«Κανένας δεν θα μας αμφισβητήσει το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, αλλά η ιδιωτική ζωή δεν είναι πια αυτό που ήταν: κανένα μυστικό δεν την προστατεύει, όπου και να είμαστε τα ίχνη μας μένουν στους υπολογιστές. […] Το μυστικό πλέον δεν το απαιτούμε καν, η ιδιωτική ζωή δεν απαιτεί πλέον να είναι ιδιωτική. […] Στη σημερινή ζωή όπου τα πάντα έχουν προγραμματιστεί και προσδιοριστεί, το μόνο πιθανόν απροσδόκητο είναι ένα λάθος του διοικητικού μηχανισμού με τις απρόβλεπτες συνέπειές του. Το γραφειοκρατικό λάθος γίνεται η μόνη ποίηση (μαύρη ποίηση) της εποχής μας».
Αυτά γράφει ο τεράστιος Μίλαν Κούντερα το μακρινό 2005 στο βιβλίο του «Ο πέπλος» (εκδόσεις Εστία) «βλέποντας» τουλάχιστον είκοσι χρόνια μπροστά. Το σκάνδαλο της διαρροής χιλιάδων emails αποδήμων που συντάραξε τους τελευταίους μήνες την ελληνική πολιτική σκηνή και έμεινε ως «σκάνδαλο Ασημακοπούλου», προκαλώντας την παρέμβαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα η οποία επέβαλε υψηλά πρόστιμα τόσο στην ευρωβουλεύτρια όσο και στο υπουργείο Εσωτερικών, είναι ένα τέτοιο «γραφειοκρατικό λάθος».
Το μόνο σίγουρο είναι πως ισχύει αυτό που λέει ο Κούντερα, ότι «το μυστικό πλέον δεν το απαιτούμε καν, η ιδιωτική ζωή δεν απαιτεί πλέον να είναι ιδιωτική». Παραχωρούμε απλόχερα τα προσωπικά μας δεδομένα στις κάθε είδους πλατφόρμες: από τις παραγγελίες φαγητού μέχρι τα ταξί που χρειαζόμαστε. Αυτές λοιπόν οι πλατφόρμες είναι «ένας μηχανισμός εξαγωγής δεδομένων», όπως αναφέρει ο Νικ Σέρνικ, ο Καναδός ακαδημαϊκός, στο βιβλίο του «Ο καπιταλισμός της πλατφόρμας» (εκδόσεις Τόπος).
Όπως υποστηρίζει ο ίδιος, οι πλατφόρμες είναι «το βασικό επιχειρηματικό μοντέλο για την εξαγωγή και τον έλεγχο των δεδομένων» στην εποχή του ψηφιακού καπιταλισμού. Uber, Google, Facebook, AirBnb, Spotify, Amazon και πάει λέγοντας. Εχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου κάποιοι να ισχυρίζονται πως η οικονομία σήμερα κυριαρχείται από μια άρχουσα τάξη «η οποία δεν κατέχει τα μέσα παραγωγής, αλλά μάλλον διαθέτει την ιδιοκτησία της γνώσης».
Φυσικά στον βαθμό που οι καπιταλιστικές προσταγές (για κέρδος κ.λπ.) ισχύουν γι’ αυτές όσο και για τις υπόλοιπες, οι εταιρείες παραμένουν καπιταλιστικές. Φυσικά επειδή το κέρδος βγαίνει από την εξόρυξη προσωπικών δεδομένων (όπως παλαιότερα από το πετρέλαιο), γι’ αυτό κάποιοι μιλούν για οικονομία της επιτήρησης (surveillance economy).
Εξαιτίας της πτώσης της κερδοφορίας [πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους κατά τον Μαρξ] στη βιομηχανική δραστηριότητα, «ο καπιταλισμός έχει στραφεί στα δεδομένα ως μέσο διατήρησης της οικονομικής ανάπτυξης και ζωτικότητας».
Οταν πατάμε το κουμπάκι ότι «συναινούμε» στη διαχείριση των προσωπικών μας δεδομένων ή των περίφημων cookies, απλώς προσφέρουμε στο πιάτο ένα ανεκτίμητο αγαθό που στη συνέχεια οι μεγα-εταιρείες μπορούν να το εκμεταλλευτούν κατά το δοκούν: να το πουλήσουν σε διαφημιστές (για εξατομικευμένες διαφημίσεις) ή να το προσφέρουν ακόμα και δωρεάν στις μυστικές υπηρεσίες.
Η εξαγωγή και η απόσπαση προσωπικών δεδομένων δίνει σε αυτές τις εταιρείες ένα μεγάλο πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους, όπως παλιά ήταν ο εκσυγχρονισμός των μηχανών στο εργοστάσιο. Σήμερα οι τεχνολογικές καινοτομίες αφορούν την «έξυπνη» εξόρυξη δεδομένων και στη συνέχεια την επεξεργασία τους, η οποία γίνεται από ειδικά κέντρα επεξεργασίας δεδομένων.
Δεν είναι υπερβολή όταν γίνεται λόγος για «εποχή μαζικού μετασχηματισμού. Οροι όπως οικονομία διαμοιρασμού (sharing economy), οικονομία περιστασιακής απασχόλησης (gig economy) και τέταρτη βιομηχανική επανάσταση αντιστοιχούν σε μια ολότελα νέα φάση του καπιταλισμού, στην οποία ο νέος χρυσός είναι τα προσωπικά δεδομένα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
