Νίκος Τσούλιας Η σχέση μας με τα μαθήματα της εκπαίδευσης είναι κάπως ιδιότυπη. Είναι μια σχέση θεσμική, υποχρεωτική και σχεδόν καθολική. Αλλά τα θεωρούμε μόνο ως μια σχολική υπόθεση, που λήγει όταν τελειώνουμε την εκπαιδευτική μας διαδρομή.
Δεν αντιλαμβανόμαστε την ευρύτερη σχέση, που μας προτρέπουν να αναπτύξουμε, τη δια βίου σχέση μας με τη Φύση, με τη ζωή, με την πραγματικότητα. Ένας λόγος ερμηνείας είναι ο τρόπος διδασκαλίας των μαθημάτων, που είναι αρκούντως θεωρητικός και δεν συνδέεται παράλληλα και αναπόσπαστα με τα καθημερινά βιώματα των μαθητών.
Έτσι, στη Χημεία και στη Φυσική η διδασκαλία των «ατόμων» και των «μορίων» οφείλει να κάνει αναφορές στη δημιουργία του Σύμπαντος, στο πώς και που έχουν δημιουργηθεί τα χημικά στοιχεία από τα οποία αποτελούμαστε, στο πώς γεννιέται η ύλη και η ενέργεια από το κενό, στο πώς δημιουργήθηκαν τα άστρα, οι πλανήτες κλπ – και όλα αυτά από τις μικρές ηλικίες και όχι μονομερώς στην Αστρονομία του Λυκείου. Έχει μεγάλη παιδαγωγική και μαθησιακή σημασία να συνδέεται η μάθηση με την απορία και τον θαυμασμό, με τη μαγεία και την αναζήτηση, που είναι τόσο ανεπτυγμένες από την παιδική ηλικία.
Και έρχεται στη συνέχεια η Γεωλογία. Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ακόμα και το πολύ μακρινό παρελθόν των έντονων γεωλογικών γεγονότων έχει δημιουργήσει και σμιλεύει διαρκώς – με τους ανέμους, τις βροχές, με τις διαφορές της θερμοκρασίας, το χιόνι κλπ ακόμα και με τις αργές μετακινήσεις των τεκτονικών πλακών – αυτό τον πλούσιο καταμερισμό ξηράς και θάλασσας αλλά και τη διασπορά ποταμών, λιμνών, βουνών, κοιλάδων, πεδιάδων, βυθών κλπ, που επηρεάζουν κατά πολύ τη ζωή αλλά και τις συμπεριφορές των ανθρώπων. Ακόμα και το περίφημο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου έχει βάλει έντονη τη σφραγίδα του στο όμορφο αρχιπέλαγός μας. Κάθε γωνιά, λοιπόν, της Ελλάδας έχει γεωλογικά αποτυπώματα, που πρέπει να τροφοδοτήσουν τη βιωματική γνώση, τη βαθιά μάθηση της ιδιαίτερης πατρίδας μας.
Στη Βιολογία, οφείλουμε να κάνουμε απόλυτα κατανοητό ότι είμαστε δημιουργήματα της Φύσης. Να συνειδητοποιηθεί ότι στο μακρύ ταξίδι της εξέλιξης της ύλης πάνω στον πλανήτη μας «άπειρες» μορφές έμβιων όντων έχουν γεννηθεί, έχουν χαθεί ή έχουν διατηρηθεί, διαρκώς προσαρμοζόμενες στην εξέλιξη των οικοσυστημάτων και της βιόσφαιρας γενικότερα.
Μπορεί να έχουμε φτιάξει αστικά περιβάλλοντα, να ζούμε κυρίως μέσα σε αυτά, αλλά ξεχνούμε τη «μεγάλη εικόνα», ότι είναι τα ευρύτερα οικοσυστήματα εκείνα που τελικά επηρεάζουν το μακρύ ταξίδι της εξέλιξης, ακόμα κι αν εμείς θεωρούμε τα αστικά περιβάλλοντα – ιδιαίτερα των μεγάλων πόλεων – ως έναν αυτόνομο θώκο.
Αλλά και άπειρες νέες έμβιες μορφές δημιουργούνται, μπροστά στα μάτια μας, και θα δημιουργούνται στον χρόνο τον άπαντα. Είναι πλέον και η τεχνολογική εξέλιξη του ανθρώπου αυτή που επηρεάζει τη δική μας εξέλιξη είτε τροποποιώντας το φυσικό περιβάλλον είτε παρεμβαίνοντας άμεσα στην ανθρώπινη φύση.
Όλο αυτό το πανόραμα των γνώσεων των Φυσικών – Βιολογικών επιστημών δεν μπορεί παρά να τίθεται και ως μια ενότητα. Μπορεί για διδακτικούς λόγους να υπάρχουν ξεχωριστά μαθήματα και αντίστοιχοι κλάδοι των εκπαιδευτικών, αλλά η γνώση δεν μπορεί παρά να είναι ενιαία, γιατί μόνο έτσι ολοκληρώνεται και γίνεται κτήμα των μαθητών.
Υπάρχει και κάτι ακόμα. Τα μαθήματα αυτά τονίζουν και αναδεικνύουν τον κοσμικό χαρακτήρα της πολιτείας μας. Είναι πεδία αυτογνωσίας, γαλαξίες της ελευθερίας του πνεύματός μας. Είναι γνώσεις, που πρέπει διαρκώς να ανανεώνονται και να γίνονται εστία στοχασμού, για να ερμηνεύουμε το περιβάλλον, το μακρύ ταξίδι της καταγωγής μας, την ενότητα της φύσης και της ζωής.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 17/03
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
