Εργασιακός Μεσαίωνας για χιλιάδες εργαζόμενους

Έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας

Εργασιακός Μεσαίωνας για χιλιάδες εργαζόμενους

 

Μαζική μετατροπή συμβάσεων σε εκ περιτροπής εργασία ή ελαστική απασχόληση

 

 

Του ΑΝΤΩΝΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ [email protected]

 

Το χάος που επικρατεί στη αγορά εργασίας αποτυπώνεται στην έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) για το 2012, η οποία παραδόθηκε στην τρόικα. Η έκθεση καταγράφει 74.483 επιχειρήσεις που απασχολούν 261.353 εργαζόμενους οι οποίες προχώρησαν σε μειώσεις μισθών μεσοσταθμικά κατά 18,8%, μέσω επιχειρησιακών συμβάσεων και ατομικών συμβάσεων εργασίας.

 

Μορφή χιονοστιβάδας έχουν πάρει και οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, καθώς 84.490 συμβάσεις μετατράπηκαν μονομερώς από συμβάσεις αορίστου χρόνου σε μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής απασχόλησης, ενώ σχεδόν 6 στις 10 επιχειρήσεις καθυστερούν να πληρώσουν τα δεδουλευμένα.

 

Η συγκεκριμένη έκθεση 74 σελίδων, την οποία παρουσιάζει αποκλειστικά η «Ε», αποτέλεσε για την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας το «ανάχωμα» προκειμένου να μην τεθεί θέμα -προς το παρόν- περαιτέρω μείωσης των μισθών, αλλά και άλλων αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις.

 

Σύμφωνα με την έκθεση, το ΣΕΠΕ επέβαλε συνολικά 41 εκατ. πρόστιμα από παραβάσεις που αφορούν ανασφάλιστη εργασία, μη τήρηση βιβλίων επιχειρήσεων και άλλες παραβάσεις που αφορούν την εναπομείνασα εργατική νομοθεσία.

Τα πρωτεία στις μειώσεις μισθών έχει η Περιφέρεια της Ηπείρου, όπου 1.633 επιχειρήσεις που απασχολούν 5.673 εργαζόμενους μείωσαν μεσοσταθμικά τους μισθούς κατά 28,3% και ακολουθεί η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όπου 1.150 επιχειρήσεις που απασχολούν 3.341 εργαζόμενους προχώρησαν σε μεσοσταθμικές μειώσεις μισθών κατά 26,1%, ο Πειραιάς, όπου 3.952 επιχειρήσεις που απασχολούν 14.009 εργαζόμενους μείωσαν τους μισθούς κατά 25,4%, και ακολουθεί η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, όπου 2.069 επιχειρήσεις που απασχολούν 7.902 εργαζόμενους μείωσαν τους μισθούς κατά 24,8%.

 

Από το 2009 που ξεκίνησε η κρίση στην ελληνική οικονομία μέσα σε τρία χρόνια τετραπλασιάστηκε ο ρυθμός αύξησης της εκ περιτροπής εργασίας. Συγκεκριμένα, το 2009 μετατράπηκαν 4.839 συμβάσεις αορίστου χρόνου σε συμβάσεις εκ περιτροπής εργασίας, το 2012 το αντίστοιχο νούμερο αφορά 34.850 συμβάσεις. Αντίστοιχη είναι και η αύξηση των συμβάσεων από πλήρη σε μερική απασχόληση. Το 2009 11.622 εργαζόμενοι πήγαν από την πλήρη στη μερική απασχόληση, ενώ το 2012 το νούμεμερο αυτό εκτινάσσεται στους 49.640 εργαζομένους.

Οπως προκύπτει από το συγκριτικό πίνακα των νέων συμβάσεων εργασίας, στο 50% σχεδόν των εργαζομένων που προσλαμβάνονται στις επιχειρήσεις η εργασιακή σχέση είναι «ελαστικής» μορφής. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2012 325.231 επιχειρήσεις προσέλαβαν 683.443 εργαζομένους, εκ των οποίων μόνο οι 375.843 ήταν πλήρους απασχόλησης, οι 241.985 μερικής και οι 65.615 με εκ περιτροπής εργασία. Είναι χαρακτηριστικό ότι με μερική απασχόληση το 2005 εργάζονταν 238.637 εργαζόμενοι, ενώ το 2012 ο αριθμός αυτός είναι κατά περίπου 100.000 άτομα μεγαλύτερος. Αντίστοιχη είναι και η αύξηση όσον αφορά την εκ περιτροπής εργασία, όπου οι 42.097 συμβάσεις του 2005 έφτασαν στις 94.021 συμβάσεις το 2012.

 

Σε ό,τι αφορά τις επιχειρησιακές συμβάσεις, δεν παρατηρείται κινητικότητα, καθώς οι επιχειρήσεις, σύμφωνα με τις επισημάνσεις του ΣΕΠΕ, ανέμεναν την εφαρμογή του νέου νόμου 4046/12 και ως εκ τούτου έχουν καταγραφεί μόλις 44 επιχειρησιακές συμβάσεις με ένωση προσώπων και 8 επιχειρησιακές συμβάσεις με επιχειρησιακό σωματείο.

 

 

Θα πρέπει να τονιστεί ότι η μείωση του αναγραφόμενου προσωπικού που παρατηρείται συνεπάγεται και μείωση των θέσεων εργασίας, που ενδεχομένως να είναι και μεγαλύτερη, δεδομένου ότι ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων καταθέτουν κατάσταση προσωπικού περισσότερες από μία φορές κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους, σε περιπτώσεις όπου η επιχείρηση μπορεί να αλλάξει νόμιμο εκπρόσωπο ή να προσλάβει νέους εργαζομένους, σε περίπτωση αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2012 κατατέθηκαν 84.490 μετατροπές συμβάσεων εργασίας από πλήρη απασχόληση σε μερική και εκ περιτροπής απασχόληση, όπου και σ' αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται κατάθεση νέας κατάστασης προσωπικού.

 

Τη μεγαλύτερη παραβατικότητα, αλλά και τη μεγαλύτερη συχνότητα σε ελέγχους ύστερα από καταγγελίες για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, παρουσιάζουν κατά οικονομική δραστηριότητα οι τομείς των εκτυπώσεων σε ποσοστό 112,9%, ο τομέας της διαφήμισης (90,7%), οι κατασκευές κτηρίων (81,8%), ενώ τη χαμηλότερη παραβατικότητα έχουν οι τομείς τροφίμων (39,6%), η παροχή υπηρεσιών (46,5%), τα ταξιδιωτικά πρακτορεία (49,3%) κ.ά.

Επίσης μεγάλη παραβατικότητα παρουσιάζει ο κλάδος λιανεμπορίου, όπου επιβλήθηκαν 577 μηνύσεις και ακολουθούν ο κλάδος εστίασης με 420 μηνύσεις, τα καταλύματα με 144 μηνύσεις, το χονδρεμπόριο με 141 μηνύσεις κ.ά. Για το λιανεμπόριο ο συνολικός αριθμός εργατικών διαφορών ανέρχεται σε 3.458 περιπτώσεις, στην εστίαση σε 3.321 περιπτώσεις, στα καταλύματα σε 1.298 περιπτώσεις.

 

Σε αυτό το σημείο θεωρείται σκόπιμο, προς αποφυγήν λανθασμένων συμπερασμάτων, να επισημανθεί το γεγονός ότι στους κλάδους υπηρεσιών εστίασης και λιανικού εμπορίου έχει διενεργηθεί το 50% περίπου των ελέγχων που πραγματοποίησαν οι Επιθεωρήσεις Εργασιακών Σχέσεων το 2012 και γι' αυτό το λόγο εμφανίζουν μεγάλη συχνότητα επιβολής κυρώσεων και όχι γιατί έχουν μεγάλη παραβατικότητα.

 

Σε ό,τι αφορά τον κλάδο δραστηριοτήτων υπηρεσιών εστίασης , αυτός περιλαμβάνει όλες τις επιχειρήσεις παροχής φαγητού και ποτού, όπως εστιατόρια, φαστ φουντ, πιτσαρίες, ψητοπωλεία, κέντρα διασκεδάσεως, μπαρ, καφέ κ.λπ.

 

Σε ό,τι αφορά την επιβολή προστίμων, υποβλήθηκαν 513 πρόστιμα από μη καταβολή δεδουλευμένων, 586 πρόστιμα για απασχόληση την Κυριακή ως αργία και 81 πρόστιμα για μη καταβολή ετήσιας άδειας με αποδοχές. Συνολικά τα πρόστιμα ξεπέρασαν τα 20 εκατ. ευρώ, όταν για το 2005 τα αντίστοιχα ποσά για τις ίδιες παραβάσεις κυμαίνονταν στα 5 εκατ ευρώ.

enet.gr