Τέλος εποχής για υψηλά επιτόκια στις καταθέσεις
Της Ευγενιας Τζωρτζη
Τέλος χρόνου για τα υψηλά επιτόκια στις προθεσμιακές καταθέσεις σηματοδοτεί η έλευση των επιτρόπων στις ελληνικές τράπεζες, που αναμένεται να τοποθετηθούν εντός του Ιανουαρίου.
Το κόστος από τα υψηλά επιτόκια που προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ ετησίως, διευρύνοντας τις ζημίες που καταγράφει ο τραπεζικός κλάδος λόγω των μη εξυπηρετούμενων δανείων και προκαλώντας νέες απαιτήσεις σε κεφάλαια. Το θέμα του υπέρογκου κόστους που πληρώνουν οι τράπεζες για την προσέλκυση καταθέσεων έχει ήδη τεθεί από την τρόικα, που θεωρεί ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί συνιστά «ανωμαλία» για ένα τραπεζικό σύστημα, που συσσωρεύει ζημίες και νέες απαιτήσεις σε κεφάλαια. Η τοποθέτηση των επιτρόπων θεωρείται ότι θα είναι η στιγμή που θα σηματοδοτήσει την έναρξη της πορείας αποκλιμάκωσής τους, προκειμένου να προσεγγίσουν σταδιακά εύλογα επίπεδα. Καθοδηγούμενα από τον έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των τραπεζών, τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων διατηρούνται σήμερα κοντά στο 5% ακόμα και για ποσά της τάξης των 10.000 ευρώ, όταν ο μέσος όρος της Ευρωζώνης διαμορφώνεται στο 1,60% για μεγάλα ποσά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων στις περισσότερες χώρες της κεντρικής Ευρώπης διαμορφώνεται σήμερα κάτω από το 2% ή ακόμα και 1% σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ στην Πορτογαλία βρίσκεται στο 2,60%, στην Ισπανία στο 2,84%, στην Ιταλία στο 2,74% και στη Γαλλία στο 2,08%. Η Ελλάδα και η Κύπρος με μεσοσταθμικές αποδόσεις 4,62% και 4,45%, αντίστοιχα, είναι οι μοναδικές εξαιρέσεις με υψηλά επιτόκια στην Ευρωζώνη, παρά τα δημοσιονομικά και τα προβλήματα στα τραπεζικά συστήματα των δύο χωρών, που τις έχουν οδηγήσει σε Μνημόνια.
Εκροές
Τα υψηλά επιτόκια που συντηρούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, δεν ήταν ικανά άλλωστε να ανακόψουν την εκροή των καταθέσεων, που φθάνει τα 72,3 δισ. ευρώ από το 2008 μέχρι και σήμερα. Οι καταθέσεις προς τις ελληνικές τράπεζες υποχώρησαν από τα 227,6 δισ. ευρώ, που ήταν στο τέλος του 2008, στα 155,2 δισ. ευρώ στο τέλος Οκτωβρίου του 2012 και παρά το κλίμα σταθεροποίησης που φαίνεται να διαμορφώνεται το τελευταίο διάστημα, οι προσδοκίες για επιστροφή μεγάλων ποσών, είναι περιορισμένες. Η απροθυμία δεν συνδέεται μόνο με τον κίνδυνο εξόδου της χώρας από το ευρώ, που δείχνει να απομακρύνεται, ή τα αυξημένα φορολογικά βάρη των πολιτών, που απομειώνουν τις καταθέσεις. Αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό με την προέλευση των χρημάτων που αυτομόλησαν, που σε αρκετές περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα αδήλωτων εισοδημάτων και φοροδιαφυγής, με συνέπεια η επιστροφή τους να θεωρείται αβέβαιη. Αν και οι έλεγχοι δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα, ο φόβος είναι διάχυτος, μετά μάλιστα και την εντολή που έχει σταλεί σε όλες τις τράπεζες για αναλυτική καταγραφή όλων των κινήσεων για ποσά άνω των 200.000 και 300.000 ευρώ από φυσικά ή νομικά πρόσωπα αντίστοιχα.
Η εξάρτηση
Η απόφαση της ΕΚΤ για την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων και των τιτλοποιημένων δανείων από τις ελληνικές τράπεζες αποτελεί βήμα προς την κατεύθυνση της μείωσης του κόστους χρήματος, που θα μπορούσε να μεταφραστεί σε σημαντικές οικονομίες κλίμακος για καταθέσεις. Η σχετική απόφαση θα επιτρέψει στις ελληνικές τράπεζες να αποδεσμευθούν σταδιακά από τον ELA, μέσω του οποίου έχουν δανειστεί μέχρι σήμερα περί τα 130 δισ. ευρώ, με κόστος που προσεγγίζει το 3,5%, έναντι 1% - 1,5% που είναι το μέσο κόστος δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, συνεκτιμώντας και τις αυξημένες εγγυήσεις που απαιτεί η EKT. Στελέχη από τις τράπεζες υπολογίζουν τις οικονομίες κλίμακος από τη σταδιακή απαγκίστρωση από το ELA, στα 200 εκατ. ευρώ τον χρόνο, εξέλιξη που θα ανοίξει τον δρόμο για την αποκλιμάκωση του κόστους χρήματος και στο εσωτερικό.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ μετά την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τη Standard & Poor’s στην κατηγορία B-, ανακοίνωσε ότι κάνει πάλι δεκτά τα ελληνικά ομόλογα και τα τιτλοποιημένα δάνεια, ως εγγύηση για την παροχή ρευστότητας. Η απόφαση της ΕΚΤ προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, καθώς συνοδεύεται με την εξαίρεση της Ελλάδος από τον γενικό κανόνα χρηματοδότησης, που ορίζει ότι, για να είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση ομόλογα της Ευρωζώνης, θα πρέπει να έχουν βαθμολογία BBB τουλάχιστον από έναν οίκο αξιολόγησης.
«Κόκκινα» δάνεια
Ραγδαία αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων καταγράφεται στο τρίτο τρίμηνο του έτους, ενώ δυσοίωνες είναι και οι εκτιμήσεις για το 2013. Σύμφωνα με τα στοιχεία του εννεαμήνου, τα «κόκκινα» δάνεια αυξήθηκαν στο 22,5%, από 21,4% στο τέλος Ιουνίου 2012 και 16% τον Δεκέμβριο του 2011. Τα ποσοστά αυτά ανεβάζουν το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα 52 δισ. ευρώ, στο σύνολο των 231,8 δισ. ευρώ που ήταν το χρέος του ιδιωτικού τομέα προς τις τράπεζες. Στο «κόκκινο» βρίσκονται καταναλωτικά δάνεια ύψους 11 δισ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν 1 στα 4, ενώ στα 15 δισ. ευρώ υπολογίζονται τα στεγαστικά δάνεια με καθυστέρηση άνω των τριών μηνών και στα 23,2 δισ. ευρώ τα επιχειρηματικά δάνεια.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη