Alfavita Newsroom 
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ἀριστοτέλους Πολιτικά Α1, 1 / Γ 1, 2 / Γ1, 3-4 /6 /12
Α1. Επειδή βλέπουμε ότι κάθε πόλη είναι ένα είδος κοινότητας και ότι κάθε κοινότητα έχει συσταθεί (ή: συγκροτηθεί) για χάρη (ή: για την επίτευξη) κάποιου αγαθού [πράγματι όλοι κάνουν τα πάντα για χάρη εκείνου που θεωρούν ότι είναι καλό], είναι φανερό ότι όλες (οι κοινότητες) στοχεύουν σε κάποιο αγαθό, κυρίως όμως αυτή που είναι ανώτερη απ’ όλες (τις κοινότητες) και περικλείει (ή: κλείνει μέσα της) όλες τις άλλες (στοχεύει) στο ανώτερο απ’ όλα (τ’ αγαθά). Αυτή λοιπόν είναι εκείνη (η κοινότητα) που ονομάζεται πόλη ή κοινωνία πολιτική.
Επειδή όμως η πόλη ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πραγμάτων, όπως όλα εκείνα τα πράγματα που το καθένα τους είναι ένα ὅλον, αποτελούμενο όμως από πολλά μέρη, είναι φανερό ότι πρώτα πρέπει να ψάξουμε να βρούμε τι είναι ο πολίτης· γιατί η πόλη είναι (ένα) σύνολο πολιτών. Επομένως, πρέπει να εξετάσουμε ποιον πρέπει να αποκαλούμε πολίτη και τι είναι ο πολίτης. Γιατί και για το περιεχόμενο της λέξης πολίτης διατυπώνονται πολλές φορές διαφορετικές μεταξύ τους γνώμες· δεν υπάρχει δηλαδή μια γενική συμφωνία για το περιεχόμενο της λέξης πολίτης· γιατί κάποιος αν και (ή: που) είναι πολίτης σ’ ένα δημοκρατικό πολίτευμα, πολλές φορές δεν είναι πολίτης σ’ ένα ολιγαρχικό. Μονάδες 10
Β1.Η συλλογιστική πορεία του Αριστοτέλη στην πρώτη ενότητα είναι η εξής:
- κάθε πόλη είναι ένα είδος κοινωνίας (πᾶσαν πόλιν ὁρῶμεν κοινωνίαν τινά οὖσαν)
- κάθε κοινωνία έχει συγκροτηθεί για χάρη κάποιου αγαθού (πᾶσαν κοινωνίαν ἀγαθοῦ τινος ἕνεκεν συνεστηκυῖαν)
ß
όλες οι κοινωνίες αποβλέπουν σε κάποιο αγαθό
(πᾶσαι μέν ἀγαθοῦ τινος στοχάζονται)
ß
η ανώτερη απ’ όλες τις κοινωνίες αποβλέπει στο ανώτερο αγαθό όλων ( δηλ. την αυτάρκεια, την ευδαιμονία)
(μάλιστα δὲ καὶ τοῦ κυριωτάτου πάντων ἡ πασῶν κυριωτάτη καὶ πάσας περιέχουσας τὰς ἄλλας).
ð Για το τελευταίο συμπέρασμα υπονοούνται οι προτάσεις:
- κάθε κοινωνία αποβλέπει σε ένα αγαθό ανάλογα με το χαρακτήρα της,
- οι κατώτερες-ατελέστερες κοινωνίες αποβλέπουν σε αντίστοιχα αγαθά και οι ανώτερες αντίστοιχα σε ανώτερα αγαθά, άρα η ανώτατη («πασῶν κυριωτάτη») αποβλέπει στο ανώτατο («τό κυριώτατον πάντων»).
Ο Σταγειρίτης εφαρμόζει την εμπειρική μέθοδο (ὁρῶμεν), που βασίζεται στα δεδομένα της κατ’ αίσθησιν αντίληψης. Η μελέτη της αντικειμενικής πραγματικότητας οδηγεί τη σκέψη από τη μελέτη των απλών και συγκεκριμένων δεδομένων στα σύνθετα και αφηρημένα. Εντούτοις, σ’ αυτή την ενότητα ο φιλόσοφος ακολουθεί παραγωγική πορεία σκέψης, καθώς διατυπώνει θέσεις που δεν υποπίπτουν στην αισθητηριακή αντίληψη, αλλά προκύπτουν από τη συστηματική επεξεργασία των δεδομένων της.
Μονάδες 10
Β2. Αφού ο Αριστοτέλης εξέτασε τις συνθήκες δημιουργίας της πόλης (γενετική μέθοδος), προχωρά τώρα στη μελέτη των συστατικών μερών της (αναλυτική μέθοδος). Με αναλογικό συλλογισμό ο φιλόσοφος κατατάσσει την πόλη στην κατηγορία των σύνθετων εννοιών (ἡ πόλις τῶν συγκειμένων) : όπως κάθε πράγμα που παρουσιάζεται ως ὅλον και αποτελείται από πολλά μέρη (καθάπερ ἄλλο τι … ἐκ πολλῶν μορίων), έτσι και η πόλη-κράτος απαρτίζεται από πολίτες, και άρα είναι σύνθετη οντότητα.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί πως αυτό το σύνολο δεν είναι ακριβώς το άθροισμα των συστατικών μερών του× είναι κάτι που βασίζεται σ’ αυτά, αλλά τα υπερβαίνει, αποτελώντας κάτι επιπλέον και κάτι διαφορετικό. Η πόλη δηλαδή είναι η ουσία των συστατικών μερών της× επομένως, προηγείται οντολογικά των πολιτών, των οικογενειών και των κωμών, εφόσον η προδιαγεγραμμένη από τη φύση κίνηση προς μία κατεύθυνση έχει από την αρχή μέσα της το τέλος της, την ουσία της. Ταυτόχρονα, είναι ο παράγοντας που οδηγεί τα μέρη της στην τελείωσή τους, δηλαδή στην αυτάρκεια και την ευδαιμονία μετά την ολοκλήρωση της εξελικτικής διαδικασίας που έχει προκαθοριστεί από τη φύση (αξιολογική προτεραιότητα της πόλης έναντι του πολίτη). Καταληκτικά, η πόλη δίνει νόημα και αξία στον πολίτη. Επομένως, η καταστροφή του όλου συνεπάγεται και καταστροφή του μέρους.
Οι πολίτες απαρτίζουν την πόλη-κράτος. Το ερώτημα που προκύπτει είναι τι λογής είναι αυτοί οι πολίτες. Το ζήτημα είναι άκρως σημαντικό τόσο για το θεωρητικό όσο και για το πρακτικό πλαίσιο λειτουργίας ενός ευνομούμενου κράτους. Η σχέση που σκιαγραφείται ανάμεσα στην πόλη και τον πολίτη δεν είναι αμφίδρομη· ο ορισμός του πολίτη εξαρτάται από το πολίτευμα, το οποίο καθορίζει τον τρόπο κατανομής των ελευθεριών, και άρα των αξιωμάτων. Μονάδες 10
Β3. Οι όροι τέλειος, φύση και αυτάρκεια είναι καθοριστικοί στην αριστοτελική θεώρηση (τελεολογική σκέψη). Συγκεκριμένα, για τον ορισμό της πόλης, τόσο από το πρωτότυπο όσο και από το μεταφρασμένο χωρίο, διατυπώνει τους εξής συλλογισμούς :
ð Όλα τα όντα εκ φύσεως στοχεύουν σε ένα τέλος, στην ολοκλήρωση της εξέλιξής τους (αυτό που λέμε φύση ενός πράγματος … η εξελικτική του πορεία;). Η πόλη στοχεύει στο ανώτερο από όλα τα αγαθά, την ύψιστη αυτάρκεια, καθώς είναι η ανώτερη μορφή κοινωνιών (μάλιστα δὲ καὶ τοῦ κυριωτάτου … πάσας περιέχουσα τὰς ἄλλας). Ενώ συγκροτήθηκε για να διασφαλίζει τη ζωή, τελικά εξασφαλίζει την ποιότητα ζωής. Άρα, η πόλη είναι εκ φύσεως.
ð Η φύση δεν κάνει τίποτα δίχως λόγο, άρα για όλα τα όντα προδιαγράφει ένα τέλος, μια ολοκληρωμένη μορφή (αυτό που λέμε φύση ενός πράγματος … η εξελικτική του πορεία;). Η πόλη είναι το τέλος των πρώτων κοινωνικών οντοτήτων (οἶκος-κώμη) (Η κοινωνική οντότητα που προήλθε από τη συνένωση περισσότερων χωριών). Άρα, η πόλη είναι εκ φύσεως.
ð Οι πρώτες κοινωνικές οντότητες είναι εκ φύσεως. Η πόλη είναι το τέλος των πρώτων κοινωνιών. Άρα, η πόλη είναι εκ φύσεως (Η πόλη, επομένως, είναι κάτι που ήρθε στην ύπαρξη εκ φύσεως, όπως ακριβώς και οι πρώτες κοινωνικές οντότητες).
Μονάδες 10
Β4. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι η αρχαία αυτή λέξη δεν είχε την σημασία που έχει η δική μας λέξη «πόλη». Η αρχαία ελληνική λέξη πόλις αντιστοιχεί μάλλον στην δική μας έννοια «κράτος». Αυτή η πόλις-κράτος είναι στα Πολιτικά μια κοινότητα που την αποτελούν κυβερνώντες και κυβερνώμενοι, ἄρχοντες και ἀρχόμενοι. Είναι ένα όλον που το αποτελούν, όπως θα δούμε, μέρη∙ τα μέρη αυτά δεν χάνουν μέσα στον όλον την δική τους φυσιογνωμία. Ως όλον λοιπόν η πόλις-κράτος αποτελείται από ανόμοια μεταξύ τους στοιχεία ∙ μερικά από αυτά ασκούν εξουσία, τα άλλα υπακούουν. Ως όλον η πόλις έχει για στόχο της την ευδαιμονία, κι αυτή είναι πάλι το αποτέλεσμα της αυτάρκειας, της απόλυτης μακάρι ανεξαρτησίας από οτιδήποτε βρίσκεται έξω από την πόλιν. (Σελίδα 179 του σχολικού βιβλίου)
Μονάδες 10
Β5.
Ø ενόραση : ὁρῶμεν
Ø σύσταση : συνεστηκυῖαν / συνεστώτων
Ø κατάσχεση : περιέχουσα / μετέχοντες / ὑπέχειν / μετέχειν
Ø σύγκλητος : καλουμένη / καλεῖν
Ø κειμήλιο : συγκειμένων
Ø σκόπιμος : σκεπτέον
Ø άρχοντας : ἀρχῆς / ὑπάρχειν
Ø άφαντος : φανερόν
Ø ρητό : λέγομεν / εἰπεῖν
Ø άφιξη : ἱκανόν
Μονάδες 10
(ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα λεξιλογικά έχουμε γράψει όλους τους ομόρριζους τύπους προς διευκόλυνση των υποψηφίων.)
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Γ.1. Δεν αποκαλύπτεται λοιπόν καμία πληροφορία τόσο από κάποιους μέτοικους όσο και από υπηρέτες σχετικά με τις Ερμές ενώ (αποκαλύπτονται) κάποιοι ακρωτηριασμοί άλλων αγαλμάτων που είχαν διαπραχθεί στο παρελθόν από νεότερους στη διάρκεια διασκέδασης και οινοποσίας ,και ταυτόχρονα (καταγγέλλεται) ότι τάχα τελέστηκαν (τα Ελευσίνια) μυστήρια σε σπίτια από ασέβεια ∙ για αυτούς τους λόγους κατηγορούσαν και τον Αλκιβιάδη. Επειδή υιοθετούσαν και αυτά όσοι εχθρεύονταν υπερβολικά τον Αλκιβιάδη, καθώς τους εμπόδιζε να αναλάβουν αναμφίβολα την αρχηγία της δημοκρατικής παράταξης, και επειδή θεώρησαν ότι, αν τον εξορίσουν, θα είχαν τα πρωτεία, (τα) μεγαλοποιούσαν και διατυμπάνιζαν ότι κατά τη γνώμη τους οι μυστικές τελετές και ο ακρωτηριασμός των Ερμών έγιναν με σκοπό την κατάλυση της δημοκρατίας και ότι τίποτα από αυτά δεν έγινε χωρίς εκείνον, προβάλλοντας ως απόδειξη την υπόλοιπη αντιδημοκρατική παράνομη συμπεριφορά του στον καθημερινό (του) βίο.
Γ.2.
-τινων: τινα
-ὕβρει: ὕβριν
-ὄντι: οὖσι
-μάλιστα: μάλα
-ἐπῃτιῶντο: ἐπαιτιῶ
-ὑπολαμβάνοντες: ὑποληφθεῖσιν
-ἐξελάσειαν: ἐξελῷεν
-ἐβόων: βοᾶν
-εἴη: ἔσται
-ἐπράχθη: πεπράχθω
(ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ: η απάντηση στο «τινων» έχει δοθεί με βάση τα συμφραζόμενα, στα οποία έχει σημειωθεί έγκλιση τόνου. Επίσης, δεκτή λογικά είναι και η απάντηση τινὰ)
Γ.3. α)
-περὶ τῶν Ἑρμῶν: εμπρόθετος προσδιορισμός της αναφοράς στο ρήμα «μηνύεται».
-ὑπὸ νεοτέρων: εμπρόθετος προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στην μετοχή «γεγενημέναι».
-τὰ μυστήρια: υποκείμενο του ρήματος «ποιεῖται», αττική σύνταξη.
-τὸν Ἀλκιβιάδη: αντικείμενο του ρήματος «ἐπῃτιῶντο».
-δήμου: γενική αντικειμενική στο «καταλύσει».
-αὐτοῦ: γενική υποκειμενική στο «παρανομία».
Γ.3.β) Πλάγιος υποθετικός λόγος.
Υπόθεση: εἰ ἐξελάσειαν (εἰ + ευκτική)
Απόδοση: πρῶτοι ἄν εἶναι (δυνητικό ειδικό απαρέμφατο)
Ο υποθετικός λόγος δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος.
ΟΡΟΣΗΜΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
ΣΑΡΜΠΑΝΗ ΕΙΡΗΝΗ
ΜΑΣΤΡΑΝΤΩΝΗ ΤΑΣΙΑ
ΚΩΒΑΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
ΓΑΒΡΙΛΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ
Α1.
ΕΝΟΤΗΤΑ 11
ΚΕΙΜΕΝΟ (ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ)
Επειδή βλέπουμε ότι κάθε πόλη είναι μια κοινότητα και κάθε κοινότητα έχει συσταθεί για χάρη κάποιου αγαθού (γιατί όλοι κάνουν τα πάντα γι’ αυτό που νομίζουν ότι είναι αγαθό), είναι φανερό ότι όλες (οι κοινότητες) στοχεύουν σε κάποιο αγαθό, προπάντων όμως στο κυριότερο(ανώτερο) απ’ όλα τα αγαθά στοχεύει η ανώτερη απ’ όλες τις κοινότητες, αυτή που περικλείει όλες τις άλλες. Αυτή λοιπόν είναι η ονομαζόμενη «πόλη» και η πολιτική κοινωνία.
ΕΝΟΤΗΤΑ 15
ΚΕΙΜΕΝΟ(ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ)
Επειδή λοιπόν η πόλη ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πραγμάτων, όπως όλα εκείνα τα πράγματα που το κάθε ένα τους είναι ένα «όλον» αποτελούμενο όμως από πολλά μέρη, είναι φανερό ότι πρέπει πρώτα να ψάξουμε να βρούμε τι είναι ο πολίτης· γιατί η πόλη είναι ένα σύνολο πολιτών. Επομένως, πρέπει να εξεταστεί ποιος πρέπει να ονομάζεται πολίτης και τι είναι πολίτης. Γιατί για τη λέξη «πολίτης» διατυπώνονται πολλές φορές διαφορετικές μεταξύ τους γνώμες· δεν υπάρχει μια γενική συμφωνία για το περιεχόμενο της λέξης «πολίτης» γιατί κάποιος που στην δημοκρατία είναι πολίτης στην ολιγαρχία πολλές φορές δεν είναι πολίτης.
Β2. Ο Αριστοτέλης με δεδομένο ότι η πόλη είναι μια ολότητα πλήθους πολιτών «ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν», αναρωτιέται τι είναι αυτό που κάνει το πλήθος να αποτελεί ολότητα και όχι μια άμορφη μάζα; Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό κρίνεται απαραίτητη πρώτα η διερεύνηση της έννοιας του «πολίτη», δηλαδή αυτού που κάνει κάποιον να ανήκει στα συστατικά στοιχεία του συνόλου που είναι η πόλη. Εύλογα δεν είναι δυνατό να απαντήσουμε στο ερώτημα «τι είναι η πόλη» παρά μόνο μέσω της απάντησης στο ερώτημα «τι είναι πολίτης» και αυτό γιατί:
α) Ο πολίτης είναι μέρος της πόλης («Ἐπεὶ δ’ ἡ πόλις … πλῆθός ἐστιν»): η πόλη ανήκει στην κατηγορία των σύνθετων πραγμάτων («τῶν συγκειμένων»), είναι δηλαδή ένα όλον («τι τῶν ὅλων») που αποτελείται από μέρη («ἐκ πολλῶν μορίων»), τους πολίτες. Η ταυτότητα της πόλης συνθέτει:
· Στοιχεία φυσικά (τόπος και άνθρωποι)
· Στοιχεία πολιτικά (συνταγματική τάξη και πολιτειακή οργάνωση)
Η σύνθεση των στοιχείων είναι οργανική και από αυτήν την άποψη η πόλη είναι ένα «όλον», δηλαδή ένα οργανικό σύνολο που έχει Μορφή (παράγοντας οργανικής ενότητας των μερών) και Τέλος (καθορισμένο σκοπό).
Επομένως, για να κατανοήσουμε το όλον, δηλαδή την πόλη, πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε το μέρος, δηλαδή τον πολίτη και τα χαρακτηριστικά του, αφού ο ρόλος του στην πολιτική τάξη είναι καθοριστικός.
Έτσι, προκειμένου ο Αριστοτέλης να φτάσει στον ορισμό της έννοιας «πόλις», ακολουθεί την αναλυτική μέθοδο. Αναλύει δηλαδή, μια γενική, σύνθετη έννοια –στην προκείμενη περίπτωση την έννοια «πόλη»– στα συστατικά της, τα επιμέρους στοιχεία της, τον πολίτη, και εντοπίζει, προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά τους. Αντίθετα, στις ενότητες 11-14, στην προσπάθειά του να εξηγήσει πώς γεννήθηκε η πόλη, ακολούθησε τη γενετική μέθοδο.
β) τίνα χρή καλεῖν πολίτην καὶ τίς ὁ πολίτης.
Είναι το δεύτερο προκαταρκτικό ερώτημα που χρειάζεται διερεύνηση, για να απαντηθεί το αφετηριακό ερώτημα για τη φύση και τα είδη των πολιτευμάτων. Το ερώτημα για τον πολίτη είναι διμελές και παραπέμπει στο βάθος (τίς ὁ πολίτης) και το πλάτος της έννοιας (τίνα χρή καλεῖν πολίτην). Ο Αριστοτέλης προσανατολίζει την εξέταση α) στη συγκέντρωση των χαρακτηριστικών που συνιστούν την έννοια του πολίτη (τίς ὁ πολίτης) και β) στον προσδιορισμό εκείνων που πρέπει να αναγνωριστούν ως πολίτες σε μια πόλη με κριτήρια την ηλικία, το φύλο, την κοινωνική θέση κ.ά. (τίνα χρή καλεῖν πολίτην).
γ) Έλλειψη ομοφωνίας για τον ορισμό της έννοιας «πολίτης» («Ὥστε … οὐκ ἔστι πολίτης»): πρέπει να διερευνηθεί η έννοια «πολίτης», όχι μόνο για να γίνει κατανοητή η έννοια της πόλης, αλλά και για να διασαφηνιστεί το περιεχόμενο της έννοιας «πολίτης», για το οποίο δεν υπάρχει ομοφωνία. Έτσι, διαπιστώνουμε ότι διαφορετικά νοείται ο πολίτης σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα και διαφορετικά σε ένα ολιγαρχικό.
Ποιος είναι πολίτης εξαρτάται από το πολίτευμα που ισχύει στην πόλη, γιατί πολίτης είναι αυτός που μετέχει στην άσκηση κάποιας εξουσίας. Επειδή όμως υπάρχουν διαφορετικά πολιτεύματα με διαφορετικά ποιοτικά γνωρίσματα, ο πολίτης ορίζεται ανάλογα με τα διαφορετικά γνωρίσματα του πολιτεύματος στης πόλης του. Έτσι, μπορεί κανείς να είναι πολίτης σε δημοκρατικό πολίτευμα, όχι όμως και σε ολιγαρχικό ή τυραννικό. Όπως θα εξηγήσει στη συνέχεια του Γ’ βιβλίου των Πολιτικών, γίνεται κανείς πολίτης σύμφωνα με τον όρο, δηλαδή τη βάση που καθορίζει το είδος του πολιτεύματος. Η αρετή, ο πλούτος και η ελευθερία είναι οι όροι που διακρίνουν τα πολιτεύματα της αριστοκρατίας, της ολιγαρχίας και της δημοκρατίας αντίστοιχα και καθιστούν κάποιον πολίτη του πολιτεύματος αυτού. Για παράδειγμα, σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα για να γίνει κανείς πολίτης χρειάζεται να είναι οπωσδήποτε ελεύθερος, σε ένα ολιγαρχικό να διαθέτει μια συγκεκριμένη ποσότητα πλούτου μαζί με την ελευθερία και στο αριστοκρατικό να είναι ευγενικής καταγωγής, ανδρείος και πεπαιδευμένος μαζί με την ελευθερία επίσης. Η ελευθερία είναι αναγκαία και επαρκής συνθήκη για να αποκτήσει κανείς την ιδιότητα του πολίτη στο δημοκρατικό πολίτευμα, ενώ στα άλλα πολιτεύματα είναι αναγκαία, αλλά όχι επαρκής.
Οι πολιτικές αναλύσεις του Γ’ βιβλίου των Πολιτικών εξαρτώνται από τον ορισμό του πολίτη. Συγκεκριμένα, το σχήμα εξέτασης που διαμορφώνεται είναι το εξής:
Ορισμός του πολίτη → ορισμός της πόλης → ορισμός του πολιτεύματος → κατηγοριοποίηση των πολιτευμάτων
Ο Αριστοτέλης στην πολιτική φιλοσοφία του, εξετάζοντας την πολιτεία, εξετάζει την πόλη στο σύνολό της, γιατί η πολιτεία δεν είναι δυνατόν να νοηθεί ανεξάρτητα από την πόλη. Στην πολιτική ανήκει καθετί που αφορά την πόλη, δηλαδή μια κοινωνία ανθρώπων που χαρακτηρίζεται από κοινότητα σκοπών, θεσμών και συνέχεται από ενιαία πολιτική εξουσία. Κατά την κρίση του φιλοσόφου η ολοκληρωμένη αξιολόγηση μιας πολιτείας προϋποθέτει τον καθορισμό της κοινωνικής διαστρωμάτωσης, στην οποία άλλωστε θεμελιώνεται, των οικονομικών σχέσεων που αναπτύσσονται στο εσωτερικό της διαστρωμάτωσης αυτής, των ηθικών και ιδεολογικών αντιλήψεων που εκδηλώνονται στο πλαίσιό της, της παιδείας που προσφέρει και της κοινωνικής κατηγορίας, δηλαδή του συνόλου των πολιτών, στην οποία εξασφαλίζει τη δυνατότητα να συμμετέχει στα κοινά. Συνθέτοντας τις τρεις βασικές έννοιες γράφει ο Αριστοτέλης: «Eἴπερ γάρ ἐστι κοινωνία τις ἡ πόλις, ἔστι δέ κοινωνία πολιτῶν πολιτείας» (Αν πάλι η πόλη πράγματι είναι κάποιο είδος κοινωνίας, υφίσταται και ως κοινωνία πολιτών στη βάση μιας πολιτειακής οργάνωσης… 1276 b1-3). Η φυσική πολιτικότητα κατά Αριστοτέλη δείχνει ότι η συμμετοχή του ανθρώπου στον πολιτικό βίο συνθέτει τη βιολογική ορμή του για συνύπαρξη (κοινωνία) με άλλους ανθρώπους και την πραγμάτωση της ανθρώπινης φύσης μέσα στην πόλη. Συγχρόνως, φαίνεται ότι η ταυτότητα της πόλης εξαρτάται από το πολίτευμά της.
Β4. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 178-179 : «Επειδή διαβάζοντας ….. έξω από την πόλη».
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Γ1. Λοιπόν, γίνεται καταγγελία και από κάποιους μετοίκους και από υπηρέτες για τίποτα σχετικό με τις Ερμές, αλλά για κάποιες περικοπές άλλων αγαλμάτων, που είχαν γίνει πρωτύτερα από νεώτερους για διασκέδαση και σε κατάσταση μέθης, και ταυτόχρονα ότι τα μυστήρια τελούνται σε σπίτια με σκοπό την ιεροσυλία· για αυτά κατηγορούσαν και τον Αλκιβιάδη. Και αυτά υποστηρίζοντας, αυτοί που δυσανασχετούσαν πολύ περισσότερο με τον Αλκιβιάδη, επειδή στάθηκε εμπόδιο σ’ αυτούς, για να μην ηγηθούν με ασφάλεια της δημοκρατικής παράταξης και, επειδή νόμισαν, αν αυτόν διώξουν, ότι θα μπορούσαν να είναι πρώτοι, μεγαλοποιούσαν και φώναζαν ότι και τα μυστήρια και η περικοπή των Ερμών έγιναν για την κατάλυση της δημοκρατίας και τίποτα από αυτά δεν υπήρχε που δεν έγινε με τη συμμετοχή του, επιλέγοντας ως αποδείξεις τις άλλες αντιδημοκρατικές παρανομίες του ίδιου στις καθημερινές ασχολίες.
Γ2. τινων: τινά
ὕβρει: ὕβριν
ὄντι: τοῑς οὖσι
μάλιστα: μάλα
ἐπῃτιῶντο: ἐπαιτιῶ
ὑπολαμβάνοντες: τοῖς ὑποληφθεῖσι
ἐξελάσειαν: ἐξελῷεν
ἐβόων: βοᾶν
εἴη: ἔσται
ἐπράχθη: πεπράχθω
Γ3α. περί τῶν Ἑρμῶν: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός της αναφοράς στο Μηνύεται
ὑπὸ νεωτέρων: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στο γεγενημέναι
τὰ μυστήρια: υποκείμενο στο ποιεῖται (αττική σύνταξη)
τὸν Ἀλκιβιάδην: αντικείμενο στο ἐπῃτιῶντο
δήμου: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός, γενική αντικειμενική στο καταλύσει
αὐτοῦ: ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός, γενική υποκειμενική στο παρανομίαν
Γ3β. Ο υποθετικός λόγος είναι: υπόθεση: εἰ αὐτὸν ἐξελάσειαν, απόδοση: ἂν εἶναι (ἂν εἶεν). Πρόκειται για πλάγιο υποθετικό λόγο που στον ευθύ σχηματίζει το είδος «απλή σκέψη του λέγοντος».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
