Χρήστος Κάτσικας Δεν αποτελούν ελληνική πρωτοτυπία οι ποικίλες παρεμβάσεις ή οι προσπάθειες παρεμβάσεων φορέων ή προσώπων στο περιεχόμενο των σχολικών γνώσεων, στο «τι», δηλαδή, μαθαίνουν ο μαθητές και οι μαθήτριες στο σχολείο.
Αν δεχτούμε ότι η άγνοια του παρελθόντος δεν προκαλεί μόνο συγχύσεις στη γνώση του παρόντος αλλά και υπονομεύει κάθε δυνατότητα δράσης στο παρόν, μπορούμε εύκολα να κατανοήσουμε τους λόγους που λιπαίνουν το έδαφος των παρεμβάσεων σε έναν χώρο που ούτως ή άλλως δεν είναι αθώος και ουδέτερος, καθώς συμπυκνώνει την κυρίαρχη ιδεολογία. Η σχολική ιστορία είναι μια πικρή ιστορία παρεμβάσεων και διαμάχης που μετρά ήδη κάμποσα «καταραμένα» βιβλία στο παθητικό της.
Από τις πιο γνωστές περιπτώσεις μπορούμε να αναφέρουμε την απόσυρση (1990) του βιβλίου του Λευτέρη Σταυριανού «Ιστορία του ανθρώπινου γένους», που εισάγεται για διδασκαλία στην Α' τάξη του Λυκείου το 1984-85 και βρήκε απέναντί του τα αφοριστικά υπομνήματα της Ιεράς Συνόδου, κηρύγματα από τους άμβωνες, έντονες διαμαρτυρίες παραεκκλησιαστικών οργανώσεων και διαδηλώσεις με αίτημα να ριχτεί το βιβλίο στην πυρά.
Η αιτία; Οι αναφορές του συγγραφέα στη δαρβίνειο θεωρία για την καταγωγή του ανθρώπου (διακόσια χρόνια μετά τη γέννηση του Κάρολου Δαρβίνου και 150 χρόνια μετά την έκδοση της «Προέλευσης των ειδών διά της φυσικής επιλογής») και κάποιες άλλες θέσεις του που υποτίθεται ότι έθιγαν τα ιερά και τα όσια της ελληνορθόδοξης παράδοσης - από τον ρόλο του Βυζαντίου έως την ισότητα των φύλων.
Αφού περικόπτονται αφενός όσα σημεία της σχολικής ιστορίας ενοχλούν, στις αρχές του ’90 το βιβλίο του «αθέου, υλιστού συγγραφέως» Λ. Σταυριανού θα αποσυρθεί.
Λίγους μήνες αργότερα (1991), το βιβλίο «Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας» (Γ΄ Γυμνασίου) του Βασίλη Κρεμμυδά, αφού δέχτηκε επίθεση από εθνικιστικούς κύκλους, δημάρχους κ.λπ. αποσύρεται αφού πριν του έχουν περικοπεί κεφάλαια επειδή δεν ήταν αρκετά «εθνικό».
Το 2002 μετά από αντιδράσεις βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, του υπουργείου Παιδείας της Κύπρου, εθνικιστικών οργανώσεων και της Ιεράς Συνόδου αποσύρεται το βιβλίο «Ιστορία του Νεότερου και Σύγχρονου Κόσμου» του Γιώργου Κόκκινου κ.ά., που μοιράστηκε στη Γ’ Λυκείου αλλά δεν διδάχθηκε ποτέ.
Ενα παλιότερο παράδειγμα ήταν το σχολικό βιβλίο των Θεοδωρίδη - Λαζάρου. Από τις συνεχείς παρεμβάσεις στο αρχικό βιβλίο του ιστορικού Θεοδωρίδη, καθηγητή Φιλοσοφίας της Ιστορίας στο Αριστοτέλειο, δεν έμεινε τελικά τίποτε άλλο παρά η υπογραφή του. Διότι ο νόμος έδινε το δικαίωμα στους αρμόδιους φορείς να μεταβάλλουν το περιεχόμενο.
Η πρώτη σκοταδιστική επίθεση απέναντι στη θεωρία της εξέλιξης στην Ελλάδα ξεκινά ουσιαστικά με τα «αθεϊκά» του Βόλου, που οδηγούν το 1914 στη δίκη του Ναυπλίου. Εκκλησία και πολιτικές δυνάμεις της συντήρησης στρέφονται εναντίον των δημοτικιστών Δελμούζου και Σαράτση με σκοπό να ανακόψουν την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στο Παρθεναγωγείο του Βόλου.
Ο επίσκοπος Δημητριάδος Γ. Μαυρομμάτης επισκέφθηκε το Παρθεναγωγείο και έκρινε ότι δεν είναι ελληνικό και χριστιανικό σχολείο αλλά «γερμανικό και φραγκικό». Η κατηγορία εναντίον τους έχει ως εξής:
«Κατά διαφόρους εποχάς από του Σεπτεμβρίου 1908 μέχρι τέλους Μαρτίου 1911 προσεπάθησαν διά ζώσης, διά διδασκαλίας και δι’ εντύπων φυλλαδίων να ελκύσωσι προσηλύτους εις λεγόμενα θρησκευτικά δόγματα, τουτέστι την αθεΐαν, με τα οποία ενεργούμενα είναι ασυμβίβαστος η διατήρησις της πολιτικής τάξεως, διδάσκοντες ότι δεν υπάρχει Θεός... ότι ο άνθρωπος εδημιουργήθη υπό πιθήκων, ότι ο Θεός είναι ένα αγγούρι»...
Βεβαίως στην ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης έχουμε και τις συνέπειες παρεμβάσεων που δεν διακρίνονται διά γυμνού οφθαλμού. Ετσι π.χ. το 1998-99 το υπουργείο Παιδείας ανακοινώνει ότι «ανανεώνει το περιεχόμενο σπουδών στο Γυμνάσιο με την εισαγωγή νεωτερισμών σε μια σειρά από γνωστικούς τομείς».
Ωστόσο η διατυμπανιζόμενη «ανανέωση», που έγινε χωρίς ενιαίους στόχους και λογική για τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, ρυμουλκήθηκε στην εναγώνια προσπάθεια του ΥΠΑΙΘ να «μοντάρει» το αναλυτικό πρόγραμμα στις οδηγίες που συνόδευαν το «κουτί της Πανδώρας», δηλαδή, στο «εμβαδόν» των προσανατολισμών της απορρόφησης των κονδυλίων του τότε 2ου Κοινοτικού Πλαισίου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
