Ένθερμος και πάντα επίκαιρος ο λόγος για τον ηρωισμό και τους ήρωες. Πολύ και διαρκείας το μελάνι που καταγράφει, περιγράφει και αναδεικνύει τα χαρακτηριστικά και το ήθος τους. Πόσο μάλλον τούτη τη χρονιά που το ΄21 είναι και παρουσιάζεται περισσότερο επίκαιρο από ποτέ. Γιατί οι ήρωες ζουν ανάμεσά μας. Όχι μόνο μεταφορικά, στη σκέψη μας, αλλά και κυριολεκτικά, στην καθημερινότητά μας. Και χωρίς να επιδιώκουν ούτε κλέος ούτε υστεροφημία. Εξάλλου τις περισσότερες φορές οι ήρωες ακολουθούν μοναχικούς δρόμους και ουκ ολίγες φορές προχωρούν στα σκοτεινά. «Στα σκοτεινά πηγαίνουμε, στα σκοτεινά προχωρούμε… Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά», δίδαξε κάποτε ο Σεφέρης.
Κάθε εποχή είναι διαφορετική. Διαφορετικές συνήθειες, διαφορετικές απόψεις, διαφορετικά ήθη. Όταν ο Κικέρωνας καταφερόταν εναντίον του Ρωμαίου διοικητή της Σικελίας το 63 π.Χ., με τη γνωστή φράση «o tempora, o mores», σίγουρα δεν φανταζόταν τη διαχρονικότητα που θα τη συνόδευε. Κι αν για τον αρχαίο Έλληνα ο «ηρωισμός», ως πράξη και συμπεριφορά, συνδεόταν άμεσα με τη συμμετοχή του στον πόλεμο, καθώς η ανδρεία ήταν αυτή που του εξασφάλιζε την αριστεία και επομένως και τον τίτλο του ήρωα, για το σύγχρονο άνθρωπο ο «ηρωισμός» συνδέεται με την ικανότητά του να παίρνει μέρος και να στέφεται νικητής σε ένα διαφορετικού είδους και τύπου αγώνα, σε αυτόν της καθημερινής μάχης, όχι μόνο για τον «άρτον ημών τον επιούσιον», αλλά κυρίως για την εξασφάλιση και διασφάλιση βασικών, ζητούμενων πια κι όχι δεδομένων, δικαιωμάτων, της υγείας, της αξιοπρέπειας, της ελευθερίας κι όλων αυτών των συνιστωσών που συναποτελούν το θαύμα της ζωής. Τους ήρωες θα τους δεις να μάχονται ευγενικά, συνήθως αθόρυβα, ενίοτε σιωπηλά, άλλοτε χωρίς φως, βαδίζοντας συχνά στο σκοτάδι, αλλά όχι στα τυφλά, γιατί το κελάηδισμα της ελπίδας τούς είναι αρκετό για να μη χάσουν τον προσανατολισμό τους την ώρα της σιωπής… «Οι ήρωες είναι πάντα ευγενικοί. Κάνουν πως, τάχα, λεπτομέρειες δε θυμούνται…Κι όταν η νύχτα τούς σκεπάζει με σιωπή, πετάν’ το θρύλο στα πουλιά κι αποκοιμιούνται…»(Γκάτσος).
Και ξαφνικά λοιπόν η λέξη «ήρωας» αποκτά άλλο νόημα, διαφορετικό περιεχόμενο. Χωρίς ωστόσο να χάσει την ουσία και την αλήθεια της. Οι Μπαρτ και Ντεριντά, πρωτοπόροι του πνευματικού κινήματος του μεταδομισμού, στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, προέβησαν σε επαναστατική πράξη, όταν μίλησαν για τα «υγρά» νοήματα των λέξεων που μπορεί να υπερχειλίσουν το «δοχείο» της λέξης ως σημαίνοντος, ώστε να μεταβληθεί ή ακόμα και να «αλλοιωθεί» το πρωτεύον περιεχόμενό της (αυτό το «κυμαινόμενο σημαίνον» τελικά έχει προβληματίσει πολλούς…). Έτσι τούτη τη διαφορετική από κάθε άποψη εποχή, η λέξη «ήρωας» απέκτησε το δικό της διαφορετικό σημαινόμενο. Λίγα μόνο παραδείγματα από την καθημερινότητα το τελευταίο διάστημα αρκούν:
«’Ήρωες» λοιπόν δεν μπορεί παρά να αποκαλέσουμε αυτούς που καθημερινά και αδιάλειπτα δίνουν τη μάχη με το θάνατο στα «μαρμαρένια αλώνια» μιας εντατικής. Αυτούς που δεν σταματούν να προσφέρουν από το πλεόνασμα της ψυχής τους, γνωρίζοντας πως αυτός ο πόλεμος δεν μπορεί, δεν γίνεται να είναι «για ένα πουκάμισο αδειανό»(και δεν είναι πολλοί που στις μέρες μας διαθέτουν πια τέτοιου είδους «πλεονάσματα». Οι συναισθηματικές καταθέσεις δεν έχουν πάντα ψηλά επιτόκια, αλλά ούτε και ανέξοδα πλέον εκταμιεύονται).
«Ήρωες» θα αποκαλέσουμε όσους συνανθρώπους μας αγωνίζονται να κερδίσουν τη μάχη για τη ζωή, παλεύοντας με ασθένειες δυνητικά θανατηφόρες, υπομένοντας σε ένα δωμάτιο νοσοκομείου που ασφαλώς θα μπορούσε να είναι καλύτερα εξοπλισμένο, περισσότερο ανθρώπινο, λιγότερο ανασφαλές.
«Ήρωες» θα αποκαλέσουμε τους εκπαιδευτικούς που όλο αυτό το διάστημα της επάρατης πανδημίας αντιμετώπισαν τις δυσκολίες της τηλεκπαίδευσης με αξιοπρέπεια, «με περίσκεψη, με χαρά, με συναίσθηση», γιατί το χρέος είναι πρωτίστως υπόθεση ψυχής.
Τους πυροσβέστες που με αυταπάρνηση απεγκλώβισαν συνανθρώπους τους σε ακραία καιρικά φαινόμενα, όντες οι ίδιοι σε ακραίες φυσικές και ψυχολογικές καταστάσεις(πρόσφατο παράδειγμα ηρωισμού ο θάνατος πυροσβέστη κατά τον απεγκλωβισμό παιδιών στο σχολείο τους εξαιτίας έντονων πλημμυρικών φαινομένων στον Έβρο).
Τις γυναίκες που υπήρξαν ξανά θύματα σεξουαλικής, σωματικής, συναισθηματικής κακοποίησης από «άνδρες» που θεώρησαν τη βιολογική τους «διαφορετικότητα», στοιχείο της φύσης, ως όπλο επιβολής ισχύος και εξουσίας και μάλιστα είχαν το θράσος ή τη «μωρία» να πιστέψουν πως η σεξουαλικότητα των γυναικών είναι αποτέλεσμα απλώς… ναρκισσισμού ή μαζοχισμού. Μόνο που με το αρρωστημένο τους μυαλό δεν έδωσαν και την πιο επιτυχημένη ερμηνεία στις ήδη αμφιλεγόμενες απόψεις του Freud. «Ο άνθρωπος χρειάστηκε εκατομμύρια χρόνια να σταθεί στα δύο του πόδια. Ποιοι είναι αυτοί που τολμούν να τον γυρίσουν πίσω στα τέσσερα;»(τολμώντας να παραφράσουμε σε σημεία την απάντηση του Μενέλαου Λουντέμη στη δίκη του, το 1956).
«Ήρωες» όμως είναι σε κάποιες συνιστώσες της έννοιας και όλοι αυτοί, οι απλοί άνθρωποι, που διεκδικούν «μερίδιο στον ήλιο» και «όνειρο στο κύμα», γιατί εδώ και αρκετούς μήνες υπομένουν με στωικότητα, αντέχουν αδιαμαρτύρητα, με το όραμα της ελπίδας, κοινωνικούς εγκλωβισμούς, περιθωριοποίηση των δικαιωμάτων τους, περιορισμό της ελευθερίας τους, γιατί πιστεύουν πως όλα αυτά δεν γίνονται «για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη». Και έτσι σφίγγουν τα χείλη και πεισμώνουν και συνεχίζουν και αναμένουν και ελπίζουν… χαρές καινούργιες που φυσούν από την ανατολή και σκορπούν εκείνους τους νοτιάδες που καμιά φορά οξειδώνουν, αλλά ωστόσο δεν έχουν τη δύναμη να «κάψουν» ούτε το νου ούτε την ψυχή του Ανθρώπου που ενδύεται την πορφύρα από τα «αίματα της αγάπης». Βαρύτιμη κληρονομιά το Νόμπελ Λογοτεχνίας…
«Της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν
και χαρές ανείδωτες με σκιάσανε
οξειδώθηκα μες στη νοτιά των ανθρώπων»
Άραγε, αυτά τα «Πάθη» πότε και πώς θα τελειώσουν;
Αλλά πάλι, χωρίς πάθη και λάθη πώς θα ξεχώριζαν οι ήρωες; Οι άνθρωποι αυτοί είναι και πάλι η λύσις.
* Γεωργία Γιώτα, φιλόλογος
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Βάσεις Εισαγωγής: Πτώση σε Πολυτεχνεία και Νομικές αλλά οι Ιατρικές διεκδικούν να πάνε ψηλότερα
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 01/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
