέον σε τόσο μεγάλο βαθμό από αναπληρωτές, αν ψάξουμε θα βρούμε σχολικές μονάδες που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία! Έχει προβλεφθεί αυτό από τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης; Αν υπάρχουν 4 πχ οργανικά ανήκοντες εκπαιδευτικοί σε κάποια σχολική μονάδα, οι 9 εφημερίες (=18 εφημερεύοντες βάσει του εγγράφου) θα χρειαστούν 5 υπηρεσίες από 3 εκπαιδευτικούς και 3 από τον τέταρτο!
Τα παραπάνω επισημαίνει με Έγγραφο της η Α΄ ΕΛΜΕ Δυτικής Αττικής αναφορικά με τις εφημερίες των εκπαιδευτικών που ιδιαίτερα στις περιπτώσεις των μικρών σχολείων απασχολούν πολλούς εκπαιδευτικούς με διπλές ή ακόμα και τριπλές θερινές εφημερίες
Η ανακοίνωση της Α΄ Ε.Λ.Μ.Ε. Δυτικής Αττικής: Για τις θερινές υπηρεσίες στα σχολεία
Με έκπληξη πληροφορηθήκαμε ότι ο ΔΔΕ Δυτ. Αττικής Κωτσάκης, ζητά με έγγραφό του να υπάρχουν δύο συνάδελφοι σε κάθε θερινή υπηρεσία! Με το με Α.Π. 5639/17-6-2024 έγγραφο αναφέρει ότι «Υπενθυμίζεται ότι οι εφημερεύοντες εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι δύο». Η έκπληξή μας οφείλεται στο ότι σε αντίστοιχη συζήτηση πέρσι την ίδια εποχή, όταν του ¨υπενθυμίσαμε¨ το ισχύον νομικό πλαίσιο που προβλέπει ότι ο ελάχιστος αριθμός εφημερευόντων καθηγητών είναι ένας (1), και όχι δύο (2), επομένως εξηγήσαμε ότι και το αντίστοιχο περσινό έγγραφο ήταν παράτυπο, μας είχε απαντήσει ότι το έγγραφο συντάχθηκε εκ παραδρομής διότι λόγω έλλειψης χρόνου χρησιμοποιήθηκε κάποιο από προηγούμενο έτος. Με βάση επομένως αυτές τις εξηγήσεις, περιμέναμε φέτος να υπάρχει προσαρμογή του εγγράφου στα ισχύοντα.
Συγκεκριμένα: Η ΚΥΑ 79942/ΓΔ4/31-5-2019 (άρθρο 2 παράγραφος 2) προβλέπει αυτό που προαναφέραμε (ελάχιστος αριθμός εφημερευόντων: ένας εκπαιδευτικός). Το ίδιο και το ΠΔ 104/1979. Το πρόβλημα δεν είναι τυπικό, της τήρησης των νομικών διατάξεων. Είναι ουσιαστικό εφόσον οι σχολικές μονάδες, απογυμνωμένες από μόνιμο προσωπικό, αφού σε αρκετές περιπτώσεις οι αναπληρωτές είναι πλέον πλειοψηφία του συλλόγου διδασκόντων, δεν έχουν προσωπικό ώστε να καλύψουν με δύο εφημερεύοντες κάθε θερινή υπηρεσία! Αν επομένως πάμε σε μία αυστηρή εφαρμογή του εγγράφου του ΔΔΕ, θα πρέπει κάθε εκπαιδευτικός να είναι εφημερεύον δύο ή και τρεις φορές μέσα στον Ιούλιο και τον Αύγουστο!
Θα μπορούσε ο ΔΔΕ να αναφέρει στο έγγραφό του ότι ένας τουλάχιστον εφημερεύει (όπως άλλωστε προβλέπεται) και όπου υπάρχει δυνατότητα για πρόσθετο προσωπικό να δηλώνεται στη σχολική μονάδα, για την καλύτερη εξυπηρέτηση συναδέλφων, γονέων και μαθητών. Με τον τρόπο αυτό όλοι οι μόνιμοι εκπαιδευτικοί υπηρετούν τη θερινή υπηρεσία και δεν υπάρχουν και ζητήματα διαφορών ως προς το ποιος έκανε εφημερία και ποιος όχι.
Επίσης το Φ272/Δ2/8761/24-06-1982-ΥΠ.Ε.Π.Θ. ορίζει ότι σε περίπτωση σχολικής μονάδας με λιγότερες από 5 οργανικές θέσεις η εφημερία πραγματοποιείται κάθε 15 μέρες και όχι κάθε εβδομάδα. Με τα κενά να καλύπτονται πλέον σε τόσο μεγάλο βαθμό από αναπληρωτές, αν ψάξουμε θα βρούμε σχολικές μονάδες στη Δυτική Αττική που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία! Έχει προβλεφθεί αυτό από τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης; Αν υπάρχουν 4 πχ οργανικά ανήκοντες εκπαιδευτικοί σε κάποια σχολική μονάδα, οι 9 εφημερίες (=18 εφημερεύοντες βάσει του εγγράφου) θα χρειαστούν 5 υπηρεσίες από 3 εκπαιδευτικούς και 3 από τον τέταρτο!
Τέλος η παραλαβή των κλειδιών των σχολικών μονάδων από τα γραφεία της ΔΔΕ μπορεί να πραγματοποιηθεί από τους εφημερεύοντες των σχολείων της Ελευσίνας αλλά για τις υπόλοιπες περιοχές προκύπτει πρόβλημα, ειδικά για τις πλέον απομακρυσμένες. Τι έχει προβλέψει η Διεύθυνση για έναν εφημερεύοντα καθηγητή σε σχολείο των Μεγάρων, της Νέας Περάμου, των Βιλίων ή των Ερυθρών; Ότι αν ο τόπος κατοικίας του είναι στο Δήμο που εδράζεται η σχολική μονάδα που υπηρετεί, θα πρέπει να διανύσει την απόσταση σχολείο – Διεύθυνση 4 φορές σε μία ημέρα; Έχει προβλέψει ότι θα καταβάλει οδοιπορικά για όποιο σχολείο ανήκει σε άλλο Δήμο; Θεωρούμε ότι τέτοια πρακτικά ζητήματα πρέπει να λυθούν από τη Διεύθυνση σε συνεργασία με τους Διευθυντές και τις Διευθύντριες των σχολικών μονάδων, ώστε να αποφευχθεί η ταλαιπωρία και τα περιττά έξοδα για τους εφημερεύοντες.
Ζητάμε:
- Να ανακοινοποιηθεί το έγγραφο θερινών υπηρεσιών στο ορθό με βάση τα προβλεπόμενα, όπως εκτέθηκε παραπάνω.
- Να υπάρξει πρόβλεψη για τις σχολικές μονάδες με λιγότερες από 5 οργανικές θέσεις (εφημερία ανά δεκαπενθήμερο).
- Να βρεθούν λύσεις για την παραλαβή των κλειδιών για τις απομακρυσμένες σχολικές μονάδες.
Πότε απαλλάσσονται από τις εφημερίες οι εκπαιδευτικοί των Τμημάτων Ένταξης
H παράγραφος 9 του άρθρου 2 της υπουργικής απόφασης ΥΑ134960/ΔΕ/27-10-2021 αναφέρει χαρακτηριστικά:
Τα μέλη της Ε.Δ Υ. των περ. β’, γ’ και δ’ μετέχουν ισότιμα στις δραστηριότητες και τις διαδικασίες του Συλλόγου Διδασκόντων της σχολικής μονάδας στην οποία υπηρετούν. Για τα γενικότερα υπηρεσιακά θέματα του προσωπικού των Ε.Δ Υ. ακολουθούνται οι διατάξεις για το προσωπικό της σχολικής μονάδας όπου είναι τοποθετημένοι. Απαλλάσσονται από συμμετοχή σε εφημερίες ή άλλα διοικητικά καθήκοντα στη σχολική τους μονάδα που παρεμποδίζουν το έργο τους στην Ε.Δ Υ.
Σύμφωνα με αυτό λοιπόν οι εκπαιδευτικοί τμημάτων ένταξης ως μέλη της Ε,Δ,Υ., απαλλάσσονται όντως από τα καθήκοντα εφημερίας τα οποία παρεμποδίζουν το έργο τους στην Ε.Δ.Υ. (Ε.Δ.Υ=Επιτροπή Διεπιστημονικής Υποστήριξης)
Ακριβώς αυτή η διατύπωση είναι που προκαλεί διχογνωμία ως προς την ερμηνεία της, με μερικούς να κατανοούν ότι η απαλλαγή αφορά κάθε καθήκον εφημερίας και άλλους ότι αφορά συγκεκριμένες εφημερίες, σε συγκεκριμένες ημέρες, που τυγχάνει να παρεμποδίζουν τη συμμετοχή του εκπ/κου στην Ε.Δ.Υ.
Δείτε εδώ την υπουργική απόφαση
Ακριβώς η ίδια διατύπωση υπήρχε και σε παλαιότερη υπουργική απόφαση την ΥΑ17812/Γ6/07-02-2014 (ΦΕΚ 315/Β/12-02-2014) απλά η σημερινή Ε.Δ.Υ. λεγόταν Ε.Δ.Ε.Α.Υ
Άρθρο 2
Νόμιμη Σύσταση – Πρωτόκολλο Συνεργασίας
«3. Για τα γενικότερα υπηρεσιακά Θέματα του προσωπικού των ΕΔΕΑΥ ακολουθούνται οι διατάξεις για το προσωπικό της σχολικής μονάδας όπου είναι τοποθετημένοι. Απαλλάσσονται από συμμετοχή σε εφημερίες ή άλλα διοικητικά καθήκοντα στην σχολική μονάδα τους που παρεμποδίζουν το έργο τους στην ΕΔΕΑΥ.»
Τι λέει το υπουργείο Παιδείας
Το Υπουργείο το 2018 εξαιτίας των σχετικών ερωτημάτων που είχε λάβει τότε, εξέδωσε τη διευκρινιστική υπ. Αριθμ. 21442/Δ3/7-2-2018 εγκύκλιο, όπου ανέφερε ότι εκπαιδευτικοί των Τ.Ε. δεν απαλλάσσονται αυτόματα από τα καθήκοντα εφημερίας, παρά μόνο εάν παρεμποδίζονται τα καθήκοντα στην Ε.Δ.Υ. και μόνο με σύμφωνη τη γνώμη του συλλόγου διδασκόντων και του διευθυντή του σχολείου.
Αναλυτικά η εγκύκλιος αναφέρει:
Έγγραφο 21442/Δ3/7-2-2018 του Υπουργείου Παιδείας
Κατόπιν ερωτημάτων που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας σχετικά με την υποχρέωση άσκησης της εφημερίας στα δημοτικά σχολεία της χώρας μας, στα οποία έχει συσταθεί ΕΔΕΑΥ με βάση την υπ΄ Αριθμ. 17812/Γ6/07-02-2014 (ΦΕΚ 315/Β/12-02-2014) Απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων ορίζεται ότι:
Άρθρο 2
Νόμιμη Σύσταση − Πρωτόκολλο Συνεργασίας
«3. Για τα γενικότερα υπηρεσιακά θέματα του προσωπικού των ΕΔΕΑΥ ακολουθούνται οι διατάξεις για το προσωπικό της σχολικής μονάδας όπου είναι τοποθετημένοι. Απαλλάσσονται από συμμετοχή σε εφημερίες ή άλλα διοικητικά καθήκοντα στην σχολική μονάδα τους που παρεμποδίζουν το έργο τους στην ΕΔΕΑΥ.»
Επιπλέον στο άρθρο 12 του ΠΔ 79/2017, (ΦΕΚ 109Α) ορίζεται ότι:
Άρθρο 12 – Εφημερία
«4.Η εφημερία δεν ανήκει στις υποχρεωτικές εξωδιδακτικές υπηρεσίες που προβλέπονται στην παρ. 8 του άρθρου 13 του ν. 1566/1985 (Α΄ 167) και από την υποχρέωση άσκησής της απαλλάσσονται μόνο ο Διευθυντής καθώς και ο Υποδιευθυντής. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, μπορεί να απαλλαγεί εκπαιδευτικός από την εφημερία, όταν διαπιστώνεται ότι συντρέχει λόγος που δικαιολογεί την αδυναμία εκτέλεσης των καθηκόντων αυτών εκ μέρους του εκπαιδευτικού.»
Σύμφωνα με τα ως άνω περιγραφόμενα ο εκπαιδευτικός του Τ.Ε ως μέλος της ΕΔΕΑΥ, δεν απαλλάσσεται από τις εφημερίες ή άλλα διοικητικά καθήκοντα στην σχολική μονάδα του, παρά μόνο αν παρεμποδίζεται το έργο του στην ΕΔΕΑΥ και μόνο μετά από τη σύμφωνη γνώμη του Συλλόγου Διδασκόντων και του Διευθυντή της σχολικής μονάδας. Ως εκ τούτου δεν προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία η απαλλαγή από την υποχρέωση των εφημεριών των εκπαιδευτικών των τμημάτων ένταξης.
Δείτε αναλυτικά το έγγραφο
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος γραπτός διαγωνισμός: Βγήκε η προκήρυξη - Αιτήσεις από 29/4 έως 14/5
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/04
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
