Alfavita Newsroom Τι γίνεται αλήθεια στην Αμερική; Αμφισβητεί ο Τραμπ την ατομική ιδιοκτησία και την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και ξεσηκώθηκαν οι ιδιοκτήτες των πολυεθνικών εταιρειών εναντίον του; Ή μήπως αυτός έχοντας την υποστήριξη μερίδων της αστικής τάξης (βιομηχανία ορυκτών, μεταλλουργία κ.λπ.), δυσχεραίνει την ελεύθερη διακίνηση της εργατικής δύναμης και την κυκλοφορία των αγαθών, ώστε αυτές να αποκτήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους, που φαίνεται πως ευνοήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια με τον Ομπάμα; Αν τα πράγματα είναι έτσι, «το φαινόμενο Τραμπ» είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να ενεργοποιηθούν τα αστικά αντανακλαστικά της αμερικανικής κοινωνίας και να αναδειχτεί εκ νέου η οικουμενικότητα των «αμερικανικών» αξιών και να αποκατασταθεί η «ηθική» ηγεμονία των ΗΠΑ τόσο εντός όσο και εκτός. Από τη στιγμή που οι ίδιες οι πολιτικές ελιτ αδυνατούσαννα δώσουν (για τους δικούς τους λόγους) λύση σε μια υποβόσκουσα ενδοαστική αντιπαράθεση, τη λύση οφείλει να τη δώσει τώρα η «δημοκρατία» με τους θεσμούς της.
Αντικειμενικά όμως η «αντιθεσμική» ρητορική α λα Τραμπ θα συμβάλλει μεσοπρόθεσμα στην αποκατάσταση των αξιών για την ιδιοκτησία, την κοινωνική κινητικότητα και την κοινωνική ανέλιξη και του κύρους των αστικών θεσμών. Αυτοί, κυρίως όμως οι μηχανισμοί καταστολής, είχαν δεχτεί τα προηγούμενα χρόνια (αστυνομία, δικαστική εξουσία), κυρίως με την έξαρση της ρατσιστικής βίας, την περιστολή των αστικών δικαιωμάτων (βλ. «καταπολέμηση» της τρομοκρατίας), αλλά και των κοινωνικών δικαιωμάτων (εργασιακή επισφάλεια, συνθήκες εργασίας κ.λπ.), σοβαρό πλήγμα.
Δεν ήταν λίγοι που μιλούσαν για «ταξικές πρακτικές» (Class Justice) σε βάρος των μαύρων αλλά και των «παράνομων» μεταναστών κ.ά. με τις φυλετικές διακρίσεις να ταυτίζονται όλο και περισσότερο με τις ταξικές θέσεις. Η συγκεντροποίηση του πλούτου και η αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων, πριόνιζαν την αστική ηγεμονία, δίνοντας την εντύπωση πως το αμερικανικό όνειρο έχει ξεφτίσει, προκαλώντας εστίες αμφισβήτησης σε τμήματα της εργατικής τάξης, στις μειονότητες, στους νέους κ.ά. Ανάλογο ήταν και το πλήγμα του αμερικανικού στρατού στο εξωτερικό (εισβολές, βομβαρδισμοί, καταστροφή κοινωνικών υποδομών, παράπλευρες απώλειες κ.λπ.). Eξ’ άλλου οι απαγορεύσεις του Τραμπ αφορούν χώρες που υπέσκαψε, βομβάρδισε, και διέλυσε ο αμερικανικός στρατός, πράγμα που θέτει εν αμφιβόλω και μέσα στις ΗΠΑ τον «δημοκρατικό» και «ειρηνοποιό» του ρόλο. Όμως χωρίς τη διασφάλιση της ηγεμονίας στο εσωτερικό, διακυβεύεται και η ηγεμονία στο εξωτερικό, όπως έδειξε κάποτε το αντιπολεμικό κίνημα για το Βιετνάμ. Αυτό το κλίμα της «παρακμής» μέσα από το σύνθημα «πρώτα η Αμερική» («αγοράζετε αμερικανικά προϊόντα», «προσλαμβάνετε Αμερικανούς» κ.λπ.) εργαλειοποιεί ο Τραμπ θέτοντας τυπικά εμπόδια στην κυκλοφορία αγαθών και εργατικής δύναμης (βλ. «ακύρωση» εμπορικών συμφωνιών ΤΡΡ, ΝΑFTA) εμπορικές συμφωνίες, γεγονός που ενεργοποιεί εναντίον του την «κοινωνία των πολιτών» αλλά και τους αστικούς θεσμούς (Πολιτείες, δικαστήρια κ.ά.).
Η εντύπωση που δίνεται είναι πως το κεφάλαιο (βλ. πολυεθνικά μονοπώλια) «εξεγείρεται» κατά του Προέδρου, ο οποίος όμως έχει μαζί του μερίδες της αμερικανικής αστικής τάξης που θέλουν την οικονομική «αυτάρκεια» που πάει όμως με την πολιτισμική αυτάρκεια. Από εδώ και η καχυποψία έναντι του αστικού κοσμοπολιτισμού που ταιριάζει περισσότερο στα πολυεθνικά μονοπώλια και θέλουν για ευνόητους λόγους την ελεύθερη διακίνηση εμπορευμάτων και εργατικής δύναμης. Πρόκειται για πλήρη σύγχυση και ρήξη ή για μια «ελεγχόμενη» αντιπαράθεση που μπορεί να προσφέρει εν τέλει πρωτογενή νομιμοποίηση στο σύστημα και στους δοκιμαζόμενους θεσμούςτων ΗΠΑ με την αναβάπτισή τους «μέσα στο λαό»;
Καθώς η αναπαραγωγή των κοινωνικών σχέσεων δεν μπορεί να γίνεται πάντοτε με την καταστολή, εξάλλου αυτό θα κόστιζε δυσανάλογα, η αστική ηγεμονία προϋποθέτει την απόσπαση της «συναίνεσης» και την παραγνώριση της ταξικής κυριαρχίας από τις υποτελείς τάξεις της κοινωνίας, στην περίπτωσή μας από τα εργατικά και τα λαϊκά στρώματα της αμερικανικής κοινωνίας. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από την ιδεολογία, όπως λόγου χάρη, μέσα από τα ατομικά δικαιώματα (εδώ με προμετωπίδα την ελεύθερη διακίνηση και εγκατάσταση), - δηλαδή το «δικαίωμα» κινητικότητας της εργατικής δύναμης - που όφειλε να ακολουθείσύμφωνα με τον φιλελευθερισμότην κινητικότητα του κεφαλαίου (ταυτότητες εμπορευμάτων, ταυτότητες ατόμων κ.ο.κ.). Πρόκειται δηλαδή για (δια)ταξικά ζητήματα, τα οποία στο σύστημα της αστικής ηγεμονίας «όφειλαν» να είναι λυμένα. Γι’ αυτά τα ζητήματα που προβάλλονταν κατά κόρον τις προηγούμενες δεκαετίες από τον μεταμοντέρνο αφήγημα της ταυτότητας και της ετερότητας, διαδηλώνουν (και δικαίως) σήμερα στις πόλεις των ΗΠΑ οι Αμερικανοί πολίτες. «Μαζί» τους και μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες αποκαθιστώντας έτσι και αυτές, πάντα με το αζημίωτο (αντλώντας κυρίως φτηνό επιστημονικό προσωπικό), το κοινωνικό τους πρόσωπο (Amazon, Starbucks, Google, GoldmanSachs, Netflix, Facebook, Lyft κ.ά.).
Έτσι η βιομηχανία πληροφορικής της Κοιλάδας του Πυριτίου (SiliconValley) που απασχολεί μισθωτή διανόηση απ’ όλο τον κόσμο μπορεί να επαίρεται ότι προασπίζειτα δικαιώματα των εργαζομένωντη στιγμή που οι συνθήκες εργασίας στους χώρους της οδηγούν στην ψυχική εξάντληση. Υπέρ της ελεύθερης διακίνησης τάσσεται και η πολυεθνική Αmazon, γνωστή επίσης για τις «καλές» εργασιακές πρακτικές, αλλά και η Starbucks που διατηρεί «ιδιαίτερες» σχέσεις με τον ισραηλινό στρατό. Μαζί τους και εναντίον του Τραμπ, αν όχι στις διαδηλώσεις, και οι ευρωπαϊκές ελίτ πουλώντας «ανθρωπισμό».
Ας έχουμε υπόψη πως ευρωπαϊκές χώρες, και κυρίως η Γερμανία, έλυσαν ανέξοδα το πρόβλημα των εργατικών εφεδρειών για την επόμενη δεκαετία, επιλέγοντας το πιο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό (γιατροί, μηχανικοί κ.ά.) στην περσινή προσφυγική έξοδο από τη Συρία. Αυτές οι χώρες λοιπόν δεν έχουν τώρα πρόβλημα, ασκώντας κριτική στην αντιμεταναστευτική πολιτική του Τραμπ, να αποκλείουν, είναι αλήθεια, όχι με θρησκευτικά κριτήρια, αλλά με ταξικά, τον «περιττό» πληθυσμό προσφύγων και μεταναστών (ανειδίκευτοι, «απροσάρμοστοι» κ.λπ.) εγκλωβίζοντάς τον στις χώρες της περιφέρειας ή,και να τον επαναπροωθούν.
Αν με την εκλογή του Τραμπ νομιμοποιείται το σύστημα πολιτικής αντιπροσώπευσης, καθώς φαίνεται πως οποιοσδήποτε πολίτης, ακόμη και ένας «αντισυστημικός» μπορεί να φτάσει στο ύπατο αξίωμα, με την υπεράσπιση των αστικών αξιών από την «κοινωνία των πολιτών» και τις πολυεθνικές εταιρείες αποκαθίσταται η αστική ηγεμονία και οι αμερικανικές αξίες, τόσο στα μάτια των Αμερικανών πολιτών όσο και στα μάτια των πολιτών όλου του κόσμου. Κατά κάποιο τρόπο όλα κινούνται αποκλειστικά και μόνο προς μια κατεύθυνση. Να αποτραπεί η σύνδεση του αγώνα για τα δικαιώματα (ατομικά, αστικά κ.λπ.) με τον ταξικό αγώνα που προέκυψαν πάλι από κοινωνικούς αγώνες. Πρωτίστως όμως να αποτραπεί η συγκρότηση ενός συμπαγούς ταξικού μπλοκ στην αμερικανική κοινωνία, ώστε ο κόσμος της εργασίας να αποκτήσει, ανεξάρτητα από επιμέρους ταυτότητες (φυλετικές, θρησκευτικές κ.ο.κ.) που τα τελευταία χρόνια αναδείχτηκαν σε φετίχ (βλ. μεταμοντερνισμός, αποδομισμός κ.λπ.), ενιαία ταξική και πολιτική έκφραση.
*O Θανάσης Αλεξίου είναι καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Πηγή: imerodromos.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
