Alfavita Newsroom Μια σπουδαία κριτικός λογοτεχνίας, σημαίνουσα φωνή με ουσιαστική συμβολή στο πνευματικό τοπίο της χώρας, η Μάρη Θεοδοσοπούλου, πέθανε στις 9 Αυγούστου, στις διακοπές της. Το θλιβερο μαντάτο έφτασε μόλις την Παρασκευή στην «Εποχή» στην οποία κρατούσε τη στήλη της κριτικής λογοτεχνίας «Ex-libris», από τον σύντροφό της Κωστή Λιόντη, μαζί με τελευταίο της κείμενο. Ξαφνικός και αδόκητος θάνατος μιας σημαντικής γυναίκας στην οποία η λογοτεχνική κοινότητα, η φιλολογική έρευνα, οι αναγνώστες της οφείλουμε πολλά.
Η Μάρη Θεοδοσοπούλου δεν μιλούσε ποτέ για την ίδια, δεν μιλούσε για τα κείμενά της, μιλούσε μέσα από τα κείμενά της. Τέτοιας κοπής άνθρωπος ήταν. Μια λόγια σε μια άλογη, άτσαλη και δίχως πνευματικότητα εποχή. Μέσα από τα κειμενά της σκιαγράφησε ακόμα και τις πιο αφανείς πτυχές της σύγχρονης λογοτεχνίας μας, ασχολήθηκε με πεδία ανεξερεύνητα αλλά και με φωνές αφανείς. Με πάθος, σεβασμό και γνώση στοιχειοθετούσε κάθε της λέξη κάθε της σκέψη. Κι ας μη γινόταν αρεστή σε πολλούς, δεν παρεξέκλινε του ηθικού κανόνα, της δεοντολογίας και του αξιακού της κώδικα, στοιχείων ζητούμενων στην εποχή μας. Μόνη και όρθια έφυγε από τη ζωή. Μοναχική ήταν πάντα, όμως ευγενής και αγωνιζόμενη για όσα με σεβασμό, γνώση και πάθος ασχολήθηκε.
«H Mάρη Θεοδοσοπούλου, η ψυχή της στήλης Ex-libris» πάνω από δυόμισι δεκαετιες, δε δήλωσε παρούσα. Αυτή τη φορά δεν ήταν από κάποια ασυνενοησία ή ασυμφωνία. Φαίνεται πως τις εξάντλησε τις επτά ψυχές της αθόρυβα. Οι αναγνώστες της στήλης της στην «Εποχή» ξέρουν πως ζούσε μέσα από τα γραπτά της και όχι από αυτά. Κι εκεί θα συνεχίσει να ζεί« σημειώνει η »Εποχή« στην πρώτη της σελίδα. Συνδεχεμένη με την εφημερίδα από τα πρώτα της κείμενα μέχρι το τέλος, συνεργάστηκε επίσης με το περιοδικό »Αντί«, αλλά και τις εφημερίδες »Το Βήμα« και »Ελευθεροτυπία". Εξέδοσε τα βιβλία Εποχικά (1999) και Μετ' έρωτος και στοργής (2001).
«Τι κρίμα, παρόμοια βιβλία να μην φτάνουν »στον αναγνώστη, τον παραπαίοντα στο εκδοτικό μας πέλαγος« σημείωνε η Μάρη Θεοδοσοπούλου για το βιβλίο »Υποκείμενα« του Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου, στο τελευταίο της κείμενο που αναρτήθηκε στο ομώνυμο με τη στήλη της στην »Εποχή" ιστολόγιο που διατηρούσε και ανάρτησε στις 2 Ιουνίου 2016.
«Ο κριτικός πρέπει, κατ' αρχάς, να διαβάζει το βιβλίο, που σημαίνει όχι να το διατρέχει, αλλά να το μελετά» σημείωνε η Μάρη Θεοδοσοπούλου για τον «Δεκάλογο του κριτικού» στην έρευνα της Χρύσας Σπουροπούλου (Ελευθεροτυπία, «Βιβλιοθήκη» 28.5.2001), και συνέχιζε καταθέτοντας τη σκέψη της για το ρόλο του κρίνοντος. «Πρέπει, επίσης, να έχει γενικότερη εποπτεία του πεδίου αναφοράς του βιβλίου, που σημαίνει να διαθέτει τις απαιτούμενες ιστορικές, τεχνικές ή άλλες γνώσεις, ώστε να μπορεί να εκφέρει γνώμη για τις μυθοπλαστικές επινοήσεις. Από εκεί και πέρα, η κριτική πρέπει να δίνει μια όσο το δυνατόν πληρέστερη εικόνα του βιβλίου. Να προσδιορίζει το είδος και τη λογοτεχνική παράδοση στην οποία ανήκει. Να σκιαγραφεί το θέμα, να συνοψίζει την υπόθεση και να παρουσιάζει τους χαρακτήρες. Κυρίως, πρέπει να αντιμετωπίζει υπό ίσους όρους μορφή και περιεχόμενο, καθώς συνιστούν το αδιαίρετο όλον του μυθιστορήματος. Ενα πρωταρχικό μη αφορά τα ιδιόλεκτα των λογοτεχνικών θεωριών, που, εκτός από κουραστικά, καταλήγουν και ακατάληπτα. Ενα δεύτερο μη έχει να κάνει με τον συγγραφέα του βιβλίου. Ο κριτικός πρέπει να μην τον λαμβάνει καθόλου υπόψη, καθώς και τους λοιπούς συντελεστές της έκδοσης. Πρέπει, ωστόσο, να γνωρίζει ολόκληρο το έργο του και να είναι σε θέση να το τοποθετήσει στο ευρύτερο λογοτεχνικό πεδίο. Κατά τα άλλα, σε μια κριτική πρέπει να γίνεται οικονομία σε επαίνους, όπως και στο αντίθετό τους, τις απορριπτικές κρίσεις. Καλό είναι, γενικότερα, να αποφεύγονται οι απόλυτες αποφάνσεις, είτε θετικές είτε αρνητικές. Πόσω μάλλον οι μονολεκτικές αξιολογήσεις, τύπου βαθμολόγησης κινηματογραφικών ταινιών. Επίσης, να μην κρίνει ένα μυθιστόρημα ή και γενικότερα ένα βιβλίο, που πρόκειται να απορρίψει εξ ολοκλήρου. Τέλος, ο κριτικός να μη λησμονεί ότι και οι κρίνοντες κρίνονται, αφού, έτσι κι αλλιώς, είναι αναγκασμένος να παραβαίνει την ευαγγελική ρήση: «Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε»».
«Η Μάρη ήταν η μόνη από τους κριτικούς των τελευταίων χρόνων που είχε τόσο εκτεταμένη γνώση γύρω από τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία και του 19ου αιώνα και του 20ου. Με την απουσία της επανερχόμαστε την καθιερωμένη από χρόνια συμβατική κριτική η οποία δεν στοχεύει στο βιβλίο αυτό καθ΄αυτό αλλά στις προσδοκίες προσώπων. Η Μάρη ήταν από τους τελευταίους καθαρόαιμους κριτικούς λογοτεχνίας που διαθέταμε» μας λέει ο κριτικός της λογοτεχνίας Δημήτρης Δασαλόπουλος.
Πηγή: avgi.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
