"Μας έχουν κόψει εδώ και δύο χρόνια ρεύμα και νερό"

 

Παπαντωνίου Κ.

 

Για κάθε Μνημόνιο που υπογράφεται, για κάθε μέτρο λιτότητας που εφαρμόζεται, το τίμημα είναι βαρύ και πέφτει στις πλάτες χιλιάδων οικογενειών, που βυθίζονται στην εξαθλίωση, καθώς αδυνατούν να συντηρηθούν. Σε πολλές από αυτές δεν υπάρχουν καθόλου έσοδα, ενώ την ίδια στιγμή οι ανάγκες τους αυξάνονται. Όπως προκύπτει από την τελευταία έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, τα άτομα που διαμένουν σε νοικοκυριό χωρίς κανέναν εργαζόμενο, ηλικίας έως και 17 ετών, άγγιξαν το 2011 τους 178.062, ενώ το 2007, ένα χρόνο πριν η Ελλάδα μπει σε τροχιά κρίσης, ήταν 75.193. Για τα άτομα ηλικίας από 18 έως και 60 ετών, από τους 485.573 περιπτώσεις ανθρώπων που διαμένουν σε νοικοκυριό χωρίς εργαζόμενο, το 2011 έφτασαν τις 835.484. Στοιχεία που συνδέονται άρρηκτα με την έκρηξη της ανεργίας, η οποία άγγιξε το 26,8% τον Σεπτέμβριο και μεταφράζεται σε 1.345.715 ανθρώπους. Συνολικά ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός ανήλθε σε 3.344.478 άτομα.

 

 

Στο πρόσφατο παρελθόν ένας ή δύο αξιοπρεπείς μισθοί αρκούσαν για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες μιας οικογένειας. Οι προτεραιότητες ήταν διαφορετικές και αφορούσαν είτε την ενίσχυση των σπουδών των παιδιών, είτε πλάνα για ένα καινούργιο σπίτι χωρίς τον βραχνά του ενοικίου.

 

Η κυρία Αναστασοπούλου Νικολίτσα, 46 χρόνων, περιγράφει στην “Αυγή” την απότομη οικονομική καθίζηση που υπέστη η οικογένειά της και την προσπάθεια που καταβάλλει για να σταθεί στα πόδια της. "Μένουμε στο Ίλιον. Είμαστε 8 μήνες χωρίς ρεύμα. Περιμένω από στιγμή σε στιγμή να μου κόψουν και το νερό. Δεν έχουμε καθόλου έσοδα", αναφέρει. Δεν ζητά ελεημοσύνη, αλλά "δουλειά. Δεν έχω πρόβλημα να καθαρίζω σκάλες, ακόμα και στην ηλικία μου. Θέληση υπάρχει, δυστυχώς όχι και ευκαιρίες". Ή ίδια είχε σταματήσει να εργάζεται λόγω προβλημάτων υγείας, αλλά η οικογένεια δεν αντιμετώπιζε βιοποριστικό πρόβλημα. "Ήμασταν τυπικοί σε όλες μας τις υποχρεώσεις", επισημαίνει.

 

Ο άντρας της είναι οικοδόμος. Η κατάρρευση του κλάδου συμπαρέσυρε τον ίδιο και χιλιάδες εργαζόμενους στον γκρεμό της ανεργίας. Σε συνδυασμό με τη δυσκολία να βρουν δουλειά τόσο η 24άχρονη κόρη της όσο και ο 25άχρονος γιος της οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο. Η έμπρακτη υποστήριξη από γείτονες και η δυναμική παρέμβαση δομών αλληλεγγύης έχουν συμβάλλει "για να μπορούμε να έχουμε τουλάχιστον φαγητό". Όμως ελλοχεύει ο κίνδυνος να χάσουν το σπίτι. "Είχαμε πάρει στεγαστικό δάνειο για να απαλλαχθούμε από τα νοίκια. Τώρα δεν μπορούμε να πληρώσουμε τις δόσεις και τρέχουμε στα δικαστήρια". Καταπίνοντας με το ζόρι τους λυγμούς της, αλλά όχι και την αξιοπρέπειά της, ζητά ξανά "το δικαίωμα να ζήσουμε. Το μόνο που θέλω είναι να βρούμε κάποια δουλειά. Να βάλουμε φως στο σπίτι. Αυτό θέλω".

 

 

Όσες οικογένειες, πάλι, είχαν πενιχρά εισοδήματα πριν εισέλθει η χώρα στον κυκλώνα της κρίσης, κινδυνεύουν να βρεθούν ή βρίσκονται ήδη στον δρόμο. Τα περιστατικά που περιγράφει ο πάτερ Δημήτρης της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στα Κάτω Πατήσια, φανερώνουν το μέγεθος του προβλήματος. "Στα τέλη του Σεπτέμβρη ήρθαν δύο γονείς με τρία παιδάκια στην εκκλησία. Είχαν απολυθεί από το εργοστάσιο που δούλευαν και δεν μπορούσαν να τα συντηρήσουν. Μας ζήτησαν να τα κρατήσουμε. Πέσαμε από τα σύννεφα. Ήταν μικρά, από 3 μέχρι 9 ετών, και είχαν ανάγκη τους γονείς τους. Ευτυχώς, αυτό δεν συνέβη. Βρήκαμε έναν τρόπο και βοηθήσαμε την οικογένεια". Συνήθως οι περισσότεροι άνθρωποι που ζητούν βοήθεια "είναι άνθρωποι που έχασαν τις δουλειές τους και άλλαξε ολοκληρωτικά η ζωή τους. Έχουμε αποτρέψει αυτοκτονίες. Δεν είναι εύκολο να χάνεις από τη μια μέρα στην άλλη τη δουλειά σου και το σπίτι σου".

 

Όσο περνά ο καιρός όλο και περισσότεροι επισκέπτονται την εκκλησία. "Υπολογίζω μια αύξηση της τάξεως του 70%". Το προφίλ τους αλλάζει. "Έρχονται άνθρωποι με πτυχία, άνθρωποι που έπαιρναν κάποτε υψηλούς μισθούς. Άνθρωποι που στην όψη δείχνουν περιποιημένοι, αλλά δεν έχουν να φάνε". Ανάμεσά τους πολλές οικογένειες και παιδάκια. Αντιθέτως, "έχουν μειωθεί οι χρήστες ναρκωτικών και οι μετανάστες. Πολλοί μετανάστες έχουν φύγει από την περιοχή. Είτε λόγω των επιχειρήσεων που κάνει η αστυνομία, είτε για να βρουν σε κάποια άλλη χώρα ή περιοχή καλύτερες συνθήκες διαβίωσης".

 

Ο πάτερ Δημήτρης θεωρεί ότι πολύ δύσκολα η κατάσταση θα βελτιωθεί προς το καλύτερο. "Εκτιμώ πως σύντομα πολλοί συνάνθρωποί μας θα χρειαστούν βοήθεια. Το κράτος πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του. Η εκκλησία όπως και όλες οι δομές αλληλεγγύης, έχουν σκοπό να βοηθήσουν, να δώσουν μια ανάσα, αλλά δεν μπορούν να καλύψουν όλες τις ανάγκες που προκύπτουν. Δεν είναι άλλωστε αυτός ο σκοπός τους". Μια απόλυση μπορεί να αποδειχτεί ικανή να φέρει τα πάνω κάτω. Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που είδαν τη ζωή τους να καταρρέει σαν χάρτινος πύργος εν μια νυκτι. "Ένας πωλητής, που λάμβανε 1.500 ευρώ, απολύθηκε και πλέον έρχεται στο συσσίτιο. Το ίδιο και ένα ζευγάρι που δούλευε σε ξενοδοχείο στην Κέρκυρα".

 

 

 

Πολλές οικογένειες καταφεύγουν ακόμα στον στον Άγιο Αιμιλιανό στον λόφο Σκουζέ. "Είμαστε τρεις ιερείς. Προσπαθούμε προτάσσοντας την αλληλεγγύη να αντιμετωπίσουμε αυτή τη λαίλαπα", λέει στην "Αυγή" ο πάτερ Νικόλαος. Αν και πάντοτε υπήρχαν ανάγκες, "τον τελευταίο καιρό έγινε ένα μεγάλο ξέσπασμα. Ο κόσμος βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολή κατάσταση. Κόψανε τους μισθούς, κόψανε τις συντάξεις, πολλοί άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους. Τώρα που έβαλε κρύο, είναι πολλοί αυτοί ακόμα που δεν έχουν θέρμανση και ξεπαγιάζουν. Ήταν αναμένομενο να ψάξουν εναλλακτικές λύσεις. Εμείς προσπαθούμε από την πλευρά μας με συσσίτια και άλλες δράσεις να βοηθήσουμε τον κόσμο. Πολλές οικογένειες έρχονται εδώ καθημερινά. Κάθε εβδομάδα πλέον ίσως και κάθε μέρα, βλέπουμε και μια καινούργια". Παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν "είναι αξιοπρεπείς. Δεν ζητούν τίποτα παράλογο. Μόνο δουλειά. Δεν ζητιανεύουν, αλλά βγάζουν μια κραυγή αγωνίας και διαμαρτυρίας".

 

 

 

Να μπουν στη θέση της οικογένειάς της ζητάει από τους πολιτικούς η κυρία Κωνσταντίνα Σ., από το Κερατσίνι. "Ας έρθουν ο Βενιζέλος και ο Σαμαράς να ζήσουν όπως εμείς. Στο σπίτι που μένουμε. Χωρίς θέρμανση. Με τα δωμάτια παγωμένα από τον αέρα που μπάζει από τα χαλασμένα παράθυρα. Ας έρθουν να δουν τα εγγόνια μου και τα παιδιά μου, που δεν έχουν να φάνε. Για μένα και τον άντρα μου δεν με νοιάζει. Τα παιδιά όμως; Τι φταίνε τα παιδιά; Γιατί να μην μπορούν να παίξουν; Να μην μπορούν να μάθουν μια ξένη γλώσσα; Να πηγαίνουν στο σχολείο με κουρέλια".

 

Έχει δύο παιδιά. Όλα άνεργα. "Η κόρη μου είχε μεταναστεύσει στη Γερμανία. Κατάφεραν και βρήκαν δουλειά, αλλά ο κόσμος ήταν εχθρικός μαζί τους. Τους αντιμετώπιζε ρατσιστικά. Πρόβλημα είχαν και τα παιδιά. Σε ένα επεισόδιο, το ένα στεναχωρήθηκε τόσο πολύ, που έπαθε εγκεφαλικό". Αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω. Το παιδί είναι καλύτερα, αλλά "χρειάζεται εδική αγωγή. Να κάνει εξετάσεις. Οι γιατροί μάς είπαν ότι είναι απαραίτητο να έχει ιατρική παρακολούθηση για να μην το ξαναπάθει. Αν πάθει νέο εγκεφαλικό, θα είναι πιο βαρύ και τότε δεν θα καταφέρει να επανέλθει. Δεν πρέπει να στεναχωριέται, να εκνευρίζεται. Αλλά είναι δυνατόν σε ένα τέτοιο περιβάλλον να ζήσει ένα παιδί; Πώς μπορεί να μη στεναχωριέται όταν ζει έτσι;".

 

Μοναδική πηγή εισόδων είναι τα δύο ή τρία μεροκάματα τη βδομάδα που παίρνει ο γιος της, δουλεύοντας ως διανομέας. "Μόλις 16 ευρώ μαζεύει το παιδί και δεν το φωνάζουν πάντα. Δεν αρκούν ούτε για τα βασικά. Ψάχνουμε όλοι για δουλειά, αλλά μάταια". Η ίδια δούλευε παλαιότερα ως καθαρίστρια. "Απολύθηκα το 2008 και από τότε δεν μπορώ να βρω τίποτα. Φταίει η ηλικία μου. Δύσκολα σε εμπιστεύεται κάποιος στα 50. Όμως ξέρω τον εαυτό μου. Θα μπορούσα να δουλεύω ακόμα και όλη τη μέρα". Δούλευε σε εργοστάσιο αλουμινίου. "Σκληρή δουλειά, αλλά θα την έκανα πάλι αν μπορούσα".

 

Στο σπίτι μένει μαζί με τον άντρα της, τα δύο τους παιδιά, τον σύντροφο της κόρης της και τα δύο της εγγονάκια. "Δεν υπάρχει πρόβλημα με τη χωρητικότητα του διαμερίσματος. Έχουμε πρόβλημα όμως με το ρεύμα και το νερό. Εδώ και δύο χρόνια τα έχουν κόψει". Η στήριξη του κόσμου είναι σημαντική. "Μας έχουν αγκαλιάσει οι γείτονες, να 'ναι καλά οι άνθρωποι". Μοναδικό της αίτημα είναι να βρει δουλειά. Ένα εισόδημα που θα καλύπτει σε πρώτη φάση τα βασικά. Αυτό που φοβάται περισσότερο είναι "να χάσουμε το σπίτι. Θα κάνουμε τα πάντα για να μη συμβεί αυτό".

 

 

 

Δύσκολη υπόθεση δεν αποτελεί μόνο η συντήρηση της οικογένειας αλλά και η δημιουργία της. Οι νέοι προτιμούν να μην κάνουν παιδιά, καθώς "δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα για να νιώθουμε ασφαλείς. Και δεν θέλω να επιβαρύνω τους παππούδες", λέει ο Θέμος, 31 χρόνων. Αν και διατηρεί μακροχρόνια σχέση "δεν σκεφτόμαστε καθόλου αυτό το ενδεχόμενο". Ο ίδιος εργάζεται σε μπαρ. "Δεν είναι κακή η αμοιβή, αλλά με δυσκολία καλύπτω το νοίκι και τους λογαριασμούς". Την άποψή του φαίνεται πως συμμερίζονται κι άλλοι. Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, την τελευταία πενταετία έχει σημειωθεί σημαντική πτώση στις γεννήσεις και στους γάμους, ενώ έχει ανεβεί ο μέσος όρος ηλικίας μιας γυναίκας που φέρνει στον κόσμο για πρώτη φορά ένα παιδί από 30,7 σε 31,4 χρόνων. Συγκεκριμένα, από τις 111.926 γεννήσεις του 2007, το 2011 έγιναν 106.428, ενώ οι οι γάμοι ήταν 55.099 έναντι 61.377 που ήταν προ κρίσης. Ανεξαρτήτως των συνθηκών που επικρατούν, όμως, ο Θέμος θεωρεί ότι "θα πρέπει να αφήσουμε στην άκρη την πυρηνική οικογένεια με την παραδοσιακή μορφή. Χρειάζεται να βρούμε άλλες μορφές κοινωνικής οργάνωσης για την ανατροφή των παιδιών".

 

Η Κατερίνα, 25 χρόνων, άνεργη θα ήθελε μελλοντικά να κάνει οικογένεια, αλλά "τώρα είναι ανέφικτο. Το σκέφτομαι και με στεναχωρεί, διότι θεωρώ πως δύσκολα θα αλλάξει αυτή η κατάσταση. Είναι ένας περιορισμός που δεν μου αρέσει. Από την άλλη, όταν αφήνεις το συναίσθημα στην άκρη και σκέφτεσαι λογικά, καταλαβαίνεις ότι δεν θες να μεγαλώσει ένα παιδί υπό αυτές τις συνθήκες. Δεν θα μπορούσα να καλύψω τις ανάγκες του, μιλώντας πάντα βάσει των τωρινών δεδομένων".

 

Στην επαρχία η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στη Βέροια, σύμφωνα με τους κοινωνικούς λειτουργούς του δήμου, έχουν καταγραφεί περισσότερες από 450 οικογένειες που αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης, ενώ σε αυτές θα πρέπει να προστεθούν άλλες 200 που έχει καταγράψει η Μητρόπολη Βέροιας.

 

avgi.gr