Alfavita Newsroom «Δύσκολοι καιροί για εργαζόμενους»! – Θα περίμενε κανείς να δυσκολεύονται κυρίως οι άνεργοι, αλλά δυστυχώς, στην ίδια επισφαλή θέση βρίσκονται ακόμα κι όσοι κατέχουν μια θέση εργασίας. Κι αυτό γιατί κανενός η δουλειά δεν είναι πλέον εγγυημένη και σίγουρη, ακόμη κι όταν η εταιρεία στην οποία εργάζονται δείχνει να ακμάζει. Στην ατμόσφαιρα πλανάται η αίσθηση της ανησυχίας, της σύγχυσης και του φόβου της απώλειας της δουλειάς ή της μείωσης των απολαβών, επειδή η αγορά επηρεάζεται από το παγκόσμιο παλιρροϊκό κύμα που σαρώνει τις μεγάλες οικονομίες του αναπτυγμένου κόσμου, αυτό που κατ’ ευφημισμό οι οικονομολόγοι αποκαλούν «προσαρμοστικότητα της σύγχρονης αγοράς εργασίας».
Μέσα σε αυτό το κύμα εργασιακής ανασφάλειας, οικονομικής δυσχέρειας και κοινωνικο-πολιτιστικών συγκρούσεων, οι προοπτικές των νέων για το μέλλον δεν εξαρτώνται μόνον από τις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις και τους τίτλους σπουδών τους, αλλά κυρίως από τον όσο το δυνατόν πιο επιδέξιο χειρισμό του εαυτού τους και των εργασιακών σχέσεων.
Τελευταία όλο και περισσότεροι εργοδότες παραπονιούνται για τις μειωμένες εργασιακές επιδόσεις των νεοπροσληφθέντων. Αναφέρουν ότι τα προβλήματα στο εργασιακό περιβάλλον προκύπτουν λόγω έλλειψης προσαρμοστικότητας, προσεκτικής ακρόασης, λεκτικής επικοινωνίας, δημιουργικών αντιδράσεων στις αναποδιές, ικανότητας αυτοδιαχείρισης, έλλειψης κινήτρων για διαρκή μάθηση και συνεχή βελτίωση για επίτευξη υψηλότερων στόχων, έλλειψη αυτοπειθαρχίας στις εργασιακές τους συνήθειες και προώθησης της επαγγελματικής σταδιοδρομίας, μειωμένη υπερηφάνεια για τα επιτεύγματα στην εργασία, δυσκολία στην ομαδική και διαπροσωπική αποτελεσματικότητα, αδεξιότητα στη διαπραγμάτευση και στην αντιμετώπιση συγκρούσεων κ.α. Αρκετοί εργοδότες μάλιστα (όπως καταδεικνύουν οι σχετικές έρευνες για το τι ζητά η αγορά εργασίας από τους υπαλλήλους) αναφέρουν ότι πολλοί νέοι άνθρωποι δε δέχονται την κριτική, γίνονται αμυντικοί ή επιθετικοί όταν οι άλλοι τους προσφέρουν ανατροφοδότηση σχετικά με την επίδοσή τους στην εργασία και γενικά, ενώ διαθέτουν υψηλό νοητικό δυναμικό και σημαντικά γνωστικά εφόδια από την τυπική εκπαίδευση, ωστόσο δεν διαθέτουν την ικανότητα να μαθαίνουν μέσα στη δουλειά και να αναπτύσσονται παράλληλα με τους συναδέλφους και την εταιρεία στην οποία εργάζονται.
Στον χώρο εργασίας εκτιμάται ιδιαίτερα η ύπαρξη άλλου είδους ικανοτήτων που προσθέτουν σαφή οικονομική αξία στις προσπάθειες του εργαζομένου, δηλαδή ατομικά χαρακτηριστικά ή ένα σύνολο συνηθειών που οδηγούν σε πιο αποτελεσματική ή ανώτερη εργασιακή επίδοση. Με λίγα λόγια, καλά είναι τα ακαδημαϊκά προσόντα και οι τίτλοι σπουδών, αλλά τι γίνεται με τις ικανότητες και δεξιότητες που κυρίως ζητά σήμερα η αγορά εργασίας;
Ο Daniel Goleman (1995), προτείνει το δικό του μοντέλο επίδοσης στην εργασία μέσω της ανάπτυξης κάποιων προσωπικών χαρακτηριστικών και γνωρισμάτων που θεωρούνται απαραίτητα και αποτελούν προβλεπτικούς παράγοντες επιτυχίας στον χώρο εργασίας. Επίσης εστιάζει στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών και ψυχολογικών παρεμβάσεων, με στόχο τη βελτίωση των συναισθηματικών και κοινωνικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων στους εργαζόμενους.
Το μοντέλο «επίδοσης» αποτελεί την πιο προσφιλή θεώρηση για τη Συναισθηματική Νοημοσύνη, όχι τόσο στον επιστημονικό χώρο, όσο στον χώρο των επιχειρήσεων και στην καθημερινή ζωή (σχολείο, κοινωνικές σχέσεις κ.λπ.) και ο λόγος που έγινε τόσο δημοφιλές στο ευρύ κοινό είναι κυρίως για τον εκλαϊκευμένο (εκλαϊκευτικό για άλλους) τρόπο παρουσίασής του και όχι για την επαρκή επιστημονική θεμελίωση.
Στο μοντέλο αυτό ο Goleman επιχειρεί να εξηγήσει και να προβλέψει την αποτελεσματικότητα του εργαζόμενου με βάση τον τρόπο οργάνωσης των συναισθηματικών, κοινωνικών και προσωπικών χαρακτηριστικών του. Διακρίνονται (όπως σχηματικά παρουσιάστηκαν στο προηγούμενο φύλλο της Εδεσσαϊκής) οι τέσσερις γενικές συναισθηματικές ικανότητες και οι επιμέρους δεξιότητες που τις αποτελούν (Πλατσίδου, 2010).
Α) ΙΚΑΝΌΤΗΤΕΣ ΜΕ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ:
1. ΑΥΤΟΕΠΙΓΝΩΣΗ - Ο εργαζόμενος είναι σε θέση να έχει: α) Συναισθηματική αυτεπίγνωση, δηλαδή να μπορεί να ξεχωρίζει ποια συναισθήματα βιώνει και για ποιο λόγο, να κατανοεί τις συνδέσεις ανάμεσα στα όσα αισθάνεται και στα όσα σκέπτεται, λέει και πράττει, να κατανοεί πώς τα συναισθήματα επηρεάζουν την επίδοσή του και να μπορεί να καθοδηγεί με επίγνωση τις αξίες και τους στόχους του. β) Ακριβή αυτό-αξιολόγηση, δηλαδή να μπορεί να αντιλαμβάνεται τα δυνατά του σημεία και τις αδυναμίες, να αναλογίζεται και να μαθαίνει από τις εμπειρίες του, να είναι ανοιχτός στην ανατροφοδότηση, τις νέες προοπτικές, τη συνεχιζόμενη μάθηση και την ανάπτυξη του εαυτού, να αντιμετωπίζει τον εαυτό του με χιούμορ και διάθεση αλλαγής. γ) Αυτοπεποίθηση, δηλαδή να έχει τη βεβαιότητα για την προσωπική αξία και τις δυνατότητές του, να εκφράζει ανοιχτά ακόμη και μη δημοφιλείς σκέψεις ή απόψεις.
2. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ - Ο εργαζόμενος είναι σε θέση να έχει: α) Αυτοέλεγχο, δηλαδή να μπορεί να διαχειρίζεται με επιτυχία τα αγχωτικά και παρορμητικά συναισθήματα, να μένει συγκροτημένος και με καθαρή σκέψη ακόμα και σε στιγμές πίεσης. β) Αξιοπιστία, δηλαδή να διατηρεί τις αξίες της τιμιότητας και ακεραιότητας, να χτίζει σχέσεις εμπιστοσύνης μέσα από την προσωπική του φερεγγυότητα και υπόληψη. γ) Ευσυνειδησία, δηλαδή να μπορεί να αναλαμβάνει την προσωπική του ευθύνη για πράξεις ή παραλείψεις του, να τηρεί τις υποσχέσεις και δεσμεύσεις του και να είναι οργανωτικός και προσεκτικός κατά την άσκηση των καθηκόντων του. δ) Προσαρμοστικότητα, δηλαδή να έχει ευελιξία στις αλλαγές, να μπορεί να διαχειρίζεται ομαλά πολλαπλές απαιτήσεις ή εναλλασσόμενες προτεραιότητες και να προσαρμόζει τις αντιδράσεις και τις στρατηγικές του σε κάθε περίσταση. ε) Κίνητρο επίτευξης, δηλαδή να επιδεικνύει προσπάθεια για βελτίωση, να προσανατολίζεται προς το αποτέλεσμα με μια υψηλή ορμή ή ενθουσιασμό και να θέτει προκλητικούς στόχους. στ) Πρωτοβουλία, δηλαδή να έχει ετοιμότητα για δράση και - όποτε υπάρχει ευκαιρία - να επιδιώκει στόχους πέρα και επιπλέον από εκείνους που απαιτούνται ή αναμένεται να επιτύχει.
Β) ΙΚΑΝΌΤΗΤΕΣ ΜΕ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ
1. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΓΝΩΣΗ - Ο εργαζόμενος είναι σε θέση να έχει: α) Ενσυναίσθηση, δηλαδή να δίνει προσοχή στους συναισθηματικούς υπαινιγμούς, να είναι καλός ακροατής, να καταλαβαίνει τις ανάγκες, τα συναισθήματα και τις προοπτικές των άλλων. β) Προσανατολισμό προς την εξυπηρέτηση, δηλαδή να βρίσκει τις κατάλληλες υπηρεσίες ή προϊόντα για την ικανοποίηση των αναγκών κάθε πελάτη ξεχωριστά, να μπορεί να αντιληφθεί μια ανάγκη και να ενεργεί συμβουλευτικά για την εκπλήρωσή της. γ) Οργανωτική επίγνωση, δηλαδή να αναγνωρίζει τις απόψεις, τις δράσεις και τις δυναμικές σχέσεις μεταξύ των ατόμων μιας ομάδας και να κατανοεί τις δυνάμεις που διαμορφώνουν το κλίμα μέσα στην ομάδα ή στον Οργανισμό.
2. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΧΕΣΕΩΝ - Ο εργαζόμενος διαθέτει: α) Ομαδικότητα – Συνεργασία, δηλαδή να ισορροπεί ανάμεσα στην εστίαση στη δουλειά και τη φροντίδα των διαπροσωπικών σχέσεων, να μοιράζεται με τους άλλους σχέδια, πληροφορίες και πόρους και να προάγει ένα φιλικό κλίμα συνεργασίας. β) Επιρροή, δηλαδή να χρησιμοποιεί κατάλληλες και αποτελεσματικές μεθόδους πειθούς ώστε να γίνεται ελκυστική η παρουσίαση των απόψεών του. γ) Ανάπτυξη των άλλων, δηλαδή να έχει ενόραση του τι έχουν ανάγκη οι άλλοι για την προσωπική τους ανάπτυξη, να μπορεί να τους προσφέρει χρήσιμη ανατροφοδότηση και πρακτικές ευκαιρίες. δ) Δημιουργία δεσμών, δηλαδή να αναπτύσσει ένα δίκτυο στενών, μη τυπικών σχέσεων μεταξύ των μελών της ομάδας, που να είναι αμοιβαία ευεργετικές (σχέσεις win-win). ε) Ηγετική ικανότητα, δηλαδή μπορεί να εμπνέει και να καθοδηγεί άτομα και ομάδες για την επίτευξη ενός οράματος, μιας αποστολής ή ενός στόχου. στ) Διαχείριση συγκρούσεων, δηλαδή να έχει την ικανότητα διαπραγμάτευσης και επίλυσης διαφωνιών με διπλωματικό και διακριτικό τρόπο, να διακρίνει πιθανές συγκρούσεις και να ενθαρρύνει την ανοιχτή συζήτηση με σκοπό την εύρεση κοινά αποδεκτής λύσης. ζ) Καταλύτης αλλαγών, δηλαδή να αμφισβητεί την κατεστημένη κατάσταση, να αναγνωρίζει την ανάγκη για αλλαγή και να αμβλύνει τις δυσκολίες και τα εμπόδια.
*Η Εύη Ροδά είναι Εκπαιδευτικός, πτυχιούχος Νομικής ΑΠΘ, MSc στην Εκπαιδευτική Διοίκηση και Ηγεσία από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και τελειόφοιτη του Προγράμματος Εξειδίκευσης στη Συμβουλευτική και τον Προσανατολισμό από την ΑΣΠΑΙΤΕ.
e-mail: [email protected]
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
