Για το αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος «Πολιτική Παιδεία»

 

 

Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του υπουργείου Παιδείας επεξεργάστηκε τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ) για το μάθημα της Πολιτικής Παιδείας για την Α' Τάξη (Λυκείων και ΕΠΑΛ) και για τη Β' Τάξη των Λυκείων1.

 

Οπως εισηγητικά αναφέρεται στα ΑΠΣ, «το μάθημα "Πολιτική Παιδεία" (Οικονομία, Πολιτικοί Θεσμοί και Αρχές Δικαίου και Κοινωνιολογία) είναι πρωτίστως μια μαθητεία στη Δημοκρατία». Στην πραγματικότητα, τα προτεινόμενα ΑΠΣ αποτελούν μια σύνθεση ανάμεσα σε αόριστες διακηρύξεις που στα πιο σημαντικά και φλέγοντα ζητήματα του καιρού μας, καταλήγουν σε μια προπαγάνδα υπέρ των αξιών και των θεσμών της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

 

Φτάνουν, όμως, ακόμα και σε σημείο αντιεπιστημονικότητας, αφού στους ειδικούς σκοπούς του μαθήματος αναφέρεται ότι «η "Πολιτική Παιδεία" σκοπεύει σε μια κοινωνία (πολιτεία), που δεν εξυπηρετεί συμφέροντα αλλά υπηρετεί αξίες»! Μα δεν υπάρχει κοινωνία πάνω από τάξεις, άρα πάνω από ταξικά συμφέροντα κι αυτό αποδεικνύεται από όλη την Ιστορία της ανθρωπότητας. Αλλά κι αυτή η Ιστορία αποδίδεται εντελώς στρεβλά, αφού η εξέλιξη των κοινωνιών στο πρώτο κεφάλαιο της Α' Τάξης αποδίδεται ως πέρασμα από την αγροτική κοινωνία στη βιομηχανική κοινωνία, από εκεί στη μεταβιομηχανική κοινωνία και από εκεί στην... «κοινωνία της πληροφορίας και της γνώσης»2.

 

Βέβαια, η σύγχρονη αστική δημοκρατία μπορεί να δικαιολογήσει το όνομά της ως τέτοια μόνο αν παραμεριστεί το ταξικό κριτήριο και τεθεί ως «δημοκρατία ατόμων». Γι' αυτό και εκείνο που ποτέ δεν αναφέρεται στα ΑΠΣ είναι η έννοια της κοινωνικής τάξης, ενώ, αντίθετα, οι πολίτες παρουσιάζονται είτε σαν άτομα είτε συσπειρωμένοι σε αόριστες «ομάδες συμφερόντων», σε «κόμματα», σε επαγγέλματα, σε αναρίθμητες κάθε είδους «συλλογικότητες» κ.ο.κ., ποτέ όμως σε «τάξεις». Ετσι, τα ΑΠΣ διαπνέονται από την απατηλή έννοια της «κοινωνίας των πολιτών», που επιχειρεί να εξομοιώσει στις συνειδήσεις των μαθητών τους εκμεταλλευτές με τους εκμεταλλευόμενους.

 

Φυσική συνέχεια αυτού του πνεύματος είναι η εξύμνηση της επιχειρηματικότητας, αλλά και του αντιδραστικού οικοδομήματος της ΕΕ.

Στόχος, να υιοθετήσουν οι μαθητές το «επιχειρείν»!

 

Στους ειδικούς σκοπούς του προγράμματος της Α' Λυκείου εντάσσεται η κατανόηση της λειτουργίας της οικονομίας και μαζί μπαίνει στόχος για τους μαθητές «να υιοθετήσουν το επιχειρείν και τις καινοτόμες δραστηριότητες». Το τέταρτο κεφάλαιο του μαθήματος αφορά την οικονομία και ξεκινάει με θέμα: «Το κύριο οικονομικό πρόβλημα». Οι υποενότητες όμως που το συνοδεύουν είναι: Οι ανάγκες, τα αγαθά και το καταναλωτικό πρότυπο, παραπέμποντας ευθέως στις αστικές θεωρίες που ανάγουν σε κύριο πρόβλημα τον περιορισμένο αριθμό των αγαθών σε σχέση με τις απεριόριστες ανάγκες, θεωρίες που έχει αποδειχθεί πόσο σαθρές είναι, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε τις κρίσεις υπερπαραγωγής και υπερσυσσώρευσης.

 

Στην ίδια ενότητα, για την κατανόηση του θέματος προτείνονται ως ενδεικτικές δραστηριότητες για τους μαθητές η επίσκεψη σε μια επιχείρηση ή και το κάλεσμα ενός επιχειρηματία στο σχολείο. Αυτή η πρόταση, μάλιστα, συναντιέται τουλάχιστον τέσσερις - πέντε φορές στο κείμενο του Αναλυτικού Προγράμματος για την Α' Λυκείου. Η αποθέωση είναι στο κεφάλαιο «Επιχειρηματικότητα και καινοτομία», όπου εκτός από επισκέψεις σε επιχειρήσεις, προτείνονται και επισκέψεις στον ΣΕΒ, στο ΕΒΕΑ, σε τοπικά εμποροβιομηχανικά επιμελητήρια, κάλεσμα επιχειρηματιών για ενημέρωση για το επιχειρείν και συμμετοχή στους διαγωνισμούς και τα προγράμματα του Σωματείου Επιχειρηματικότητας Νέων (δημιουργήθηκε από τον ΣΕΒ). Στους στόχους, δε, της ενότητας αναφέρεται ρητά ότι είναι «να αποκτήσουν (σ.σ. οι μαθητές) θετική στάση έναντι του επιχειρείν» και... «να προετοιμάζονται ως πιθανοί μελλοντικοί επιχειρηματίες»! Πρόκειται για πολύ κρίσιμο και αντιδραστικό σημείο. Στόχος είναι να προωθήσουν στους μαθητές - και μέσα από το σχολείο - το απατηλό πρότυπο του «πετυχημένου επιχειρηματία», τη λογική του εύκολου κέρδους.

 

Τι σχέση έχουν όλα αυτά με το δικαίωμα στη μόρφωση (με την ίδια τη μόρφωση), που πρέπει να έχουν όλοι οι μαθητές στο σχολείο; Καμία! Πρόκειται για ένα εμπόριο ελπίδας, το οποίο γκρεμίζεται όταν οι μαθητές γίνονται εργαζόμενοι και βιώνουν την πραγματικότητα της «αγοράς». Ομως, είναι στοχευμένες ενέργειες στις συνειδήσεις των μαθητών, ώστε από νωρίς - ανεξάρτητα από ποιο δρόμο θ' ακολουθήσουν - να θεωρούν ότι η επιχειρηματικότητα είναι κάτι... γενικά θετικό. Θέλουν οι μαθητές να μη συνειδητοποιούν το ρόλο των φορέων που προωθούν την επιχειρηματικότητα, να «ωραιοποιούν» την επιχειρηματική δράση, νομιμοποιώντας απόλυτα ως φυσικό μονόδρομο την εκμετάλλευση των εργατών. Θέλουν να υπάρχει στο μυαλό των μαθητών ταύτιση συμφερόντων των επιχειρηματιών με τους εργαζόμενους για το «κοινό καλό».

 

Στόχος είναι να κάνουν ιδεολογικούς υποστηρικτές τους τα παιδιά των γονιών που απολύουν και ξεζουμίζουν στις επιχειρήσεις τους, να κάνουν τα σχολεία φάμπρικα προώθησης των συμφερόντων του κεφαλαίου.

 

Σε αυτό το πλαίσιο, άλλωστε, το ΑΠΣ της Α' Λυκείου δίνει κατευθύνσεις για επίσκεψη ή και κάλεσμα σε επιχειρηματία από το σχολείο! Αραγε, για να κάνει τι; Να διδάξει στους μαθητές πώς να απολύουν κόσμο; Οτι κι αυτός πονάει από την κρίση; Οτι όλοι μαζί είμαστε μια οικογένεια και πρέπει όλοι να κάνουμε θυσίες; Για να προβληθεί το πρότυπο του επιχειρηματία;

Για τις συλλογικές οργανώσεις του λαού και της νεολαίας

 

Κι ενώ το πρόγραμμα της Α' Τάξης είναι γεμάτο από ύμνους στους επιχειρηματίες, η μοναδική αναφορά που μπορεί να βρει κανείς στους εργάτες είναι στη Β' Τάξη κι αυτή είναι αμφιλεγόμενη: Στο κεφάλαιο «Το Δίκαιο στη ζωή μας» στην υποενότητα «Τα Νομικά Πρόσωπα» γίνεται αναφορά στο σωματείο και προτεινόμενη δραστηριότητα για τους μαθητές είναι να αναζητήσουν το καταστατικό ενός σωματείου και να συζητήσουν για το περιεχόμενό του (φυσικά, μπορεί και να μην είναι εργατικό, αλλά να είναι κάποιου άλλου είδους σωματείο, αφού αυτό που ενδιαφέρει είναι το «νομικό πρόσωπο»).

 

Ακόμα και οι αναφορές στις μαθητικές κοινότητες δε γίνονται στη λογική των μορφών συλλογικής οργάνωσης των μαθητών, των συλλογικών διεκδικητικών οργάνων τους, αλλά γίνονται με λίγο - πολύ... ψυχολογικούς όρους: Στις δραστηριότητες για το θεσμό των μαθητικών κοινοτήτων (ΜΚ) προτείνεται η συζήτηση για τους κανόνες των ΜΚ, η σύγκριση του τρόπου λειτουργίας των ΜΚ διαφόρων σχολείων και η καταγγελία αντιδημοκρατικών συμπεριφορών μελών της ΜΚ3! Ενώ στο κεφάλαιο «Η λήψη αποφάσεων» προτείνεται ως δραστηριότητα το 15μελές ή το 5μελές της τάξης να εφαρμόσει τα κριτήρια και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο θέμα «Εκδρομή του σχολείου». Αναπαράγουν, δηλαδή, επισήμως τον εκφυλισμό να οδηγούνται τα μαθητικά συμβούλια να λειτουργούν ως διαμεσολαβητές των τουριστικών γραφείων!

 

Κι ενώ έτσι αντιμετωπίζεται ο θεσμός των μαθητικών συμβουλίων, στο κεφάλαιο «Πολιτεία - Πολιτική Κοινότητα», όπου συμπεριλαμβάνεται και ο δήμος, προτείνεται να προσκληθεί στο σχολείο εκπρόσωπος του δήμου για να ενημερώσει τους μαθητές για τα «Τοπικά Συμβούλια Νέων» (έναν ακόμα θεσμό ενσωμάτωσης της νεολαίας, που προσφέρει μια ψευδαίσθηση συμμετοχής στα κοινά και ουσιαστικά δεν έχει λειτουργήσει) και να τους ενθαρρύνει να συμμετάσχουν σε αυτά...

Και ύμνοι στην ΕΕ

 

Στην Πολιτική Παιδεία Β' Λυκείου το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του ΑΠΣ είναι οι ύμνοι στην ΕΕ. Στους ειδικότερους σκοπούς του μαθήματος σημειώνεται ότι οι μαθητές πρέπει «να κατανοήσουν τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να νιώσουν Ευρωπαίοι πολίτες και να συμμετάσχουν ενεργά στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι», ενώ στους στόχους του κεφαλαίου 8, που αφιερώνεται ολόκληρο στην ΕΕ, μπαίνει στόχος οι μαθητές να «γνωρίζουν και αξιοποιούν τα διάφορα προγράμματα της ΕΕ, ενδιαφέρονται και συμμετέχουν στη διαμόρφωση της Ευρώπης του μέλλοντος». Και, παράλληλα, στις δραστηριότητες ενθαρρύνονται να ζητήσουν φυλλάδια από την αντιπροσωπεία της Κομισιόν και του Ευρωκοινοβουλίου στην Αθήνα.

 

Αποτελεί πρόκληση! Την ώρα που ο λαός μας στενάζει από τη βάρβαρη πολιτική μονοπωλίων - ΕΕ - κυβέρνησης του μαύρου μετώπου, οι δυνάστες του να δηλητηριάζουν τα μυαλά των νέων παιδιών. Αλήθεια, τι κέρδισαν ο λαός και τα νέα παιδιά από την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΕ; Μήπως ότι πάνω από 20% του ελληνικού λαού είναι στην ανεργία, μήπως ότι πάνω από 3 εκατομμύρια Ελληνες βιώνουν τον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ;

 

Η ΕΕ είναι ένωση των μονοπωλίων, των πολυεθνικών, των τραπεζιτών, των βιομηχάνων, των μεγαλοεργολάβων και των εφοπλιστών. Αυτοί κέρδισαν. Μονοπώλια και πολυεθνικοί όμιλοι τρώνε με χρυσά κουτάλια. Κέρδισαν από την υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων που βαθαίνει με μέτρα, νόμους, συμφωνίες και μνημόνια που τσάκισαν μισθούς, συντάξεις, ωράρια, θέσεις εργασίας, δικαιώματα σε Υγεία - Παιδεία - Πρόνοια. Αυτοί στέλνουν τις οικογένειές μας στη μόνιμη εξαθλίωση, στην ανεργία, στην αμορφωσιά και τα ναρκωτικά. Κέρδισαν από τους πολέμους για τον έλεγχο των αγορών, των πρώτων υλών. Εβαψαν τα χέρια τους με αίμα στη Γιουγκοσλαβία, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και τη Λιβύη. Κέρδισαν από τις τεράστιες φοροαπαλλαγές του μεγάλου κεφαλαίου. Οι μεγάλοι χαμένοι είναι οι εργαζόμενοι, οι λαοί της Ευρώπης. Μέσα σε 20 χρόνια είδαν να σαρώνονται κατακτήσεις 100 χρόνων. Για τους λαούς η ΕΕ σημαίνει εξαθλίωση, ανεργία, ένταση της εκμετάλλευσης, δουλειά χωρίς δικαιώματα, ταξικοί φραγμοί στη μόρφωση.

 

Παραπομπές:

 

1. Το μάθημα διδάσκεται ήδη από φέτος σε Α' και Β' Λυκείου, αλλά δεν υπάρχουν ακόμα σχολικά βιβλία γι' αυτό. Οι μαθητές και των δυο τάξεων το διδάσκονται με βάση τα παλιά βιβλία της Β' Λυκείου για τα μαθήματα «Πολιτική και Δίκαιο» και «Αρχές Οικονομίας».

 

2. Αναφορά στα κοινωνικοοικονομικά συστήματα (δουλοκτητικό, φεουδαρχικό, καπιταλιστικό, σοσιαλιστικό) υπάρχει μόνο στο ΑΠΣ του μαθήματος «Βασικές Αρχές Κοινωνικών Επιστημών» της Β' Λυκείου.

 

3. Με τα ίδια λόγια αντιμετωπίζονται οι ΜΚ και στο μάθημα «Βασικές Αρχές Κοινωνικών Επιστημών» της Β' Λυκείου.

 

Ριζοσπάστης, 16/2/2014