Νίκος Μάστορας Η συζήτηση που έχει ανοίξει για τα πτυχία των ξένων πανεπιστημίων που χορηγούνται μέσω σπουδών σε συνεργαζόμενα ελληνικά κολέγια, ούτε νέα είναι, ούτε ξεκίνησε τώρα που η υπουργός Παιδείας αποφάσισε να επιτρέψει στους αποφοίτους αυτούς να συμμετάσχουν στις διαδικασίες επιλογής εκπαιδευτικών χωρίς να έχουν προηγουμένως περάσει από την "κρησάρα" του ελέγχου από τον ΔΟΑΤΑΠ, παρακάμπτοντας έτσι το άρθρο 16 του Συντάγματος.
Αλλά δεν είναι ούτε πρώτη φορά που απόφοιτοι των κολεγίων αποκτούν τη δυνατότητα να απασχοληθούν σε θέσεις όχι μεν του δημοσίου απευθείας -χωρίς να αποκλείεται και αυτό- αλλά πάντως χωρίς την εποπτεία του ΔΟΑΤΑΠ. Όμως, όπως θα δούμε στη συνέχεια, στην προηγούμενη τέτοια περίπτωση δεν ξεσηκώθηκε η σημερινή θύελλα αντιδράσεων καθώς προβλέφθηκε ένας διαφορετικού τύπου έλεγχος της ποιότητας σπουδών των πτυχιούχων από τέτοιες σχολές, ο οποίος και σύμφωνος με το ευρωπαϊκό δίκαιο είναι και τον δέχθηκαν και τα ίδια τα κολέγια.
Το alfavita.gr, ενόψει των έντονων αντιδράσεων που έχουν ξεσπάσει από το σύνολο της δημόσιας εκπαίδευσης, οι οποίες κορυφώνονται αύριο -ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου με στάσεις εργασίας και συγκεντρώσεις εκπαιδευτικών στη Βουλή- υπενθυμίζει τι είχε συμβεί μόλις 3 χρόνια πριν, τον Ιούνιο του 2016 με το ζήτημα αυτό.
Στις 17 Ιουνίου 2016 λοιπόν, για πρώτη φορά στην ιστορία του ο Δικηγορικός Σύλλογος της Αθήνας (ΔΣΑ) ενέγραψε στα μητρώα ασκούμενων δικηγόρων του αποφοίτους ελληνικού κολεγίου που συνεργάζεται με πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Οι απόφοιτοι αυτοί είχαν κάνει τις σπουδές τους στην Ελλάδα και ήταν, ιστορικά, οι πρώτοι απόφοιτοι κολεγίου που γράφτηκαν στον ΔΣΑ.Από την εποχή εκείνη λοιπόν ξεκαθαρίστηκε ότι τουλάχιστον για το δικηγορικό επάγγελμα του δικηγόρου -αλλά, συνεπαγωγικά, και για όλα τα επαγγέλματα η άσκηση των οποίων περνάει μέσα από εγγραφή σε επαγγελματικά σωματεία και επιμελητήρια - τα «οιονεί» ιδιωτικά πανεπιστήμια βρίσκονται ήδη στη χώρα και παράγουν αποφοίτους. Συνεπώς, από το 2016 κι όχι σήμερα η συζήτηση για το άρθρο 16 είχε περιοριστεί στα καθαρά ακαδημαϊκά δικαιώματα, εφόσον τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων ευρωπαϊκών πανεπιστημίων που συνεργάζονται με ελληνικά κολέγια έχουν ρυθμιστεί βάσει ευρωπαϊκών οδηγιών. Επιπλέον, εδώ και λίγα χρόνια οι απόφοιτοι κολεγίων έχουν πρόσβαση και σε διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ.
Μάλιστα η απόφαση για "παραμερισμό" του ΔΟΑΤΑΠ, είχε ληφθεί άλλα δύο χρόνια πριν, το 2014. Με τροποποίηση του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Χαρ. Αθανασίου που ψηφίστηκε στη Βουλή, προκειμένου να εναρμονιστεί η νομοθεσία μας με τα ευρωπαϊκά δεδομένα, αποφασίστηκε ότι οι απόφοιτοι νομικών σχολών ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και των συνεργαζόμενων με αυτά κολεγίων, θα εγγράφονται στους δικηγορικούς συλλόγους της χώρας με την ίδια διαδικασία που ισχύει και για τους πτυχιούχους ελληνικών νομικών σχολών, δηλαδή με απλή προσκόμιση του πτυχίου και χωρίς την αναγνώριση του ΔΟΑΤΑΠ, που ήταν έως τώρα απαραίτητη.
Μέχρι τότε, οι απόφοιτοι νομικής από κολέγια είχαν περίπλοκες εναλλακτικές δυνατότητες προκειμένου να ασκήσουν το επάγγελμα στην Ελλάδα. Η πρώτη ήταν να κάνουν αίτηση αναγνώρισης στον ΔΟΑΤΑΠ και να υποβληθούν σε πρόσθετα μαθήματα και δοκιμασίες στα ελληνικά πανεπιστήμια προκειμένου να πάρουν την πολυπόθητη ισοδυναμία του πτυχίου τους, δεδομένου ότι οι σπουδές στα κολέγια και στα συνεργαζόμενα ξένα πανεπιστήμια είναι τριετείς. Εναλλακτικά, μπορούσαν να ακολουθήσουν την τεθλασμένη οδό: να πάνε λ.χ. πρώτα στην Κύπρο για πρακτική άσκηση 12 μηνών για την άδεια δικηγορίας και κατόπιν να γυρίζουν στην Ελλάδα και να εγγραφούν στους δικηγορικούς συλλόγους με την ιδιότητα του κοινοτικού δικηγόρου. Διαφορετικά, μπορούσαν να απευθυνθούν στο κράτος όπου εδρεύει το πανεπιστήμιο με το οποίο συνεργάζεται το κολέγιό τους για πρακτική άσκηση, κατόπιν να επιτύχουν στις εξετάσεις που απονέμουν τον επαγγελματικό τίτλο και στη συνέχεια να επιστρέψουν στην Ελλάδα για να εγγραφούν στον ΔΣΑ.
Προσέξτε όμως: Ο ΔΣΑ, ΔΕΝ ενέγραψε τους αποφοίτους κολεγίων στα μητρώα τουμε τον ίδιο τρόπο που το υπουργείο Παιδείας επιτρέπει στους αντίστοιχους αποφοίτους καθηγητικών σχολών να αποκτήσουν πρόσβαση στη δημόσια εκπαίδευση, κι εδώ βρίσκεται ίσως το κλειδί όλης της αντιπαράθεσης.
Οπως ανακοινώθηκε λοιπόν τότε από το το κολέγιο IdEF, το οποίο συνεργάζεται με το δημόσιο γαλλικό πανεπιστήμιο Paris 13, στις 17 Ιουνίου ολοκληρώθηκε η διαδικασία από τη Μόνιμη Επιτροπή Δοκιμασίας Επάρκειας του ΔΣΑ, η οποία επέτρεψε στους πρώτους επιτυχόντες αποφοίτους του την εγγραφή στα βιβλία ασκουμένων των δικηγορικών συλλόγων της Ελλάδας με την ίδια ακριβώς διαδικασία που εφαρμόζεται για όλους τους πτυχιούχους νομικών σχολών ευρωπαϊκών πανεπιστημίων που πραγματοποίησαν το σύνολο των σπουδών τους στην αλλοδαπή.
"Θα τους ταράξουμε στις εξετάσεις"
Τι σημαίνει αυτό; Πολύ απλά, ότι οι κάτοχοι πτυχίου Νομικής από ξένα πανεπιστήμια μέσω ελληνικών κολεγίων που επιθυμούν να δικηγορήσουν στην Ελλάδα απέκτησαν δυνατότητα να εγγραφούν στο μητρώο ασκουμένων στην Ελλάδα, σύμφωνα με το άρθρο 15 του Ν. 4194/2013 όπως τροποποιήθηκε με τον Ν. 4285/2014, με τους ίδιους όρους που ισχύουν για αποφοίτους ΑΕΙ, δηλαδή ύστερα από πρακτική άσκηση διάρκειας 18 μηνών συμμετέχουν στον πανελλήνιο διαγωνισμό υποψήφιων δικηγόρων, ακριβώς όπως και οι πτυχιούχοι των ελληνικών νομικών σχολών. Οι επιτυχόντες στον πανελλήνιο διαγωνισμό μπορούν να ζητήσουν τον διορισμό τους ως δικηγόροι στον δικηγορικό σύλλογο του Πρωτοδικείου που επιθυμούν, με αίτησή τους προς το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Η διαφορά τώρα μπορεί να γίνει κατανοητή: Την εποχή εκείνη, βρέθηκε μια διαδικασία ελέγχο πέραν του ΔΟΑΤΑΠ. Ο τότε πρόεδρος του ΔΣΑ Βασίλης Αλεξανδρής μάλιστα, είχε δηλώσει στον υπογράφοντα πριν αποφασιστεί αυτή η λύση (και τότε επίσης είχε αποσυρθεί ο ΔΟΑΤΑΠ από τον έλεγχο των πτυχίων) ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος θα..."τάραζε στις εξετάσεις" τους αποφοίτους κοκλεγίων προτού τους επιτρέψει την πρόσβαση στο επάγγελμα. Γιατί το είπε;
Επειδή η διάρκεια σπουδών στα ξένα ιδρύματα είναι ως επί το πλείστον τρία – αλλά εντατικά – χρόνια, εκεί που οι δικές μας είναι τετραετείς. Εξαιρούνται τα ιατρικά επαγγέλματα αλλά και οι μηχανικοί, όπου το σύνηθες σχήμα απέναντι στις αδιάσπαστες πενταετείς σπουδές του Πολυτεχνείου είναι τρία χρόνια πρώτο πτυχίο και δύο χρόνια για μάστερ (πρόκειται για τη γνωστή «συνθήκη της Μπολόνια» που τελευταία αμφισβητείται έντονα σε όλη την Ευρώπη), με αποτέλεσμα να εγείρεται ζήτημα ανταγωνισμού. «Πώς είναι δυνατόν ένας που έχει σπουδάσει τρία χρόνια σε κάποιο από τα κολέγια να εξομοιώνεται με κάποιον που σπούδασε το ίδιο αντικείμενο για πέντε χρόνια; Κανείς πτυχιούχος ξένου πανεπιστημίου δεν φοβάται την τυπική αναγνώριση του πτυχίου του από τον ΔΑΟΤΑΠ. Αυτοί που τη φοβούνται είναι όσοι έχουν πτυχία από κολέγια που συνεργάζονται με πανεπιστήμια “πλυντήρια πτυχίων”. Δεν είναι τυχαίο που ούτε η Γερμανία δεν αναγνωρίζει τέτοιου είδους πτυχία» ανέφερε ο τοτε πρόεδρος του ΤΕΕ Χρ.Σπίρτζης (μετέπειτα υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ) στον υπογράφοντα και στα "ΝΕΑ", τον Απρίλιο του 2014 που ξεκινούσε το ζήτημα.
Ενα θέμα λοιπόν για το οποίο αντιδρούν έντονα οι εκπαιδευτικοί, είναι ότι στη θέση του ΔΟΑΤΑΠ δεν προβλέφθηκε άλλος έλεγχος, όπως έγινε με την περίπτωση των δικηγόρων. Αυτό συνέβη γιατί αντίθετα με τους δικηγόρους, στην εκπαίδευση δεν προβλέπεται ανάλογη διαδικασία εξετάσεων για την πρόσβαση στο επάγγελμα, αν εξαιρέσει κανείς τους παλιότερους διαγωνισμούς ΑΣΕΠ. Ενα επίσης σοβαρό ζήτημα όμως, είναι ότι την ποιότητα των σπουδών των κολεγίων, παρόσα είπε η υπουργός Παιδείας κ.Νίκη Κεραμέως, δεν την ελέγχει στην πραγματικότητα η χώρα μας.
Πως γίνεται ο έλεγχος ποιότητας σπουδών στα κολέγια
Γιατί η κ.Κεραμέως ισχυρίστηκε ότι τα κολέγια ελέγχονται; Επειδή, πράγματι, λειτουργούν μόνο εφόσον εξασφαλίσουν άδεια που χορηγεί το Υπουργείο Παιδείας . Μια λίστα των αδειοδοτημένων κολεγίων αναρτάται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου. Για τη χορήγηση της άδειας λοιπόν, το Υπουργείο ελέγχει τη συνδρομή πληθώρας προϋποθέσεων: την ύπαρξη έγκυρης συμφωνίας του κολεγίου με το συνεργαζόμενο αλλοδαπό πανεπιστήμιο, τον εκπαιδευτικό σκοπό του νομικού προσώπου που αιτείται την άδεια, την ασφαλιστική και φορολογική του ενημερότητα, τα προσόντα των διδασκόντων, την καταλληλότητα και επάρκεια των κτηριολογικών υποδομών, την προσβασιμότητα των ΑμΕΑ στους χώρους εκπαίδευσης κ.λπ.
Μια εποπτεία των κολεγίων λοιπόν, ασκείται πράγματι από το Τμήμα Κολεγίων του Υπουργείου. Ομως αυτά είναι μόνο τα τυπικά στοιχεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας, δηλαδή ο έλεγχος περιορίζεται στις κτηριακές υποδομές και τα τυπικά προσόντα των διδασκόντων. Καθεαυτή την ποιότητα των σπουδών, δεν μπορεί να την ελέγξει η χώρα μας καθώς η αρμοδιότητα αυτή, κατά το ενωσιακό δίκαιο, ανήκει στο πανεπιστήμιο και στη χώρα, με την οποία συνεργάζεται το κάθε κολέγιο. Μάλιστα το ζήτημα αυτό έχει κριθεί και δικαστικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Στην περίπτωση συνεργασιών με βρετανικά πανεπιστήμια λοιπόν, ο έλεγχος καθορίζεται από τη μεταξύ τους συμφωνία συνεργασίας. Γενικά τα ξένα πανεπιστήμια, στη θεωρία τουλάχιστον, ασκούν συστηματικό έλεγχο στη λειτουργία των κολλεγίων με τακτικές επιθεωρήσεις, έγκριση του εκπαιδευτικού προσωπικού, έλεγχο των θεμάτων των εξετάσεων, έλεγχο των εργασιών, βαθμολόγηση των γραπτών εξετάσεων. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα αποτελέσματα των εξετάσεων εξάγονται από επιτροπές του αλλοδαπού πανεπιστημίου. Με τον ίδιο αυστηρό τρόπο ελέγχονται και οι διαφημίσεις των κολεγίων. Σε ό,τι αφορά ειδικά τα βρετανικά πανεπιστήμια, αυτά υπόκεινται στον έλεγχο της Επιτροπής Ποιοτικού Ελέγχου Ανώτατης Εκπαίδευσης (Quality Assurance Agency for Higher Education, QAA), η οποία πραγματοποιεί ελέγχους τόσο στα ίδια τα βρετανικά πανεπιστήμια όσο και στα συνεργαζόμενα κολέγια. Επίσης τα πτυχία των αποφοίτων των κολεγίων αναγνωρίζονται από τον NARIC (National Recognition and Information Council), που είναι βρετανικός φορέας αντίστοιχος με τον ΔΟΑΤΑΠ. Ο NARIC έχει την ευθύνη της αναγνώρισης των τίτλων σπουδών όσων ενδιαφέρονται να εργαστούν στη Μεγάλη Βρετανία. Τα πιστοποιητικά που εκδίδει επιβεβαιώνουν ότι οι τίτλοι σπουδών που απονέμονται σε αποφοίτους κολεγίων είναι απολύτως ισότιμοι στη Βρετανία, ως προς τα επαγγελματικά και ακαδημαϊκά δικαιώματα, με εκείνους που χορηγούνται στους αποφοίτους οποιουδήποτε Βρετανικού Πανεπιστημίου μετά την ολοκλήρωση σπουδών στη Βρετανία. Αντίστοιχες διαδικασίες προβλέπονται και από άλλα κράτη (πχ Γαλλία, ΗΠΑ) που διατηρούν συνεργασίες με ελληνικά κολέγια.
Αυτα όπως είπαμε και πριν όμως, ισχύουν στη θεωρία. Στην πράξη, οι έλεγχοι αυτοί γίνονται με όλη την επισημότητά τους σε μεγάλα πανεπιστήμια και ελληνικά κολέγια αξιώσεων, ενώ σε περιπτώσεις συνεργασιών κάποιων μικρών κολεγίων με περιφερειακά αγγλικά ιδρύματα που δεν έχουν και υψηλή κατάταξη (σ.σ. στη Βρετανία τα πανεπιστήμια κατατάσσονται σε αξιολογικές λίστες κάθε χρόνο) δε θα μάθουμε ποτέ αν όντως ελέγχονται οι σπουδές με τον προβλεπόμενο τρόπο, απλά γιατί...δεν μπορούμε να παρέμβουμε. Φυσικά το τεκμήριο της αθωότητας ισχύει και εδώ, δηλαδή υποθέτουμε ότι οι ξένες ελεγκτικές αρχές κάνουν όντως τη δουλειά τους σε όλες τις περιπτώσεις. Δεν το γνωρίζουμε όμως στην πραγματικότητα, όπως λχ γνωρίζουμε, μέσω της ΑΔΙΠ (είτε της αρχής που θα την αντικαταστήσει) τις πραγματικές ελλείψεις και τα πλεονεκτήματα της κάθε σχολής ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου.
Στην περίπτωση των εκπαιδευτικών λοιπόν, το ζήτημα δεν είναι αν θα έχουν δικαίωμα οι απόφοιτοι των κολεγίων να διδάξουν τα παιδιά μας (γιατί πράγματι το ενωσιακό δίκαιο επιβάλει ίδια επαγγελματικά δικαιώματα, δηλαδή αν στη χώρα προέλευσης του πανεπιστημίου που συνεργάζεται με το κολέγιο ο συγκεκριμένος απόφοιτος έχει δικαίωμα πρόσβασης στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού, πρέπει το ίδιο δικαίωμα να έχει και στη χώρα μας εκτός αν προβλέπεται κάποια έξτρα παιδαγωγική διαδικασία και για τους έλληνες αποφοιτους), αλλά με βαση ποιόν έλεγχο ποιότητας των σπουδών τους θα το κάνουν.
Διαβάστε επίσης:
Casus beli ο διορισμός εκπαιδευτικών με πτυχίο κολεγίου
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
