Νίκος Τσούλιας Δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια σύγχρονη και τόσο πολύπλοκη κοινωνία όσο η σημερινή χωρίς τον επαγγελματικό καταμερισμό, χωρίς τον καταμερισμό της εργασίας. Δεν γνωρίζω αν (και πώς…) στις φαντασιακές χώρες της Ουτοπίας μορφοποιούνται κοινωνίες χωρίς αυτούς τους καταμερισμούς, και όλοι οι άνθρωποι είναι «ίσοι» σε κάθε κοινωνική έκφραση.
Θεωρώ όμως ότι ο επαγγελματικός καταμερισμός μπορεί να επιμερίζει τις άπειρες δυνατότητες του κάθε ανθρώπου και να αγνοεί άλλες – ενδεχόμενα και πιο όμορφες και πιο «αποδοτικές» γιατί ποτέ δεν είμαστε απόλυτα βέβαιοι για την επαγγελματική μας επιλογή –, αλλά σε κάθε περίπτωση μας δίνει τη δυνατότητα να ασχοληθούμε συστηματικά με μια κοινωνική δραστηριότητα και να ενταχθούμε δημιουργικά στην κοινωνία μέσα απ’ αυτή την ενασχόλησή μας.
Μπορεί άραγε κάποιος να φανταστεί το πώς θα ήταν η ζωή του και το ίδιο το είδωλό του χωρίς το συγκεκριμένο επάγγελμα που ασκεί ή που άσκησε; Μπορούμε να φανταστούμε το πώς θα μπορούσε να συγκροτηθεί μια σύγχρονη κοινωνία με τις πολλαπλές προκλήσεις της και το πώς θα διαμορφωνόταν το μέλλον μας χωρίς τη διαρκή συσσώρευση γνώσης και δεξιοτήτων και εμπειρίας που μόνο η διαμόρφωση πολλαπλών επαγγελμάτων μπορεί να δημιουργήσει;
Κάθε επάγγελμα έχει τη χρησιμότητά του και την ομορφιά του. Είναι ο ίδιος ο άνθρωπος που δίνει την ακτινοβολία στην εργασία του. Δεν υπάρχουν υπερήφανα και καταφρονεμένα επαγγέλματα. Και αν έχει διαμορφωθεί μια ιεραρχική κλίμακα στο χάρτη των επαγγελμάτων, αυτή είναι απόρροια του κίβδηλου αξιακού πεδίου της κοσμοθεωρίας της αγοράς και του κέρδους. Πρόκειται για μια απόλυτα παρακμιακή και χειραγωγική αντίληψη στο σύγχρονο κόσμο, που υπονομεύει την ανάδειξη του «πορτρέτου» του πολίτη. Πρόκειται για μια εμπορευματικού τύπου αξιολόγηση όχι απλά και μόνο των επαγγελμάτων αλλά και των ίδιων των ανθρώπων!
Κάθε επάγγελμα έχει έναν πυρήνα ουσίας και ομορφιάς που είναι ο ίδιος για όλα τα επαγγέλματα και τα συναρθρώνει σε ένα πολύ σημαντικό πεδίο διαμόρφωσης των κοινωνικών λειτουργιών μας. Ο αγρότης, ο καλλιεργητής και ο κτηνοτρόφος θρέφουν τους ανθρώπους, γεύονται τη μοναδική ομορφιά να φροντίζουν και να απολαμβάνουν ταυτόχρονα το μεγάλωμα των κάθε λογής φυτών. Ο εργάτης με την επιδεξιότητα των χεριών και την πνευματική του επινοητικότητα οικοδομεί, δημιουργεί, μαστορεύει, επιδιορθώνει την κατοικία και κάθε κατασκευή της σημερινής πολιτείας. Ο έμπορος διακινεί, προωθεί και αναβαθμίζει με κάθε τρόπο τα προϊόντα. Ο γιατρός συνεργεί αποφασιστικά στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής, στην άμβλυνση του πόνου, στην επέκταση της ίδιας της ζωής. Ο βιβλιοθηκονόμος μέσα από τους ιερούς ναούς του ανθρώπινου πνεύματος προάγει τη βιβλιοφιλία, τη φιλαναγνωσία, την πνευματική καλλιέργεια. Ο εκπαιδευτικός διαπαιδαγωγεί και εισάγει παιδιά και νέους στην απεραντοχώρα της γνώσης και της μάθησης κλπ κλπ
Συνηθίζουμε να κάνουμε κριτική στα διάφορα επαγγέλματα με βάση κάποιες αρνητικές όψεις τους, το φακελάκι στο γιατρό, το ιδιαίτερο φροντιστήριο στον εκπαιδευτικό, τη συναλλαγή στον εφοριακό και στο μηχανικό του δημοσίου κλπ και αυτό παρά το γεγονός ότι κατά κανόνα είμαστε συνεργοί στα φαινόμενα της παρανομίας των! Αδικούμε όμως με αυτό τον τρόπο την κοινωνική διάσταση των επαγγελμάτων και κυρίως προσβάλλουμε ευθέως την έννοια της αλληλεγγύης που είναι απολύτως αναγκαία για την εύρυθμη κοινωνική συνοχή και λειτουργία.
Υπάρχει και ένας άλλος κίνδυνος, που πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε, ο κίνδυνος μιας απόλυτα καθολικής επαγγελματοποίησης της ζωής μας. Εννοώ ότι συνήθως η έννοια του πολίτη – που είναι και το βασικό σχήμα συμμετοχής μας στην κοινωνία – υπολείπεται έναντι της έννοιας του επαγγελματία και αυτό συνιστά μια συρρίκνωση του ίδιου του περιεχομένου της ζωής μας. Βλέπουμε τον κόσμο και ζούμε τη ζωή μας μέσα από μια επαγγελματική ματιά, και αυτό συνιστά περιορισμό και υπονόμευση μιας γενικής και πιο ουσιαστικής θεώρησης των πραγμάτων και του εαυτού μας. Απαιτείται λοιπόν ένα ισοζύγιο μεταξύ της επαγγελματικής μας κοσμοθεωρίας και της γενικότερης φιλοσοφίας μας στην καθημερινή ζωή μας αλλά και στο στοχασμό μας.
Τα επαγγέλματα μετασχηματίζονται, εξελίσσονται, καταστρέφονται και δημιουργούνται διαρκώς καινούργια. Οι αλλαγές στην παραγωγή, οι αναδιαρθρώσεις στην οικονομία και στην κοινωνία επιφέρουν σημαντικές επιδράσεις στον εργασιακό χώρο και στο επαγγελματικό πεδίο. Συχνά πυκνά μιας πιάνει μια κρυφή νοσταλγία για τα επαγγέλματα που χάνονται – και που είναι συνδεδεμένα με την παιδική μας ηλικία -, αλλά δύσκολα αναρωτιόμαστε αν μπορούσε να γίνει κάτι διαφορετικό και κυρίως αν μια τέτοια στασιμότητα βοηθούσε στη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος.
Η σημερινή πρόκληση βέβαια είναι η αδυναμία των νέων μας να ασκήσουν το επάγγελμα που επιθυμούν. Και αυτό συνιστά μείζον κοινωνικό πρόβλημα, μεγαλύτερο εκείνου του οικονομικού προβλήματος. Γιατί αδυναμία εύρεσης εργασίας και άσκησης κάποιου επαγγέλματος σημαίνει κοινωνική και προσωπική αδρανοποίηση, σημαίνει υποβάθμιση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης. Και δυστυχώς δεν αρκεί να αναλυθεί και να παρουσιαστεί η ανεργία ως συστατικό στοιχείο της κρίσης του καπιταλισμού, ως πρόβλημα που δεν έχει σχέση με τις «ευθύνες» ή με τις γνώσεις και με τις δεξιότητες των νέων, απλά και μόνο γιατί ο κάθε νέος βιώνει τη γκρίζα πραγματικότητα της ανεργίας ως προσωπικό γεγονός, ως γεγονός που αμαυρώνει τη ζωή του και τα όνειρά του.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
