Alfavita Newsroom «Ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο» συνηθίζουμε να λέμε, εννοώντας οτι όσο καλό κι αν είναι ένα αποτέλεσμα πάντα θα υπάρχει κάτι καλύτερο κι αυτό είναι ένα κίνητρο διαρκούς βελτίωσης προσώπων και πραγμάτων. Μήπως όμως, κυριολεκτικά εχθρός του καλού είναι και «το κάτι παραπάνω» ;
Η πρώτη φράση είναι αγνώστου πατρός, αν και πολλοί την αποδίδουν στο Βολταίρο : «le mieux est l’ ennemi du bien». Κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι το γνήσιο είναι το «le parfait est l’ennemi du bien», δηλαδή «το τέλειο είναι ο εχθρός του καλού», γιατί καθώς λένε «το καλύτερο είναι εχθρός του καλού» θα εσήμαινε ότι οποιαδήποτε βελτίωση είναι περιττή... Το σίγουρο είναι ότι πολλές φορές στην προσπάθειά μας να κάνουμε κάτι καλύτερο από το καλό, τα κάνουμε χειρότερα. Συνέβη και φέτος στις πανελλαδικές, στο εξεταζόμενο μάθημα της Χημείας.
Το μάθημα της Χημείας είναι σχολικά ταλαιπωρημένο. Διδάσκεται ως μονόωρο μάθημα στο γυμνάσιο ( τα μονόωρα μαθήματα είναι εκπαιδευτικά μη λειτουργικά) και συνήθως με αναθέσεις από καθηγητές άλλων ειδικοτήτων (Φυσικούς, Βιολόγους κλπ) ενώ η προσέγγισή του είναι περιγραφική. Όπως είχε δηλώσει κάποτε ο καθ’ ύλη αρμόδιος σύμβουλος του υπουργείου σε σχετικό συνέδριο «το μόνο που θέλουμε από τα παιδιά είναι να πάρουν μια ιδέα για το τι είναι η Χημεία». Σα να λέμε πήγα κάποιες φορές στο γήπεδο να δω πώς παίζεται το χάντμπολ αλλά ούτε τους κανονισμούς του παιχνιδιού έμαθα ούτε και τις τακτικές του.
Δίωρο γίνεται στην Α’ Λυκείου όπου και πρωτοεισάγονται έννοιες ενώ στη Β’ Λυκείου συνεχίζεται με τη διδασκαλία άλλου μισού κομματιού. Να σημειωθεί ότι στο Γυμνάσιο αλλά και τη Β’ Λυκείου δεν εξετάζεται στις τελικές ενδοσχολικές εξετάσεις, τα παιδιά προάγονται μόνο με το βαθμό των τετραμήνων και όπως είναι φυσικό η σημασία που αποδίδουν είναι η ελάχιστα απαιτούμενη. Στη Γ’ Λυκείου όμως το υπουργείο επέλεξε να περιλάβει στην εξεταστέα ύλη όλα εκείνα που έπρεπε να έχουν διδαχθεί σε μικρότερες τάξεις αλλά δεν … «για να μη φορτώσουμε τα παιδιά» !
Στις πανελλαδικές εξετάσεις ζητάνε όμως «τα πάντα όλα». Όχι απομνημόνευση αλλά «κριτική σκέψη». Η οποία αποκτήθηκε πού και πώς ; Πάντως όχι στο σχολείο αφού δεν δόθηκε η ευκαιρία ! Εξέταση στη Χημεία έχει γίνει μόνο στην πρώτη τάξη του Λυκείου. Η επόμενη εξέτασή τους σε σύνολο ύλης είναι στις πανελλαδικές εξετάσεις !
Φέτος τα θέματα ήταν τα δυσκολότερα των τελευταίων ετών. Αλλά ήταν και τόσα πολλά που απαιτούσαν απόλυτη προσήλωση επί τρεις συνεχόμενες ώρες από όποιους ήθελαν να τα απαντήσουν όλα. Χρονικά περιθώρια για λάθη, σβήσιμο και διόρθωση απαντήσεων δεν υπήρχαν αλλά, για την πλειοψηφία των εξεταζόμενων, ούτε καν για επανέλεγχο όσων είχαν γράψει. Κι όλα αυτά σε αγχωμένα παιδιά απαίδευτα σε εξετάσεις τόσο μεγάλης έντασης.
Γιατί; Γιατί όσοι έβαλαν τα θέματα είχαν (;) την καλή πρόθεση να αναδείξουν την απόλυτη σχέση της χημείας με την καθημερινή ζωή και το πόσο άμεση εφαρμογή έχει σε πάρα πολλά πράγματα που κάνουμε κάθε μέρα. Για παράδειγμα η ασπιρίνη. Είναι το γνωστό σε όλους αναλγητικό που περιέχει μια δραστική χημική ουσία της οποίας το όνομα όμως και το χημικό τύπο οι εξεταζόμενοι δεν είχαν διδαχθεί ποτέ στο σχολείο, το έμαθαν την ώρα της εξέτασης. Δεν είναι κακό αυτό αλλά και το να ζητάς εκείνη την ώρα από τους εξεταζόμενους, δίνοντάς τους κι άλλες άγνωστες μέχρι χθες πληροφορίες, να απαντήσουν στην ερώτηση κρίσεως αν η ασπιρίνη απορροφάται καλύτερα, στο στομάχι ή το λεπτό έντερο, μάλλον δεν γνωρίζεις σε ποιους απευθύνεσαι και, κυρίως, για ποιό λόγο και με τι προετοιμασία έχουν έρθει.
Για την ασπιρίνη δεν έχουν διδαχθεί κάτι, για το «γαστρεντερικό σωλήνα» και το λεπτό έντερο δεν έχουν ξανακούσει, αλλά η επιτροπή έκρινε ότι εκείνη την ώρα, αφού καταλάβουν πως λειτουργεί η ασπιρίνη σε αυτά, θα μπορέσουν να επιστρατεύσουν και τη χημική τους κρίση για να απαντήσουν στην ερώτηση. Όχι μόνο οι εξεταζόμενοι αλλά οποισδήποτε άνθρωπος που δεν τα γνωρίζει, το λιγότερο που χρειάζεται είναι ένας χρόνος για να καταλάβει τι του λένε, τι του περιγράφουν, να σκεφτεί τι σχέση έχουν όλα αυτά με όσα εκείνος διάβαζε όλο το χρόνο κι αφού ξεπεράσει το σοκ, να έχει την ψυχραιμία να εκφέρει κρίση. Την ώρα που εκείνος ή, έστω, το «μέλλον του» κρίνεται ...
Στην επιτροπή θεμάτων συμμετέχουν έμπειροι εκπαιδευτικοί, καθηγητές πανεπιστημίων, επιστήμονες. Κι όμως, ήταν λες και δεν έχουν μπει ποτέ σε σχολική αίθουσα, λες και απευθύνονταν σε φοιτητές χημικού τμήματος. Τα ισότοπα του οξυγόνου είναι ένα θέμα που υπάρχει σε μία παράγραφο του σχολικού βιβλίου της Α’ Λυκείου αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν αφαιρεθεί από την ύλη. Δεν διδάσκονται σε καμία άλλη τάξη. Κι όμως, στις πανελλαδικές υπήρχε θέμα σχετικό με αυτά. Άγνοια της επιτροπής, σαδισμός ή κάτι άλλο ;
Κάθε χρόνο διαξάγεται ο Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Χημείας και οι πρώτοι συμμετέχουν στην Ολυμπιάδα Χημείας, δηλαδή σε παγκόσμιο διαγωνισμό. Μάλλον με αυτόν έμοιαζαν τα θέματα παρά με εξετάσεις σε καθορισμένη σχολική ύλη. Απευθύνονταν σε υποψήφιους που εκτός από το ότι έχουν εμπεδώσει τη χημεία, έχουν εργαστηριακή εμπειρία και ικανότητα να απαντούν σε πρωτότυπα θέματα κρίσεως. Τα ελληνόπουλα όμως, με σχεδόν ένα χρόνο μελέτης δεν είναι δυνατόν να αποκτήσουν τέτοια ικανότητα. Δεν αρκεί ο χρόνος, δεν έχουν το υπόβαθρο να λύνουν πολύπλοκα προβλήματα. Τους είπαν ότι θα εξεταστούν «στο πνεύμα του σχολικού βιβλίου».
«Πνεύμα» όμως «πούλησε» η επιτροπή θεμάτων. Περίπου αντιγράφοντας θέματα διεθνών διαγωνισμών ενώ ο νόμος ορίζει ότι, απλά, πρέπει να είναι πρωτότυπα. Στο πνεύμα όσων διδάσκονται στο σχολείο και με βάση αυτά τα οποία διδάσκονται. Είναι πολύ χρήσιμο να αναδεικνύονται οι άπειρες εφαρμογές της χημείας στην καθημερινή ζωή, η πολλαπλή χρησιμότητά της στον άνθρωπο και το πώς όσα διδάσκονται οι μαθητές στο σχολείο δεν είναι μια αφηρημένη επιστήμη αλλά εφαρμόζονται καθημερινά στο ανθρώπινο σώμα, στα υλικά που κάνουν πιο εύκολη τη ζωή μας ή και στη φύση χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Αυτή είναι η αξία της χημείας άλλοστε. Όχι όμως για πρώτη φορά στις εξετάσεις σε αγχωμένους μαθητές. Όλα αυτά τα ωραία έπρεπε πρώτα να διδάσκονται κι έπειτα να εξετάζονται.
Αυτός είναι ο σωστός δρόμος. Όπως δηκτικά σχολίασε και η Ένωση Ελλήνων Χημικών, «δεν αρκούν οι καλές προθέσεις…». Όπως θα συμπληρώσουμε εμείς, κι «ο δρόμος για την κόλαση στρωμένος με καλές προθέσεις είναι» !
Ντάλης Βαγγέλης
χημικός
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
