Ο αυτισμός αποτελεί μία από τις πιο πολυσυζητημένες νευροαναπτυξιακές διαταραχές, με τα περιστατικά να αυξάνονται συνεχώς. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC), ένα στα 36 παιδιά βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού, γεγονός που αυξάνει την ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση και υποστήριξη.
Με τη βοήθεια της αναπτυξιακής παιδιάτρου δρος Δέσποινας Μπαστάκη, απαντάμε σε έξι βασικά ερωτήματα που προβληματίζουν τους γονείς.
1. Πώς γίνεται η διάγνωση του αυτισμού;
Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων από τους γονείς είναι καθοριστική. Η διάγνωση βασίζεται κυρίως στην κλινική εκτίμηση από εξειδικευμένους επαγγελματίες, οι οποίοι χρησιμοποιούν ερωτηματολόγια, παρατήρηση συμπεριφοράς και συνεντεύξεις με γονείς και εκπαιδευτικούς.
Σε ομάδες υψηλού κινδύνου, ο παιδίατρος μπορεί να χρησιμοποιήσει ειδικά ερωτηματολόγια σε κρίσιμες ηλικίες, ώστε να εντοπιστούν εγκαίρως ενδείξεις που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση από αναπτυξιακό παιδίατρο.
2. Γιατί τα κορίτσια υποδιαγιγνώσκονται;
Η διάγνωση του αυτισμού εμφανίζει σημαντική διαφορά μεταξύ των φύλων, με τα αγόρια να διαγιγνώσκονται τέσσερις φορές συχνότερα. Αυτό συμβαίνει επειδή τα κορίτσια συχνά αναπτύσσουν καλύτερους μηχανισμούς «καμουφλάζ», προσαρμόζοντας τη συμπεριφορά τους στα κοινωνικά πρότυπα.
Επιπλέον, οι εμμονές και τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα των κοριτσιών – όπως η αφοσίωση σε διασημότητες ή η αναπαραγωγή κοινωνικών ρόλων μέσω του παιχνιδιού – συχνά περνούν απαρατήρητα, καθυστερώντας τη διάγνωση μέχρι την εφηβεία, όταν οι κοινωνικές απαιτήσεις αυξάνονται.
3. Ποιο σχολείο ταιριάζει στα παιδιά με ΔΑΦ;
Η επιλογή του κατάλληλου σχολικού περιβάλλοντος εξαρτάται από τις ανάγκες του κάθε παιδιού.
- Τα παιδιά υψηλής λειτουργικότητας μπορούν να ενταχθούν σε γενικά σχολεία με παράλληλη στήριξη ή βοηθητικό προσωπικό.
- Παιδιά με μέτρια ή χαμηλή λειτουργικότητα συχνά φοιτούν σε σχολεία ειδικής αγωγής, όπου υπάρχει προσαρμοσμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη εκπαιδευτική υποστήριξη είναι κρίσιμες για τη μαθησιακή και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών στο φάσμα.
4. Ποιος ειδικός συνταγογραφεί τη φαρμακευτική αγωγή;
Η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι η κύρια θεραπευτική προσέγγιση για τα παιδιά με αυτισμό. Ωστόσο, όταν απαιτείται, μπορεί να χορηγηθεί από αναπτυξιακό παιδίατρο, παιδοψυχίατρο ή παιδονευρολόγο, ανάλογα με τις συννοσηρότητες του παιδιού (π.χ. υπερκινητικότητα, αγχώδεις διαταραχές).
Ειδική προσέγγιση απαιτείται για παιδιά με προωρότητα, εγκεφαλική παράλυση ή γενετικά σύνδρομα, τα οποία ενδέχεται να εμφανίζουν συμπτώματα ΔΑΦ ως δευτερογενή χαρακτηριστικά.
5. Πώς διαμορφώνεται η ζωή του παιδιού μετά την ενηλικίωση;
Το μέλλον των ατόμων στο φάσμα του αυτισμού εξαρτάται από τη λειτουργικότητά τους και το υποστηρικτικό πλαίσιο.
- Κάποιοι μπορούν να συνεχίσουν να διαμένουν με την οικογένειά τους και να απασχολούνται σε κέντρα ημερήσιας φροντίδας ή σε κοινωνικές επιχειρήσεις.
- Άλλοι μπορούν να εργαστούν σε προστατευόμενα εργαστήρια ή κοινωνικούς συνεταιρισμούς.
- Για όσους δεν μπορούν να είναι αυτόνομοι, υπάρχουν οι Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης και οι δομές κοινωνικής πρόνοιας.
6. Υπάρχουν τεχνολογικά εργαλεία που βοηθούν τα παιδιά στο φάσμα;
Η τεχνολογία μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στη βελτίωση της καθημερινότητας των παιδιών με ΔΑΦ.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Ιωάννης Κουμπούρος έχει αναπτύξει τρεις καινοτόμες εφαρμογές:
- Εφαρμογή εκμάθησης συλλαβισμού – Μέσω παιχνιδιού, το παιδί μαθαίνει να συλλαβίζει με απλές κινήσεις.
- Εφαρμογή ανάγνωσης – Χρησιμοποιεί τις ίδιες αρχές, προσαρμοσμένες στις ανάγκες των παιδιών στο φάσμα.
- Εφαρμογή παρακολούθησης – Επιτρέπει στους γονείς να επιβλέπουν το παιδί μέσω smartwatch ή κινητού, εξασφαλίζοντας την ασφάλειά του.
Αυτές οι εφαρμογές έχουν δοκιμαστεί πιλοτικά και αποδεικνύουν ότι η τεχνολογία μπορεί να λειτουργήσει ως αποτελεσματικό εργαλείο υποστήριξης.
Συμπέρασμα
Η κατανόηση του αυτισμού είναι ζωτικής σημασίας για την πρώιμη διάγνωση και την κατάλληλη υποστήριξη των παιδιών. Από το σχολείο και τη φαρμακευτική αγωγή μέχρι τις διαθέσιμες τεχνολογικές λύσεις και τη μετέπειτα πορεία στην ενηλικίωση, η σωστή καθοδήγηση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων στο φάσμα.
Η ενημέρωση των γονέων και η ενίσχυση των κοινωνικών δομών παραμένουν καθοριστικοί παράγοντες για την ένταξη και την αυτονομία των ατόμων με αυτισμό.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/02
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση