Ο Κας Μούντε στο εξαιρετικά επίκαιρο βιβλίο του «Εξτρεμισμός και δημοκρατία στην Ευρώπη» (εκδόσεις Επίκεντρο), λέει ότι ο ακροδεξιός λαϊκισμός είναι μια μη φιλελεύθερη απάντηση στον μη δημοκρατικό φιλελευθερισμό […] Τα λαϊκίστικα κόμματα δεν είναι η αιτία του μεγαλύτερου μέρους της πολιτικής δυσαρέσκειας στις δυτικές δημοκρατίες, είναι η συνέπειά της».
Και εξηγεί πως «πρώτον, η λαϊκίστικη ρητορική αυξάνει τις προσδοκίες του πληθυσμού...δεύτερον, αυτές οι προσδοκίες δεν εκπληρώνονται ούτε από τα κυρίαρχα κόμματα, τα οποία δεν αλλάζουν ουσιαστικά τις πολιτικές τους, ούτε από τα λαϊκίστικα κόμματα, τα οποία είτε αποκλείονται, είτε δεν πετυχαίνουν στην εφαρμογή των πολιτικών τους». Και συνεχίζει λέγοντας πως «η συνέπεια είναι ένα ολοένα και πιο δυσαρεστημένο εκλογικό σώμα, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων ανθρώπων»
Στατιστικά αυτό φαίνεται από την πανευρωπαϊκή μείωση στη συμμετοχή στις ευρωεκλογές. Από το 1999, το μεγαλύτερο «κόμμα» είναι αυτό της αποχής.
Η απόπειρα δολοφονίας του Ρόμπερτ Φίτσο στη Σλοβακία, ενός κατεξοχήν λαϊκιστή ηγέτη, ο οποίος έπεσε θύμα της τοξικότητας που έσπειρε και ο ίδιος, δαιμονοποιώντας και στοχοποιώντας πολιτικούς αντιπάλους, αλλά και δημοσιογράφους, είναι το πιο ακραίο παράδειγμα του πόσο επικίνδυνος είναι ο ακροδεξιός λαϊκισμός. Στη Γερμανία, στη Γαλλία και σε άλλες χώρες έχουν αυξηθεί επικίνδυνα οι επιθέσεις εναντίον μεταναστών και οι εκδηλώσεις αντισημιτισμού και ισλαμοφοβίας. Μόλις πριν από λίγες μέρες στη Ρουέν αστυνομικοί σκότωσαν αντισημίτη που σκόπευε να πυρπολήσει την τοπική συναγωγή. Στο μεγαλύτερο βαθμό γι’ αυτό ευθύνεται η ακραία ρητορική των ακροδεξιών λαϊκιστών ηγετών. Απτό παράδειγμα στη χώρα μας ο Κυριάκος Βελόπουλος, με τις κηραλοιφές και τις επιστολές του Ιησού, που σε μια εκδήλωση άκρατου λαϊκισμού, έφθασε να σκίσει από το βήμα της βουλής τη δήθεν προδοτική συμφωνία των Πρεσπών.
Αυτοί οι λαϊκιστές ηγέτες θεωρούν τον εαυτό τους vox populi, δηλαδή φωνή όλου του λαού. Έτσι, όποιος εκφράζει μια διαφορετική άποψη ή διαφωνεί μαζί τους, πρέπει να «εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ελίτ». Οι περισσότεροι απ’ αυτούς είναι ευρωσκεπτικιστές και θεωρούν ότι η χώρα τους πρέπει να αποχωρήσει από την Ε.Ε. και να υιοθετήσει το εθνικό της νόμισμα, χωρίς να υπολογίζει τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει μετά το Brexit ακόμα και η Βρετανία, μια πρώην αυτοκρατορία. Φυσικά τους στρώνει το χαλί η σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει γίνει εδώ και δεκαετίες ένας νεοφιλελεύθερος εσμός κρατών, τα οποία, υπό την ηγεμονία της Γερμανίας, ομνύουν στη λιτότητα και στη μεταφορά πόρων από τον φτωχό Νότο στον πλούσιο Βορρά, αντί να συμβαίνει το αντίθετο. Έχουν γερό πάτημα να κατηγορούν την Ε.Ε ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ελίτ, έννοια φετίχ των απανταχού λαϊκιστών ηγετών, όπως ο Όρμπαν, ο Μοραβιέτσκι και ο Φίτσο. Το ιδεολογικό σχήμα τους εδράζεται στον διαχωρισμό ανάμεσα στον «αγνό λαό» και στις «διεφθαρμένες ελίτ», σχήμα μανιχαϊστικό και απλοϊκό, που, όμως, ανταποκρίνεται στην ανάγκη των καθημερινών ανθρώπων για εύκολες απαντήσεις του στιλ «άσπρο – μαύρο».
Επίσης ενδεικτικό του καιροσκοπισμού τους είναι πως από τον ακραίο αντικομμουνισμό έχουν περάσει σε φιλορωσικές θέσεις, εξαιτίας του Πούτιν, ο οποίος ακολουθεί για την Ευρωπαϊκή Ένωση μια πολιτική «διαίρει και βασίλευε», ενισχύοντας ακροδεξιά κόμματα σε όλη την ήπειρο.
Όπως λέει ο Μούντε, «κυρίαρχο στοιχείο της ιδεολογίας τους είναι ο νατιβισμός: δηλαδή μια αντίληψη που υποστηρίζει ότι τα κράτη πρέπει να κατοικούνται αποκλειστικά από μέλη της αυτόχθονης ομάδας, του έθνους, και ότι τα μη αυτόχθονα στοιχεία (άτομα και ιδέες) απειλούν καίρια την ομοιογένεια του έθνους».
Η δυσαρέσκεια των πολιτών εντείνεται κατά πολύ μας λέει ο Μούντε, καθώς «σημαντικές οικονομικές και χρηματοπιστωτικές δυνάμεις μετατράπηκαν σε ανεξάρτητους θεσμούς, όπως κεντρικές τράπεζες που διευθύνονται από τεχνοκράτες, χωρίς σημαντική δημοκρατική επίβλεψη». Η πρότασή του είναι «να πάμε πέρα από την πολιτική του ΤΙΝΑ («δεν υπάρχει εναλλακτική») και να επανεισαγάγουμε την ιδεολογία στην πολιτική. Πάντα υπάρχουν εναλλακτικές» καταλήγει.
Η απάντηση στο λεγόμενο δημοκρατικό έλλειμμα δεν μπορεί να είναι λιγότερη, αλλά περισσότερη δημοκρατία. Στα καθ’ ημάς η δυσαρέσκεια, ειδικά των νέων ανθρώπων, επιτείνεται από την αίσθηση ατιμωρησίας που βιώνουν και βλέπουν με τα μάτια τους καθημερινά. Το έγκλημα των Τεμπών, το σκάνδαλο των υποκλοπών, η διαρροή των email από το υπουργείο Εσωτερικών, αλλά και παλαιότερα τα σκάνδαλα Siemens, Novartis και πάει λέγοντας. Η αίσθηση που επικρατεί στους νέους είναι πως και να πάνε να ψηφίσουν, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει και αυτό δημιουργεί ένα αίσθημα ανημπόριας, αλλά και αποστασιοποίησης από την πολιτική.
Εν κατακλείδι, να μην ξεχνάμε ότι τα σημερινά συντηρητικά κόμματα της κεντροδεξιάς σύρονται σε ακροδεξιές θέσεις και σκληραίνουν τη γραμμή τους σε σειρά θεμάτων, όπως το μεταναστευτικό, οδηγούμενα έτσι σε ενίσχυση της πραγματικής ακροδεξιάς, αφού το πρωτότυπο είναι πάντοτε πιο ελκυστικό από την απομίμηση.
Από το podcast της efsyn.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 15/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
