Γιώργος Καββαδίας Από την εκδήλωση - βιβλιοπαρουσίαση που οργάνωσαν τα εκπαιδευτικά περιοδικά Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης, Εκπαιδευτική Λέσχη, Κριτική Εκπαίδευση και Σελιδοδείκτης το Σάββατο 5 – 4 - 2025 για το βιβλίο του Γιώργου Γρόλλιου ""Τα Προγράμματα Σπουδών του Δημοτικού Σχολείου"
Εισήγηση του Γιώργου Κ. Καββαδία για τα «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης»
Βεβαίως και η παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Γρόλλιου Τα Προγράμματα Σπουδών του Δημοτικού Σχολείου από την οπτική γωνία τη δική μας δεν μπορεί να είναι αντικειμενική. Πολύ περισσότερο που δεν πιστεύουμε στην αντικειμενική ή ουδέτερη παρουσίαση επιστημονικών ή άλλων θεμάτων. Με τον Γιώργο Γρόλλιο μας συνδέουν κοινοί αγώνες, κοινές ιδεολογικοπολιτικές αφετηρίες και διαδρομές στην κατεύθυνση της ανατροπής της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων στην εκπαίδευση και την κοινωνία. Μπορεί ωστόσο η παρουσίαση του βιβλίου να είναι ειλικρινής και με σεβασμό σε επιστημονικές αρχές και κριτήρια.
Διαβάζοντας τον τίτλο του βιβλίου, ίσως κάποιος θεωρήσει ότι πρόκειται για ένα εξειδικευμένο επιστημονικό βιβλίο που αφορά αποκλειστικά τους εκπαιδευτικούς, ειδικότερα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όσοι διαβάσουν μέχρι τέλους το βιβλίο σίγουρα θα διαπιστώσουν ότι πρόκειται για ένα βιβλίο που με επιστημονική ακρίβεια και εξειδικευμένη ανάλυση στηρίζει τα συμπεράσματα, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο όχι μόνο για τους εκπαιδευτικούς, αλλά για τον καθένα που θέλει να έχει μια σφαιρική άποψη για τον θεσμό της εκπαίδευσης, αλλά και τις γενικότερες πολιτικές που ασκήθηκαν στην Ελλάδα στην περίοδο της μεταπολίτευσης μέχρι σήμερα.
Το βιβλίο αναλύει τη διαδικασία σχεδιασμού, τις κατηγορίες των διδακτικών στόχων, τους τρόπους διδασκαλίας και τα Προγράμματα Σπουδών του 2021 Ανιχνεύοντας τις ομοιότητες και τις διαφορές με τα αντίστοιχα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών του 2003. Παράλληλα και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό παρουσιάζονται οι γενικότερες κοινωνικοοικονομικές και εκπαιδευτικές συνθήκες μέσα στις οποίες ασκούνται οι κυρίαρχες πολιτικές.
Η ανάλυση της στρατηγικής της νεοφιλελεύθερης - νεοσυντηρητικής αναδιάρθρωσης της ελληνικής κοινωνίας από την κυρίαρχη τάξη που ακολουθείται από το 1985 μέχρι σήμερα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και είναι το κλειδί για την ερμηνεία και κατανόηση των εκπαιδευτικών πολιτικών που ακολουθούν από τότε μέχρι σήμερα όλες οι κυβερνήσεις.
Σε αυτή την κατεύθυνση επισημαίναμε από το 1997 (Κρίση του Σχολείου και Εκπαιδευτική Πολιτική, Χ Κάτσικας – Γ. Κ. Καββαδίας ): Η προσπάθεια αναδιάρθρωσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο σύνολό της, δεν είναι παρά μια ενιαία κίνηση «αναμόρφωσης» και «εκσυγχρονισμού» της εκπαίδευσης, προσαρμοσμένη στους σκοπούς και στους όρους της καπιταλιστικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης». Η αναδιαρθρωτική αυτή κίνηση σκοπεύει στην προοπτική δημιουργίας ενός φτηνού, πειθαρχημένου, ευέλικτου και αποδοτικού στα κυρίαρχα συμφέροντα σχολείου-αντανάκλασης μιας καπιταλιστικής παραγωγής ελάχιστου κόστους και υψηλού κέρδους. Με στόχο να μετατραπεί η εκπαίδευση σε ανταγωνιστική επιχείρηση, η γνώση σε εμπόρευμα, το αναλυτικό πρόγραμμα σε μια σειρά από τεστ, οι μαθητές σε πρώτες ύλες, οι γονείς σε πελάτες-καταναλωτές και οι εκπαιδευτικοί σε κακοπληρωμένους τεχνικούς.
Οι εκπαιδευτικές αναδιαρθρώσεις υπακούουν σε μια «φορντική» αντίληψη, που θέλει να «βιομηχανοποιήσει» το σχολείο, προσπαθώντας να του εμφυσήσει όλα τα χαρακτηριστικά μιας ανταγωνιστικής επιχείρησης, με την επίδοση-απόδοση, την ανταγωνιστικότητα-παραγωγικότητα, το βαθμό-πριμ-ανταποδοτικότητα, τον επιστάτη-επιτηρητή – λειτουργία που συνάδει με τις σύγχρονες κυρίαρχες αντιλήψεις που εξαίρουν τον έλεγχο, την πειθάρχηση, την ελεύθερη αγορά και τους νόμους της, την ίδια στιγμή που νομιμοποιούνται η διάλυση και των τελευταίων υπολειμμάτων του κράτους πρόνοιας, η λιτότητα, η ανεργία και η φτώχεια για ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας.
Το σχολείο της αγοράς ως ανταγωνιστική επιχείρηση
Στον πυρήνα της επίθεσης των δυνάμεων του κεφαλαίου εναντίον των δυνάμεων της εργασίας βρίσκεται η αμεσότερη υπαγωγή της εκπαίδευσης στις ανάγκες του κεφαλαίου, με βασικά στοιχεία, όπως επισημαίνεται στο βιβλίο: «α). τη δραστική περικοπή των δαπανών για τη δημόσια εκπαίδευση, η οποία εκτός από μηχανισμό κοινωνικής αναπαραγωγής αποτελεί και πολιτική-μορφωτική κατάκτηση των εκμεταλλευόμενων και καταπιεζόμενων κοινωνικών τάξεων, με στόχο την απαξίωση και την υποβάθμισή της και συνεπώς την προώθηση της ιδιωτικής, κυρίως με βάση το σκεπτικό ότι η δημόσια εκπαίδευση είναι σπάταλη, γραφειοκρατική, υπεύθυνη για τη διόγκωση της ανεργίας, εξισωτική και αναξιοκρατική, ενώ οι εκπαιδευτικοί είναι ιδιοτελείς και οκνηροί, β). τη διείσδυση επιχειρήσεων σε τομείς της δημόσιας εκπαίδευσης και την εφαρμογή ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων στη διοίκησή της, ώστε να λειτουργεί πειθαρχημένα και ευέλικτα, γ).την έμφαση σε όσα γνωστικά αντικείμενα παρέχουν δεξιότητες για την αγορά εργασίας, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση εκείνων που έχουν κυρίως ανθρωπιστικό, καλλιτεχνικό και κοινωνικό περιεχόμενο, καθώς και την προώθηση της κατάρτισης έναντι της πολύπλευρης μόρφωσης, δ). την ενίσχυση της διαφοροποίησης και του ανταγωνισμού μεταξύ των εκπαιδευτικών μονάδων ώστε η εκπαίδευση να λειτουργεί ως αγορά, και ε). την ενίσχυση της ιεραρχικής από τα πάνω αξιολόγησης της εκπαίδευσης, των μαθητών και των εκπαιδευτικών με σκοπό τον ολοκληρωτικό ιδεολογικοπολιτικό έλεγχό τους»
Όταν σκεφτόμαστε τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις, τους παγκόσμιους οικονομικούς οργανισμούς, την απελευθέρωση των διεθνών αγορών, η σκέψη μας συνήθως πηγαίνει σε προϊόντα, βιομηχανίες, τράπεζες, χρηματιστήρια. Και όμως, μία από τις πιο ενδιαφέρουσες και απειλητικές για τη δημόσια εκπαίδευση πλευρές αυτών των τάσεων είναι η απελευθέρωση της παγκόσμιας αγοράς εκπαιδευτικών υπηρεσιών. H μοναδική σκέψη, λοιπόν, κατασκευασμένη πάνω στο έδαφος δισεκατομμυρίων δολλαρίων, υποστηρίζει τη συνολική υπαγωγή της κοινωνίας στους νόμους της καπιταλιστικής αγοράς. Την ιδιωτικοποίηση όλων των τμημάτων της οικονομίας, ακόμα και των πλευρών του κοινωνικού αστικού κράτους που θεωρήθηκαν κοινωνικά αγαθά, όπως η υγεία, η παιδεία και η πρόνοια. Έτσι, λοιπόν, η εκπαίδευση αντιμετωπίζεται ως μια αναπτυσσόμενη αγορά για υπηρεσίες εκπαιδευτικού περιεχομένου, όπου λειτουργούν και αναπτύσσονται εταιρείες και όμιλοι που τις προσφέρουν. Tα συστήματα εκπαίδευσης χάνουν τη σχετική αυτονομία τους και συνδέονται όλο και περισσότερο με αυτό που η αγορά επιβάλλει. Η παιδαγωγική και η διδακτική οδηγούνται στο να υποταχθούν σε μια νέα αντίληψη, που έχει σχέση περισσότερο με την επιχειρηματική λογική, αφού το σχολείο θα λειτουργεί με κριτήριο την εξεύρεση κονδυλίων και πρέπει να προσαρμόζει τη λειτουργία του σ’ αυτήν την προοπτική.
Το σχολείο-μηχανισμός εγχάραξης ιδεολογίας και πρακτικών στάσεων αλλάζει. Ολοένα και περισσότερο διογκώνεται το σύστημα κατάρτισης έξω από τον κορμό της εκπαίδευσης. Από αυτήν την άποψη η παροχή γενικής κουλτούρας στο σχολείο πρέπει να ενσωματώνει την εκπαίδευση των δεξιοτήτων, την «εκμάθηση της μάθησης» και ο μαθητής να συνηθίζει στην ιδέα της διαρκούς ανασφάλειας και της εργασιακής περιπλάνησης. Αυτή, άλλωστε, είναι η κατεύθυνση της «Λευκής Bίβλου» της Eυρωπαϊκής Ένωσης. «H εφαρμογή περισσότερο ευέλικτων και ανοιχτών συστημάτων κατάρτισης και η ανάπτυξη των ικανοτήτων προσαρμογής των ατόμων θα είναι όντως όλο και πιο απαραίτητες συγχρόνως στις επιχειρήσεις, καθώς και στα ίδια τα άτομα, μια σημαντική αναλογία των οποίων κινδυνεύει ν' αλλάξει τέσσερις πέντε φορές επαγγελματική δραστηριότητα στη διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής» (Kεφ. F, παρ. 4).
Το «τι» το «πώς» και το «γιατί» των νέων Προγραμμάτων Σπουδών
Το 2021 η τότε Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως παρουσιάζοντας τα νέα Προγράμαμτα Σπουδών αναφέρθηκε σε «επανάσταση» του τρόπου διδασκαλίας των παιδιών, καθώς «η ουσία και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης» στο σχολείο αλλάζει ριζικά σε όλα τα γνωστικά πεδία: κοινωνικές επιστήμες, φυσικές επιστήμες, τεχνολογία, μαθηματικά, ανθρωπιστικές επιστήμες, πρώτη σχολική ηλικία, τέχνες και πολιτισμός.
Πρόσθεσε, πως η έμφαση δίδεται στη «μαθητοκεντρική προσέγγιση», σε θεματικά πεδία που παραμένουν σταθερά από τάξη σε τάξη και στην ψηφιακή διάσταση.
Όλο αυτό το «πάρτι αναμόρφωσης» επενδύεται με τις γνωστές τις αγιογραφικές διακηρύξεις ότι «ο στόχος των νέων προγραμμάτων σπουδών θα επιτευχθεί μέσω της μετάβασης σε ένα συμπεριληπτικό εκπαιδευτικό μοντέλο με έμφαση στα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα, και όχι μόνο στο γνωστικό αντικείμενο καθαυτό, και της μετατόπισης από ένα βιβλιο-κεντρικό εκπαιδευτικό σύστημα που βασίζεται στην αποστήθιση, σε ένα μοντέλο πολλαπλών πηγών, αυτονομίας επιλογής ψηφιακού περιεχομένου και διαμορφωτικής αξιολόγησης που προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε μαθητή. Τα νέα εγχειρίδια, η βιβλιοθήκη ψηφιακού υλικού και οι εναλλακτικοί τρόποι αξιολόγησης των μαθητών αποτελούν κομβικά χαρακτηριστικά που αναδεικνύουν την σημασία της θεμελιώδους αυτής μεταρρύθμισης».
Πρώτον να ξεκαθαρίσουμε ότι τα Προγράμματα Σπουδών σε κάθε ιστορική συγκυρία μεταφράζουν τις ιδεολογικές και πολιτικές επιλογές του κυρίαρχου συνασπισμού εξουσίας σε εκπαιδευτικά αιτήματα.
Δεύτερον να επισημάνουμε ότι τα νέα Προγράμματα Σπουδών έρχονται σε μια συγκεκριμένη κοινωνική – εκπαιδευτική πραγματικότητα, αυτή της λειψής υλικοτεχνικής υποδομής και χρηματοδότησης, της εξετασιομανίας, του ανταγωνισμού, της φροντιστηριοποίησης όλων των βαθμίδων και τύπων των εκπαιδευτικών οργανισμών.
Η ελκυστική εμφάνιση, η πλούσια εικονογράφηση, το πλήθος πληροφοριών που παρέχουν, επιστρατεύονται ως «δέλεαρ» στην «οπτικοποιημένη εποχή μας» για την καλλιέργεια προτύπων, ιδεολογημάτων και συμπεριφορών που υπαγορεύονται από τις ανάγκες του συστήματος, προωθώντας την εκπαίδευσης της αμάθειας σε βαθμό μεγαλύτερο από τα σχολικά βιβλία που αντικατέστησαν.
Η εκπαιδευτική κοινότητα πήρε το 2021 μια γεύση για την αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών με την ανακοίνωση των νέων ωρολογίων προγραμμάτων στα Γυμνάσια και τα Λύκεια της χώρας και γνώρισε τη μεγαλύτερη «σφαγή» μαθημάτων και ολόκληρων κλάδων καθηγητών των τελευταίων χρόνων. Αναφερόμαστε, βεβαίως, στον εξοβελισμό και την κατάργηση της Κοινωνιολογίας και των μαθημάτων Κοινωνικών Επιστημών από το Γενικό Λύκειο μετά από 35 χρόνια συνεχούς διδασκαλίας, στον εξοβελισμό κάθε μορφής Καλλιτεχνικού μαθήματος από το Γενικό Λύκειο.
Τίποτε δεν είναι ουδέτερο
Ένας πολύ διαδεδομένος «μύθος» στην εκπαίδευση είναι ότι το σχολικό πρόγραμμα αποτελείται από ιδεολογικά «ουδέτερα» μαθήματα, τα οποία πρέπει να μάθει η νέα γενιά για να ενταχθεί στην κοινωνία. Ωστόσο, όπως έχει δείξει η κοινωνιολογία του αναλυτικού προγράμματος, η σχολική γνώση δεν είναι ένα ουδέτερο μορφωτικό αγαθό, το οποίο η παλαιότερη γενιά απλώς μεταβιβάζει στη νεότερη για να την κοινωνικοποιήσει και την εντάξει σε μια ομαλή πορεία εξέλιξης του πολιτισμού. Η αλήθεια είναι, πως δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση να μιλάμε για ένα κοινωνικά ουδέτερο σύνολο γνώσεων, αλλά ούτε για γνώσεις απλά τεχνικού χαρακτήρα.
Για να είμαστε ακριβείς, οι σχολικές γνώσεις που προσφέρονται στον εκπαιδευόμενο, προσανατολίζουν σε συγκεκριμένες κοινωνικές θέσεις, «εγχαράζοντας» αξίες, κανόνες και πρότυπα συμπεριφοράς, που πηγάζουν πάντα από το χώρο της κυρίαρχης ιδεολογίας και στοχεύουν να κάνουν τους εκπαιδευόμενους ικανούς και πρόθυμους ν΄ αναλάβουν τις συγκεκριμένες κοινωνικές τους θέσεις και λειτουργίες. Εύστοχα ο Γιώργος Γρόλλιος επισημαίνει ότι «τα ΠΣ έχουν σχεδιαστεί με βάση την οπτική της κοινωνικής αποτελεσματικότητας, μια οπτική τεχνοκρατική, συμπεριφοριστική και βαθιά συντηρητική, η οποία παρομοιάζει το σχολείο με εργοστάσιο και τους μαθητές και τις μαθήτριες με ακατέργαστο υλικό, ενώ στηρίζεται στη διατύπωση λεπτομερών και σαφών διδακτικών στόχων ως θεμελίου κάθε εκπαιδευτικής δραστηριότητας.»
Οι διαφοροποιήσεις στα χαρακτηριστικά των σχολικών γνώσεων μιας περιόδου, σε σύγκριση με μια άλλη, δεν εκφράζουν παρά τις βασικές συνιστώσες της κυρίαρχης ιδεολογίας για την κοινωνία και τη φύση στη συγκεκριμένη περίοδο και σε καμιά περίπτωση ουσιαστικές μεταβολές στην άσκηση του κρατικού ελέγχου στην εκπαίδευση.
Σε αυτό το πλαίσιο χρειάζεται να ανιχνεύσουμε τον ρόλο του εκπαιδευτικού. Διαβάζω ένα απόσπασμα από το βιβλίο: «[…] Και κάπως έτσι οι εκπαιδευτικοί […] προλεταριοποιούνται: στρατολογημένοι από «ένα σχολείο-μηχανή» που πρέπει, πριν απ’ όλα, να «το κάνουν να λειτουργήσει», καλούνται να αναπαραγάγουν τυποποιημένες πρακτικές, διαμορφωμένες από απόμακρους «ειδικούς» ή να αυτοσχεδιάσουν μέσα στο «μαύρο κουτί» της τάξης, δίχως να διαθέτουν τα σημεία αναφοράς ούτε τα μέσα για να καταλάβουν τι παίζεται εκεί, πέρα από την (λίγο-πολύ επιτυχή) διαχείριση των ροών και των διενέξεων. … όταν θεωρούνται ως απλά «όργανα», φυσικά δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως «δρώντα πρόσωπα» και ακόμη λιγότερο ως «δημιουργοί»!»
Και σε αυτή τη συγκυρία από την κυβέρνηση της ΝΔ συνεχίζεται ο βομβαρδισμός εκπαιδευτικών ρυθμίσεων που «μαντάρουν» και «μοντάρουν» το εκπαιδευτικό DNA σε ακραίες νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις προωθώντας μορφές ιδιωτικοποίησής της που υποστηρίζεται από μια πρωτοφανή –σε μεταμφίεση– προπαγανδιστική πυροβολαρχία: μιλάμε για μια καλοσχεδιασμένη επιχείρηση για να παρουσιαστούν πλευρές της πολιτικής που ήδη υλοποιεί το υπουργείο Παιδείας σαν δήθεν επιστημονικές προτάσεις, πολιτικά ουδέτερες και κοινωνικά ωφέλιμες.
Το κράτος αποσύρεται – Χορηγοί και εταιρείες ante portas!
Είναι ακόμα μια προσπάθεια για τη μείωση ή και την απαλλαγή του κράτους από τη δημόσια χρηματοδότηση των σχολείων και την εισβολή των επιχειρήσεων και χορηγών. Μια εισβολή που διευκολύνεται από τη χρόνια υποχρηματοδότηση των σχολικών επιτροπών. Το κράτος δια των κυβερνήσεων, αποστερεί κοινωνικούς πόρους, υποβαθμίζει μέχρι διάλυσης κάθε κοινωνική λειτουργία, και οδηγεί στις «δωρεές» και «χορηγίες».
Ο πρώην υπουργός παιδείας Κ. Πιερρακάκης είναι ξεκάθαρος. Το όραμά του τόσο νέο και «εκσυγχρονιστικό», όσο και οι χορηγοί . Για αυτό και μιλά για την «κουλτούρα των δωρητών στο κράτος». Διαβάστε τι είπε μεταξύ άλλων σε συνέντευξή του στο capital.gr στις 8 – 1- 2025. «Θέλω σε αυτό απλώς να προσθέσω ότι πέρα από την κρατική χρηματοδότηση, θα προστεθούν και άλλα χρήματα στην πορεία από τον ιδιωτικό τομέα. Και ήδη έχουμε μιλήσει και με χορηγούς για να μπορέσουν να επενδύσουν σε συγκεκριμένες σχολικές υποδομές. Για παράδειγμα, έχει εμφανιστεί χορηγός που θέλει να βοηθήσει να γίνει αυτού του τύπου η αναβάθμιση στο σχολικό συγκρότημα της Γκράβας, έτσι ώστε το Σεπτέμβριο να ξεκινήσει η σχολική χρονιά σε μια άλλη Γκράβα που νομίζω έχει ένα πολύ μεγάλο συμβολισμό. Θέλουμε να προσελκύσουμε και να ξαναγεννηθεί αυτή η κουλτούρα των δωρητών στο κράτος και νομίζω ότι τα σχολεία αποτελούν πεδίον δόξης λαμπρό για να μπορέσει αυτό να επιτευχθεί».
Τα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία ιδρύονται με βάση τις κατευθύνσεις της κυβερνητικής πολιτικής εντείνοντας την εμπορευματοποίηση των κοινωνικών αγαθών. Είναι μια από τις πολλαπλές όψεις αποδόμησης του δημόσιου χαρακτήρα της εκπαίδευσης και ιδιωτικοποίησής της. Ένα ακόμα μέσο για τους κεφαλαιοκράτες να διευρύνουν τις φοροαπαλλαγές και τα προνόμιά τους παρουσιάζοντας ένα προφίλ φιλανθρωπικό και φιλολαϊκό διευκολύνοντας το κράτος να απαλλαγεί από ένα βάρος της κρατικής χρηματοδότησης των σχολείων και διαμορφώνοντας το κλίμα για την ανάληψη του κόστους των σπουδών από τους γονείς με βάση το δόγμα της ατομικής ευθύνης και της μετατροπής του κάθε κοινωνικού αγαθού και στη συγκεκριμένη περίπτωση της μόρφωσης σε εμπόρευμα που το αγοράζει όποιος έχει τη δυνατότητα.
Δημόσια σχολεία με διευθυντές - μάνατζερ σε ρόλο... CEO
Ανάμεσα σε άλλα, ο διευθυντής ή η διευθύντρια κάθε δημόσιου σχολείου θα μπορεί να επιλέγει υποδιευθυντή, να προτείνει την κατά προτεραιότητα αξιολόγηση εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας του και να οργανώνει το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα με έλεγχο παιδαγωγικής διάστασης από σύμβουλο και επόπτη ποιότητας. Είναι φανερό ότι ο στόχος του υπουργού Παιδείας στο πλαίσιο του διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης είναι η τοποθέτηση οικονομικού διευθυντή-μάνατζερ που θα πριμοδοτήσει το άνοιγμα του σχολείου σε επιχειρηματικές δραστηριότητες και τη διαπλοκή του με την «ελεύθερη» αγορά. Στο πλαίσιο μιας ψευδώνυμης αποκέντρωσης οι νέοι διευθυντές επωμίζονται τον νέο ρόλο των διευθυντών-μάνατζερ στο «νέο»-φτωχό «δημόσιο» σχολείο των ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων, ενώ παράλληλα ωθούνται να μετατραπούν σε μάνατζερ-διαχειριστές που θα είναι υποχρεωμένοι να αναζητούν πηγές χρηματοδότησης για τη λειτουργία του σχολείου. Προφανώς στη λογική αυτή «καλό» σχολείο θα είναι αυτό που εξασφαλίζει πόρους πέρα από τους κρατικούς, που είναι δεδομένοι, και «καλό» σχολείο θα είναι αυτό που βγάζει «το ψωμί του» μόνο του! Αυτό είναι το φτηνό και ευέλικτο σχολείο της αγοράς που λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.
Οι νέοι ανάδελφοι διευθυντές ενσωματώνονται στο σώμα των «πραιτοριανών» μαζί με τους Συμβούλους Εκπαίδευσης αναλαμβάνοντας ρόλο «αξιολογητή» που κατηγοριοποιεί τους εκπαιδευτικούς, παίζοντας ακόμα και με το ψωμί τους και τα σχολεία. Κατηγοριοποιεί τους εκπαιδευτικούς σε «μη ικανοποιητικούς» «ικανοποιητικούς», «πολύ καλούς», «εξαιρετικούς» προκαλώντας ανταγωνισμούς και συγκρούσεις εθίζοντας στη δουλοπρέπεια, την αυλοκολακεία και διαμορφώνοντας κλίμα υποταγής, αυστηρής πειθάρχησης και ελέγχου.
Το Διεθνές Απολυτήριο και η διεύρυνση των ανισοτήτων
Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση και το υπουργείο παιδείας – αντιμετωπίζοντας και την εκπαίδευση ως ένα ακόμη επιχειρηματικό πεδίο κι όχι ως κοινωνικό αγαθό - επιλέγουν την εισαγωγή επιχειρηματικών πρακτικών και τη διόγκωση των ταξικών ανισοτήτων. Το Διεθνές Απολυτήριο (IB) θα λειτουργήσει ως ένας ακόμα μηχανισμός διεύρυνσης αυτών των ανισοτήτων πλήττοντας τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα του δημόσιου σχολείου.
Επιπλέον, το Διεθνές Απολυτήριο (IB) ανοίγει τον δρόμο για διαφοροποιημένα προγράμματα σπουδών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, που θα οδηγούν και σε διαφοροποιημένη πρόσβαση στα πανεπιστήμια. Η διαφοροποίηση των σχολείων, η κατηγοριοποίησή τους, αλλά και η υποβάθμιση των περισσότερων από αυτά, είναι κεντρικός στόχος της πολιτικής της κυβέρνησης. Το Διεθνές Απολυτήριο (IB) γίνεται πλέον το χρυσό εισιτήριο για την εισαγωγή στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, προσπερνώντας τις διαδικασίες που δεσμεύουν χιλιάδες μαθητές των δημόσιων σχολείων. Στόχος η συρρίκνωση της δημόσιας εκπαίδευσης και η ανάπτυξη της ιδιωτικής, κυρίως, τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ιδιωτικά πανεπιστήμια) κατά παράβαση του άρθρου 16 του Συντάγματος.
Διώξεις – αυταρχισμός και «αξιολόγηση»
Η εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης με το δίπολο διώξεις – αυταρχισμός και «αξιολόγηση» θέλει τους εκπαιδευτικούς άβουλους και μοιραίους», «yes men», υπαλλήλους που ευθυγραμμίζονται και υποτάσσονται στη γενικότερη εκπαιδευτική πολιτική. Για πρώτη φορά μετά τη χούντα είναι επί θύραις απολύσεις για έκφραση συνδικαλιστικής άποψης ή δράσης, όπως για τους σ. Χρύσα Χοτζόγλου, Δημήτρη Χαρτζουλάκη, ενώ ήδη έχει απολυθεί ο σ. Δημήτρης Αντωνίου. Επιχειρείται έτσι να περάσει ένα παραδειγματικό μήνυμα και στους εκπαιδευτικούς που διώκονται γιατί απεργούν, γιατί εκφράζουν γνώμη, γιατί δεν υποτάσσονται. Η επίθεση του ΥΠΑΙΘ και της κυβέρνησης λαμβάνει διαστάσεις πογκρόμ ενάντια στον κλάδο των εκπαιδευτικών και απέναντι σε όσους αντιστέκονται στα σχέδια παράδοσης της εκπαίδευσης στα συμφέρονται του κεφαλαίου και στην υπηρεσία του συστήματος. Με πάνω από 2.000 πειθαρχικά ενάντια σε εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν στην απεργία-αποχή από την αξιολόγηση, με καθημερινές απειλές και εκφοβισμούς για διώξεις απέναντι σε εκπαιδευτικούς, μαθητές αλλά και γονείς! Οι ίδιοι που ευθύνονται με τις πολιτικές τους για το έγκλημα στα Τέμπη τώρα διώκουν και διώχνουν από το Δημόσιο Σχολείο εκπαιδευτικούς που αγωνίζονται καθημερινά για τα δικαιώματα των μαθητών! Και βέβαια η συνήθεια να μπαίνουν ένστολοι αστυνομικοί στο σχολείο για να παραδώσουν το έγγραφο για την κλήση στο δικαστήριο έγινε λατρεία για τον «εκσυγχρονιστή» υπουργό Παιδείας.
Η κυβέρνηση δεν χρησιμοποιεί την αξιολόγηση μόνο για να πειθαρχήσει και να υποτάξει μαθητές κι εκπαιδευτικούς. Είναι ένα εργαλείο συγκάλυψης των ευθυνών της για τη διάλυση του δημόσιου σχολείου.
H απάντησή μας Δημόσιο σχολείο για όλα τα παιδιά χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις
Να το ξαναπούμε: το σχολείο εξυπηρετεί αποτελεσματικά τα συμφέροντα των κυρίαρχων τάξεων, βοηθάει στη νομιμοποίηση της ανισότητας, στην αναπαραγωγή των δομών της κοινωνίας. Ωστόσο, αποτελεί πεδίο δράσης για τις προοδευτικές κοινωνικές δυνάμεις. Γι' αυτό είναι ανάγκη να ανοίξουμε τη συζήτηση και την αντιπαράθεση με όλες τις μορφές άμεσης ή έμμεσης ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης. Μόνο που αυτό απαιτεί ξεκάθαρη τοποθέτηση και ρήξη με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική στην εκπαίδευση.
Ακόμα και το αίτημα για ενιαίο δωδεκάχρονο σχολείο είναι «αδειανό πουκάμισο», αν δεν συνοδεύεται με τον αγώνα και τα αιτήματα για την εξάλειψη των εξεταστικών φραγμών στην εκπαίδευση, την κατάργηση της διάκρισης ανάμεσα στη γενική και τεχνική εκπαίδευση. Η στήριξη όλων των μαθητών και η υπεράσπιση των μορφωτικών τους δικαιωμάτων συνδέεται αναπόσπαστα με την ανάπτυξη και τον ριζοσπαστικό προσανατολισμό του εκπαιδευτικού κινήματος. Για ένα σχολείο Δημόσιο και Δωρεάν που να χωρά όλα τα παιδιά - απορρίπτοντας Τράπεζες θεμάτων, ΕΒΕ, εξετάσεις τύπου PISA, Ωνάσεια, Ακαδημίες Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, «campus», Διεθνές Απολυτήριο - και όλους τους εκπαιδευτικούς, ενάντια στην κατηγοριοποίηση σχολείων, μαθητών, εκπαιδευτικών. Για ένα σχολείο, όπου πρωταρχική σημασία έχει ο πνευματικός εξοπλισμός των μαθητών, η καλλιέργεια «ελεύθερων και δημοκρατικών πολιτών», έτσι ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν κριτικά την κοινωνία με την ενεργή συμμετοχή τους και παρέμβαση σ' όλα τα επίπεδα της κοινωνικής δραστηριότητας. Συνάμα, το αίτημα για την κατοχύρωση του δικαιώματος στη μόρφωση για όλους συνδέεται αρμονικά με το δικαίωμα στην εργασία για όλους. Άλλωστε, ένα απελευθερωτικό και κοινωνικά δίκαιο εκπαιδευτικό σύστημα μπορεί να γεννηθεί από ένα ευρύτερο κοινωνικό κίνημα ανατροπής των σημερινών κοινωνικών δομών, στην κατεύθυνση της κατάργησης των κοινωνικών ανισοτήτων και της οικοδόμησης μιας κοινωνίας που να οδηγεί στην απελευθέρωση του ανθρώπου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος γραπτός διαγωνισμός: Βγήκε η προκήρυξη - Αιτήσεις από 29/4 έως 14/5
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/04
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
