Κλειστό το ένα τρίτο των εμπορικών καταστημάτων

Όπως επισημαίνεται, ο αριθμός των κλειστών καταστημάτων έχει μειωθεί κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες. Σύμφωνα με την έρευνα «η κατάρρευση της μεσαίας τάξης συνεχίζεται. Αυτό αποτυπώνεται στην καταγραφή της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των κλειστών καταστημάτων στα εμπορικά κέντρα του Πειραιά, της Καλλιθέας, της Νέας Ιωνίας, όπου τα "λουκέτα" αγγίζουν μεγάλα ποσοστά.

Η πλειοψηφία των ίδιων εμπόρων αποτελεί τμήμα των μικρομεσαίων στρωμάτων με αποτέλεσμα να βιώνουν εις διπλούν (ως καταναλωτές και ως έμποροι που εξασφαλίζουν το εισόδημά τους από καταναλωτές) τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και το βάρος της επιβίωσης». Αξίζει να σημειωθεί ότι παρατηρούνται «κόκκινες ζώνες» κλειστών καταστημάτων σε περιοχές μικροαστικών και εργατικών στρωμάτων και τάσεις σταθεροποίησης σε περιοχές μεσοαστικών και αστικών στρωμάτων.

Σε όλες τις περιπτώσεις, τονίζεται στην έρευνα «επιβεβαιώνεται η τάση συγκέντρωσης των ενεργών επιχειρήσεων στους μεγάλους κεντρικούς δρόμους και στον στενό πυρήνα του εμπορικού κέντρου, με την επακόλουθη ερήμωση των παραδρομών και των σχετικά απομακρυσμένων οδών. Είναι σαφές ότι η συγκεκριμένη τάση συνδέεται με την πτώση των ενοικίων σε αρκετές περιπτώσεις στα πλέον κεντρικά σημεία των εμπορικών περιοχών». Και φυσικά τα λουκέτα ακολουθούν και αυτά χωρικά πρότυπα σχηματίζοντας «πιάτσες» κλειστών καταστημάτων εντός των εμπορικών κέντρων.

Αναλυτικότερα στην Αθήνα η τελευταία καταγραφή συγκεντρώνει ποσοστό κλειστών καταστημάτων της τάξεως του 27%, ενώ σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο παρουσιάζεται αισθητή μείωση, της τάξεως των 6 ποσοστιαίων μονάδων. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει μια τάση σταθεροποίησης του ποσοστού των κλειστών στο εμπορικό κέντρο της Αθήνας σε ένα επίπεδο της τάξεως του 30%.

Ωστόσο, το εμπορικό κέντρο της Αθήνας δεν αποτελεί ένα ομοιογενές πεδίο οικονομικής δραστηριότητας. «Αντιθέτως υπάρχουν έντονες διαφοροποιήσεις σε επιμέρους τμήματα του εμπορικού κέντρου που συνδέονται με τα ιδιαίτερα ανθρωπογεωγραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά των υποπεριοχών διαμορφώνοντας διακριτές εμπορικές ζώνες με ιδιαίτερα γνωρίσματα. Ως εκ τούτου, η χωρική κατανομή των κλειστών επιχειρήσεων παρουσιάζει ενδιαφέρουσες διαφοροποιήσεις σε κάθε εμπορική ζώνη του κέντρου της Αθήνας» επισημαίνεται χαρακτηριστικά.

Ετσι η αγορά της Πατησίων δείχνει μεγαλύτερη αντοχή στην κρίση, και εμφανίζει σημαντικά μικρότερο ποσοστό κλειστών επιχειρήσεων από τις υπόλοιπες ζώνες, μόλις 13,5%, το οποίο και ενώ αντιθέτως τα Εξάρχεια και οι κεντρικοί οδικοί άξονες της Αθήνας (Σταδίου, Πανεπιστημίου, Ακαδημίας και όλες οι ενδιάμεσες κάθετες και παράλληλες οδοί), συγκεντρώνουν τα δυο μεγαλύτερα ποσοστά κλειστών επιχειρήσεων. Το παραδοσιακό εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας διατηρεί ένα σχετικά χαμηλό ποσοστό λουκέτων, δεδομένης βέβαια και της ιδιαίτερης σημασίας του ως η «καρδία» του ιστορικού κέντρου της πόλης.

Στον Πειραιά παρά τα ενθαρρυντικά σημάδια μικρής βελτίωσης του επιχειρηματικού κλίματος το 2014, η εικόνα απογοήτευσης είναι πλέον μόνιμη, αφού η αναλογία των κλειστών επιχειρήσεων στις τρεις εμπορικές ζώνες της πόλης κυμαίνεται μεταξύ 30,5% - 42,8% και συνεχίζει να ενισχύεται, με το αμιγώς εμπορικό κέντρο να συγκεντρώνει 30,5% ποσοστό κλειστών. Η αναλογία των κλειστών επιχειρήσεων ανά εμπορική ζώνη, φαίνεται ότι αποτελεί ακόμη ένα σημαντικό στοιχείο που τεκμηριώνει την οριοθέτηση ζωνών στο εμπορικό κέντρο του Πειραιά, καθώς η κάθε μια παρουσιάζει διαφορετική εικόνα.

Η διαφορά αυτή είναι αξιοσημείωτη, καθώς το «έντονο» φαινόμενο των κλειστών επιχειρήσεων δεν πλήττει με την ίδια σφοδρότητα το εμπορικό «κέντρο» του Πειραιά που «κρατάει» μεγαλύτερη αντίσταση στην μάστιγα των «λουκέτων», σε αντίθεση με τις δυο άλλες ζώνες που σημειώνουν αναλογίες κλειστών στο επίπεδο του οριακού ποσοστού του 40%. Ουσιαστικά το εμπορικό κέντρο έχει συρρικνωθεί γεωγραφικά, και έχει περιοριστεί στην ονομαζόμενη ζώνη «κέντρο Πειραιά».

Στη Θεσσαλονίκη στο διάστημα Σεπτέμβριος 2012- Σεπτέμβριος 2014, το ποσοστό των κλειστών επαγγελματικών στεγών στη Θεσσαλονίκη παρουσιάζει διαχρονικά αξιοσημείωτη σταθερότητα (Σεπτέμβριος 2012: 27%, Σεπτέμβριος 2014: 26%).

Στην Πάτρα στο διάστημα Σεπτέμβριος 2013- Σεπτέμβριος 2014, η αναλογία των κλειστών προς τις ανοιχτές επιχειρήσεις στο κέντρο της Πάτρας, κινήθηκε πτωτικά το πρώτο εξάμηνο (από 24,1% τον Σεπτέμβριο σε 22,1% το Μάρτιο) ενώ στην τελευταία καταγραφή επανέρχεται στο επίπεδο του προηγούμενου Σεπτεμβρίου και φτάνει στο 24,2%. Η περίπτωση της Πάτρας ενέχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς παρουσιάζει και σχετικά σταθερά πρότυπα χωρικής κατανομής των κλειστών επιχειρήσεων που φαίνεται ότι συγκεντρώνονται στο περίγραμμα του εμπορικού κέντρου.

Η Καλλιθέα μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια ενιαία «κόκκινη» ζώνη «λουκέτων», καθώς οι κλειστές επιχειρήσεις στην Καλλιθέα, δυστυχώς εξακολουθούν να αγγίζουν το ιδιαίτερα κρίσιμο όριο του 40% (39,3%), που υποδεικνύει ένα εμπορικό κέντρο σε πλήρη αποδιοργάνωση. Ενώ στις εμπορικές αγορές των βορείων προαστίων η αναλογία των «λουκέτων» κυμαίνεται περίπου σε παρόμοια επίπεδα μεταξύ τους (κοντά στο 20%).

Ετσι στην Κηφισιά το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων φτάνει στο 23%, ενώ στο Χαλάνδρι και στο Μαρούσι στο 18,3%. Αντιθέτως στη Νέα Ιωνία η αγορά παρουσιάζει βελτιωμένη εικόνα, καθώς επιβεβαιώνεται η πτώση που είχε σημειωθεί στην προηγούμενη καταγραφή (Μάρτιος 2013) και το ποσοστό των κλειστών μειώνεται περαιτέρω φτάνοντας στο 21,1%. Και στη Γλυφάδα παρατηρείται πολύ χαμηλή αναλογία των κλειστών σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές της Αττικής, μόλις 13,7%, η οποία εξυπηρετεί μια μεγάλη μερίδα καταναλωτών των νοτίων προαστίων.