Alfavita Newsroom Η επιβολή των πολιτικών της λεγόμενης δημοσιονομικής προσαρμογής , που εφαρμόζονται συστηματικά την τελευταία τετραετία στην ελληνική κοινωνία σε βάρος του κόσμου της εργασίας από τα διεθνοποιημένα τμήματα κυρίως του ελληνικού κεφαλαίου σε συνεργασία με το Δ.Ν.Τ , την Ε.Ε και την Ε.Κ.Τ , εγκαινιάζει ένα καινούργιο κεφάλαιο και για την εκπαιδευτική πολιτική. Ένα κεφάλαιο που για την βασική εκπαίδευση (προσχολική , πρωτοβάθμια , δευτεροβάθμια) εγκαινιάζει η ψήφιση του νόμου 3848/2010 και μια σειρά άλλων νομοθετημάτων , όπως ο νόμος 4142 /12 για τη διασφάλιση της ποιότητας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση , και το πρόσφατο προεδρικό δίαταγμα 152 /2013 για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αποτελούν το νομοθετικό πλαίσιο της κυρίαρχης εκπαιδευτικής πολιτικής στην παρούσα συγκυρία.
Το νομοθετικό αυτό πλαίσιο αυτό προσπαθεί να προωθήσει τους στόχους της μνημονιακής στρατηγικής για την εκπαίδευση συντρίβοντας οριστικά ότι έχει απομείνει ως εργασιακό δικαίωμα για τους εκπαιδευτικούς και κοινωνικό για τους μαθητές και τους γονείς και να προωθήσει από την άλλη τον σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εκπαίδευση , για ένα νέο σχολείο της αγοράς , ένα σχολείο στο πλευρό των πολυεθνικών επιχειρήσεων που το ίδιο θα έχει ενσωματώσει στη λειτουργία του τη λογική του καπιταλιστικού κέρδους και της αγοράς. Προσπαθεί να κλείσει οριστικά και στο χώρο της εκπαίδευσης το όποιο δημοκρατικό και κοινωνικό κεκτημένο καταχτήθηκε μέσα από τους αγώνες των εκπαιδευτικών στη μεταπολίτευση. Η μνημονιακή στρατηγική της συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα και της εμπορευματοποίησης των δημόσιων - κοινωνικών αγαθών γίνεται στόχος και της εκπαιδευτικής πολιτικής. Η επίθεση προς τη δημόσια εκπαίδευση παίρνει ολοκληρωτικά χαρακτηριστικά. Στο πλαίσιο αυτό κάθε πλευρά της εκπαιδευτικής διαδικασίας εντάσσεται σ' ένα καθεστώς ιεραρχικού , πανοπτικού και γραφεικρατικού ελέγχου , ποσοκοποιείται και εντάσσεται σε μετρήσιμους δείκτες ποιότητας που δημιουργούνται από την περίφημη "αρχή διασφάλισης της ποιότητας", πέρα και έξω από την εκπαιδευτική διαδικασία.1 Έτσι η ολοκληρωτική αξιολόγηση , εντείνει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά αποειδίκευσης και απουποκειμενοποίησης της διδασκαλίας , που εγκαινιάστηκαν στην εκπαίδευση με την εισαγωγή του τεχνικού ελέγχου και των αρχών της επιστημονικής διοικησης των Ford - Taylor. Mε πιο απλά λόγια εξοβελίζεται από τη λειτουργία του σχολείου κάθε έννοια δημοκρατίας και παιδαγωγικής ελευθερίας και αποκλείεται κάθε αντίπαλος παιδαγωγικός λόγος , απ' αυτόν που προωθούν το κράτος και οι διεθνείς οργανισμοί του κεφαλαίου (Ο.Ο.Σ.Α , η Παγκόσμια Τράπεζα , κ.λπ.). Παράλληλα η επίδραση αυτών των οργανισμών στην εκπαιδευτική πολιτική αποκτά πιο συστηματικό και μόνιμο χαρακτήρα, αφού πλέον, μέσω της αρχής διασφάλισης της ποιότητας , μπορούν να προωθούν να διαμορφώνουν πιο λεπτομερειακά κριτήρια και να παρακολουθούν συνεχώς την εκπαιδευτική διαδιακασία. Από τις προηγούμενες προσπάθειες της δεκαετίας του ' 90 και του 2.000 , με τη Λευκή Βίβλο για την Εκπαίδευση και την Κατάρτιση , τη Στρατηγική της Λισσαβόνας , τους σχεδιασμούς και τις εκθέσεις του Ο.Ο.Σ.Α και της Παγκόσμιας Τράπεζας και τις πρόσφατες προτάσεις της Ε.Ε για επανασχεδιασμό της εκπαίδευσης, προωθείται η εδραίωση του επιχειρηματικού και ιδιωτικοποιημένου μοντέλου εκπαίδευσης. Με θεωρητικό εργαλείο το νεοφιλευθερισμό η παρέμβαση όλων αυτών των οργανισμών στην εκπαιδευτική πολιτική και των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών , όπως και στην Ελλάδα , ήταν και εξακολουθεί να είναι εξαιρετικής σημασίας για την παραγωγή σχεδιασμού και κατευθύνσεων σ' ό,τι αφορά το νέο μοντέλο εκπαίδευσης. Οι ανάλυσεις και προτάσεις αυτών των οργανισμών στα πλαίσια μιας τεχνοκρατικής γλώσσας εμφανίζονται ως ''αδιαμφισβήτητες αλήθειες" και "αντικειμενικές προσεγγίσεις" που θα πρέπει να γίνουν αποδεκτές χωρίς καμία συζήτηση και πραοβληματισμό για τις επιλογές και τους προσανατολισμούς τους. Στην πραγματιοκότητα όμως πρόκειται για πολιτικές επιλογές που προωθούν την οργάνωση και λειτουργία με βάση τις απαιτήσεις της αγοράς και ενισχύουν την υπάρχουσα κοινωνική - ταξική λειτουργία του σχολείου. Οι πολιτικές αυτές δεν εμφανίζονται με το πραγματικό τους πρόσωπο, αλλά γίνετια προσπάθεια , με τον ιδεολογικό μανδύα της τεχνοκρατικής ουδετερότητας, να εμφανιστούν ως επιλογές που εκφράζουν το σύνολο της κοινωνίας.
Κρίσιμο στοιχείο στην ολοκληρωτική λογική της αξιολόγησης είναι η εισαγωγή του νέου δημόσιου μάνατζμεντ στη λειτουργία των δημόσιων οργανισμών και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με το οποίο εισάγονται οι αρχές διοίκησης των ιδιωτικών επιχειρήσεων και επιχειρείται η αναδιοργάνωσή τους κατά τα ίδια πρότυπα. Το διοικητικό μάνατζμεντ αποκτά προτεραιότητα απένατι στη μορφωτική και παιδγωγική λειτουργία του σχολείου αλλά και να τη διαστρέφει. "Είναι η οργανωτική διάχυση της νεοφιλελεύθερης λογικής στη λειτουργία του δημόσιου τομέα και η μετάλλαξη της φυσιογνωμίας του και του προσανατολισμού του."3
Δεν πρόκειται απλά και μόνο για μια πολιτική για την εξυπηρέτηση δημοσιονομικών στόχων στην εκπαίδευση αλλά για μια συνολικότερη ταξική στρατηγική που καθιερώνει το συμφέρον του κεφαλαίου σε αποκλειστικό κριτήριο οργάνωσης και λειτουργίας των εκπαιδευτικών συστημάτων. Πρόκειται για την ανάδυση , ιστορικά ενός νέου μοντέλου της αστικής εκπαίδευσης, του επιχειρηματικού. Ενός μοντέλου που δεν έχει κανένα από τα χαρακτηριστικά της προηγούμενης ιστορικής περιόδου που χαρακτηρίστηκε από τη σοσιαλδημοκρατική συναίνεση και την κευνσιανή ρύθμιση της οικονομίας.
Επιλογές, όπως η εισαγωγή ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων στη λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων , η διαμόρφωση συνθηκών ανταγωνισμού μεταξύ τους, η περιστολή των δημόσιων δαπανών και η αποκέντρωση της χρηματοδότησης , η ελεύθερη επιλογή σχολείου και το σύστημα των κουπονιών , η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών , η άυξηση των ελέγχων και των εξαταστικών διαδικασιών και η διαμόρφωση κλίματος αξιολόγησης στα εκπαιδευτικά συστήματα , προωθούνται εδώ και τρεις δεκαετίες ως προτάσεις μεταρρύθμισης στο όνομα της ποιότητας του εκπαιδευτικού αποτελέσματος. Στην πραγματικότητα οι προτάσεις αυτές δοσμένες με το κύρος αυτών οργανισμών και με την άκριτη και πλατιά δημοσιότητα που λαμβάνουν από τα κυρίαρχα Μ.Μ.Ε δίνουν υπόσταση και νομιμοποιούν προαποφασισμένες επιλογές για το ποιό είναι το περιέχόμενο και οι προσανατολισμοί του σχολείου σήμερα. Με την εισαγωγή των αρχών της λογοδοσίας, του ανταγωνισμού και της εξατομίκευσης μεταξύ των σχολικών μονάδων κάτω από την επίδραση του νέου δημόσιου μάνατζμεντ , οι σχέσεις όλων των φορέων της εκπαιδευτικής κοινότητας μετασχηματίζονται ουσιαστικά , το ίδιο και οι ρόλοι στην εκπαιδευτική διαδικασία Από την άποψη αυτή το νέο δημόσιο μάνατζμεντ έχει χαρακτηριστεί ως'' μετασχηματιστική δύναμη" . Οι νέες μορφές εργασιακών σχέσεων στην εκπαίδευση δεν αποτελούν απλά και μόνο πρακτικές μείωσης της αξίας της εργατικής δύναμης αλλά με ουσιαστικό τρόπο αγγίζουν το έργο , το ρόλο και τη συνείδηση των φορέων της εκπαιδευτικής διαδιακασίας. Σ' ένα μοντέλο ιδιωτικοποιημένης - εμπορευματοποιημένης εκπαίδευσης οι σχέσεις ανάμεσα στο σχολείο και τους γονείς ορίζονται ως σχέσεις ανάμεσα σ' έναν φορέα παροχής υπηρεσιών και σε πελάτες /καταναλωτές, του μαθητή και του επαιδευτικού ως διαχειριστή και διαχειριζόμενου και μεταξύ εκπαιδευτικών ως σχέση ανταγωνιστών.
Η πιο ολοκληρωμένη προσπάθεια εισαγωγής αυτών των αρχών στο ελληνικό σχολείο αποτελεί η έκθεση του Ο.Ο.Σ.Α με τον τίτλο "Καλύτερες Επιδόσειςκαι Επιτυχείς Μεταρρυθμίσεις στην Εκπαίδευση, Προτάσεις για την εκπαιδευτική πολιτική στην Ελλάδα , Αθήνα , 2011.
Στο κείμενο αυτό η επίθεση στις εργασιακές σχέσεις έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί ιστορικά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα , η επίθεση σε αρχές κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας αλλά και στα συνδικάτα για την αντίδρασή τους στην πολιτική ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης , δείχνει ότι ανατροπή - αναδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων των εκπαίδυτικών έχει αποκτήσει , στρατηγική σημασία για την αγοραία μετάλλαξη του σχολείυυ. Δείχνει ακόμα ότι αποκτά έναν επείγοντα χαρακτήρα.Η εργασία των εκπαιδευτικών είναι μια αλλοτριωμένη μορφή εργασίας όπως και άλλες μορφές της μισθωτης εργασίας στις καπιταλιστικές κοινωνίες , ακολουθεί την εξέλιξη του εργασιακού μοντέλου όπως αυτό διαμορφώνεται ιστορικά και κάτω από το βάρος του συσχετισμού δυνάμεων, κοινωνικών και πολιτικών. Η σημερινή μετάλλαξη τείνει σ' ένα μοντέλο φθηνής , ευέλικτης και πειθαρχημένης στις απαιτήσεις του κράτους και του κεφαλαίου ερασίας και στο χώρο της εκπαίδευσης, που φορτώνει τον εκπαιδευτικό με πολλαπλές εξαρτήσεις στο έργο του πέρα απ' αυτούς που προκύπτουν από τον παραδοσιακό κρατικό καταναγκασμό.
Για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ο Ο.Ο.Σ.Α προτείνει :
"η προώθηση μιας αποκεντρωμένης δομής με αυξημένες αρμοδιότητες και ευθύνες σε σχολικό και περιφρειακό επίπεδο".
"Κάθε βαθμίδα του εκπαιδευτικού συστήματος πρέπει ν' αναλάβει ν ευθύνη για την αποδοτική χρήση των πόρων του."
''Προτείνεται η δημιουργία μιας αγοράς εργασίας των εκπαιδευτικών που θα λειτουργεί αποτελεσματικά και τα σχολεία να συνδέονται άμεσα με την πρόσληψη και τον διορισμό των εκπαιδευτικών. ''
'' Η Ελλάδα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στη σύνδεση ανάμεσα στην επαγγελματική εξέλιξη και τα εργασιακά μοντέλα της'' ... '' Το μοντέλο απασχόλησης του εκπαιδευτικού στην Ελλάδα είναι δημόσιο λειτούργημα σταδιοδρομίας όπου η εισαγωγή στον κλάδο καθικόορίζεται από διαγωνισμό , η εξέλιξη της καριέρας είναι εντελώς καθορισμένη και η εργασία διασφαλίζεται εφ' όρου ζωής. .. .Η μονιμότητα της εργασίας μπορεί να δυσχαιράνει την προσαρμογή του αριθμού των εκπαιδευτικών , όταν μειώνονται οι εγγραφές ή αλλάζουν τα προγράμματα των μαθημάτων ...''
'' Επιπρόσθετα η διοίκηση του σχολείου πρέπει να μπορεί να επηρεάζει αποφάσεις πρόσληψης των εκπαιδευτικών , προκειμένου να βελτιώσουν την αντιστοίχιση μεταξύ των υποψηφίων και των αναγκών του σχολείου τους."
''Αποκέντρωση και αναγνώριση της αυτονομίας των σχολικών μονάδων''
''Οι βασικοί στόχοι της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών είναι τυπικά δύο: πρώτον, να βελτιωθεί η διδακτική πρακτική, εντοπίζοντας τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες τωνεκπαιδευτικών για περαιτέρω επαγγελματική εξέλιξη. Αυτό βοηθά τους εκπαιδευτικούς ναμαθαίνουν, να συλλογίζονται και να προσαρμόζουν την πρακτική τους. Δεύτερον, καθιστά τους εκπαιδευτικούς υπόλογους για τις επιδόσεις τους στη βελτίωση της μαθησιακήςδιαδικασίας, αξιολογώντας την επίδοση σε κομβικά σημεία της σταδιοδρομίας τους, πράγμαπου τυπικά συνεπάγεται προώθηση σταδιοδρομίας βάσει επίδοσης και/ή μισθού, επιδόματοςή πιθανότητα επιβολής κυρώσεων λόγω χαμηλής απόδοσης στην εργασία.''
Παράλληλα οι μνημονιακοί στόχοι των διαθεσιμοτήτων, των απολύσεων και της μισθολογικής καθήλωσης που προωθούνται με το Π.Δ για την ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών καθώς και με το νόμο 4024/11 , αποτελούν αποφασιστικούς κρίκους της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής της αναδιαρθρωσης του μοντέλου της σταθερής και μόνιμης εργασίας. Με βάση αυτό το νομοθετικό πλαίσιο αλλά και μέσω της αναμόρφωσης του Πειθαρχικού Δικαίου έχει εξαπολυθεί ένας πραγματικός πόλεμος ενάντια στη σταθερή και μόνιμη εργασία του Δημόσιου τομέα , με στόχο την όσο το δυνατό μαζικότερη εκκαθάριση (διαθεσιμότητες - απολύσεις) των πιο ακριβών και εργασιακά πιο ισχυρών κομματιών της και η αντικατάστασή τους από μορφές ευέλικτης και ανασφαλούς εργασίας.
Η άρνηση της αξιολόγησης όσο κι αν συνειδητοποιείται ο πραγματικός της κοινωνικός, ταξικός ρόλος , όσο κι αν καταγγέλλεται ο χειραγωγικός και αλλοτριωτικός της χαρακτήρας, δεν είναι ποτέ ουσιαστική, αν δεν συνοδεύεται από ένα άλλο όραμα για την εκπαίδευση και την εργασία , στο οποίο ζητούμενο δεν θα είναι η αναζήτηση μια άλλης , αυθεντικής αξιολόγησης αλλά η κυριαρχία των ίδων των εργαζομένων πάνω στην εργασία τους και η δυνατότητα για ολοκληρωτική τους πρόσβαση στη γνώση.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. βλ. Γ. Μαυρογιώργος , Η ολοκληρωτική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού και η ολοσχερής διάλυση του δημόσιου σχολείου , www. alfavita.gr
2. Γιώργου Μαυρογιώργου, Αλεξίας Γιάγκου, Σιαήλου Θεοδώρας και Έλενας Χριστοφίδου: ΟΟΣΑ και PISA: Εκδοχές μονοπωλιακού υπερεθνικού «επιθεωρητισμού» στην εκπαίδευση, www. alfavita.gr
3. Χρ.Ρέππας , Αξιολόγηση , Διοικητική Αναδιάρθρωση και Αγορά , Η νέα μορφή της επίθεσης στη Δημόσια Εκπαίδευση. www.alfavita.gr
4. Βall St. and Youdellη D. Η κρυφή ιδιωτικοποίηση στη Δημόσια Εκπαίδευση , ΙΠΕΜ - ΔΟΕ , Εκπαιδευτική Διεθνής, Αθήνα
5. P.McLaren & R. Farahmandpur Για μια παιδαγωγική της Αντίστασης , εκδ. ΤΟΠΟΣ , Αθήνα 2013
6. Ο.Ο.Σ.Α , Καλύτερες Επιδόσεις και Επιτυχείς Μεταρρυθμίσειςστην Εκπαίδευση ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Αθήνα , 2011
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 27/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
