Alfavita Newsroom «Αδειάζει» η Ένωση Πληροφορικών Ελλάδας το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων για την κατάρρευση του συστήματος της Τράπεζας Θεμάτων, την ημέρα διεξαγωγής των ενδοσχολικών εξετάσεων του 2023, για την οποία το alfavita.gr πληροφορήθηκε από τα ξημερώματα της Δευτέρας 29 Μαΐου, από δεκάδες τηλέφωνα εκπαιδευτικών.
Σχετικά με το «μπάχαλο» της Τράπεζας Θεμάτων, το ΥΠΑΙΘ, σε επίσημη ανακοίνωσή του, κάνει λόγο για την πιο σημαντική επίθεση που έγινε ποτέ σε ελληνικό δημόσιο κυβερνητικό οργανισμό, αναφέροντας συγκεκριμένα πως δέχθηκε 165 εκατομμύρια χτυπήματα από 114 χώρες.
Γνώστες των πληροφοριακών συστημάτων δεν ενστερνίζονται τις δικαιολογίες που ακούστηκαν, ενώ το αφήγημα της Κεραμέως περί «σκοτεινών εγκεφάλων και αρρωστημένων μυαλών που προσπάθησαν να προκαλέσουν χάος στην χώρα», αρχίζει να καταρρέει σα ντόμινο.
Εκτός από την έρευνα του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ), από την οποία προέκυψε πως το περιστατικό οφειλόταν αποκλειστικά στην έλλειψη παντελούς προετοιμασίας για ανάλογα περιστατικά, στην μη αξιοποίηση με τον βέλτιστο τρόπο των πόρων του GRNET/ΕΔΥΤΕ, στον λανθασμένο λογικό σχεδιασμό της εφαρμογής, στην μη αξιοποίηση των υπάρχοντών στοιχείων (μιας και διαπιστώσαμε ότι υπήρξε επαυξημένη κίνηση διαδικτυακού φόρτου μέρες πριν το περιστατικό) και στην πλήρη έλλειψη πλάνου και εκπαίδευσης των φορέων σχετικά με την αντιμετώπιση αντίστοιχων καταστάσεων και ανυπαρξία plan-b, ακόμα μία ανακοίνωση εθνικού φορέα έρχεται να διαψεύσει το υπουργείο.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ένωσης Πληροφορικών Ελλάδας (ΕΠΕ), «δεν προκύπτει» επίθεση από χάκερς στην πλατφόρμα του ΙΕΠ, επιβεβαιώνοντας πλήρως και το ρεπορτάζ του alfavita.gr για το φιάσκο της Τράπεζας Θεμάτων, ενώ επισημαίνει πως μέχρι πριν τις 29/5 ο ιστότοπος δεν υποστήριζε καν τη λεγόμενη ασφαλή σύνδεση (HTTPS/SSL).
Μάλιστα, η ΕΠΕ έθεσε και ορισμένα στοχευμένα και εύλογα ερωτήματα σχετικά με το γιατί συνέβη πραγματικά αυτό που συνέβη.
«Στο πιο πρόσφατο περιστατικό της κατάρρευσης της πλατφόρμας του ΙΕΠ, αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα ότι γεννιούνται τα ακόλουθα ερωτήματα:
- Κατά τη σχεδίαση του όλου έργου είχαν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα θωράκισης από κακόβουλες ενέργειες; Ποια ακριβώς ήταν αυτά, ποιες δοκιμές (stress tests) είχαν πραγματοποιηθεί και ποιος διασφάλισε το απαραίτητο επίπεδο αξιοπιστίας και διαθεσιμότητας της υπηρεσίας προτού τεθεί σε πραγματική χρήση;
Θυμίζουμε πως η φετινή ήταν η δεύτερη χρονιά λειτουργίας της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας (Τ.Θ.Δ.Δ.) απ’ το Υπουργείο Παιδείας, ενώ μέχρι πριν τις 29/5 ο ιστότοπος δεν υποστήριζε καν τη λεγόμενη ασφαλή σύνδεση (HTTPS/SSL), όπως φαίνεται και από σχετικές εικόνες.
Να υποθέσουμε λοιπόν πως οφείλεται καθαρά στην τύχη το ότι πέρυσι δεν είχε παρουσιαστεί καμία απολύτως δυσλειτουργία; Επίσης, γιατί δεν υπήρχε “Plan B” για τέτοιες περιπτώσεις κατάρρευσης ή -έστω- μη αποδεκτού downtime της πλατφόρμας; Θα μπορούσε π.χ. να επιτραπεί στους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιήσουν θέματα απ’ τη σχετική υπηρεσία του ΙΕΠ για το κοινό (public)
- Αφότου έγινε η φερόμενη “επίθεση” τη Δευτέρα 29/5, φαίνεται ότι ελήφθησαν κάποια μέτρα τελευταίας στιγμής και εξαιρετικά βιαστικά, ώστε αυτό να μην επαναληφθεί. Γνωρίζουμε ότι από την επόμενη ημέρα, Τρίτη 30/5, η βασική υποδομή της πλατφόρμας υποστηρίζεται από συγκεκριμένη διαδικτυακή υπηρεσία (Akamai cloudbase), η οποία προσφέρει πολύ αυξημένη εξειδίκευση και ανθεκτικότητα απέναντι σε τέτοιου είδους περιστατικά.
Παρόλα αυτά, το ίδιο πρόβλημα παρουσιάστηκε ξανά, χωρίς ουσιαστική διαφοροποίηση σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα, ενδεχομένως λόγω κακής ή ελλιπούς παραμετροποίησης για την ενεργοποίηση των πρόσθετων υπηρεσιών έναντι DDoS επιθέσεων. Γιατί συνέβη αυτό;
Σημειώνουμε ότι σε τεχνικό επίπεδο οι επιθέσεις DDoS μπορούν να αντιμετωπιστούν με πολλαπλούς τρόπους και διαδικασίες, οι οποίες μάλιστα δεν είναι εξεζητημένες ή κοστοβόρες, όπως για παράδειγμα IP geolocation filtering, next generation firewalls (NGFW), πολλαπλές “εισόδους” με δυναμική ανάθεση server IP, κ.ο.κ. Γιατί δεν ήταν ενεργά τέτοια αντίμετρα ήδη πριν από τις 29/5;
- Πώς τεκμηριώνεται ότι πράγματι συνέβη τέτοιου είδους μαζική και “πρωτοφανής” επίθεση DDoS στις συγκεκριμένες δύο ημερομηνίες κατά της πλατφόρμας του ΙΕΠ;
Σημειώνεται ότι, με βάση τα δημόσια διαθέσιμα δεδομένα, αναφορές ασφάλειας και χάρτες αναφοράς τέτοιων καθημερινών περιστατικών διεθνώς, πουθενά δεν προκύπτει ότι υπήρξε κάποια εξαιρετικά αυξημένη κίνηση στοχευμένα προς την πλατφόρμα του ΙΕΠ, σαν και αυτή που περιγράφηκε από τις ανακοινώσεις των αρμοδίων.
Αντίθετα, φαίνεται πως η κίνηση δεδομένων που απεικονίζεται για παράδειγμα στις 29/5 δεν ήταν μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των προηγούμενων ημερών, ενώ περιπτώσεις ακριβώς αντίστοιχης κίνησης λίγες μέρες νωρίτερα δε φαίνεται να είχαν δημιουργήσει κανένα πρόβλημα ή υποψία “επίθεσης”.
Επίσης, η αναφερόμενη DDoS επίθεση στις 29-30/5 στην Ελλάδα δεν φαίνεται να εμφανίζεται σε διεθνείς υπηρεσίες καταγραφής παρόμοιων περιστατικών σε καθημερινή βάση, όπως αυτή του Cloudflare Radar.
Aξίζει να αναφερθεί ότι τόσο για την 1η ημέρα (29/5) στην υποδομή του GRnet, όσο και για τη 2η μέρα (30/5) στην υποδομή του Akamai, ροές δεδομένων αυτής της τάξης μεγέθους είναι εκατοντάδες φορές μικρότερη από αυτές που ιστορικά έχουν δεχτεί σε τέτοιους τύπου επιθέσεις και έχουν ανταπεξέλθει επιτυχώς.
Συνεπώς, ακόμη και αν συνέβη επίθεση στην πλατφόρμα του ΙΕΠ όπως αυτή που αναφέρεται, δεν θα έπρεπε να εμφανιστεί πρακτικά κανένα σημαντικό πρόβλημα.
Ενδεικτικά, η υπηρεσία Single-Sign-On (SSO) του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου (ΠΣΔ), η οποία χρησιμοποιείται κάθε φορά που ένας εκπαιδευτικός ή μαθητής θα χρειαστεί να διαβάσει τα e-mails του ή να συνδεθεί σε eclass, e-me, WebEx κλπ και την οποία επίσης χρησιμοποιεί το ΙΕΠ για σύνδεση και με την Τ.Θ.Δ.Δ., συχνά δέχεται σαφώς μεγαλύτερο αριθμό επισκέψεων από αυτόν που αναφέρουν στην ανακοίνωσή τους τα Υπουργεία Παιδείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και όμως δεν καταρρέει.
Να σημειώσουμε επίσης ότι το πλήθος των αιτημάτων που ανακοινώθηκε ότι δέχτηκαν τα συστήματα του ΙΕΠ, δε συνάδει με το προφίλ εξειδικευμένων επιθέσεων DDoS που εκμεταλλεύονται εγγενείς αδυναμίες κάποιων εγκαταστάσεων, όπως για παράδειγμα επιθέσεις Slow HTTP Attack .
Όλα τα παραπάνω, όχι μόνο για την περίπτωση της πλατφόρμας του ΙΕΠ, συνηγορούν ότι κατά πάσα πιθανότητα βρισκόμαστε και πάλι μπροστά στα αποτελέσματα της προχειρότητας, της έλλειψης σοβαρότητας, της έλλειψης σωστής μελέτης σχεδίασης και αποτίμησης ρίσκου, καθώς και της εν γένει αντιμετώπισης των έργων και υποδομών των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών (ΤΠΕ) ως κάτι δευτερεύον, όχι και τόσο σημαντικό, κάτι που ακόμα και όταν αστοχεί δεν έγινε κάτι πολύ κακό.»
Διαβάστε εδώ: Πανελλήνιες Εξετάσεις 2023 - Όλα τα θέματα κι οι απαντήσεις τους
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 12/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
