Η τοποθέτηση της φωνής αποτελεί για πολλούς λόγους ένα αναπόσπαστο κομμάτι του λόγου καθότι σηματοδοτεί την ικανότητα του ανθρώπου να επικοινωνεί με τη γλώσσα, η οποία με τη σειρά της είναι ένα οργανωμένο σύστημα σημείων, συμβόλων και ήχων, άναρθρων ή έναρθρων, δηλαδή κατά ένα τρόπο μουσικών μιας και η εκφορά του λόγου και η φωνή έχει ως κύριο χαρακτηριστικό τη μουσική και την τονικότητα. Γι’ αυτό το τελευταίο αρκεί μόνο να αναλογιστούμε τις διάφορες γλώσσες του κόσμου με τα διαφορετικά επιτονικά σχήματα (παράδειγμα η γαλλική σε αντιδιαστολή με την ελληνική ή τη γερμανική). Ο άνθρωπος λοιπόν μιλάει μέσω ενός αρθρωμένου από τους ήχους της φωνής λόγου.
«Πάντα πίστευα ότι η μουσική είναι θεμελιωδώς θεραπευτική αποκαθιστώντας την κατεστραμμένη από τις διάφορες πιέσεις της μέρας ισορροπία. Σε κατάσταση φυσικής ανισορροπίας, είτε νευρικής είτε πνευματικής φύσης, η μουσική μπορεί να φτάσει το υποσυνείδητο μας και να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Αυτή η θεραπεία εξερευνά μια νέα και μαγευτική προσέγγιση της εσωτερικής ζωής», σύμφωνα με το μεγάλο βιολονίστα Yehudi Menuhin.
Η μουσική επιδρά στην συγκινησιακή μας κατάσταση και ενεργοποιεί τη δραστηριότητα του εγκεφάλου, ουσιαστικά δηλαδή χρησιμοποιείται για να επικοινωνεί, ακριβώς όπως η γλώσσα, άλλα έχει περισσότερο συγκινησιακό χρώμα και λιγότερη σημασιολογική ακρίβεια.
Η μουσική έχει πολλά κοινά σημεία με τη γλώσσα. Εν τούτοις, η σύγκριση γίνεται ενδιαφέρουσα όταν μελετάμε τις εγκεφαλικές δομές που χρησιμοποιούνται από τη μία και την άλλη. Εάν αυτές συμπίπτουν ή επικαλύπτονται σε μεγάλο βαθμό, η υπόθεση σύμφωνα με την οποία η μουσική δεν είναι το αποτέλεσμα της προσαρμογής αλλά ένα παράπλευρο προϊόν γίνεται όλο και πιο πιθανή. Διότι η μουσική δύναται να επηρεάσει τις δομές του εγκεφάλου που έχουν επιλεγεί για τη γλώσσα.
Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε εάν η μουσική έχει προηγηθεί ή προκάλεσε την εμφάνιση της γλώσσας (όπως το πίστευε ο Δαρβίνος), ή αν οι δύο δεξιότητες γεννήθηκαν περίπου ταυτόχρονα, από ένα πρωτογενές «κάτι». Μέχρι το πιο πρόσφατο παρελθόν, για να μελετήσουμε και να συγκεντρώσουμε τις λειτουργίες του εγκεφάλου, έπρεπε να περιμένουμε κάποιος να πάθει κάποιο εγκεφαλικό επεισόδιο ή να χάσει κάποια συγκεκριμένη λειτουργία. Στη συνέχεια, έπρεπε να περιμένουμε την αυτοψία του ασθενή για να ψάξουμε την πηγή της βλάβης. Για τη μουσική, είναι ακόμα πιο δύσκολο, διότι εκτός από την κλινική και ανατομική περιγραφή, έπρεπε ο ασθενής να είναι μουσικός, κάποιος τέλος πάντων που να είχε μια ορισμένη και αξιολογήσιμη μουσικότητα. Η φωνή, χαρακτηριστικό του ανθρώπου, είναι η ακουστική υποστήριξη του λόγου, αποκαλυπτική των συναισθημάτων μας και της προσωπικότητάς μας. Αντιπροσωπεύει όντως την ταυτότητά μας και χρησιμεύει ως πολύτιμο διαβατήριο επικοινωνίας με τους άλλους. Αυτή εξάλλου η ουσιαστική σχέση είναι που μας επιτρέπει να αποκτήσουμε και εν συνεχεία να αναπτύξουμε τη γλώσσα.
Όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν μια στείρα παρελθοντολαγνία για τη μουσική ή τα οφέλη της, τα οποία διαφαίνονται τόσο με τα όσα θέτουμε όσο και σε προηγούμενα άρθρα ή σε διαλέξεις (η πιο πρόσφατη την Τετάρτη 2 Νοεμβρίου στην Αθήνα με θέμα «Η φωνή στην εκπαίδευση: υγεία ή αναγκαιότητα;»), αλλά ένα ουσιαστικό έναυσμα για διάλογο με σκοπό την επιμόρφωση καθηγητών όλων των ειδικοτήτων και γνωστικών αντικειμένων (συμπεριλαμβανομένων και των Μουσικών) πάνω στη σωστή τοποθέτηση της φωνής.
Η επιμόρφωση, η οποία είναι επιτακτική ανάγκη, θα συμβάλει σε μέγιστο βαθμό τόσο στην ευόδωση του διδακτικού έργου και στην επίτευξη των στόχων της διδασκαλίας, όσο και στην εξασφάλιση της υγείας του ίδιου και κατά κύριο λόγο των μαθητών του. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό διότι η τοποθέτηση της φωνής δεν είναι, δυστυχώς, έμφυτη ούτε αυτονόητη (μιλάμε άρα τοποθετούμε σωστά τη φωνή) και επομένως χρειάζεται ειδικές τεχνικές, κατάλληλη αγωγή και συγκεκριμένες δεξιότητες προκειμένου να μπορέσει να αποτελέσει πραγματικό εργαλείο στο εκπαιδευτικό λειτούργημα και όχι ένα διεκπαραιωτικό ενδιάμεσο.
Τα εξειδικευμένα μαθήματα στην ορθοφωνία λοιπόν σηματοδοτούν αυτομάτως και καλύτερη ψυχική και πνευματική υγεία από την μεριά των μαθητών και καλύτερα εκπαιδευτικά αποτελέσματα από τη μεριά των εκπαιδευτικών. Όπως έχουμε πει και αλλού (υπ’αριθμ. 535/15-11-2011 έγγραφο του Γ.Σ.Σ. Νομού Αρκαδίας), όταν ο διδάσκων έχει την ικανότητα να τοποθετεί σωστά τη φωνή του και διαθέτει τέλεια‐ κατά το δυνατό‐ άρθρωση, η διδασκαλία γίνεται αποτελεσματικότερη, πιο πειστική, το κύρος της παρουσίας του εκπαιδευτικού στην τάξη αποκαθίσταται ( σε συνδυασμό βεβαίως με την όλη επιστημονική του συγκρότηση και παιδαγωγική του δυνατότητα) και ο ρόλος του ‐ καθοδηγητικός, συμβουλευτικός, βοηθητικός στην πρόσκτηση και ανάλυση της πληροφορίας και της γνώσης – γίνεται καίριος. Όλη αυτή η βοήθεια την οποία μπορεί να έχει κάθε εκπαιδευτικός για την επιτυχία του διδακτικού του έργου αποδεικνύεται και επιστημονικά.
Για όλους αυτούς τους λόγους προτείνουμε:
Την εισαγωγή των μαθημάτων Μουσικής (με στόχο τη σωστή τοποθέτηση) στα Γενικά Σχολεία (ειδικά στο πλαίσιο του Νέου Σχολείου), πράγμα που θα αναβαθμίσει την υπάρχουσα κατάσταση καθώς και τα καινούργια Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών που πραγματοποιήθηκαν για το Νέο Σχολείο. Είναι δυνατόν από αυτά τα Προγράμματα να λείπει η Μουσική;
Πρωτίστως: τη συνεχή, εξειδικευμένη και εξ’ αποστάσεως (μείωση δαπανών) επιμόρφωση των καθηγητών όλων των ειδικοτήτων στην τοποθέτηση της φωνής μέσω επιμορφωτικών σεμιναρίων !
Περιμένουμε και ευελπιστούμε σε μια άμεση ανταπόκριση του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης & Θρησκευμάτων με μόνο μέλημα να σταματήσει η Μουσική να θεωρείται δευτερεύουσας σημασίας και να της αποδοθεί ο ρόλος που της αξίζει σ’ ένα σύστημα που την απαξιώνει, αναλογιζόμενοι όχι μόνο τη ρήση του Νίτσε στον τίτλο αλλά και τη θέση της μουσικής στο ανθρώπινο σύστημα και σώμα. Χωρίς τη «μουσική» της φωνής τι θα λειτουργούσε σε μια κοινωνία; Χαος!
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Είσαι άνεργος στο κέντρο της Αθήνας; ΠΑΡΕ ΤΩΡΑ έκτακτο επίδομα 1000 ευρώ
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 16/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
