Alfavita Newsroom Εν μέσω πανδημίας το Υπουργείο έδειξε μεγάλη σπουδή να καταθέσει ένα νομοσχέδιο με σοβαρές συνέπειες για τη σχολική ζωή. Με την πράξη της αυτή, εκ των πραγμάτων της πανδημίας, ακύρωσε ή ευτέλισε κάθε έννοια διαλόγου και διαβούλευσης. Η στάση αυτή συνιστά αντιδημοκρατική κίνηση προς τα πίσω.
Η κυβέρνηση φοβάται το διάλογο, έχει κάνει έναν προγραμματισμό συντηρητικού μετασχηματισμού της παιδείας και της κοινωνίας και κάθε «χρονοβόρα» δημοκρατική διαδικασία θεωρείται εμπόδιο. Εδώ συγκεκριμένα σκέφτηκε ότι, όταν μια κοινωνία είναι σε κατάσταση σοκ, θα δεχτεί εύκολα τα πάντα.
Παρά ταύτα, το Εκπαιδευτικό και Κοινωνικό Εργαστήρι διάβασε προσεχτικά το σχέδιο νόμου με ανοιχτά μάτια και αυτιά. Έτοιμο να εντοπίσει τις τυχόν αρνητικές ή θετικές ρυθμίσεις. Χωρίς ευκολίες και κραυγές και ασπρόμαυρη σκέψη, καταλήξαμε στους παρακάτω άξονες κριτικής:
Το σχέδιο νόμου ασχολείται με θέματα αξιολόγησης των μαθητών στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο. Δυστυχώς το υπουργείο θεωρεί ότι αξιολόγηση είναι συνώνυμη με την εξέταση και ταυτισμένη με τη βαθμολογία, προχωρώντας σε αύξηση του αριθμού των μαθημάτων που εξετάζονται στο τέλος της διδακτικής χρονιάς στο Γυμνάσιο. Παραμένει δηλαδή σε παραδοσιακές και αναχρονιστικές αντιλήψεις που σκοπεύουν στην ιεράρχηση και πειθάρχηση των μαθητών μέσα από τον αυταρχισμό και την επιβολή ποινών. Μέσα από αυτή την οπτική γίνεται αντιληπτή και η επαναφορά της αναγραφής της διαγωγής στα απολυτήρια. Εμείς θεωρούμε ότι η αναγραφή της διαγωγής στα απολυτήρια δεν έχει καμμία σχέση με τις αρχές της σύγχρονης παιδαγωγικής και φέρνει στο νου παιδαγωγικές αντιλήψεις προηγούμενων εποχών.
Μέσα στο παραπάνω πλαίσιο εντάσσεται και η επαναφορά της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας. Η λειτουργία της τράπεζας έρχεται σε αντίθεση, δυναμιτίζει και διαστρεβλώνει ολόκληρη την παιδαγωγική διαδικασία που προσανατολίζεται πλέον στην διδασκαλία των θεμάτων της τράπεζας, ολοκληρώνοντας τη μετατροπή του Λυκείου σε ένα συνεχές εξεταστικό κέντρο. Η τελική αξιολόγηση μετατρέπεται σε διδακτικό στόχο. Έτσι ό,τι δεν περιλαμβάνεται στην τράπεζα, τίθεται αυτόματα εκτός διδασκαλίας. Σκεφτείτε για παράδειγμα αν υπήρχε τράπεζα θεμάτων στην προπαίδεια και δεν περιλαμβάνονταν στα θέματα της τα πολλαπλάσια του 7 !
Όμως η λογική της Τράπεζας Θεμάτων είναι προβληματική και σε βαθύτερο επίπεδο γιατί καταδεικνύει ότι το Υπουργείο αντιλαμβάνεται το σχολείο σαν φάμπρικα της οποίας το προϊόν πρέπει να είναι τυποποιημένο και να υπόκειται σε μια ομογενοποιημένη διαδικασία ελέγχου ποιότητας, αγνοώντας κοινωνικούς, γεωγραφικούς και άλλους παράγοντες που διαφοροποιούν τις αφετηρίες, τις δυνατότητες και τους μαθησιακούς στόχους. Μεταξύ αυτών κλείνει τα μάτια στις δικές του ευθύνες για την έγκαιρη στελέχωση των σχολείων με προσωπικό που έχει ως αποτέλεσμα εκατοντάδες χαμένες ώρες και ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες περιοχές.
Εμείς θεωρούμε το ζήτημα της αξιολόγησης των μαθητών ότι είναι σημαντικό για την εκπαιδευτική διαδικασία γιατί δίνει τη δυνατότητα της εξαγωγής συμπερασμάτων για την πορεία της. Σύμφωνα και με τις αντιλήψεις της Παιδαγωγικής Επιστήμης αξιολόγηση πρέπει να πραγματώνεται σε όλη τη διάρκεια της διδακτικής διαδικασίας (αρχική αξιολόγηση, διαμορφωτική αξιολόγηση, τελική αξιολόγηση). Στην διαδικασία συμμετέχει τόσο ο διδάσκοντας όσο και ο μαθητής (αυτοαξιολόγηση, ετεροαξιολόγηση) χρησιμοποιώντας και εναλλακτικούς τρόπους αξιολόγησης μέσα στα πλαίσια ενός δημοκρατικού σχολείου.
Τέλος η τράπεζα θεμάτων παίζει αντικειμενικά το ρόλο του ταξικού φραγμού, θέτοντας εκτός εκπαιδευτικών δομών μεγάλο αριθμό αδύναμων μαθητών, τόσο στη γενική όσο και στην τεχνική εκπαίδευση.
Πρότυπα-Πειραματικά
Το νομοσχέδιο της Κυρίας Κεραμέως αντί να συμβάλει στην βελτίωση, επί της ουσίας, του Θεσμού των Πειραματικών σχολείων, και του χαρακτήρα τους ως Πειραματικών, εισάγει το θεσμό των Προτύπων σχολείων δίπλα στα Πειραματικά, χωρίς καμμία τεκμηρίωση, αλλά για καθαρά ιδεοληπτικούς λόγους. Στα Πρότυπα σχολεία τα παιδιά θα εισάγονται με εξετάσεις και δοκιμασίες δεξιοτήτων. Αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε τη συγκέντρωση μεγάλου μέρους των ιδιαίτερα καλών μαθητών σε λίγα ή σε ένα σχολείο, ανάλογα την πόλη.
Και γιατί είναι κακό αυτό; Θα μπορούσε κάποιος να ρωτήσει. Αυτοί οι μαθητές θα λείψουν από το περιβάλλον των άλλων σχολείων. Φανταστείτε μια τάξη που χάνει ξαφνικά την ομάδα των πιο κινητικών μαθητών στα λεγόμενα βασικά μαθήματα. Κάθε σοβαρή παιδαγωγική προτρέπει τον διδάσκοντα να μην επικεντρώνεται σε μια ομάδα μαθητών, αλλά να ευνοεί την αλληλεπίδραση των παιδιών. Το σχολείο δεν είναι το σχολείο του ενός είδους ευφυΐας. Άλλα παιδιά σκέφτονται κάνοντας παράλληλα κάτι με τα χέρια, αλλά σκέφτονται με όλο τους το σώμα, αθλούμενα ή χορεύοντας, άλλα σκέφτονται κάνοντας τέχνη ή παίζοντας μουσική. Το Πρότυπο σχολείο, όπως το περιγράφει το νομοσχέδιο είναι ένα σχολείο μόνο για το κεφάλι. Τα παιδιά-καλοί μαθητές θα στερηθούν την πολύτιμη κοινωνικοποίηση με αυτά τα παιδιά και οι μέτριοι μαθητές θα χάσουν την αλληλεπίδραση με τους πιο καλούς μαθητές, πράγμα που θα είχε θετική επίδραση πάνω τους. Το Πρότυπο σχολείο είναι ένα αφύσικο σχολείο, ενάντια σε κάθε σοβαρή παιδαγωγική που υποστασιοποιεί τις ταξικές διαφορές.
Από την άλλη το σχέδιο νόμου λέει ότι κάθε σχολείο μπορεί να κάνει αίτηση για να γίνει Πρότυπο ή Πειραματικό. Η αίτησή του όμως αυτή, θα κριθεί από το αρμόδιο όργανο του υπουργείου με κριτήρια ένα εκ των οποίων είναι η υλικοτεχνική υποδομή. Το κράτος δηλαδή θα κρίνει ένα σχολείο με το αν έχει ή όχι κάτι που το ίδιο το κράτος θα έπρεπε να παρέχει. Φαίνεται παρανοϊκό, αλλά δεν είναι. Απλώς με κυνισμό το κράτος απεμπολεί βασικές του υποχρεώσεις, που το σχολείο πρέπει να καλύπτει από «άδηλους» πόρους.
Το δεύτερο στοιχείο που εξάγεται από την ανάγνωση του σχεδίου νόμου, σε ό,τι αφορά τα Πειραματικά και Πρότυπα σχολεία, είναι ότι η κυβέρνηση τα μετατρέπει στον οδικό χάρτη για την εφαρμογή της πολιτικής της σε σχέση με την αξιολόγηση του διδακτικού έργου σε όλους τους τύπους σχολείων. Αντί να εισάγει καινοτόμες μεθόδους συνεργασίας, αντί να προωθεί την ενεργητική αλληλέγγυα επιμόρφωση και διάχυση των καλών πρακτικών, θεσμοθετεί μια εξουσιαστική, κλασική πυραμίδα αξιολόγησης. Η απόληξη αυτής της πυραμίδας στο σύλλογο των καθηγητών είναι ο σχολικός συντονιστής, ο οποίος θα συντάσσει εκθέσεις για τους συναδέλφους του που θα μεταβιβάζει κατόπιν στα ανώτερα αξιολογικά κλιμάκια. Η δομή αυτή θα έχει, κατά τη γνώμη μας, δηλητηριώδεις επιδράσεις στην ατμόσφαιρα και στο κλίμα του σχολείου. Οι συνάδελφοι χρειάζονται βεβαίως θετικά κίνητρα για να ανανεώνουν τις επιστημονικές και παιδαγωγικές τους γνώσεις, δεν χρειάζονται όμως αντιεπιστημονικές πρακτικές χειραγώγησης.
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΕΠΑ.Λ.
Με το ηλικιακό όριο των 17 ετών που θέτει το Άρθρο 51 του νομοσχέδιου Κεραμέως, για την εγγραφή ή μετεγγραφή στα ΕΠΑΛ, δεν επιτρέπεται η φοίτηση στα ΕΠΑΛ σε πολύ μεγάλο αριθμό μαθητών.
Οι παρακάτω κατηγορίες μαθητών αποκλείονται από τη δυνατότητα φοίτησης στα ΕΠΑΛ:
Απόφοιτοι του Γενικού Λυκείου - μη επιτυχόντες στις Πανελλαδικές, πολλές φορές βρίσκουν διέξοδο στα ΕΠΑΛ χωρίς να χρειαστεί να δαπανήσουν χρήματα για σπουδές σε ιδιωτικές σχολές, προκειμένου να στραφούν σε κάποια επαγγελματική ειδικότητα που τους ταιριάζει. Εγγράφονται στη Β΄ Τάξη της ειδικότητας επιλογής τους και παρακολουθούν μόνο τις εργαστηριακές ώρες της ειδικότητας.
Εργαζόμενοι μαθητές, ηλικίας άνω των 17 ετών, που εργάζονται σε κάποια απογευματινή ή βραδινή απασχόληση και φοιτούν στα ημερήσια πρωινά ΕΠΑΛ. Οι ίδιοι μαθητές δεν θα μπορέσουν να εγγραφούν σε εσπερινά ΕΠΑΛ αν δεν εγκαταλείψουν την βραδινή τους εργασία.
Απόφοιτοι του ΕΠΑΛ που πήραν Πτυχίο σε κάποια από τις ειδικότητες των ΕΠΑΛ, και μπορούσαν μέχρι τώρα να εγγραφούν εκ νέου στη Β΄ Τάξη άλλης ειδικότητας και άλλου Τομέα ή στην Γ΄ Τάξη, άλλης ειδικότητας του ίδιου Τομέα και να πάρουν και δεύτερο Πτυχίο, π.χ. μαθητής/τρια που τελείωνε την ειδικότητα της Αισθητικής, θα μπορούσε να εγγραφεί στη Γ΄ Τάξη στην ειδικότητα της Κομμωτικής (ίδιος Τομέας) και να πάρει κάποιο παραπάνω εφόδιο, για την απόκτηση περισσότερων προσόντων.
Πολλές φορές συμβαίνει στα ΕΠΑΛ να εγγράφονται απόφοιτοι Γυμνασίου που έχουν ξεπεράσει τα 17 τους χρόνια, οι οποίοι για κάποιο (πολλές φορές σοβαρό βιοποριστικό, ή οικογενειακό ή και ψυχοκοινωνικό) λόγο, είτε σταμάτησαν το Σχολείο αμέσως μετά το Γυμνάσιο, είτε απορρίφθηκαν σε κάποια Τάξη του Γυμνασίου.
Σε υποβαθμισμένες περιοχές με χαμηλό, μορφωτικό και κοινωνικό-οικονομικό υπόβαθρο, με μειονότητες και ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, αρκετοί ενήλικοι αναζητούν διέξοδο μέσω των ημερησίων ΕΠΑΛ (ειδικά όταν δεν λειτουργεί ΕΠΑΛ και άλλης βάρδιας στην περιοχή τους) για την ολοκλήρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και την αναζήτηση επαγγελματικών προσόντων.
Μαθήτριες/τες με ανεπαρκή φοίτηση «τιμωρούνται» με αποκλεισμό από τα ΕΠΑΛ.
Μαθήτριες/τες του ΕΠΑΛ που τελειώνουν την Α΄ Λυκείου και είναι ήδη άνω των 17 δεν μπορούν πλέον να εγγραφούν στην Β΄ ΕΠΑΛ και το μόνο που τους μένει είναι να μεταπηδήσουν στο Γενικό Λύκειο στο οποίο δεν υπάρχει ανάλογο όριο ηλικίας ή σε Εσπερινό ΕΠΑΛ που όμως πιθανότατα δεν υπάρχει στην περιοχή τους ή δεν θα έχει απαραίτητα τον Τομέα και την Ειδικότητα που επιθυμούν.
Οι σπουδές των ενήλικων μαθητών/τριών στα Δ.Ι.Ε.Κ δεν αποτελεί απαραίτητα διέξοδο, καθώς δεν δίνεται πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και επιπρόσθετα οι άνω των 17 ετών δεν έχουν απαραίτητα απολυτήριο Λυκείου. Το Επαγγελματικό Λύκειο ανήκει στην τυπική εκπαίδευση, ενώ το ΙΕΚ στην κατάρτιση.
Πολλοί εμπειροτεχνίτες (π.χ κομμωτές, ηλεκτρολόγοι, μηχανολόγοι κ.α) με σκοπό να αναβαθμίσουν και να πιστοποιήσουν τις γνώσεις τους και τους τίτλους σπουδών τους που έχουν από άλλη βαθμίδα που δεν οδηγούσε σε απολυτήριο λυκείου (όπως ΕΠΑΣ) σπούδαζαν ή επιθυμούν να σπουδάσουν σε ημερήσιο ΕΠΑΛ της περιοχής τους, είτε γιατί εργάζονται σε απογευματινή, νυχτερινή βάρδια είτε γιατί δεν υπάρχει εσπερινό ΕΠΑΛ στην περιοχή τους ή/και με την ειδικότητα που τους ενδιαφέρει, πλέον χάνουν το δικαίωμα και αποκλείονται από την εκπαίδευση.
Οι καθηγητές των ΕΠΑΛ καταβάλουν μεγάλες προσπάθειες μέσα από τη δουλειά τους, για να αναδείξουν την αξία της τεχνικο-επαγγελματικής εκπαίδευσης κάτω από αντίξοες συνθήκες, σε ακατάλληλα πολλές φορές κτίρια, με ελλιπή εξοπλισμό και υποστελέχωση. Αυτό που σήμερα απαιτείται είναι η ανάπτυξη και η ποιοτική βελτίωση της τεχνικής εκπαίδευσης, η αξιοποίηση δηλαδή του ιδιαίτερα ικανού και πλούσιου εκπαιδευτικού της δυναμικού, πράγμα για το οποίο το παρόν νομοσχέδιο δεν λαμβάνει καμία μέριμνα. Κανείς δεν είναι ικανοποιημένος από την εικόνα της τεχνικής εκπαίδευσης, αλλά χρειάζονται βήματα μπροστά και όχι προς τα πίσω.
Στο νέο Νομοσχέδιο δεν υπάρχει ο αντίστοιχος ηλικιακός περιορισμός στην εγγραφή μαθητών στα Γενικά Λύκεια καταργώντας έτσι την ισότητα ανάμεσα στα δύο Λύκεια και καταστρατηγώντας το δικαίωμα του προσανατολισμού για τους μαθητές/τριες που είναι άνω των 17 ετών, προς την Επαγγελματική Εκπαίδευση.
Η μείωση του μαθητικού δυναμικού στα ημερήσια ΕΠΑΛ που θα επιφέρει η πιθανή ψήφιση του Ν/Σ θεωρούμε ότι δεν θα βελτιώσει την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, όπως υπαινίσσεται το Υπουργείο, αντίθετα θα προκαλέσει συρρίκνωση ή /και κλείσιμο Σχολείων λόγω της μη συμπλήρωσης του απαιτούμενου μαθητικού πληθυσμού και από την άλλη υπεραριθμίες με πιθανές καταργήσεις οργανικών θέσεων. Θα υπάρξει μεγάλη αναστάτωση στα ΕΠΑΛ, και θα οδηγήσει σε νέες μεγάλες περιπέτειες την ήδη πληγωμένη τεχνική εκπαίδευση, όπως επίσης και τους συναδέλφους των ΕΠΑΛ που πιθανόν να ξαναζήσουν παρόμοιες με το 2013 καταστάσεις, με νέες διαθεσιμότητες ή ακόμα και πιθανή επαναφορά της κινητικότητας στους εκπαιδευτικούς. Υποχρέωση της πολιτείας είναι ανεξαρτήτως ηλικίας να δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές να φοιτήσουν, όπου επιλέξουν, και να μην έχουν αυτό το δικαίωμα μόνον αυτοί που έχουν την οικονομική δυνατότητα να το κάνουν σε ιδιωτικές σχολές.
Έστω και την ύστατη ώρα, καλούμε το Υπουργείο Παιδείας να αποσύρει το άρθρο 51 με το ηλικιακό όριο των 17 ετών για την εγγραφή-μετεγγραφή των μαθητών στα ΕΠΑΛ και τα συνεπαγόμενα σχετικά άρθρα: 50 και 52.
Τέλος, καλούμε την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, υπό το πρίσμα της γενικότερης μείωσης της ύλης των πανελλαδικά εξεταζομένων μαθημάτων, να μελετήσει το ζήτημα της εξέτασης των Ειδικών Μαθημάτων του Ελεύθερου και του Γραμμικού Σχεδίου, λόγω των εκτάκτων ειδικών αναγκών που αντιμετωπίζουν οι τελειόφοιτοι της Γ΄ Λυκείου των αντίστοιχων ειδικοτήτων του ΕΠΑΛ, αλλά και των ΓΕΛ. Επειδή είναι δύσκολο έως αδύνατον, λόγω της φύσης των εν λόγω μαθημάτων να γίνει κάποια διευθέτηση ως προς την κατεύθυνση μείωσης της ύλης, τουλάχιστον για τη φετινή χρονιά, να εξεταστεί η δυνατότητα να μην ισχύσει η προϋπόθεση της βάσης του 10 και στα δύο παραπάνω μαθήματα, ή έστω, να ισχύσει μόνο ως προς τον Μ.Ο. της βαθμολογίας που θα συγκεντρώσουν οι υποψήφιοι στα δύο αυτά Ειδικά Μαθήματα.
Οι παρεμβάσεις για τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, τον εκπαιδευτικό εμπιστοσύνης αλλά και για το λεγόμενο «κόντρα μάθημα» στη Γ΄ Λυκείου (η έκφραση «κόντρα» είναι άκρως αποτυχημένη) μπορούν υπό προϋποθέσεις να αποβούν θετικές και να προσφέρουν στη βελτίωση της σχολικής ζωής, της αλληλεπίδρασης εκπαιδευτικών-μαθητών και της διεύρυνσης της εγκύκλιας μόρφωσης των παιδιών. Αν δεν πάρουν ουσιαστικό περιεχόμενο θα παραμείνουν κενό γράμμα, όπως πολλά άλλα στην ιστορία της εκπαίδευσης.
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
Με βάση τα παραπάνω καλούμε την κυβέρνηση να αποσύρει το σχέδιο νόμου και να ανοίξει ένα πλατύ διάλογο με την εκπαιδευτική κοινότητα. Αν δεν το κάνει, θα βρει τους καθηγητές απέναντι. Θα λειτουργεί σαν στρατηγός με δυσαρεστημένους και απρόθυμους στρατιώτες.
Η εκπαιδευτική κοινότητα από την άλλη πλευρά, πρέπει άμεσα να διατυπώσει τις δικές της ξεκάθαρες απόψεις γύρω από τη λειτουργία και τη δομή του Σχολείου. Είναι σίγουρο ότι θα αντιμετωπίσει μια άνευ προηγουμένου ενορχηστρωμένη επικοινωνιακή επίθεση. Απέναντί της τα όπλα μας είναι η αλληλεγγύη μας, το κίνημά μας και οι τεκμηριωμένες προτάσεις μας.
ΤΟ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ»
ΤΗΣ ΕΛΜΕ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
