Alfavita Newsroom Το Συμβούλιο της Επικρατείας με δύο πρόσφατες αποφάσεις του, ξεκαθάρισε ότι το ΙΚΥ -και κάθε δημόσια αρχή- οφείλει να απαντά στα αιτήματα για παροχή πληροφοριών και για χορήγηση εγγράφων, εφόσον ως ενδιαφερόμενος για την πρόσβαση σε διοικητικά έγγραφα νοείται όχι μόνον αυτός που θεμελιώνει συγκεκριμένο έννομο συμφέρον, αλλά και οποιοσδήποτε μπορεί, ως εκ της ιδιότητάς του, να επικαλεσθεί εύλογο ενδιαφέρον για την υποβολή σχετικού αιτήματος.
Τις αποφάσεις αυτές έλαβε το ΣτΕ κατόπιν προσφυγών δύο υποψηφίων για λήψη υποτροφιών του Ι.Κ.Υ. από το «Πρόγραμμα Οικονομικής Ενίσχυσης Επιμελών Φοιτητών/τριών που ανήκουν σε Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες (Ε.Κ.Ο.) ακαδημαϊκού έτους 2019-2020 -το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει εκ νέου σε λίγο καιρό.
Οι υποψήφιοι αυτοί απορρίφθηκαν, και το 2022 ζήτησαν να δουν τα έγγραφα που τους αφορούσαν αλλά συνάντησαν άρνηση χορήγησης εγγράφων από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.)
Το ΣτΕ όμως τους δικαίωσε και αναγκάζει το ΙΚΥ να τους χορηγήσει τα έγγραφα που ζήτησαν.
Το ιστορικό
Στην μία περιπτωση, η αιτούσα υπέβαλε, στις 5.9.2022, αίτηση προς το Ι.Κ.Υ. για τη χορήγηση αντιγράφων των πρακτικών των εξής συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) του Ιδρύματος: της 13ης/7.4.2022, της 20ης/26.5.2022 και της 21ης/9.6.2022. Στην αίτηση αυτή η αιτούσα εξέθετε ότι το έτος 2022 υπέβαλε αίτηση συμμετοχής σε πρόγραμμα υποτροφιών του Ι.Κ.Υ. [«Πρόγραμμα Οικονομικής Ενίσχυσης Επιμελών Φοιτητών/τριών που ανήκουν σε Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες (Ε.Κ.Ο.)], το οποίο αφορούσε το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020. Ανέφερε, επίσης, ότι με αποφάσεις του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ. που ελήφθησαν κατά τις προαναφερθείσες συνεδριάσεις η αίτησή της για τη λήψη υποτροφίας κατετάγη αρχικώς στη θέση …… και τελικώς στη θέση …….. του σχετικού πίνακα κατάταξης.
Εν συνεχεία, στις 21.9.2022, η αιτούσα υπέβαλε και δεύτερη αίτηση προς το Ι.Κ.Υ., με την οποία ζήτησε να της χορηγηθούν αντίγραφα του πλήρους κειμένου (και όχι μόνον αποσπάσματα) των πρακτικών των εν λόγω συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Ιδρύματος, καθώς και η «σχετική πρόσκληση των μελών του ΔΣ, όπου αναγράφεται και η ημερήσια διάταξη, καθώς και οποιοδήποτε άλλο έγγραφο από το οποίο προκύπτει ότι κλητεύθηκαν όλα τα μέλη του ΔΣ». Το Ι.Κ.Υ. δεν απάντησε επί των ανωτέρω αιτήσεων της αιτούσας. Ήδη δε με την υπό κρίση αίτηση η αιτούσα ζητεί την ακύρωση της παραλείψεως των αρμοδίων οργάνων του Ι.Κ.Υ. να της χορηγήσουν τα ζητηθέντα έγγραφα και στοιχεία.
Στη δεύτερη περίπτωση ο αιτών υπέβαλε, στις 11.7.2022, αίτηση προς το Ι.Κ.Υ. για τη χορήγηση αντιγράφων των πρακτικών των εξής συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) του Ιδρύματος: της 13ης/7.4.2022, της 20ης/26.5.2022 και της 21ης/9.6.2022. Στην αίτηση αυτή ο αιτών εξέθετε ότι το έτος 2022 υπέβαλε αίτηση συμμετοχής σε πρόγραμμα υποτροφιών του Ι.Κ.Υ. [«Πρόγραμμα Οικονομικής Ενίσχυσης Επιμελών Φοιτητών/τριών που ανήκουν σε Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες (Ε.Κ.Ο.)], το οποίο αφορούσε το ακαδημαϊκό έτος 2019-2020, κατά το οποίο ο ίδιος ήταν φοιτητής στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Η αίτησή του για τη λήψη της υποτροφίας απερρίφθη με την από 7.4.2022 απόφαση του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ. (συνεδρίαση 13η/4.7.2022), ενώ σχετική ένστασή του απερρίφθη, όπως ισχυρίσθηκε, με αποφάσεις του Δ.Σ. του Ιδρύματος της 26.5.2022 (συνεδρίαση 20η.26.5.2022) και της 9.6.2022 (Συνεδρίαση 21η/9.6.2022). Ζήτησε δε με την αίτησή του ο αιτών να λάβει αντίγραφα των πρακτικών των ανωτέρω συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Ιδρύματος, προκειμένου να ασκήσει αίτηση ακυρώσεως κατά των απορριπτικών της αιτήσεώς του για τη λήψη υποτροφίας αποφάσεων. Στις 18.7.2022 το Τμήμα Υποτροφιών Προπτυχιακών Σπουδών της Διεύθυνσης Υποτροφιών του Ι.Κ.Υ. απάντησε με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην από 11.7.2022 αίτηση του αιτούντος αποστέλλοντάς του αποσπάσματα των πρακτικών των συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Ιδρύματος της 7.4.2022 και της 9.6.2022 και ενημερώνοντάς τον ότι η απόφαση του Δ.Σ. της 26.5.2022 δεν αφορούσε τη δική του περίπτωση.
Στις 21.7.2022 ο αιτών υπέβαλε νέα αίτηση προς το Ι.Κ.Υ., με την οποία ζήτησε να του χορηγηθούν αντίγραφα του πλήρους κειμένου (και όχι μόνον αποσπάσματα) των πρακτικών των προαναφερθεισών συνεδριάσεων του Δ.Σ. του Ιδρύματος, χωρίς την αναγραφή των προσωπικών στοιχείων των υπολοίπων υποψηφίων. Ζήτησε, επίσης, να του χορηγηθεί και η «σχετική πρόσκληση των μελών του ΔΣ, όπου αναγράφεται και η ημερήσια διάταξη, καθώς και οποιοδήποτε άλλο έγγραφο από το οποίο προκύπτει ότι κλητεύθηκαν όλα τα μέλη του ΔΣ». Στη δεύτερη αυτή αίτησή του για τη χορήγηση εγγράφων ο αιτών ανέφερε ότι έχει ασκήσει αίτηση ακυρώσεως και αίτηση αναστολής εκτελέσεως ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών κατά των σχετικών με την απόρριψη της αιτήσεώς του για τη χορήγηση υποτροφίας αποφάσεων και ότι η πρόσβαση στα ζητηθέντα έγγραφα και στοιχεία ήταν αναγκαία, προκειμένου να εξετάσει αν στοιχειοθετούνται τυπικοί λόγοι ακυρώσεως των εν λόγω αποφάσεων σχετικοί με την τήρηση των κανόνων συγκρότησης, σύνθεσης και λειτουργίας των συλλογικών οργάνων της διοικήσεως. Επίσης, στις 6.9.2022, ο αιτών υπέβαλε νεότερη αίτηση, με την οποία ζήτησε να του χορηγηθούν επιπλέον και αντίγραφα των πρακτικών που τηρήθηκαν στις συνεδριάσεις 6η/18.3.2021 και 9η/1.4.2021 του Δ.Σ. του Ι.Κ.Υ. «με θέμα την έκδοση κοινής απόφασης σχετικά με τον καθορισμό των όρων και της διαδικασίας επιλογής για τη χορήγηση προπτυχιακών υποτροφιών ακαδημαϊκού έτους 2019-2020», καθώς και της υπ’ αριθμ. Φ.1/Γ/236/43811/Β1/16.4.2021 εισηγήσεως της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων σχετικά με τη δαπάνη που προκαλείται στον κρατικό προϋπολογισμό από την προκήρυξη του συγκεκριμένου προγράμματος οικονομικής ενίσχυσης φοιτητών. Η αίτηση αυτή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, έλαβε αριθμό πρωτοκόλλου 35526/6.9.2022. Εν συνεχεία και επειδή το Ι.Κ.Υ. δεν απάντησε στις ανωτέρω από 21.7.2022 και 6.9.2022 αιτήσεις του αιτούντος, ο τελευταίος υπέβαλε, στις 23.9.2022, σχετική αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη {...}
Οι απόφασεις του ΣτΕ
Οι αποφάσεις είναι σχεδόν πανομοιότυπες: Κατά την έννοια των διατάξεων του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999), ερμηνευομένων εν όψει του άρθρου 10 παρ. 3 του Συντάγματος, η υποβολή από τον διοικούμενο που έχει εύλογο ενδιαφέρον αιτήματος προς τη Διοίκηση να λάβει γνώση διοικητικών εγγράφων, συνιστά άσκηση δικαιώματος που αναγνωρίζεται από το Σύνταγμα και τον νόμο. Σε περίπτωση, επομένως, που θεμελιώνεται τέτοιο εύλογο ενδιαφέρον του διοικουμένου, με την άπρακτη πάροδο είκοσι ημερών από την υποβολή σχετικής αιτήσεως προς τη διοικητική αρχή στοιχειοθετείται παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας κατά το άρθρο 45 παρ. 4 του π.δ. 18/1989, παραδεκτώς, κατ’ αρχήν, προσβλητή με αίτηση ακυρώσεως. Αντιστοίχως, η πράξη, με την οποία η Διοίκηση αρνείται να ικανοποιήσει τέτοιο αίτημα, έχει εκτελεστό χαρακτήρα και υπόκειται, επίσης, σε αίτηση ακυρώσεως.
Κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, ερμηνευομένων εν όψει του άρθρου 10 παρ. 3 του Συντάγματος που καθιερώνει υποχρέωση της Διοικήσεως να απαντά στα αιτήματα για παροχή πληροφοριών και για χορήγηση εγγράφων, ως ενδιαφερόμενος για την πρόσβαση σε διοικητικά έγγραφα νοείται όχι μόνον αυτός που θεμελιώνει συγκεκριμένο έννομο συμφέρον, αλλά και οποιοσδήποτε μπορεί, ως εκ της ιδιότητάς του, να επικαλεσθεί εύλογο ενδιαφέρον για την υποβολή σχετικού αιτήματος. Εύλογο δε ενδιαφέρον είναι εκείνο που προκύπτει, κατά τρόπο αντικειμενικό, από την ύπαρξη μιας συγκεκριμένης προσωπικής έννομης σχέσης, συνδεόμενης με το υποβαλλόμενο αίτημα ή με το περιεχόμενο των διοικητικών στοιχείων, στα οποία ζητείται η πρόσβαση.
Σε κάθε περίπτωση, θεμελιώνεται το δικαίωμα πρόσβασης του διοικουμένου σε διοικητικά έγγραφα, η γνώση του περιεχομένου των οποίων συνδέεται με τη δυνατότητά του να επιδιώξει την αποτελεσματική υπεράσπιση των συμφερόντων του και μάλιστα ενώπιον δικαστηρίων. Το εύλογο ενδιαφέρον του αιτούντος για τη χορήγηση των ζητηθέντων εγγράφων θεμελιώνεται επαρκώς, αφού από τα στοιχεία που επικαλέσθηκε προκύπτει η σύνδεσή τους με προσωπική υπόθεσή του και με την επιδίωξη υπεράσπισης των συμφερόντων του σε σχέση με την υπόθεση αυτή. Ο αιτών είχε δικαίωμα να λάβει γνώση του περιεχομένου των εγγράφων, προκειμένου να εκτιμήσει ο ίδιος αν τα λοιπά στοιχεία, πέραν εκείνων που του δόθηκαν, ήταν κρίσιμα για την αποτελεσματική υπεράσπιση των συμφερόντων του. Το γεγονός ότι στο πλήρες κείμενο των πρακτικών που ζήτησε ο αιτών περιλαμβάνονταν και προσωπικά δεδομένα τρίτων προσώπων δεν κώλυε την ικανοποίηση του σχετικού αιτήματος, καθ’ όσον τα αρμόδια όργανα του Ι.Κ.Υ. ώφειλαν να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες, προκειμένου να ικανοποιήσουν το δικαίωμα του αιτούντος για πρόσβαση στα ζητηθέντα έγγραφα τηρώντας παράλληλα τυχόν υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που απορρέουν από τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως λ.χ. με την απάλειψη των σημείων που αφορούσαν δεδομένα τρίτων προσώπων που δεν συνδέονταν με την περίπτωση του αιτούντος.
Επειδή, σύμφωνα με τα ανωτέρω, πρέπει να ακυρωθεί η παράλειψη των αρμοδίων οργάνων του Ι.Κ.Υ. να απαντήσουν στις από 5.9.2022 και 20.9.2022 αιτήσεις της αιτούσας και να χορηγήσουν τα ζητηθέντα στοιχεία, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση. Παρέλκει δε, κατόπιν αυτού, η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων λόγων ακυρώσεως ως αλυσιτελής. Δ ι ά τ α ύ τ α Δέχεται την αίτηση. Ακυρώνει την παράλειψη των αρμοδίων οργάνων του Ι.Κ.Υ. να απαντήσουν στις από 5.9.2022 και 20.9.2022 αιτήσεις της αιτούσας και να χορηγήσουν τα ζητηθέντα στοιχεία.
Δείτε την πρώτη απόφαση
Δείτε τη δεύτερη απόφαση
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
