Η φετινή σχολική χρονιά αν μη τι άλλο μπορεί να χαρακτηριστεί σαν μια πολύ ιδιαίτερη σχολική χρονιά. Με την έλευση του Κορονοϊού (COVID-19) στη χώρα μας ζήσαμε πρωτόγνωρες καταστάσεις που σαφώς επηρέασαν και την όλη εκπαιδευτική διαδικασία. Από τα μέσα Μάρτιου και πέρα όλα αλλάξανε. Στις 12 Μαρτίου τα σχολεία έπαψαν να λειτουργούν για δυο τρείς εβδομάδες και στη συνέχεια λειτούργησαν με τη μορφή τηλεκπαίδευσης . Μέσα σε αυτή λοιπόν τη σχολική χρονιά και κατά τη διάρκεια της κατατέθηκαν στην Βουλή ορισμένα νομοσχέδια για την Πρωτοβάθμια-Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, για τα πανεπιστημιακά αλλά και τεχνολογικά ιδρύματα και τώρα σιγά-σιγά ετοιμάζεται το νέο νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Μέσα σε αυτά τα δεκάδες χιλιάδες φύλλα που αποτελούν όλα τα προαναφερθέντα νομοσχέδια που ψηφίστηκαν η λέξη διαπολιτισμικότητα και διαπολιτισμική εκπαίδευση έχει δυστυχώς μία πολύ μικρή έως και μηδενική αναφορά!
Ξεχνώντας το γεγονός ότι η νέα χιλιετία άρχισε με έντονες και κατά καιρούς βίαιες αλλαγές που επηρέασαν την ανθρωπότητα. Η παγκοσμιοποίηση, η άνοδος των νέων οικονομιών και η ζωή σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία, θεωρούνται βασικοί λόγοι προς την αναζήτηση νέων μεθόδων εκπαίδευσης καθώς πολλά σχολεία ίσως στερούνται την ικανότητα αντιμετώπισης των κινδύνων και των ευκαιριών που ακολουθούν αυτές τις επαναστατικές αλλαγές.
Η διάδοση των μέσων μαζικής επικοινωνίας στην καθημερινότητά μας, η ανάπτυξη της τεχνολογίας της πληροφορίας, οι βαθιές γεωπολιτικές αλλαγές και η δημιουργία νέων αγορών, οι οποίες χαρακτηρίζονται ποικιλοτρόπως ως «παγκοσμιοποίηση», «νέα οικονομία» ή «επανάσταση πληροφορικής», μειώνουν άμεσα τις αποστάσεις, δημιουργούν ισχυρότερους δεσμούς μεταξύ διαφορετικών γεωγραφικών περιοχών και αυξάνουν την κινητικότητα, καθώς δημιουργούνται νέες και διαφοροποιημένες μεταναστευτικές ροές.
Η μετανάστευση δεν αποτελεί πλέον προϋπόθεση για αλληλεπίδραση μεταξύ των χωρών που χαρακτηρίζονται από διαφορετικές γλώσσες και θρησκείες. Πλέον, η ζωή ενός ατόμου επηρεάζεται άμεσα ή έμμεσα από άλλους πολιτισμούς και από σύγχρονα γεγονότα στον υπόλοιπο κόσμο. Ως επακόλουθο της παγκοσμιοποίησης, η ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ εθνικών κρατών και ανθρώπων με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο φαίνεται να δίνει μια νέα σημασία στο φαινόμενο της μετανάστευσης.
Όσον αφορά στην εκπαίδευση, πολλοί δάσκαλοι και γονείς, αν και είναι ενήλικες, δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τις δικές τους ανυσηχίες-κρίσεις και συχνά δεν είναι σε θέση να κάνουν σωστές επιλογές. Μερικοί εκπαιδευτικοί εξακολουθούν να ακολουθούν τα ιδανικά τους για απόλυτη δασκαλοκεντρική προσέγγιση,κατι που καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο την επαφή τους με την νέα πραγματικότητα σε μια πολιτική και δημοκρατική κοινωνία. Η εκπαίδευση έχει επηρεαστεί βαθιά από αυτές τις εξελίξεις, οι εκπαιδευτικές στρατηγικές, τα προγράμματα σπουδών και οι μέθοδοι διδασκαλίας αναθεωρούνται συνεχώς με την εναλλαγή των κυβερνήσεων και των νέων υπουργών παιδείας. Ως αποτέλεσμα, οι λύσεις να είναι συχνά τεχνικές, στερούνται σαφών στόχων και σταθερών ηθικών αρχών: αντί να επιλυθούν, τα προβλήματα κλιμακώνονται. Η κατάσταση στρέφεται προς τα κάτω σε μια παλινδρομική «θεραπεία» στην οποία οι λύσεις είναι συχνά χειρότερες από την ίδια την «ασθένεια». (Coulby, 2006) Τι μπορεί να κάνει η εκπαίδευση σε μια τέτοια κατάσταση; Ποιες στρατηγικές είναι χρήσιμες ή κατάλληλες για σωστή και εκσυγχρονισμένη εκπαίδευση; Η διαπολιτισμική εκπαίδευση προσφέρει μια διέξοδο; Στη συνέχεια θα αναλυθούν και θα απαντηθούν τα συγκεκριμένα ερωτήματα.
Στη δεύτερη δεκαετία του εικοστού πρώτου αιώνα, η διαπολιτισμικότητα αναδύεται ως ένα νέο παράδειγμα πολιτικής για την αντιμετώπιση της δυναμικής της διαφορετικότητας. Βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικών και ακαδημαϊκών συζητήσεων και εκφράζει την πρόθεση να επηρεάσει τις κυβερνήσεις να επανεξετάσουν τις προσεγγίσεις τους στην ποικιλομορφία, ειδικά σε επίπεδο πόλεων. Ο διαπολιτισμισμός μπορεί να θεωρηθεί ως ένα σύνολο πολιτικών που μοιράζονται μια βασική ιδέα: ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπων από διαφορετικό υπόβαθρο έχει σημασία. Οι ανησυχίες του είναι να παρέμβει πολιτικά και να προτείνει έναν τρόπο διαχείρισης της δυναμικής της ποικιλομορφίας, με βάση τις ανταλλαγές και τις διαπροσωπικές σχέσεις, ώστε να εξασφαλιστεί ένα ευνοϊκό δημόσιο περιβάλλον για τις διαπολιτισμικές επαφές (Zapata-Barrero, 2016).
Λαμβάνοντας υπόψη τα προηγούμενα, μπορούμε να υποθέσουμε ότι σε ένα πλαίσιο οικονομικής κρίσης πρέπει να αναμένουμε ιδιαίτερη έμφαση στην κοινωνική διάσταση, προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση και η περιθωριοποίηση, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή και να είναι ισότιμη η πρόσβαση στους πόρους. Σε ένα πλαίσιο μειωμένων οικονομικών ευκαιριών, η πολιτική διάσταση μπορεί επίσης να αποκτήσει ολοένα και μεγαλύτερη σημασία, λόγω της ανάγκης να αποφευχθεί η διχοτόμηση μεταξύ της εθνικής πλειοψηφίας και των μειονοτήτων, ώστε να επιτραπεί η αμοιβαία κατανόηση αποφεύγοντας παράλληλα τη βία (Lüken-Klaßen D, 2010).
Συνεπώς, η διαπολιτισμική πολιτική έχει ως στόχο να προωθηθεί η δικαιοσύνη και η δίκαιη μεταχείριση προς όλους. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να επιτραπεί σε όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους, να επιτύχουν το επίπεδο επιτυχίας και αυτοσεβασμού που τους αξίζει, διατηρώντας παράλληλα την πολιτιστική τους ταυτότητα. Αυτές οι αξίες όμως πώς μπορούν να μεταδοθούν με ασφάλεια στην κοινωνία; Την απάντηση θα δώσει για ακόμη μία φορά η εκπαίδευση και συγκεκριμένα η διαπολιτισμική εκπαίδευση.
Η διαπολιτισμική εκπαίδευση έχει ως κύριο στόχο να προετοιμάσει τα παιδιά να ζουν σε μια πολύπλοκη πολυπολιτισμική κοινωνία καθώς μέσω της διαπολιτισμικής πολιτικής θα τους παρέχεται ένα ασφαλές και φιλόξενο μέρος. Επιπλέον, η διαπολιτισμική εκπαίδευση έχει ως όραμα τη δημιουργία ενός προγράμματος σπουδών το οποίο θα δίνει έμφαση στις θετικές πτυχές όλων των πολιτισμών και θα παρέχει στα παιδιά την πεποίθηση ότι ο ρατσισμός μπορεί και πρέπει να εξαλειφθεί.
Η εισαγωγή ενός αποτελεσματικού προγράμματος γλωσσικής υποστήριξης για όλους τους μαθητές που το χρειάζονται θα είναι ακρογωνιαίος λίθος της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης όπως και η ενσωμάτωση των μαθητών, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, σε όλες τις συνήθεις μαθησιακές δραστηριότητες του σχολείου. Τέλος, η υιοθέτηση της άποψης ότι η πολιτιστική ποικιλομορφία αποτελεί θετικό πλεονέκτημα και ότι οι μαθητές αποτελούν συχνά τον πολυτιμότερο πολυπολιτισμικό πόρο, είναι βασικές ιδέες που ο δάσκαλος με αγάπη και υπομονή οφείλει να προάγει στην τάξη καθώς θα πρέπει με προσεκτική χρήση της γλώσσας, να αποφεύγει να ενισχύει τις στερεότυπες απόψεις της κοινωνίας. (European Commision, 2016)
Η παγκοσμιοποίηση είναι μια διαδικασία αλληλεπίδρασης και ένταξης μεταξύ των ανθρώπων, των εταιρειών και των κυβερνήσεων διαφορετικών εθνών. Η διαδικασία αυτή επηρεάζει τόσο το περιβάλλον όσο και τον πολιτισμό, τα πολιτικά συστήματα, την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία ανά τον κόσμο. (Collins, 2015) Συγκεκριμένα, η παγκοσμιοποίηση της εκπαίδευσης αναφέρεται σε παγκόσμια δίκτυα, διαδικασίες και θεσμούς που επηρεάζουν τόσο τις τοπικές εκπαιδευτικές πρακτικές όσο και τις πολιτικές. Οι διάφορες αλλαγές που συμβαίνουν διαμορφώνουν σε παγκόσμια κλίμακα τα εθνικά αλλά και τα τοπικά σχολικά συστήματα. Τα έθνη συνεχίζουν να ελέγχουν ανεξάρτητα τα σχολικά τους συστήματα, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζονται από αυτή την σύνδεση των παγκόσμιων εκπαιδευτικών διαδικασιών. Επομένως, οι παγκόσμιες εκπαιδευτικές πολιτικές και πρακτικές εφαρμόζονται όσο το δυνατόν πιο άμεσα και τίποτα δεν είναι στάσιμο σε αυτή τη μορφή εκπαίδευσης. (Nelly P. Stromquist, 2014)
Βιβλιογραφία
Collins, M. (2015, May 6). The Pros And Cons Of Globalization. Ανάκτηση από Forbes: https://www.forbes.com/sites/mikecollins/2015/05/06/the-pros-and-cons-of-globalization/#753ae76fccce
Coulby, D. (2006). Intercultural education: theory and practice. 245-257.
European Commision. (2016). Ανάκτηση από Intercultural Dialog,Culture: https://ec.europa.eu/culture/policy/strategic-framework/intercultural-dialogue_en
Lüken-Klaßen D, H. F. (2010). Intercultural policies in European cities. Dublin.
Nelly P. Stromquist, K. M. (2014). Globalization and Education: Integration and Contestation across Cultures. Plymouth: Rowman and Littlefield education.
Zapata-Barrero, R. (2016). Exploring the foundations of the intercultural policy paradigm: A comprehensive approach. Identities: Global Studies in Culture and Power. Identities, 153-173.
*Μαθηματικός MSc. Ειδικής Αγωγής
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
