Παντελής Γαλίτης
Η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση (ΤΕΕ) στην μεταπολιτευτική Ελλάδα ενώ κλήθηκε να υπηρετήσει συγκεκριμένα αιτήματα για προσφορά Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και κατάρτισης, προσφέροντας στους μαθητές της εκπαιδευτικά εφόδια προκειμένου να καταστούν ικανοί να αγωνιστούν για την υλοποίηση των προσωπικών τους επιδιώξεων και παράλληλα να αναλάβουν ενεργούς ρόλους σε μια σύγχρονη αγορά εργασίας, στην πράξη κατέληξε να αποτελεί εκπαιδευτική διαδρομή η οποία αντιμετωπίζεται με απαξίωση από την κοινωνία. Είναι νωπό ακόμη το μελάνι του Ν. 4186/2013 (ΦΕΚ 193 Α΄), με τους σκοπούς του Επαγγελματικού Λυκείου:
«… η) Η παροχή ολοκληρωμένων επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
θ) Η ενδυνάμωση της δυνατότητας παρακολούθησης των εργασιακών εξελίξεων, καθώς και της δυνατότητας πρόσληψης και αφομοίωσης των νέων τεχνολογικών και επαγγελματικών γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων στο πλαίσιο της Δια Βίου Μάθησης.
ι) Η δυνατότητα επαγγελματικής ανέλιξης μέσω σπουδών σε ανώτερη εκπαιδευτική βαθμίδα και
ια) Η ανάπτυξη δράσεων που διασφαλίζουν την ποιότητα της τεχνικής − επαγγελματικής εκπαίδευσης»
(άρθρο 6)
Για την απαξίωσή της ΤΕΕ δεν είναι άμοιρες οι εκάστοτε επιλογές της Πολιτείας, η οποία δεν αντιμετώπισε με πραγματικό ενδιαφέρον τα αιτήματά της ούτε φρόντισε να υλοποιήσει τους σχεδιασμούς και τις υποσχέσεις της για την ουσιαστική της αναβάθμιση, ακόμη και όταν μελέτες από επίσημους επιστημονικούς φορείς καταδείκνυαν την αναγκαιότητα συγκεκριμένων παρεμβάσεων στην κατεύθυνση της αναβάθμισης της ΤΕΕ στην Ελλάδα.
Πρόσφατα ξεκίνησε ένας νέος διάλογος για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ) στο πλαίσιο της αναβάθμισης και του ανασχεδιασμού της. Σύμφωνα με την Επιτροπή του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, οι αλλαγές στην ΕΕΚ θα πρέπει να βασίζονται:
« · στην αναγνώριση και ενίσχυση του κοινωνικού ρόλου της ΕΕΚ, με τον περιορισμό της επίδρασης των κοινωνικών ανισοτήτων,
· στην ανάγκη συνεχούς εναρμόνισης της ΕΕΚ με τις απαιτήσεις της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας,
· στην ανάγκη παροχής ποιοτικής εκπαίδευσης καθώς και ασφαλών επαγγελματικών διεξόδων στους μαθητές και στις μαθήτριες της ΕΕΚ,
· στην εμπέδωση εργασιακής ασφάλειας και στη διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού οράματος για τους/τις εκπαιδευτικούς.»
Ο ενημερωμένος μελετητής των θεμάτων της ΤΕΕ αναγνωρίζει στις παραπάνω θέσεις τους σκοπούς που έθετε το εκάστοτε νομοθετικό πλαίσιο το οποίο καλούνταν να στηρίξει τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στη δομή και στην λειτουργία της μεταπολιτευτικής ΤΕΕ. Μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που οδηγούσαν στην αφετηρία μιας νέας μεταρρύθμισης για την ΤΕΕ, η οποία ακόμη σήμερα προσπαθεί να βρει την πραγματική της υπόσταση.
Είναι φανερό ότι ούτε τα αιτήματα για ουσιαστική βελτίωση – αλλαγή της ΤΕΕ εξέλιπαν ούτε και οι γόνιμες προτάσεις. Έλλειμμα αποφασιστικότητας, βούλησης και συναίνεσης εξέλιπε και συνεχίζει μέχρι σήμερα να ταλανίζει την δύσμοιρη ΤΕΕ.
Μακάρι ο πρόσφατος διάλογος για την ΕΕΚ να υπερκεράσει όλα εκείνα τα εμπόδια, τις εμμονές, τις αγκυλώσεις, τις κωφεύσεις και τις εθελοτυφλούσες πρακτικές προκειμένου να καταστεί τελικά η ΤΕΕ εκπαιδευτική διαδρομή που θα προσφέρει ουσιαστικά εκπαιδευτικά εφόδια, προοπτική και ελπίδα στους πολίτες και στην ελληνική κοινωνία γενικότερα.
Στο πλαίσιο του εθνικού διαλόγου για την ΕΕΚ καταθέτω τις παρακάτω προτάσεις μου με την ευχή να αποτελέσουν ένα ελάχιστο λιθαράκι στο χτίσιμο της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης που ονειρευόμαστε για τον τόπο μας.
Προτάσεις στο πλαίσιο του διαλόγου για την ΕΕΚ
Υποχρεωτική δεκατετράχρονη εκπαίδευση, ώστε όλοι οι μαθητές να ολοκληρώνουν την λυκειακή βαθμίδα εκπαίδευσης.
Τρία χρόνια εκπαίδευσης + ένα προαιρετικό (έτος Μαθητείας) στα ΕΠΑΛ
Η λειτουργία του τέταρτου έτους μαθητείας να διασφαλιστεί πλήρως για όλους τους μαθητές που θα συνεχίζουν την φοίτησή τους σε αυτό, με τις άμεσες ενέργειες της Πολιτείας και την παροχή σημαντικών κινήτρων που θα πείσουν την αγορά εργασίας να εντάξει τους μαθητές του τέταρτου έτους της ΤΕΕ στους κόλπους της. Προτείνεται η εφαρμογή του δυϊκού συστήματος στην ΤΕΕ στο έτος αυτό, στα πλαίσια του αντίστοιχου που εφαρμόζεται σε σύγχρονα Ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα (π.χ. Γερμανία) με ουσιαστικά αποτελέσματα στην λειτουργία της ΤΕΕ και στην αποδοτικότητά της στην κοινωνία.
Η Α΄ Λυκείου στα ΕΠΑΛ να αποτελεί το πρώτο ουσιαστικό έτος προσφοράς Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στους μαθητές και όχι να αποτελεί διαγνωστικό εκπαιδευτικό σκαλοπάτι για τους μαθητές.
Στο πλαίσιο της παροχής δυνατότητας διερεύνησης των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών επιλογών στους μαθητές και με δεδομένη την εφαρμογή της δεκατετράχρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης (πλέον η υποχρεωτικής εκπαίδευση να μην ολοκληρώνεται με το απολυτήριο του Γυμνασίου, αλλά με αυτό του Λυκείου), να ενταχθούν μαθήματα Επιλογής στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Γ΄ Γυμνασίου, τα οποία θα άπτονται των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών ενδιαφερόντων των μαθητών, ώστε αυτοί να έρθουν σε επαφή με τα εκπαιδευτικά αντικείμενα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης από την τάξη αυτή, προκειμένου να ανακαλύψουν τις κλίσεις τους και συνακόλουθα να τους δοθεί η δυνατότητα να πραγματοποιήσουν την επιλογή του τύπου Λυκείου (Γενικό, Επαγγελματικό) που πρόκειται να ακολουθήσουν. Επιπρόσθετα, να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στο μάθημα του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, με την αναβάθμισή του στο Αναλυτικό και στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα της Γ΄ Γυμνασίου, ώστε οι μαθητές να ενημερώνονται πληρέστερα και αρτιότερα για τις εκπαιδευτικές επιλογές και διεξόδους τους στην Λυκειακή βαθμίδα, καθώς και για την μετέπειτα εκπαιδευτική και επαγγελματική τους διαδρομή.
Αναμόρφωση – εκσυγχρονισμός των Αναλυτικών και Ωρολόγιων Προγραμμάτων Σπουδών της ΤΕΕ προκειμένου τα επαγγελματικά της αντικείμενα να εναρμονιστούν με τις σύγχρονες τάσεις και απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, προσφέροντας παράλληλα την δυνατότητα στους μαθητές να διεκδικούν την συνέχιση των σπουδών τους σε όλα τα τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα, χωρίς περιορισμούς.
Αναμόρφωση των σχολικών εγχειριδίων, στο πνεύμα και στις απαιτήσεις των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών (ΑΠΣ).
Ουσιαστική εμπλοκή των μάχιμων εκπαιδευτικών της ΤΕΕ στην κατάρτιση των ΑΠΣ και των Ωρολογίων προγραμμάτων της, στην συγγραφή των βιβλίων ειδικοτήτων, καθώς και στις Επιτροπές αξιολόγησης της πορείας της ΤΕΕ.
Συνεχής επιμόρφωση του εκπαιδευτικού προσωπικού της ΤΕΕ, προκειμένου οι εκπαιδευτικοί να θωρακίζονται παιδαγωγικά και επιστημονικά, να είναι σε θέση να προσφέρουν ουσιαστική εκπαίδευση στους μαθητές, να αντιδρούν αποτελεσματικά στα κοινωνικά προβλήματα που απασχολούν τους μαθητές (bullying, ρατσισμός, ξενοφοβία, οικογενειακές διενέξεις), να στέκονται με αποτελεσματικότητα απέναντι σε μαθητές με μαθησιακά προβλήματα, να είναι κατάλληλα ενημερωμένοι για τις εξελίξεις στην αγορά εργασίας.
Προσλήψεις εκπαιδευτικού προσωπικού προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία των σχολείων της ΤΕΕ από την πρώτη ημέρα έναρξης του σχολικού έτους.
Εξασφάλιση σύγχρονου και επαρκούς εργαστηριακού εξοπλισμού και σχετικών εργαστηριακών υποδομών, προκειμένου οι μαθητές να εκπαιδεύονται σε σύγχρονες εργαστηριακές εγκαταστάσεις και όχι σε παρωχημένα εργαστήρια, τα οποία δεν πείθουν για την σοβαρότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και του θεσμού της ΤΕΕ γενικότερα.
Καταγραφή – αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων για όλες τις ειδικότητες της ΤΕΕ, προκειμένου οι απόφοιτοι της να εντάσσονται με ξεκάθαρο τρόπο στην αγορά εργασίας και να εξελίσσονται επαγγελματικά σε αυτήν έχοντας ως βασικό εφόδιό τους το Πτυχίο που απέκτησαν στην ΤΕΕ.
Εναρμόνιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων της ΤΕΕ τόσο με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων, όσο και με τα Διεθνή Πρότυπα (Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων) στο πλαίσιο της αναγνώρισης των επαγγελματικών δικαιωμάτων σε διεθνές επίπεδο
Εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πιστωτικών Μονάδων στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ECVET: European Credit System for Vocational Education and Training).
Να δοθεί η δυνατότητα στους μαθητές της ΤΕΕ για είσοδό τους σε όλες της Σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και στις Στρατιωτικές και Αστυνομικές Σχολές όλων των βαθμίδων, με ειδικό ποσοστό εισακτέων και χωρίς περιορισμούς, στο πνεύμα της ισότητας ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών σε όλους τους πολίτες.
Ορθολογική χωροταξική κατανομή της ΤΕΕ προκειμένου να διασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία της στο πλαίσιο των απαιτήσεων των τοπικών κοινωνιών, αλλά και των σύγχρονων εξελίξεων στην αγορά εργασίας.
Διασφάλιση Εθνικής συναίνεσης στο πλαίσιο της υιοθέτησης σταθερής εκπαιδευτικής στρατηγικής για την λειτουργία της ΤΕΕ. Οι συνεχείς μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στην ΤΕΕ της χώρας μας μετά την μεταπολίτευση είναι μια από τις αιτίες της αποτυχίας υπηρέτησης του ρόλου που καλείται να διαδραματίσει και της εν τέλει αμφισβήτησης και απαξίωσής της από την ελληνική κοινωνία.
Παντελής Γαλίτης
Εκπαιδευτικός στην Επαγγελματική Εκπαίδευση
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη