Το Κατάρ, οι επενδύσεις και οι δρόμοι της Ενέργειας

Η «ψαριά» για την κυβέρνηση και το ντόπιο κεφάλαιο δεν ήταν η καλύτερη, από τη σκοπιά των προσδοκιών που καλλιεργήθηκαν. Η επίσκεψη, όμως, ανέδειξε ανάγλυφα το πλαίσιο των ενδομονοπωλιακών ανταγωνισμών για τα φιλέτα των ιδιωτικοποιήσεων στην Ελλάδα, με ιδιαίτερη έμφαση στην Ενέργεια και στον κλάδο των Μεταφορών.

Επιβεβαίωσε ακόμα ότι επενδύσεις στον καπιταλισμό σημαίνουν κυνήγι για το μέγιστο κέρδος, το οποίο δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς κρατική συμμετοχή και ενίσχυση στην επιχειρηματική δραστηριότητα των ιδιωτών, χωρίς έτοιμες υποδομές από την πλευρά του κράτους, χωρίς φτηνά εργατικά χέρια, με νόμους που ψηφίζουν οι αστικές κυβερνήσεις.

Και, βέβαια, χωρίς άρση κάθε περιορισμού στη δράση των μονοπωλίων, είτε αυτοί αφορούν στη φορολογία, είτε στους περιβαλλοντικούς όρους μιας επένδυσης, είτε ακόμα και σ' αυτούς τους ενδοϊμπεριαλιστικούς συμβιβασμούς, που στόχο έχουν να προασπίσουν τα μονοπώλια της Ευρωζώνης έναντι των ανταγωνιστών τους.

Από τις προτάσεις που παρουσίασε η κυβέρνηση για σύμπραξη με το Κατάρ, υπήρξε ανταπόκριση για επενδύσεις στους κλάδους του Φαρμάκου, της Υγείας, του Τουρισμού, της Ενέργειας, των εμπορικών κέντρων. Πρόκειται για τομείς που εγγυώνται σίγουρο και άμεσο κέρδος, όπου κονταροχτυπιούνται πολυεθνικά μεγαθήρια και από άλλες χώρες.

Εκεί όμως που εκδηλώθηκε έντονο το ενδιαφέρον των Καταριανών, ήταν τα 37 περιφερειακά αεροδρόμια και οι 48 μαρίνες που έχουν βγει στο σφυρί. Με δοσμένη την πρόθεση της κυβέρνησης να διοχετεύσει κεφάλαια στην ανάπτυξη του τουρισμού, προς όφελος των ξένων και ντόπιων μεγαλοεπιχειρηματιών του κλάδου, είναι απόλυτα εξηγήσιμη η (καταρχήν) διάθεση του Κατάρ και άλλων να επενδύσουν στις πύλες εισόδου της χώρας.

Αλλά να επενδύσουν και σε επιχειρηματικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τον τουρισμό υψηλού εισοδήματος, ο οποίος καμιά σχέση δεν έχει με το λαϊκό τουρισμό και την ανάγκη του λαού για αναψυχή. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος για τον οποίο το Κατάρ, μέσω της κρατικής «Qatari Diar», είχε εκδηλώσει αρχικά ενδιαφέρον για το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού. Αποσύρθηκε όμως επειδή δεν ικανοποιήθηκαν οι όροι που έβαζε για να γίνει η επένδυση.

Ποιοι ήταν αυτοί οι όροι; Πρώτον, η παραχώρηση του Ελληνικού να γίνει με διακρατική συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και του Κατάρ, επειδή προσδοκούσαν φορολογικά κίνητρα με εξαιρέσεις και μειωμένους συντελεστές. Οι διμερείς συμφωνίες προσκρούουν στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα ως χώρα - μέλος της ΕΕ. Το αίτημα του Κατάρ, όμως, επαληθεύει ότι ένα βασικό κριτήριο για να επενδύσει ένας ιδιώτης τα λεφτά του, είναι η χαμηλή φορολογία, που θα του εξασφαλίσει και μεγαλύτερο κέρδος.

Δεύτερον, το Κατάρ ζητούσε να γίνει η αξιοποίηση της έκτασης μέσω κρατικής συνδρομής, καθώς είχε υποβάλει προτάσεις για μεταστέγαση των υπουργείων και άλλων κρατικών υπηρεσιών στο Ελληνικό, παράλληλα με την κατασκευή κατοικιών για τη στέγαση των δημόσιων υπαλλήλων που εργάζονται στις συγκεκριμένες υπηρεσίες.

Αρα, για να κάνει ένας ιδιώτης μια επένδυση, όρος αναγκαίος είναι η μεγαλύτερη δυνατή συμβολή του κράτους σε συγχρηματοδότηση και άλλες παροχές, που φτάνουν μέχρι το να μετατραπεί το κράτος σε κανονικό πελάτη του ιδιώτη. Το Κατάρ ζητούσε ακόμα να παραχωρηθεί στην «Qatari Diar» το σύνολο της έκτασης των 5.000 στρεμμάτων του πρώην αεροδρομίου και όχι το 30%, όπως διαπραγματεύονταν οι ελληνικές αρχές, κοροϊδεύοντας το λαό ότι μ' αυτόν τον τρόπο θέλουν να διασφαλίσουν χώρους πράσινου, κοινόχρηστους για τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου.

Αρα, όρος για να γίνει μια επένδυση είναι να εξασφαλίσει ο ιδιώτης το μέγιστο δυνατό κέρδος από την εκμετάλλευση δημόσιας περιουσίας. Στην προκειμένη περίπτωση, η δημόσια περιουσία αφορά σε εκτάσεις γης, που στο πλαίσιο του καπιταλισμού μετατρέπονται σε κερδοφόρο εμπόρευμα. Σε άλλες περιπτώσεις, η δημόσια περιουσία ταυτίζεται με το μερτικό του κράτους σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας.

Πρότεινε ακόμα τη δημιουργία ενός κοινού επενδυτικού ταμείου, με κεφάλαια από τις δύο χώρες, που θα επενδύσει σε «μικρομεσαίες» επιχειρήσεις. Εδώ το δαιμόνιο του επενδυτή βγάζει μάτι. Το Κατάρ λέει ότι θα επενδύσει κεφάλαια αν εξασφαλιστεί η συμμετοχή και του ελληνικού κράτους, προκειμένου να μειωθεί το κόστος, άρα και το περιθώριο του κέρδους για τα δικά του μονοπώλια.

Τα μόνα κεφάλαια, όμως, που μπορεί να διασφαλίσει άμεσα η Ελλάδα σε εποχές αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας, είναι αυτά που προέρχονται από το ΕΣΠΑ. Με άλλα λόγια, χρήματα της ΕΕ, τα μονοπώλια της οποίας είναι ανταγωνιστικά με αυτά του Κατάρ. Με τον τρόπο αυτό, το Κατάρ επιχειρεί «μπάσιμο» για να κάνει μπίζνες στην Ελλάδα με λεφτά της ΕΕ! Κι όλα αυτά, στις πλάτες του λαού, που πληρώνει το μάρμαρο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών με μισθούς πείνας, μηδενικά δικαιώματα, φοροαφαίμαξη και κρατική καταστολή.

Από τις συζητήσεις που είχε στο Κατάρ ο Ελληνας πρωθυπουργός, προέκυψε ακόμα το ενδιαφέρον του εμιράτου να επενδύσει στη δημιουργία σταθμού υγροποιημένου αερίου στην Καβάλα και στην Αλεξανδρούπολη. Το Κατάρ είναι ο πρώτος παγκοσμίως εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου, το οποίο έως τώρα διοχετεύεται σε ασιατικές μόνο αγορές. Δηλαδή, το Κατάρ αναζητά δρόμους για να διοχετεύσει στην ευρωπαϊκή αγορά το φυσικό αέριο που παράγει και στην περίπτωση της Ελλάδας βλέπει μια πιθανή πύλη εισόδου.

Δεν είναι όμως η μόνη. Στις αρχές του Γενάρη, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας είχε ανακοινώσει ότι η κυβέρνηση Ερντογάν σχεδιάζει την κατασκευή τερματικού σταθμού για υγροποιημένο φυσικό αέριο στα τουρκικά παράλια στο Αιγαίο, σε συνεργασία με το Κατάρ. Στόχος είναι να καλύψει η Τουρκία την αυξανόμενη εσωτερική ζήτηση φυσικού αερίου, αλλά και να αναδειχτεί μελλοντικά σε ισχυρό παίχτη στη διακίνηση φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Γι' αυτό κάλεσε την Ελλάδα και τη Βουλγαρία να γίνουν «πελάτες» της Τουρκίας στην κατανάλωση αερίου από αυτόν τον τερματικό σταθμό, ενώ ανακοίνωσε ότι θα επισκεπτόταν το Κατάρ για να προχωρήσουν οι συζητήσεις. Πράγματι, το ταξίδι στην Ντόχα έγινε, με επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας τον ίδιο τον Τ. Ερντογάν. Η ελληνική και η τουρκική αντιπροσωπεία βρέθηκαν τις ίδιες ακριβώς μέρες στο Κατάρ και οι δύο πρωθυπουργοί συναντήθηκαν μεταξύ τους.

Υπάρχει μια ακόμα λεπτομέρεια: Το Κατάρ είναι ένας από τους βασικούς συμμάχους των «δυτικών» (κύρια των ΗΠΑ) στα σχέδια για επέμβαση στη Συρία. Τις ίδιες μέρες που οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Τουρκίας βρίσκονταν στην Ντόχα, διεξαγόταν η σύνοδος των «δωρητριών χωρών» για τη Συρία, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με τη συμμετοχή και της Ρωσίας και του Ιράν. Τέτοιου είδους «φόρουμ» αποτελούν πεδίο ζύμωσης και πρόπλασμα για τη διαμόρφωση συμμαχιών, προκειμένου να λειανθούν οξυμένοι ανταγωνισμοί, πριν από την άμεση στρατιωτική επέμβαση.

Αρα, ένα το κρατούμενο είναι οι ανταγωνισμοί ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία για το ποιος θα αποτελέσει πύλη εισόδου για το καταριανό αέριο στην Ευρώπη. Και, ταυτόχρονα, πυρετώδεις προετοιμασίες για να ολοκληρωθεί η επέμβαση στη Συρία, με τις πρόθυμες χώρες να διεκδικούν μερίδιο από τη λεία στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπου η Τουρκία επιδιώκει αναβάθμιση του περιφερειακού της ρόλου.

Αντί επιλόγου, την περασμένη Δευτέρα έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου μια μυστική συνάντηση υπό τον Αντ. Σαμαρά και τη συμμετοχή στελεχών της εταιρείας που διαχειρίζονται τον αγωγό TAP. Πρόκειται για τον αγωγό που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην ευρωπαϊκή αγορά. Στο σκέλος που αφορά στην ΕΕ και την Ελλάδα, ο αγωγός θα ξεκινάει από τα ελληνοτουρκικά σύνορα, θα διασχίζει τη Μακεδονία, θα συνεχίζεται στην Αλβανία και θα καταλήγει υποθαλάσσια στην Ιταλία.

Εως τον Ιούνη, θα πρέπει να έχει αποφασιστεί ποιος από τους TAP και Nabucco West (που καταλήγει στην Αυστρία) θα είναι αυτός που θα μεταφέρει το αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην ευρωπαϊκή αγορά. Πάνω σ' αυτό το ζήτημα διεξάγονται έντονοι ανταγωνισμοί, οι οποίοι περιπλέκονται από το γεγονός ότι για τη ΔΕΠΑ, στο πλαίσιο της ιδιωτικοποίησής της, ενδιαφέρονται και ρωσικά μονοπώλια.

Αυτό σημαίνει ότι, ανεξάρτητα από το ποιος αγωγός θα επιλεγεί τελικά, αν η ΔΕΠΑ καταλήξει σε ρωσικά κεφάλαια, τότε η Ρωσία μπαίνει «σφήνα» στη διαχείριση των νότιων διαδρομών της Ενέργειας, οι οποίες υποτίθεται ότι χαράσσονται για να αποδεσμευτεί η ΕΕ από το ρωσικό αέριο και την ενεργειακή της εξάρτηση από αυτό.

Είναι αυτός ο βασικός λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ έχουν κάνει ωμή παρέμβαση στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης των ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑ, προειδοποιώντας για τον «κίνδυνο» να καταλήξουν στα ρωσικά μονοπώλια, τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν καταθέσει και τις μεγαλύτερες προσφορές για την εξαγορά τους. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, οι ΗΠΑ προειδοποιούν για «εξάρσεις» στο Αιγαίο από την πλευρά της Τουρκίας, αν η Ελλάδα μπάσει τους Ρώσους στο ενεργειακό παιχνίδι στην περιοχή.

Το κουβάρι περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από τη φημολογούμενη εμπλοκή της Ρωσίας στη δανειοδότηση της Κύπρου από την τρόικα και με δεδομένο ότι η Μόσχα συνεχίζει τις διευκολύνσεις προς την Κύπρο για την αποπληρωμή του διμερούς δανείου, προσδοκώντας ανταλλάγματα στο ενεργειακό παιχνίδι που εξελίσσεται στην περιοχή.

Ολα τα παραπάνω συνιστούν ψηφίδες στο παζλ των ανταγωνισμών για την Ενέργεια που μεγαλώνουν στην περιοχή, φέρνοντας ιμπεριαλιστές και μονοπώλια σε θέση συμμάχου και αντίπαλου, ανάλογα με τα ιδιαίτερα συμφέροντα του καθενός. Οποια ανάγνωση κι αν κάνει κανείς, ένα είναι σίγουρο: Η κατάσταση μυρίζει μπαρούτι και οι ανταγωνισμοί - συμβιβασμοί κάθε άλλο παρά υπηρετούν τα λαϊκά συμφέροντα.