Νίκος Μάστορας Η πρύτανις του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Καθ. Άννα Μπατιστάτου, MD, PhD, είναι ξεκάθαρη όσον αφορά την έλευση των ιδιωτικών Πανεπιστημίων από το 2025:
«Η προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ενίσχυση της περιφερειακής και εθνικής οικονομίας, και γενικά η κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη είναι στόχοι που βρίσκονται στον πυρήνα της πανεπιστημιακής οντολογίας. Ο σεβασμός αυτής της συνθήκης είναι δεσμευτικός για κάθε μορφή Ανώτατης Εκπαίδευσης. Οι κανόνες του δημοκρατικού πολιτεύματος επιβάλλουν την προάσπιση των όρων και προϋποθέσεων εκπλήρωσης των στόχων αυτών, που δεν νοείται να υποσκελίζονται από κερδοσκοπικά ή άλλα ιδιοτελή κριτήρια», αναφέρει.
Η κ.Μπατιστάτου, στη συνέντευξη εφ όλης της ύλης που παραχώρησε στο alfavita.gr, μιλά για τις προτεραιότητες του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ενός από τα πιο μεγάλα περιφερειακά ιδρύματα της χώρας που συμπληρώνει εφέτος τα 60 έτη λειτουργίας του και τη διεθνοποίηση που προωθεί το ίδρυμα.
Η μια από τις 3 γυναίκες πρυτάνεις στα Δημόσια ΑΕΙ της χώρας (οι άλλες δύο είναι η πρύτανις του Παντείου κ. Χριστίνα Κουλούρη και η πρύτανις της ΑΣΚΤ κ. Ερατώ Χατζησάββα) μιλά ακόμα για τη γυναικεία παρουσία στον ακαδημαϊκό χώρο και τις δυσκολίες που συναντούν οι γυναίκες στα ΑΕΙ.
Τονίζει ότι ο νόμος για τις επερχόμενες διαγραφές λιμναζόντων φοιτητών, οι οποίοι στο ίδρυμα που διοικεί υπολογίζονται σε περίπου 1/3 του συνόλου, δεν είναι σαφής όσον αφορά στην διαδικασία διαγραφής.
Αναφέρεται στα ζητήματα φοιτητικής μέριμνας του ιδρύματος και τονίζει ότι επιτεύχθηκε μια βελτιστοποίηση των υφιστάμενων δυνατοτήτων.
Μιλα για την υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση του Πανεπιστημίου, σημειώνοντας ότι σημαντικό θέμα είναι και η συντήρηση των κτηριακών υποδομών, που μετρούν πολλές δεκαετίες ζωής.
Αναφερόμενη στην ΕΒΕ και στις κενές θέσεις τέλος, υπογραμμίζει ότι οφείλουμε να βρούμε την χρυσή τομή, ώστε αφ’ ενός να μην εκπίπτουν οι συνθήκες φοίτησης κάτω από το βάρος της μαζικότητας, της υποστελέχωσης και της υποχρηματοδότησης, αφ’ ετέρου να μην αποκλείονται από την ανώτατη εκπαίδευση υποψήφιοι των πιο ευαίσθητων κοινωνικών στρωμάτων.
Ολη η συνέντευξη της Αννας Μπατιστάτου στο alfavita.gr
-Tο 2024 αποτελεί επετειακό έτος για το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων καθώς συμπληρώνονται 60 χρόνια λειτουργίας του σε μια περιφέρεια που παρά την οικονομική της δυσπραγία έχει αναδειχθεί αιώνες τώρα σε εστία της Παιδείας. Ποιος είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός σας για τα επόμενα βήματα ανάπτυξης του ιδρύματος;
Σήμερα, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων είναι ένα μεγάλο ίδρυμα, και σε μέγεθος και σε απήχηση. Με τέσσερεις πανεστημιουπόλεις (Ιωάννινα, Άρτα, Πρέβεζα, Ηγουμενίτσα), συνιστά θεμελιώδη θεσμό για την περιοχή της Ηπείρου.
Τα εξήντα χρόνια που πέρασαν από την ίδρυσή του είναι μεστά από προκλήσεις, μετασχηματισμούς, επιτυχίες και αποτυχίες, που το έχουν καταστήσει σήμερα κάτι περισσότερο από έναν εκπαιδευτικό θεσμό: είναι ένα κέντρο σκέψης, έρευνας, καινοτομίας και συνεργιών. Πνευματική ανησυχία, άνοιγμα στον κόσμο, δέσμευση στην κοινωνία και, φυσικά, ακαδημαϊκή αριστεία, αυτή είναι η αποσκευή μας για τις επερχόμενες τεχνολογικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανατροπές.
Συγχρόνως, συνεχίζουμε να διαμορφώνουμε ένα πανεπιστήμιο που δεν παρακολουθεί απλώς τις εξελίξεις, αλλά τις προβλέπει και κυρίως τις διαμορφώνει. Γι’ αυτό επικαιροποιούμε τα ακαδημαϊκά προγράμματα, πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου σπουδών, προσβλέποντας σε αύξηση της απασχολησιμότητας στην αγορά εργασίας, ενθαρρύνουμε την διεπιστημονικότητα και στηρίζουμε την έρευνα, αναπτύσσουμε διεθνείς συνεργασίες και προωθούμε την καινοτομία σε όλες τις μορφές της. Αξιοποιώντας το υψηλό στελεχιακό δυναμικό και τους πόρους του ΕΣΠΑ, σχεδιάζουμε ξενόγλωσσα μεταπτυχιακά προγράμματα επενδύοντας στο σημαντικό ακαδημαϊκό και πολιτισμικό κεφάλαιο που αποθησαυρίζεται από την παρουσία αλλοδαπών φοιτητών/τριών και διδασκόντων/ουσών στα αμφιθέατρά μας.
Η κορωνίδα των ενεργειών μας υπέρ της διεθνοποίησης είναι το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο με το ακρωνύμιο ARTEMIS (Alliance for Regional Transition, Equality, Mobility, Inclusion and Sustainability), με την έγκριση του οποίου μας τίμησε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στον θεσμό αυτό οκτώ ευρωπαϊκά πανεπιστήμια αδελφοποιούνται με ένα κοινό όραμα ανάπτυξης για τα ίδια αλλά και για τις περιφέρειες στις οποίες εδράζονται.
Τέλος, αξίζει μια σύντομη αναφορά στην Ελληνική Πρυτανική Προεδρία του Δικτύου UniAdrion, την οποία ανέλαβε πρόσφατα το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Το δίκτυο UniAdrion είναι μια προνομιούχος συμμαχία 53 πανεπιστημίων από 10 χώρες γύρω από την Αδριατική (mare nostrum), που ωθεί με νέα οπτική την στρατηγική θέση μας στην Βαλκανική χερσόνησο και στον ευρωπαϊκό Νότο. Ο συνασπισμός αυτός, συναφής με τους πυλώνες της Ευρωπαϊκής στρατηγικής της μακροπεριφέρειας Αδριατικής- Ιονίου ενεργοποιεί χρηματοδοτικές ευκαιρίες και την ακαδημαϊκή διπλωματία.
-Το 2025 θα είναι ένα σημαδιακό έτος συνολικά για την τριτοβάθμια Εκπαίδευση, καθώς αναμένουμε την λειτουργία των πρώτων μη κρατικών πανεπιστημίων. Ποια είναι η γνώμη σας για την επικείμενη λειτουργία τους, θα επηρεάσει τα δημόσια και πώς; Ειδικά το Ιωαννίνων, κινδυνεύει με «αποψίλωση»;
Το ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο έχει καταξιωθεί στην συνείδηση του ελληνικού λαού, ως έγκυρος θεσμός παραγωγής και μετάδοσης επιστημονικής γνώσης, με υψηλή ποιότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Είναι και θα παραμείνει ένας δημοκρατικός θεσμός, όπου ο πνευματικός μόχθος των μελών του είναι ανεξάρτητος από την προέλευση και την ιδιοσυγκρασία τους, και αφιερωμένος στην προαγωγή των ακαδημαϊκών στόχων ως πολύτιμο δημόσιο αγαθό.
Η προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ενίσχυση της περιφερειακής και εθνικής οικονομίας, και γενικά η κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη είναι στόχοι που βρίσκονται στον πυρήνα της πανεπιστημιακής οντολογίας. Ο σεβασμός αυτής της συνθήκης είναι δεσμευτικός για κάθε μορφή Ανώτατης Εκπαίδευσης. Οι κανόνες του δημοκρατικού πολιτεύματος επιβάλλουν την προάσπιση των όρων και προϋποθέσεων εκπλήρωσης των στόχων αυτών, που δεν νοείται να υποσκελίζονται από κερδοσκοπικά ή άλλα ιδιοτελή κριτήρια. Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, αποτελεί κρίσιμη πολιτική επιλογή η διασφάλιση των μέσων που τίθενται στην διάθεση των Δημόσιων Ιδρυμάτων, τόσο σε επίπεδο πόρων, όσο και σε επίπεδο θεσμικής αυτονομίας, προκειμένου να μπορούν να εκπληρώσουν τον σημαντικό τους προορισμό μέσα σε συνθήκες ευγενούς άμιλλας και όχι αθέμιτου ανταγωνισμού.
-Μια γυναίκα πρύτανις ενός ιστορικού, μεγάλου πανεπιστημίου. Προκύπτουν κάποιες δυσκολίες στη διοίκηση λόγω φύλου; Γενικότερα πώς βλέπετε την παρουσία γυναικών στα ΑΕΙ; Είναι περιορισμένη σε θέσεις ευθύνης; Τι πρέπει να γίνει;
Σήμερα υπάρχουν μόνο τρείς γυναίκες πρυτάνεις στα 25 ελληνικά Πανεπιστήμια. Στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, είναι γυναίκες μόνο το 31% των μελών του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού, το 27% των Κοσμητόρων στις 11 Σχολές και το 22% των Προέδρων στα 23 Τμήματα, ενώ συνιστούν >50% του φοιτητικού πληθυσμού. Αυτά τα ποσοστά δεν πολύ διαφορετικά από αυτά που ισχύουν διεθνώς. Στον σημερινό κόσμο, όπου διαρκώς προτάσσονται συνθήματα υπέρ της ισότητας και της συμπερίληψης, είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι άνδρες και γυναίκες εξακολουθούν να μην απολαμβάνουν ίσες ευκαιρίες. Ως αποτέλεσμα, οι γυναίκες επιστήμονες τείνουν να έχουν συντομότερες και λιγότερο καλά αμειβόμενες σταδιοδρομίες, ενώ έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εγκαταλείψουν, όχι μόνο στην αρχή της καριέρας τους, αλλά και σε υψηλότερα στάδια. Ο κύριος λόγος είναι ότι αντιμετωπίζουν ένα σκληρό κλίμα στο χώρο εργασίας, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει και παρενόχληση, διακρίσεις, αδικίες στη διοίκηση και το αίσθημα της «παρείσακτης». Βαθιά χαραγμένες νοοτροπίες, ρητές και άρρητες προκαταλήψεις απαιτούν μια καθολική προσπάθεια, αν θέλουμε να καταπολεμήσουμε τέτοιες διακρίσεις.
Η ενθάρρυνση των γυναικών να αναλάβουν θέσεις ευθύνης στην εκπαίδευση και στην κοινωνία γενικότερα είναι απαραίτητη για την προώθηση της ισότητας και της συμπερίληψης, για την προαγωγή ενός ήθους δημοκρατικού και χωρίς αποκλεισμούς, που ενισχύει την πολυμορφία στον τρόπο σκέψης και ανανεώνει τους στόχους και τα μέσα. Είναι σημαντικό οι γυναίκες να εισηγούμαστε με διάρκεια και συστηματικότητα ένα διαφορετικό είδος ηγεσίας, που εκτός από την δέουσα δυναμική και ηθική, επιδεικνύει επιπλέον φροντίδα, κατανόηση, ενσυναίσθηση. Είναι σημαντικό με τα προσωπικά της επιτεύγματα η κάθε μία από εμάς να πολλαπλασιάζει τη δύναμη του παραδείγματος. Είναι σημαντικό να δείχνουμε αποφασιστικότητα και ανθεκτικότητα, ώστε να εμπνεύσουμε τα σημερινά κορίτσια να πραγματώσουν ανεμπόδιστα τις δικές τους φιλοδοξίες.
-Θα προχωρήσει το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στην εφαρμογή του νόμου για τις διαγραφές λιμναζόντων φοιτητών το ερχόμενο ακαδημαϊκό έτος; Έχετε εικόνα πόσοι είναι στο ίδρυμα που διοικείτε; Και σκοπεύετε να εφαρμόσετε καθολικά το νόμο ώστε να διαγραφούν όλοι;
Το σημαντικό είναι να μπορέσουμε να διακρίνουμε εκείνους/ες που έχουν εγκαταλείψει τις σπουδές τους για πολλά χρόνια και δεν ενδιαφέρονται να συνεχίσουν, από εκείνους/ες που για σοβαρούς λόγους έχουν μείνει πίσω, αλλά έχουν την βούληση να τις ολοκληρώσουν. Το θέμα έχει απασχολήσει πολύ την Σύγκλητο. Στο στάδιο αυτό, νοιαζόμαστε να πληροφορήσουμε σωστά τους/τις φοιτητές/τριες για τον νόμο, ο οποίος, σημειωτέον, δεν είναι σαφής όσον αφορά στην διαδικασία διαγραφής.
Στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, οι φοιτητές/τριες που με βάση τον νόμο συμπληρώνουν την ανώτατη διάρκεια σπουδών τους στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2024-2025 ανέρχονται σε 11.519, επί συνολικού αριθμού εγγεγραμμένων 33.602. Δεν μπορούμε όμως να προκαταλάβουμε το πόσοι από αυτούς/ες θα έχουν διεκδικήσει ως τότε το πτυχίο τους.
-Υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση διαπιστώνουν πολλοί πρυτάνεις ΑΕΙ. Τι συμβαίνει στα Ιωάννινα;
Ο προϋπολογισμός, αν και έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, δεν επαρκεί για την κάλυψη των ανελαστικών αναγκών του Πανεπιστημίου, πολύ δε περισσότερο για την χάραξη αναπτυξιακής πολιτικής. Στο Πανεπιστήμιό μας, λόγω γεωγραφικής θέσης, έχουμε και αυξημένες ενεργειακές ανάγκες, οπότε η κατάσταση είναι δύσκολη. Όσον αφορά την υποστελέχωση, είναι πρόβλημα μείζον και χρόνιο, όχι μόνο για το διδακτικό προσωπικό (μέλη ΔΕΠ, ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ) αλλά και για το διοικητικό προσωπικό, το οποίο με τις συνταξιοδοτήσεις φθίνει σταθερά αριθμητικά. Ένα ακόμα σημαντικό θέμα είναι η συντήρηση των κτηριακών υποδομών, που μετρούν πολλές δεκαετίες ζωής, σε κατά τα λοιπά εντυπωσιακά πράσινες πανεπιστημιουπόλεις, που επίσης απαιτεί φροντίδα και συντήρηση.
-Ποιά είναι τα κύρια προβλήματα των φοιτητών στα Ιωάννινα, σχετικά με σίτιση, στέγαση, μεταφορές, κλπ; Τι απαντάτε σε αιχμές φοιτητών για τις εστίες;
Είμαστε ένα περιφερειακό Πανεπιστήμιο, οπότε η πλειοψηφία των φοιτητών/τριών μας προέρχεται από άλλες πόλεις. Ο κύριος όγκος τους είναι στα Ιωάννινα, αλλά σημαντικό ποσοστό φοιτά στην Άρτα και στην Πρέβεζα. Στις πόλεις αυτές, όπως φυσικά και στα Ιωάννινα, παρέχουμε υπηρεσίες δωρεάν σίτισης σύμφωνα με το νόμο και τον εσωτερικό μας κανονισμό, με ειδικό κονδύλι που προέρχεται από το ΥΠΑΙΘΑ.
Το 2023, με αποφάσεις του Συμβουλίου Διοίκησης και της Συγκλήτου, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων αναθεώρησε τον Κανονισμό Λειτουργίας των Φοιτητικών Κατοικιών (ΦΕΚ 4917/4-8-2023). Ο νέος κανονισμός έθεσε εισοδηματικά κριτήρια εναρμονισμένα με τα αντίστοιχα του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος, δηλαδή με γνώμονα τον μέσο όρο των εισοδημάτων των ελληνικών νοικοκυριών. Αύξησε την μοριοδότηση των κοινωνικών και οικογενειακών κριτηρίων με σκοπό την στήριξη των πιο ευάλωτων φοιτητών/τριών, και μείωσε τη συμβολική μηνιαία οικονομική συμμετοχή των διαμενόντων στις Φοιτητικές Κατοικίες εντός της Πανεπιστημιούπολης από τα 45,00 στα 40,00 ευρώ. Ταυτόχρονα προέβλεψε οι περιπτώσεις εξαιρετικά δυσχερούς οικονομικής κατάστασης να εξετάζονται κατά περίπτωση μετά από αίτημα του/της φοιτητή/τριας. Θέσπισε βασικά ακαδημαϊκά κριτήρια που επιβραβεύουν τη συνέπεια των φοιτητών/φοιτητριών στις σπουδές τους, αλλά και οικονομικές επιβραβεύσεις για τους/τις διαμένοντες/ουσες φοιτητές/τριες με τις καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις.
Επιπρόσθετα, τα τελευταία δύο χρόνια επιχειρήθηκε μια βελτιστοποίηση των υφιστάμενων δυνατοτήτων: έγινε συστηματική καταγραφή όλων των δωματίων των Φοιτητικών Κατοικιών και των διαμενόντων, και επισπεύσθηκαν οι διαδικασίες επισκευής των δωματίων. Τέλος, κατατέθηκαν μελέτες και εγκρίθηκαν κονδύλια για την ενεργειακή αναβάθμιση και τη σταδιακή ανακαίνιση όλων των Φοιτητικών Κατοικιών ιδιοκτησίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ώστε σύντομα να μπορούν να ξεκινήσουν τα σχετικά τεχνικά έργα.
Ως αποτέλεσμα, ικανοποιήθηκαν όλες οι αιτήσεις των ενεργών φοιτητών και φοιτητριών για στέγαση με διαφανείς διαδικασίες επιλογής και σύμφωνα με τα εισοδηματικά, κοινωνικά και ακαδημαϊκά κριτήρια, και έγινε έγκαιρη απόδοση δωματίων στους/στις δικαιούχους. Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε εντατικά με στόχο να μπορεί κάθε φοιτητής/τρια που δικαιούται δωμάτιο στις Φοιτητικές εστίες να ξεκινήσει ή να συνεχίσει απρόσκοπτα τις σπουδές του/της.
Η προσπάθειά μας για αναβάθμιση των υπηρεσιών προς τον φοιτητικό πληθυσμό είναι συνεχής και επίμονη, διότι την θεωρούμε έναν από τους υψηλούς δείκτες ποιοτικού περιβάλλοντος εκπαίδευσης και προϋπόθεση για την ευόδωση της δημόσιας Παιδείας. Γι’ αυτό διεκδικήσαμε και λαμβάνουμε σχετικά την έμπρακτη στήριξη των τοπικών φορέων. Πρόσφατα ο Δήμος Ιωαννιτών επιδότησε το φοιτητικό εισητήριο, με αποτέλεσμα σημαντική μείωση της τιμής της μηνιαίας κάρτας, διευκολύνοντας έτσι οικονομικά τα μέλη της φοιτητικής κοινότητάς μας στις μετακινήσεις τους στις πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις και εντός της πόλης.
-Τα προηγούμενα χρόνια, η εφαρμογή της ΕΒΕ προκάλεσε απώλεια θέσεων σε αρκετά τμήματα του Πανεπιστημίου. Τι θεωρείτε πρέπει να γίνει από το ερχόμενο ακαδημαϊκό έτος; Είστε υπέρ της ΕΒΕ ή θεωρείτε ότι πρέπει να καταργηθεί;
Έχουμε συζητήσει πολλές φορές στα συλλογικά μας όργανα, το Συμβούλιο Διοίκησης και την Σύγκλητο, τις επιπτώσεις που έχει η ΕΒΕ στον αριθμό των φοιτητών/τριών στο Πανεπιστήμιό μας. Φέτος, αν και σε κάποια Τμήματα παρατηρήθηκε μικρός αριθμός εισαχθέντων, εν τούτοις συνολικά είχαμε περίπου 150 περισσότερους από πέρυσι. Να σημειωθεί ότι για το Ακαδημαϊκό έτος 2024-2025 ο αριθμός των εισαχθέντων είναι 3223. Με προτάσεις των Τμημάτων και απόφαση της Συγκλήτου, μετά τα αποτελέσματα, κάποιες ΕΒΕ τροποποιήθηκαν, με βάση τις υφιστάμενες λογικές προτεραιότητες και τους περιορισμούς.
Το θέμα είναι πολυσύνθετο και πολυπαραγοντικό. Είναι γεγονός ότι ο αριθμός των εισακτέων που αποφασίζει το ΥΠΑΙΘΑ υπερβαίνει, συχνά κατά πολύ, τον αριθμό των εισακτέων που κάθε χρόνο προτείνουν τα Τμήματα όταν ερωτώνται από το Υπουργείο. Παρά τις αντιξοότητες, η δέσμευση όλης της ακαδημαϊκής κοινότητας για την βέλτιστη εκπαίδευση των νέων επιστημόνων είναι αμετακίνητη. Οι δυνατότητές μας όμως δεν είναι ανεξάντλητες, και οφείλουμε να βρούμε την χρυσή τομή, ώστε αφ’ ενός να μην εκπίπτουν οι συνθήκες φοίτησης κάτω από το βάρος της μαζικότητας, της υποστελέχωσης και της υποχρηματοδότησης, αφ’ ετέρου να μην αποκλείονται από την ανώτατη εκπαίδευση υποψήφιοι των πιο ευαίσθητων κοινωνικών στρωμάτων.
Το στοίχημα του ελληνικού Δημόσιου Πανεπιστημίου είναι να διασφαλίσει εκπαίδευση ποιοτική και προσβάσιμη σε όλους και όλες, ώστε κάθε φοιτητής και φοιτήτρια να αξιοποιεί τις δικές του δυνάμεις για την προσωπική ολοκλήρωση και την κοινωνική ευημερία.
-Τελικά, ποιος μπορεί να είναι ο μείζονος σημασίας στόχος για την Πρύτανη ενός περιφερειακού Πανεπιστημίου, και πόσο εύκολο είναι να τον υπηρετήσει;
Ο στόχος θα παραμένει πάντα ανθρωπιστικός και βαθιά ανθρωποκεντρικός. Η επιστήμη, που είναι ένας κεντρικός τόπος ανάπτυξης, είναι σύμφυτη με τις αξίες αυτές, ειδικά στη σύγχρονη εποχή των επάλληλων κρίσεων. Η κοινωνία περιμένει από εμάς το φως της γνώσης που ελευθερώνει από την δυναστεία της ανάγκης, προσδοκά από την επιστήμη να υποδείξει την έξοδο από τη δυστοπία. Επενδύει στην εξέλιξη των παιδιών της, στην διεκδίκηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Στα εξόχως ανταγωνιστικά περιβάλλοντα των ραγδαίων μεταβολών και της ρευστότητας τα οποία βιώνουμε, δεν μπορεί κανείς παρά να προσαρμόζεται, να διεκδικεί και να επινοεί λύσεις, ακόμη κι αν πρέπει να αναμετρηθεί με ιδιοτέλειες και αγκυλώσεις. Οφείλουμε να προχωράμε μπροστά, χωρίς χρονοτριβή, με όραμα και σύνεση. Αυτός είναι ο μονόδρομος της πρυτανικής θητείας μου.
