Σαν σήμερα γεννήθηκε ο κορυφαίος Σεργκέι Αϊζενστάιν

Ο πατέρας του ήταν αρχιτέκτονας και η μητέρα του καταγόταν από τη Λετονία. Το 1905 έζησε ο μικρός 'Αιζενστάιν τη δραστική επέμβαση της τσαρικής αστυνομίας κατά την πρώτη ρώσικη επανάσταση του 1905. Από το 1908 μέχρι το 1915 παρακολούθησε στο Γυμνάσιο της Ρίγας. Εκεί έγινε φίλος με τον Μαξίμ Στράουχ, με τον οποίο συνεργάστηκε αργότερα σε πολλά θεατρικά και κινηματογραφικά ανεβάσματα. Το 1915 άρχισε να σπουδάζει μηχανικός στο Πέτρογκραντ (Πετρούπολη), αλλά περισσότερο έβρισκε απασχόληση στη ζωγραφική και στα σχέδια κοστουμιών.

 

Το 1918 εισέρχεται ως τεχνικός για στρατιωτικά κτίρια στον «Κόκκινο Στρατό»  , αλλά το 1919 ασχολείται και πάλι με τα κοστούμια και τη σκηνογραφία για θεατρικά έργα. Το 1920 εξοπλίζει καλλιτεχνικά προπαγανδιστικές ομάδες του καθεστώτος. Το ίδιο έτος αρχίζει να μαθαίνει ιαπωνικά για να μελετήσει το θέατρο Καμπούκι. Παράλληλα συνεχίζει τη σκηνογραφική δουλειά του και σχεδιάζει κοστούμια για θεατρικές παραστάσεις.

 

Το 1923 γυρίζει ο 'Αιζενστάιν την πρώτη του ταινία, μικρού μήκους και το 1925 αρχίζει τα γυρίσματα για το «Θωρηκτό Ποτέμκιν». Στην Οδησσό προέκυψε η ιδέα να αναπτυχθεί η ιδέα με το κίνημα του ναυτικού σε μια περιπέτεια μεγάλης διάρκειας για τον κινηματογράφο. Η πρεμιέρα του φιλμ έγινε το 1925 στο Θέατρο Μπολσόι, για τα 20 χρόνια της επανάστασης του 1905. Μέχρι το 1928, οπότε αρχίζει να διδάσκει σκηνοθεσία, γύρισε αρκετά γνωστά φιλμ με προπαγανδιστικό περιεχόμενο, τα οποία είχαν μεγάλη επιτυχία, αν και συχνά δημιούργησαν αντιδικίες για κομματικούς λόγους. Σε μερικές ταινίες έπρεπε ο 'Αιζενστάιν να αλλάξει σκηνές, μερικές φορές με παρέμβαση ακόμα και του Στάλιν.

 

Τα έτη 1929 και 1930 βρέθηκε ο 'Αιζενστάιν στη Γερμανία και στην Αμερική, όπου γνωρίστηκε με τις τότε σύγχρονες κινηματογραφικές τεχνολογίες και με σημαντικούς συναδέλφους του. Μέχρι το 1932 γυρίζει ένα φιλμ στο Μεξικό, το οποίο όμως δεν ολοκληρώθηκε λόγω οικονομικών προβλημάτων. Η ταινία αυτή παρουσιάστηκε αργότερα χωρίς την έγκριση του σκηνοθέτη της στις ΗΠΑ. Μέσα από ιδεολογικές και προσωπικές αντιδικίες, άλλοτε επειδή είναι πολύ θεωρητικός, άλλοτε επειδή διαφεύγει από την κομματική γραμμή, γυρίζει ο 'Αιζενστάιν διάφορες ταινίες και διδάσκει σκηνοθεσία σε διάφορα Ιδρύματα. Το 1937 του απονέμεται για την ταινία του «Aleksandr Newskij» το βραβείο Λένιν. Το 1940 σκηνοθετεί στο Θέατρο Μπολσόι το μουσικό δράμα του Βάγκνερ, Βαλκυρίες. Το 1944 γυρίζει το πρώτο μέρος της ταινίας «Ιβάν ο Τρομερός» και το 1946 το δεύτερο μέρος της. Η πρεμιέρα της στη Σοβιετική Ένωση έγινε όμως το 1958, δέκα χρόνια μετά το θάνατό του.

 

Μέχρι το 1946 γύρισε πολλές ταινίες και έγραψε ο 'Αιζενστάιν πολλά άρθρα θεωρητικού περιεχομένου. Το έτος αυτό υπέστη ο σκηνοθέτης σοβαρό καρδιακό έμφραγμα που τον οδήγησε σε αδράνεια. Παρ' όλα αυτά ασχολείται και πάλι με σκηνοθετικά σχέδια και με τη συγγραφή θεωρητικών άρθρων, παράλληλα δε επισκέπτεται το εξωτερικό. Το 1948 υπέστη νεώτερο και τελικό έμφραγμα.