vivere periculose
(= τό ζῆν ἐπικινδύνως)
Η πανδημία του κορωνοϊού – έχει τα γενέθλιά του αυτές τις μέρες – συνεχίζει να επηρεάζει δραματικά τις ζωές των ανθρώπων σε όλον τον κόσμο. Από ό,τι φαίνεται μάλιστα το τέρας της υγειονομικής αυτής απειλής θα συνεχίσει να σαρώνει το μεταπολεμικό εποικοδόμημα σε έκταση τέτοια και συνέπειες τέτοιες τις οποίες αδυνατούμε να αντιληφθούμε στις πραγματικές τους διαστάσεις. Ποιό είναι τελικά το αληθινό πρόσωπο αυτής της πανδημίας;
Ως κατηγορία ιού ο κορωνοϊός (Covid 19) πρωτίστως μάς αφορά σε σχέση με τις υγειονομικές επιπτώσεις που επιφέρει. Σε όλον τον κόσμο οι νεκροί αγγίζουν ως τώρα τα 2 περίπου εκατομμύρια. Μεταξύ αυτών που ανέρρωσαν, αρκετοί αντιμετωπίζουν ποικίλα προβλήματα αποκατάστασης με ορίζοντα οριστικής επούλωσης μερικές βδομάδες, μήνες ή χρόνια. Η καθοριστική αυτή επίδραση συνιστά μια βραδυφλεγή υγειονομική βόμβα για κάθε οργανωμένο κράτος οδηγώντας σε ασφυκτική κάποτε πίεση το εγχώριο υγειονομικό σύστημα με αλυσιδωτές συνέπειες οι οποίες εκτείνονται πολύ πέρα από τους διαδρόμους των νοσοκομειακών μονάδων. Ολοφάνερη επίσης είναι η κοινωνική διάσταση της απειλής με τους κοινωνικά αδύναμους να είναι για μια ακόμη φορά εκτεθειμένοι σε πολλαπλάσιο βαθμό σε σχέση με τους προνομιούχους.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει απειλή τέτοιου μεγέθους. Πριν ακριβώς έναν αιώνα η ισπανική γρίπη θέρισε εκατομμύρια ανθρώπους μέσα σε λιγότερο από μια διετία. Ανάμεσά τους και την προγιαγιά μου, Φωτεινή Μπουζαλούκου, η οποία δεν άντεξε στην αναμέτρησή της με τη γρίπη αφήνοντας 8 ορφανά παιδιά και παίρνοντας μαζί της στον όγδοο μήνα κύησης το ένατο παιδί της που δεν πρόλαβε να έρθει στον κόσμο. Η Φωτεινή ανήκε στον άγνωστο κόσμο των φτωχών κι αγράμματων λαϊκών στρωμάτων τα οποία η γρίπη θέρισε, γιατί βρήκε ανοχύρωτα και απροετοίμαστα. Δυο μέρες μετά η γιαγιά μου θυμόταν τον πατέρα της που ζώστηκε την ποδιά και γονάτισε, για να ζυμώσει ψωμί. Οχτώ στόματα περίμεναν να χορτάσουν… Η προγιαγιά μου ήταν άτυχη που έζησε σε μια εποχή χωρίς στοιχειώδεις προφυλάξεις απέναντι σε μια τόσο φονική γρίπη. Πιθανότατα έχασε τη ζωή της, γιατί κανείς δεν τη συμβούλεψε πώς να προφυλαχθεί, γιατί η ζωή τότε κόστιζε λιγότερο από όσο σήμερα αλλά και γιατί η υγειονομική κάλυψη τότε δε συγκρίνεται με τη σημερινή. 100 χρόνια μετά ο γράφων και όσοι μπήκατε στον κόπο να διαβάσετε το παρόν κείμενο, ανήκουμε μάλλον σε μια εκλεκτική πληθυσμιακή μερίδα· για την ώρα δεν νοσήσαμε ίσως από σύμπτωση, οπωσδήποτε και χάρη στις προφυλάξεις μας αλλά κι επειδή η επιστήμη μας συμβούλεψε τον τρόπο. Αυτό ασφαλώς δεν σημαίνει ότι και σήμερα οι πιθανότητες επιβίωσης ανάμεσα σε έναν εύπορο κι έναν οικονομικά αδύναμο εξισώνονται. Τα φράγκα συνεχίζουν να γράφουν τη δική τους ιστορία σε τούτο τον άθλιο κόσμο.
Από την άλλη κανείς εχέφρων φαντάζομαι δεν αρνείται ότι πέρα από τη θλιβερή ανθρωπιστική διάσταση είμαστε όλοι μας μάρτυρες ενός μαζικού πειράματος ελέγχου του παγκόσμιου πληθυσμού. Με ανανεωμένα εργαλεία βιοπολιτικής και με ασφαλώς εναλλασσόμενο αντίκτυπο οι κατά τόπους εξουσίες επιχειρούν να ποδηγετήσουν την κοινή γνώμη αξιοποιώντας τεχνικές προπαγάνδας και διαχείρισης της μάζας. Με δοσολογία η οποία εκτείνεται από το επιτηδευμένο γαργαλητό αρχέγονων ενστίκτων ως τη διέγερση στοχασμών υψηλού επιπέδου και απαιτητικής διασάφησης ξετυλίγεται μπροστά μας μια άνευ προηγουμένου εκστρατεία χειραγώγησης με απώτερο στόχο τη ρύθμιση της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε βαθμό που θα ζήλευε και ο Γάλλος στοχαστής Michel Foucault. Η συνταγή του φονικού ιού που απειλεί με βάναυσο τρόπο τις μεταπολεμικές κατακτήσεις στον δυτικό κόσμο μυρίζει… θαύμα γεύση! Και στο όνομα της εξουδετέρωσής του πολτοποιείται κάτω από τον μεταρρυθμιστικό οδοστρωτήρα ένας σωρός από δημοκρατικές ελευθερίες χωρίς στην κυριολεξία να ανοίξει ρουθούνι.
Παρόμοιες σκέψεις γεννά και η διογκούμενη οικονομική ύφεση σε όλο τον κόσμο. Τα μέτρα που λαμβάνονται οδηγούν στον παράδεισο τους ιδιοκτήτες των μεγάλων αγορών και στην κόλαση της απελπισίας το λιανεμπόριο. Είναι πραγματικά αξιοπρόσεκτη η μεροληψία με την οποία λαμβάνονται τα μέτρα ακόμα και στη χώρα μας με την πολιτική εξουσία να εκδηλώνει επιλεκτικές ευαισθησίες απέναντι στον κίνδυνο λοίμωξης. Έτσι, όποτε τα οικονομικά συμφέροντα ανήκουν στη μικρομεσαία κατηγορία, οι ευαισθησίες και τα μέτρα πρόληψης θυμίζουν τον πανικό αμέσως μετά την έκρηξη του Βεζούβιου· αντίθετα, όποτε τα οικονομικά συμφέροντα είναι θηριώδη, οι ευαισθησίες γνωρίζουν δόλια μάλλον αποκλιμάκωση στο όνομα του γενικού συμφέροντος βεβαίως, βεβαίως… Για την ώρα φυσικά οι υπεραγορές παραμένουν ανοιχτές και προσιτές σε όλους, οπότε δεν είναι πιθανό να πυροδοτηθεί το φιτίλι κάποιας επανάστασης – σύμφωνα με τα λεγόμενα παλιού μου αγαπημένου δασκάλου και εμβριθούς αναλυτή της νεοελληνικής μας σχιζοφρένειας «επανάσταση στην Ελλάδα θα γίνει μόνο αν κλείσουν οριστικά τα σούπερ μάρκετ». Πάντως το τέρας της ανεργίας και της επαπειλούμενης οικονομικής καθίζησης είναι η μεγάλη, ανομολόγητη για την ώρα, εκκρεμότητα που δυστυχώς κανένα εμβόλιο δε θα είναι σε θέση να την ανακουφίσει.
Αλλά αν η πανδημία ευθύνεται για τόσους θανάτους, εξίσου ευθύνεται και για μια ανέλπιστη ανάσταση· ή καλύτερα επάνοδο από τα Τάρταρα της ανυποληψίας. Η τηλεόραση, αυτό το χαζοκούτι που μέχρι πρότινος όλοι απαξίωναν μπροστά στη σαρωτική επέλαση του διαδικτύου, πήρε χάρη στον κορωνοϊό την εκδίκησή του από την ανθρωπότητα που έμοιαζε να έχει τελεσίδικα ξεμπερδέψει μαζί της. Θα θυμάστε ακόμα πώς κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας η χώρα κρεμόταν κυριολεκτικά από τα χείλη των ειδικών (κυρίως του εξ Αργολίδος ορμωμένου καθηγητή Τσιόδρα). Αλλά και τον φετινό χειμώνα που τα βραδινά δελτία όζουν νεκρικού νέφους με τους ατελείωτους και μακάβριους καταλόγους των απωλειών, η τηλεόραση μοιάζει να παίρνει την ποθητή της εκδίκηση στον σκληρό κόσμο των μέσων ενημέρωσης. Και ασφαλώς επενδύει στον ρόλο της που από παλιά ξέρει να επιτελεί στο ακέραιο: τη χαλιναγώγηση του πλήθους με κριτήριο τον φόβο. Η γνωστή συνταγή του ωκεανού των συχνά αντικρουόμενων πληροφοριών πνίγουν κάθε καλόπιστο άνθρωπο που επιχειρεί να βάλει μέσα του μια τάξη στο ανεξιχνίαστο έρεβος της «άμεσης και αντικειμενικής» ενημέρωσης.
Την ίδια στιγμή στο διαδίκτυο μαίνεται ένας ανελέητος πόλεμος ανάμεσα σε αυτόκλητους υπερασπιστές της αλήθειας και σε διάφορους επιστημονικούς ή επιστημονικοφανείς φορείς με στόχο τη γνήσια πληροφόρηση του κοινού. Ο πόλεμος αυτός είναι ασφαλώς χαμένος για το διακύβευμα της εγκυρότητας από τα γεννοφάσκια του. Η πλειοψηφία των ανθρώπων στον πλανήτη σήμερα γνωρίζει όσα γνωρίζει για την ασθένεια από οπουδήποτε αλλού εκτός από τους ειδικούς των οποίων η φωνή συνθλίβεται μέσα στον ορυμαγδό των αποκαλύψεων, των αποκλειστικών ειδήσεων και των βαρυσήμαντων ντοκουμέντων κάθε χαροκαμένου ερασιτέχνη που αποφάσισε να σώσει τον κόσμο από την πλάνη. Και φυσικά η πλειοψηφία της ενημέρωσης αφορά αποκαλυπτικά δήθεν βίντεο από φερόμενους εκπροσώπους υγειονομικού προσωπικού ή φωτισμένους κατόχους της μίας και αδιαίρετης αλήθειας και ποτέ επεξηγηματικά κείμενα, συνήθως εκτεταμένα αλλά εξόχως διαφωτιστικά. Ο κόσμος των media απευθύνεται στην ανθρωπότητα με τον μοναδικό τρόπο που την εξοικείωσε να αντιλαμβάνεται την επικαιρότητα: με βομβαρδισμό κινούμενων εικόνων και επεξεργασμένου ήχου. Περαστικά μας…
Άμεση συνέπεια αυτού του διαδικτυακού πολέμου είναι η επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης μας με την επιστήμη. Πρόκειται για μια διαδικασία που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και θα εξακολουθήσει να λαμβάνει χώρα και μετά τη έλευση της νηνεμίας, όποτε κι αν αποφασίσει αυτή να μας επισκεφτεί. Ένας μικροσκοπικός ιός κατάφερε να οδηγήσει τόσους πολλούς ανθρώπους σε μια στάση ανεκδιήγητης απαξίωσης απέναντι στα επιτεύγματα της επιστήμης – όχι όλα, συνήθως μόνο όσα δεν αφυπνίζουν τον φόβο τους. Απέναντί τους ορθώνεται ένας άλλος κόσμος ο οποίος υποτίθεται ότι συστρατεύεται με την επιστημονική πρόοδο και τις εφαρμογές της άλλοτε επειδή το πιστεύει πραγματικά κι άλλοτε επειδή τα συμφέροντά του το υπαγορεύουν με αμείλικτο τρόπο. Ανάμεσά τους εκτυλίσσεται μια αδιέξοδη ιδεολογική σύγκρουση με θύματα όλους αυτούς που επιθυμούν να αποφασίσουν με νηφαλιότητα και να διαλέξουν τη στάση τους απέναντι στα διλήμματα που τίθενται. Συχνός επίσης είναι και ο ωμός κοινωνικός ρατσισμός που ξεχειλίζει κάποτε από τα χολερικά σχόλια που ανταλλάσσονται εκατέρωθεν. Έτσι, οι πεφωτισμένοι αρνητές του εμβολίου π.χ. θεωρούν «νεοεποχίτες» τους αντιπάλους τους, λες και η «νέα εποχή» αν ερχόταν, θα αποφάσιζε να επιβληθεί μόνο με ένα εμβόλιο. Κατά τα άλλα η ανθρωπότητα πορεύεται στον δρόμο της απαλλαγμένη από κάθε άλλη μορφή εξάρτησης, ήμαρτον… Ναι, ας μείνουμε σταθεροί στις παραδόσεις του Σαββατοκύριακου, αγοράζουμε μόνο πλαστικά σνακ και ενεργειακά ποτάκια αλλά εμβόλιο δεν κάνουμε, απαπα!
Κι οι ένθερμοι θιασώτες της επιστήμης από την άλλη με στερεωμένη μέσα τους την ακλόνητη πεποίθηση πως αυτοί και κανείς άλλος πρεσβεύουν την απόλυτη αλήθεια χαρακτηρίζουν όσους διαφωνούν μαζί τους ως όντα περιορισμένης αντίληψης. Η οίηση περισσεύει και από τις δύο πλευρές. Μάλιστα, εδώ στην Ελλάδα με τη γνωστή μας παραδοσιακή αφοσίωση στο αλληλοφάγωμα ακόμη και για το πήδημα του ψύλλου διαπρέπουμε από βαθμό επικίνδυνης όξυνσης έως εμφυλιοπολεμικής πόλωσης. Θα ρίξω κι εγώ με τη σειρά μου λίγο ακόμη λάδι στη φωτιά – για να γελάσουμε, βρε παιδιά, όχι για να αναφλεγούμε: θυμάμαι πέρσι το καλοκαίρι που εμείς οι δύσμοιροι φελλό… λογοι δεχόμασταν τα υποτιμητικά σχόλια αρκετών εκπροσώπων των θετικών επιστημών για τη φερόμενη αδυναμία μας να συμβαδίσουμε σε έναν κοινά αποδεκτό τρόπο βαθμολόγησης των γραπτών της έκθεσης. Είδαμε και τα φιντανάκια της βιολογίας και της προχωρημένης ιατρικής που ακόμα δεν έχουν αποφασίσει αν πρέπει ή όχι να δεχθούμε το εμβόλιο για τον κορωνοϊό… χεχε.
Επαναδιαπραγμάτευση όμως γνωρίζει και η σχέση μας με τον συνάνθρωπο. Ο παρατεταμένος αποκλεισμός και τα αδιέξοδα που αυτός επιφέρει, η ασυγχώρητη άγνοια, η μεμψιμοιρία, το πλέγμα της παραπληροφόρησης, η αγωνία για το μέλλον, ο βαρύς φόρος σε ανθρώπινες ζωές και η αποδιοργάνωση του κοινωνικού ιστού προκαλούν τεκτονικές αλλαγές σε αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν «ανθρώπινη σχέση». Η επιβεβλημένη ανάγκη για χρήση μάσκας, η τήρηση αποστάσεων και ο προληπτικός αποκλεισμός πλήττουν ανεπανόρθωτα ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (π.χ. ηλικιωμένοι, άτομα με ειδικές ανάγκες κλπ) και επιτρέπουν την ανάπτυξη μιας αδιαπέραστης κρούστας αποξένωσης μεταξύ των ανθρώπων. Ψυχικοί δεσμοί όπως η φιλία, ο έρωτας, η συμπάθεια κ.ά. δοκιμάζονται σκληρά στον στίβο της πανδημίας με αποτέλεσμα συχνά τα άτομα να αδυνατούν να διατηρήσουν τις αναγκαίες ισορροπίες που ως πέρσι τούς επέτρεπαν να διαχειρίζονται τις ζωές τους με μεγαλύτερο ποσοστό αυτοβουλίας. Επιπρόσθετα, η δοκιμασία αυτή στο πεδίο των ανθρώπινων σχέσεων επισύρει και άλλες βλαπτικές συνέπειες, καθώς οι υποκριτικές συμπεριφορές πλέον μεταμφιέζονται με ή χωρίς τη βοήθεια της υφασμάτινης μάσκας – οι «μάσκες» και οι μάσκες δηλητηριάζουν τον ιστό της ανθρώπινης σχέσης με τρόπο κάποτε ανίατο.
Παρόμοια δοκιμάζεται και η σχέση των ανθρώπων με το θρησκευτικό συναίσθημα. Ο περιορισμός στην εκδήλωση του λατρευτικού συναισθήματος πέρα από τις αναταράξεις και τον διχασμό που έχει προκαλέσει εντός και εκτός της εκκλησίας, δημιουργεί ένα ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα, καθώς είναι πολλοί οι άνθρωποι που βιώνουν με επώδυνο τρόπο τη στέρηση των θρησκευτικών τους ελευθεριών. Μάλιστα, στην περίπτωση της ορθόδοξης παράδοσης με τη γνωστή της εικονολατρική παράδοση η στέρηση αυτή είναι ενισχυμένη, αφού η αδυναμία εκκλησιασμού και προσκύνησης των εικόνων προσβάλλει τη θρησκευτικότητα των πιστών, κάτι που π.χ. δεν συμβαίνει στον ίδιο βαθμό στην ευαγγελική εκκλησία με την ανεικονική της παράδοση. Από αυτή την άποψη οι καταστάσεις ωθούν είτε σε έναν ενδεχομένως επαναπροσδιορισμό της θρησκευτικής ταυτότητας των ατόμων είτε – απευκταίο – στη σύμπηξη μιας αλληλοδιαδοχής ανεκπλήρωτων απωθημένων με απροσδιόριστες συνέπειες.
Μιας και μιλάμε όμως για απωθημένα, ας φάτε στη μάπα κι ένα δικό μου: προσβολή δεν γνωρίζει μόνο ο οργανισμός μας από τον ύπουλο εχθρό. Προσβολή γνωρίζει και η γλώσσα μας, στην περίπτωσή μας η πολύπαθη ελληνική. Εξαιτίας της πανδημίας κυκλοφορούν ένα σωρό ξενικοί όροι με τελευταία τα αληθινά ανεκδιήγητα lock down και click away, λες κι αν δεν βουτήξουμε στο πέλαγος της αγγλικής, δεν θα καταφέρουμε να συνεννοηθούμε ούτε στο ελάχιστο. Κι όπως είναι γνωστό, για την επέκταση αυτής της γλωσσικής πανδημίας εμβόλιο άλλο από τη βαθιά και στέρεη μελέτη της γλώσσας μας δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη. Είναι κρίμα που τα απαραίτητα γλωσσικά αντισώματα δεν φαίνεται πως έχουν αναπτυχθεί στους χώρους του σχολείου, πριν μετατραπεί και αυτό σε αίθουσα εικονικής πραγματικότητας.
Η τελευταία αυτή μετατροπή θα μπορούσε ασφαλώς να αποσοβηθεί με την προϋπόθεση ότι η παρούσα κυβέρνηση θα κοστολογούσε το ενδιαφέρον της για τη μάθηση ως αγαθό πιο πολύτιμο από το ενδιαφέρον της για την εξοικονόμηση πόρων, σε μια εποχή μάλιστα κατά την οποία οι πόροι αυτοί ρέουν αβίαστα από τους κρουνούς της ευρωπαϊκής γραφειοκρατικής μηχανής. Αλλά δυστυχώς παρά τις εξαγγελίες το αίτημα για αίθουσες με ολιγομελή τμήματα αποδείχθηκε προφανώς εξαιρετικά ασύμφορο σε σχέση με άλλες κυβερνητικές επιλογές. Για μια ακόμη φορά η εκπαίδευση θυσιάζεται στο πλαίσιο μιας εργαλειακής λογικής. Είναι προτιμότερο έτσι τα παιδιά να μορφώνονται μέσω τηλεκπαίδευσης παρά να προστεθούν έξοδα με την πρόσληψη επιπλέον προσωπικού. Σε περιόδους κρίσης σαν αυτή που βιώνουμε, το κράτος είτε αποφασίζει να μεταρρυθμίσει ριζικά τομείς με εμφανείς αδυναμίες είτε επιλέγει να τους καταδικάσει σε αμετάκλητο μαρασμό.
Από το ίδιο φιλτράρισμα, το οποίο υποτίθεται ότι χρειαζόταν η εκπαίδευση, έπρεπε να περάσει και ο τομέας της δημόσιας υγείας. Αλλά κι εδώ η εγκληματική αβουλία οδήγησε σε υποστελέχωση σε υγειονομικό προσωπικό, σε τραγικές ελλείψεις σε υγειονομικό υλικό και σε μια αποκαρδιωτική εικόνα του δημόσιου συστήματος υγείας που βιώνει τρομερή πίεση. Και είναι πραγματικά απίστευτο ότι ακόμα και τώρα δεν παρατηρούνται διορθωτικές παρεμβάσεις στον ευαίσθητο αυτόν χώρο ο οποίος επωμίζεται το κύριο βάρος για τη νικηφόρα αντιμετώπιση της πανδημίας. Ίσως η επέλαση του κορωνοϊού να έπρεπε να μας διδάξει πάνω από όλα ότι ο δημόσιος τομέας που τόσο η νεοφιλελεύθερη λογική έχει ψέξει για πολλές ορατές αλλά κι εντελώς ανύπαρκτες αδυναμίες του, είναι αυτός πάνω στον οποίο ακούμπησε το κράτος μας τους τελευταίους μήνες, για να αντιμετωπίσει την απειλή που εμφανίστηκε. Κι από τις επιδόσεις του δημόσιου συστήματος υγείας στην άνιση αυτή μάχη να επανεξετάσει το κράτος τη στάση του απέναντι στο κατά τα άλλα «ανάπηρο δημόσιο». Το «προβληματικό» δημόσιο ΕΣΥ – κι όχι οι πανάκριβες ιδιωτικές κλινικές – σώζει μαζικά ζωές αυτή τη στιγμή στα εγκαταλελειμμένα νοσοκομεία της πατρίδας μας όπου ούτε γάζες δεν υπήρχαν σε επάρκεια μέχρι το περασμένο καλοκαίρι. Με ανάλογο τρόπο, το «προβληματικό» δημόσιο ταχυδρομείο σήμερα εξυπηρετεί με ταχύτητα 24ωρου στις παραδόσεις του κι όχι οι ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες στραγγίζουν τους υπαλλήλους τους με στόχο όχι την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος αλλά την εξοικονόμηση πόρων στις πλάτες των πελατών που περιμένουν στη μακρόσυρτη ουρά στο βάθος. Ίσως πρέπει να αναθεωρήσουμε την εικόνα μας για τον μεγάλο ασθενή που λέγεται δημόσιο αλλά και για τον δήθεν εύελπι ιδιωτικό τομέα ο οποίος εξυμνήθηκε έως πρόσφατα από αμετανόητους νεοφιλελέδες, μιας και υποτίθεται πως θα έλυνε αυτομάτως τις αθεράπευτες δυσλειτουργίες του πρώτου.
Άφησα για το τέλος τη σπουδαιότερη ίσως δυσάρεστη παρακαταθήκη που μας αφήνει αναντίρρητα η πανδημία: το ζήτημα της προστασίας των ελευθεριών των πολιτών με κυριότερο αυτό της ιδιωτικότητας. Σε πολλές χώρες, και της δικής μας μη εξαιρουμένης, έχει διαπιστωθεί σωρεία παραβιάσεων της νομοθεσίας με αφορμή το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης. Αναρίθμητα δικαιώματα καταπατούνται με δικολαβίστικη λογική και δόλια τεχνάσματα κι εύλογα επομένως διατυπώνονται σοβαρές ανησυχίες για τη νομιμότητα πολλών αποφάσεων. Αντίστοιχα, με το πέρασμα του χρόνου γιγαντώνονται οι μηχανισμοί ελέγχου του κράτους για τη ζωή των πολιτών σε ζητήματα ιδιωτικότητας και γι’ αυτό προβάλλει επιτακτική η ανάγκη περιφρούρησης των δικαιωμάτων των πολιτών. Θα είναι εξαιρετικά θλιβερό αν με πρόσχημα τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας θυσιαστούν χωρίς τύψεις οι ακριβές και κατακτημένες με αίμα και αγώνες πολιτικές μας ελευθερίες. Η απειλή για τη δημοκρατία παντού στον κόσμο είναι ορατή και ιδιαίτερα στις κοινωνίες εκείνες με χαμηλό δείκτη θεσμικής θωράκισης.
Η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη σήμερα με μια αδιόρατη απειλή: τον νέο κορωνοϊό αλλά συγχρόνως και τον σκοτεινό και μη διαφανή τρόπο αντιμετώπισής του από πολλές κοινωνίες. Ασφαλώς δεν έχουμε ακόμα σαφή εικόνα ούτε του μεγέθους της διττής αυτής απειλής ούτε των συνεπειών της. Και γι’ αυτό οφείλουμε να μεμφθούμε τόσο την αμεριμνησία μας όσο και τη δολιότητα των προθέσεων κάθε μορφής εξουσίας και των ύποπτων εργαλείων που μετέρχεται. Ο Οιδίποδας αντιμέτωπος με την απειλή που στοιχειοθετούσε η Σφίγγα προβληματίστηκε για το αίνιγμα της ύπαρξης. Μήπως κι εμείς σήμερα είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε το ίδιο; Πέρα από την οδύνη για τους αγαπημένους μας νεκρούς, πέρα από τις όποιες επιμέρους διαφωνίες, πέρα από τερατώδεις αμφιβολίες ή καθησυχαστικές βεβαιότητες οφείλουμε να τηρήσουμε την αναγκαία ηρεμία και πνευματική πειθαρχία ώστε συλλογικά να αντιμετωπίσουμε με νηφαλιότητα κι αποφασιστικότητα το τέρας. Η απάντηση στο αίνιγμα που μας θέτει δεν είναι μόνο ούτε τα ανταγωνιζόμενα εμβόλια των φαρμακευτικών εταιρειών ούτε οι υφασμάτινες μάσκες προσώπου διπλής και τριπλής επίστρωσης ούτε η ευλαβική τήρηση των αποστάσεων. Η απάντηση στο αίνιγμα είναι – έχουμε καθήκον να είναι – για μια ακόμη φορά ο Άνθρωπος.
Χρυσοβαλάντης Μπούτσικος
εκπαιδευτικός δευτεροβάθμιας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
