Το σχολείο της κρίσης: Χάνεται το χαμόγελο των παιδιών

Ένας δάσκαλος* της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης μιλάει στην AvgiOnline και αφηγείται την καθημερινή ζωή στα θρανία, αλλά και εκτός τάξης, σε ένα χωριό της επαρχίας, μας δίνει μια εικόνα της ζωής των μαθητών και των δασκάλων τους κατά τη μακρά περίοδο λιτότητας που διανύει η χώρα.

 

 

 

Κρίση για έναν υπάληλο με τριάντα χρόνια υπηρεσίας, σημαίνει ότι εδώ που καθόμαστε, σε αυτό το ωραίο μπαλκόνι, σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, σε ένα σπίτι κατασκευασμένο προ δεκαετίας, δυστυχώς με δάνειο, ζορίζομαι πάρα πολύ, υπερβολικά πολύ να πληρώσω τη δόση του.

Κρίση σημαίνει ανασφάλεια. Βλέποντας το μισθό μου, εμένα και της συζύγου μου, μέσα σε δύο χρόνια, να μειώνεται περίπου κατά 10.000 ευρώ το χρόνο, πολλά από εκείνα που ονειρεύτηκα στη ζωή μου, που ήταν απλά, που ήταν στα ανθρώπινα πλαίσια, αποτελούν πλέον όνειρα μακρινά. Δεν έχω πολυμελή οικογένεια. Ο ένας περίπου μισθός φεύγει στο μοναδικό παιδί που έχω, μια κορούλα, η οποία τυχαίνει φέτος να τελειώνει το πανεπιστήμιο. Άρα, όταν στο σπίτι περίπου τα 800 με 1.000 φεύγουν στις σπουδές της κόρης, είναι πολύ λίγα για να συντηρηθεί πλέον το δάνειο του σπιτιού, του αυτοκινήτου. Απλών πραγμάτων, που πιστεύω ότι είναι αυτονόητα σε όλη την Ευρώπη. Θέλω κι εγώ να είμαι ένας Ευρωπαίος πολίτης, να απολαμβάνω δουλεύοντας τις ίδιες ώρες, τα ίδια πράγματα που απολαμβάνει ένα Ευρωπαίος, από το βόρειο κομμάτι της Ευρώπης, έως το νοτιότερο, που είναι η Ελλαδίτσα μας.

 

 

Ναι. Ανασφάλεια σημαίνει να μην ξέρω αν θα έχω να πληρώσω τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ και το κινητό μου, που ακόμη το έχουμε, τον επόμενο μήνα. Ανασφάλεια σημαίνει, αν θα πρέπει, ενώ έχω βρει έναν ακόμη για να μεταφέρομαι στον χώρο της δουλειάς μου, γιατί δεν υπάρχουν συγκοινωνίες, να βρω άλλους τρεις ή τέσσερις και εναλλάξ να βάζουμε τα αυτοκίνητά μας για να πάμε στη δουλειά μας. Είναι ένας τρόπος ζωής που δεν τον είχαμε. Και δεν τον είχαμε, είμαι 54ων, σχεδόν από τότε που γεννήθηκα. Ήταν όλα απλά και δρομολογημένα. Ήταν μια ήσυχη ζωή, η οποία αυτή τη στιγμή ανατρέπεται.

 

 

Οι επιχορηγήσεις στην εκπαίδευση έχουν μειωθεί στο μισό. Είχαμε να αντιμετωπίσουμε τον χειμώνα στην περιοχή μας. Έπρεπε, λοιπόν, να ζεστάνουμε τα παιδιά. Η τιμή του πετρελαίου, όμως, τα τελευταία χρόνια, αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο. Ήταν ένα τεράστιο έξοδο για τα σχολεία. Γίναμε διευθυντές, μας είπαν managers, το καλοκαίρι του 2011. Κρυφογελούσαμε μερικοί. Αντί λοιπόν να ασχοληθούμε με τα πραγματικά ζητήματα της Παιδείας, το μοναδικό μέλημα του διευθυντή και των συναδέλφων ήταν να εξασφαλίσουμε θέρμανση στο σχολείο μας ώστε τουλάχιστον τα παιδιά μας να μην αρρωστήοσυν. Ήταν δύσκολο. Κανένας από αυτούς που έκαναν τον εφοδιασμό στα σχολεία δεν έδινε πετρέλαιο με πίστωση. Λεφτά δεν υπήρχαν. Μόνο χάριν στην καπατσωσίνη των Ελλήνων και στον πατριωτισμό, κατορθώσαμε να βγάλουμε αυτήν τη χρονιά χωρίς σημαντικές ελλείψεις στη θέρμανση και χωρίς να στερήσουμε τα παιδιά, τουλάχιστον από το προνόμιο να έρχονται σε έναν χώρο έξω από τα σπίτια τους, που είναι ένας χώρος δημόσιος, με καλές συνθήκες μάθησης.

 

 

Πάντα, για να αντιμετωπίζεις αυτές τις καταστάσεις, λες στα παιδιά, φοράτε τα μπουφάν. Κάθονταν στα θρανία καλοντυμένα, με τα μπουφανάκια τους και ξεπερνούσαν αυτές τις καταστάσεις.

Μια άλλη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίσαμε, ήταν το πρόβλημα της σίτισης πέντε παιδιών. Οι οικογένειές τους δεν μπορούσαν να τους εξασφαλίσουν ούτε μεσημεριανό φαγητό. Στην αρχή ξεκινήσαμε με εθελοντική προσφορά δασκάλων. Βάζαμε από 1 ευρώ την ημέρα, περίπου, ο κάθε δάσκαλος, άρα μαζευόταν ανάλογα με τους δασκάλους που συμμετείχαν στην εκπαιδευτική διαδικασία, 10-13 ευρώ την ημέρα. Με αυτά τα 13 ευρώ κατορθώναμε και παίρναμε ψωμί και κυρίως ζυμαρικά, διότι οτιδήποτε άλλο, όπως καταλαβαίνεις, ήταν απαγορευτικό. Όταν καταλάβαμε ότι τα παιδιά δεν μπορούν να ζουν μόνο με άμυλο, απευθυνθήκαμε στο Δήμο. Ο Δήμος σήκωσε τα χέρια ψηλά. Απευθυνθήκαμε στην εκκλησία. Η εκκλησία σήκωσε τα χέρια ψηλά. Έπρεπε, λοιπόν, να εξασφαλίσουμε κρέας για τα παιδιά. Αυτό που έκανε το σχολείο ήταν να απευθυνθεί σε ορισμένους επαγγελματίες, κρεωπώλεις και μανάβηδες, ώστε κάθε εβδομάδα να μας χορηγούν δύο με τρία κιλά κρέας και αντίστοιχα, λαχανικά σε μια τσάντα, για να τα παίρνουν τα παιδιά στο σπίτι τους. Υπάρχουν ακόμη και οικογένειες που το λάδι που χρησιμοποιούσαν το έπαιρναν από το νεκροταφείο. Ξέρω ότι είναι συγκλονιστικό, το σχολείο δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί άμεσα, ακριβώς εξαιτίας του πρωτόγνωρου της κατάστασης, όμως, σιγά-σιγά μπήκαμε σε έναν ρυθμό.

 

 

Είναι μια ερώτηση που δεν μπορεί να απαντηθεί με ένα ναι ή με ένα όχι. Θα πω ότι τα ελληνόπουλα, δυστυχώς χρόνια τώρα, είναι οι πιο σκληρά εργαζόμενοι στη χώρα μας.

 

 

Μόνο και μόνο η τσάντα τους, ζυγίζει πάνω από 7,5 κιλά κάθε φορά που την κουβαλάνε στο σχολείο. Δουλεύουν ασταμάτητα, στη δευτεροβάθμια αρχίζουν όπως ξέρεις τα φροντιστήρια, είναι μια λέξη άγνωστη πιστεύω στην Ευρώπη, είναι κι εκεί μια οικονομική αφαίμαξη, για την οποία δεν μιλήσαμε, γιατί τι να προλάβουμε να πούμε; Άρα, θα πρέπει πολλά να αλλάξουν στην εκπαίδευσή μας. Μου λες αν...

 

 

Αν έχει αλλάξει κάτι στα ματάκια των παιδιών, γιατί μόνο μέσα από τα μάτια μπορείς να δεις τις διαφορές στα παιδιά. Ναι, υπάρχει. Επειδή έχω μάθει να μιλάω με παραδείγματα, θα σου πω ένα παράδειγμα: Ήταν η μοναδική χρονιά φέτος, που τα παιδιά σε δύο τάξεις στο σχολείο μας, η τετάρτη και η Πέμπτη, αρνήθηκαν να στολίσουν χριστουγεννιάτικο δέντρο.

 

 

Γιατι; Είναι μεγάλη κουβέντα το γιατί. Φυσικά, είμαστε υποχρεωμένοι να το κοιτάξουμε. Να το ψάξουμε. Να το μελετήσουμε. Απευθυνθήκαμε στα παιδιά. Τα περισσότερα, είναι παιδιά της μέχρι τα σήμερα υπαρχούσης μεσοαστικής τάξης, ή μικροαστικής τάξης. Δηλαδή, δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα να φέρουν ένα δωράκι, ή το σχολείο που τους διαθέτει το δέντρο να αγοράσει αυτό τα δώρα. Διαπιστώσαμε, ότι οι συζητήσεις που γίνονταν μέσα στο σπίτι των παιδιών, το κλίμα που επικρατούσε σε αυτές τις οικογένειες, έκανε πανέξυπνα παιδιά, να αρνούνται να χαρούν τα Χριστούγεννα. Τι να σας πως από εκεί και πέρα; Ότι σιγά-σιγά χάνεται το χαμόγελο από τα παιδικά πρόσωπα; Σας το είπα με ένα παράδειγμα.

 

 

Αυτή τη στιγμή η παιδεία στην Ελλάδα πάει στο πουθενά με βάρκα την ελπίδα. Στοχεύουμε κυρίως στο να γεμίσουμε τα κεφάλια των παιδιών μας με άχρηστες γνώσεις, (εξειδικευμένες γνώσεις), για να εξυπηρετήσουμε βιομηχανίες ανύπαρκτες, εργοστάσια ανύπαρκτα, παραγωγές ανύπαρκτες. Η παιδεία, για εμένα, θα πρέπει να τύχει γενικής αναθεώρησης, από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο και να εφοδιάζει το ελληνόπουλο, να του δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξει την κριτική του σκέψη, τον ουμανισμό που είναι στοιχείο των Ελλήνων και να του δώσει εκείνα τα εφόδια που θα του χρειαστούν στη ζωή, οποιεσδήποτε δυσκολίες κι αν αντιμετωπίσει.

 

 

Διέξοδο από την κρίση. Σίγουρα, δεν μπορώ να το προσδιορίσω πολιτικά. Θα σου πω ότι πρέπει να είναι ένα μέλλον, που το επίκεντρό του να είναι πλέον ο άνθρωπος και όχι το οποιοδήποτε τραπεζικό σύστημα θέλει να βγάλει περισσότερα, περισσότερα, περισσότερα.

Ας έχουμε στο μυαλό μας ότι όταν πας στη μάχη, μην εξετάζεις αν θα νικηθείς ή αν θα ηττηθείς. Απλά πολέμα.

 

*Σημειώνουμε ότι αποτελεί επιθυμία του δασκάλου να μην αποκαλύψουμε τα στοιχεία της ταυτότητάς του, για λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων, τόσο του ιδίου, όσο και των μαθητών του.