Του Νίκου Μάστορα
Η καταστροφή που έχει επιφέρει κρίση και πανδημία στον εργασιακό τομέα, εξαιτίας της οποίας έχει ...δωδεκαπλασιαστεί από πέρυσι το ποσοστό των εργαζόμένων των 200 ευρώ και από 1% το β τρίμηνο του 2019 έφτασε στο 12% (!) το β τρίμηνο εφέτος, έχει οδηγήσει 8 στους 10 καταρτιζόμενους σε ΙΕΚ να δηλώνουν ότι θα αποδέχονται εργασίες που δεν πληρούν καμιά απο τις προτεραιότητες που αποζητούν!
Αυτό προκύπτει, μεταξύ πολλών άλλων πολύ ενδιαφέροντων στοιχείων για τα ΙΕΚ της χώρας, από έρευνα με τίτλο Διερεύνηση της μετάβασης των αποφοίτων ΙΕΚ στην απασχόληση, που δημοσιοποίησε σήμερα το Κέντρο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) της ΓΣΕΕ και από τη συζήτηση για τα αποτελέσματά της που ακολούθησε. Τη μεγάλη έρευνα, παρουσίασαν οι κ.κ. Χρήστος Γούλας, διευθυντής του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ και Νίκος Φωτόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου - Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, ενώ στο πάνελ της συζήτησης συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας επαγγελματικής εκπαίδευσης κ.Γιώργος Βούτσινος, ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός Νίκος Φίλης και η τομεάρχης Παιδείας του ΚΙΝΑΛ κ.Χαρά Κεφαλίδου.
Κατεβάστε εδώ όλη την έρευνα του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ σε pdf
Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στην αναγκαιότητα ανάληψης πολιτικών πρωτοβουλιών για τη στήριξη και τον εκσυγχρονισμό της Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης ώστε να ενισχυθεί η προσβασιμότητα των νέων ανθρώπων στην εργασία, ενώ την εκδήλωση χαιρέτησε με μια σύντομη εισαγωγική παρέμβαση ο Πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος, ο οποίος επεσήμανε τη σημαντική συμβολή αυτής της έρευνας σήμερα, μετά και τους τελευταίους μετασχηματισμούς στο εργασιακό πεδίο λόγω των συνεπειών της πανδημίας. Σε αυτές τις συνθήκες, τόνισε την ανάγκη να ενισχυθούν άμεσα και έμπρακτα οι δημόσιες δομές κατάρτισης, ώστε να αποτελέσουν λειτουργικούς κόμβους διασύνδεσης με την εργασία και γενικότερα με την παραγωγική διαδικασία.
Στο πρώτο μέρος της παρουσίασης οι κ.κ. Χρήστος Γούλας και Νίκος Φωτόπουλος ανέλυσαν τα ερευνητικά ευρήματα στα οποία καταγράφεται η τρέχουσα κατάσταση και οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων στο πεδίο της Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης στη χώρα μας, τόσο συγκριτικά με τα αντίστοιχα ευρήματα της προηγούμενης έρευνας (2012) όσο και αναφορικά με τις νέες προκλήσεις με τις οποίες έχει βρεθεί αντιμέτωπη η ελληνική κοινωνία, όπως οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης και η εξελισσόμενη πανδημία.
Το προφίλ του απόφοιτου ΙΕΚ
Ας δούμε όμως το "προφίλ" που σκιαγράφησε η έρευνα για τον τυπικό απόφοιτο του ΙΕΚ. Οπως το περιέγραψε ο κ.Φωτόπουλος, "το προφίλ των αποφοίτων είναι ένα σώμα που κυριαρχείται από γυναίκες, μέσων και χαμηλών εισοδημάτων, μέσης ηλικιας 33 ετών, και μέσων και χαμηλών εκπαιδευτικών προσόντων με εξαιρετικά ισχνή συμμετοχή στα συλλογικά δρώμενα. Εχουν επιτακτική ανάγκη για πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Και εδώ προκύπτει το εξής στοιχείο που οφείλει να προβληματίσει όλους: "Για όσους βρήκαν εργασία, εμφανίζεται τάση για συμβάσεις ορισμένου χρόνου και ευέλικτες μορφές απασχόλησης με όσα αυτό συνεπάγεται. Η απόκτηση δεξιοτήτων και η διεύρυνση γνώσεων είναι η βασική συνεισφορά της αρχικής κατάρτισης στην εύρεση εργασίας και ο ισχυρότερος λόγος είναι η εξειδίκευση στο αντικείμενο της κατάρτισης. Ομως οι φίλοι, γνωστοί, κοινωνικά δίκτυα και κοινωνικός περίγυρος εμφανίζονται ακόμα οι βασικοί φορείς προώθησης εύρεσης εργασίας. Βασικο επιθυμητό στοιχείο της εργασίας αυτής είναι η κοινωνική ασφάλιση και ακολουθεί η εργασία ανάλογη προσόντων και βέβαια ο ικανοποιητικός μισθός. Ωστοσο οι 8 στους 12 απαντούν καταφατικά στην αποδοχή μιας θέσης εργασίας χωρίς τα επιθυμητά προαπαιτούμενα..."
Δηλαδή οι απόφοιτοι των ΙΕΚ μαστίζονται από ανεργία, υποαπασχόληση και πενιχρούς μισθούς, σε σημείο που κατά συντριπτική πλεοψηφία δηλώνουν ότι θα αποδέχονταν οποιαδήποτε εργασία, ακόμα κι αν δεν προσφέρει κανένα από τα στοιχεία που θεωρούν ως προαπαιτούμενα...
Τα βασικά σημεία της έρευνας
* Το δείγμα ήταν 1500 άτομα και διεξήθη 7-29 Μαίου 2020 απο 29 ερευνητές και έγινε σύγκριση με τα στοιχεία του 2012 (στοιχεία 07-08)
* Το 66,8% ήταν γυναίκες.Το 54% των ερωτώμενων έχει εισόδημα έως 1000 ευρώ ενώ 7 στους 10 δεν συμμετέχουν σε καμία συνδικαλιστική η πολιτιστική δραστηριότητα, ενώ 48% δηλώνει ότι δε διαβάζει ποτέ εφημερίδα η περιοδικό αλλα ενημερώνεται απο διαδίκτυο και τηλεόραση
* Το 80% φοβούνται ότι η κρίση μπορεί να αποτελέσει αφορμή για την καταπάτηση των δικαιωμάτων τους.Το 73% προσπαθεί να το ξεπεράσει αυτό με σκληρή δουλειά αλλά 58% περιμένει υποστήριξη απο κράτος και 45% με καταλληλη κατάρτιση. Πιστεύουν ότι ειδικότητες τομέα υγείας οπως φαρμακεία ή νοσηλευτές θα έχουν ζήτηση, ενώ μικρή θα έχουν ξενοδοχειακά επαγγέλματα.
* Το 60% αποφοίτων ΙΕΚ δεν έχουν συμμετάσχει σε εξετάσεις πιστοποίησης ΕΟΠΠΕΠ. Δεν το κάνουν επειδή ο ιδιωτικός τομέας δεν έχει μεγάλη απαίτηση για τέτοια πιστοποιητικά, ότι οι εξετάσεις γίνονται μετά απο 2-3 χρόνια κι οτι αφορούν κυρίως στο δημόσιο και στο ΑΣΕΠ.
* Το 36,6% επέλεξε ειδικότητα για λόγους εξειδίκευσης στο αντικείμενο και το 35% για λόγους ευρεσης εργασίας και για λογους αλλαγής αντικειμένου.
* Πανω απο 6 στους 10 είναι ικανοποιημένοι απο εκπαιδευτές, πρακτική άσκηση και πρόγραμμα σπουδών, λένε όμως ότι χρειάζεται να επικαιροποιείται καθώς πολλά έχουν ακόμα και 15 χρόνια να επικαιροποιηθούν και πρέπει να ακολουθούν τις εξελίξεις των ειδικοτήτων και των περιγραμμάτων.
* Το 43% των ερωτηθέντων ήταν μισθωτοί και το 43,4% ήταν άνεργοι.
* Το 33,6% βρήκε εργασία μέχρι 6 μήνες μετά αποφοίτηση, κάτι μη ικανοποιητικο αν και το 2012 ήταν μικρότερο, ενώ δε βρηκε εργασία το 21%.
* Απο αυτούς που βρήκαν, το 56,2% έχει σύμβαση ορισμένου χρόνου, ενώ το 2012 το 51% που είχε σύμβαση αορίστου, έγινε 38% τωρα. Το 23,8% βρήκε εργασία στο δημόσιο και αναλογο ποσοστό σε πολύ μικρές ιδιωτικές επιχειρήσεις.
* Μόνο 35% μονο κρατάει την εργασία πανω απο 1 έτος.
* Το 37% θεωρεί οτι θα βρει εργασία μέσω φίλων γνωστών ενώ το 23,8% μέσω αγγελιών. Η συνάφεια του αντικειμένου με εργασία εχει παει στο 41%.
* Το 50% περίπου δηλώνει οτι αξιοποίησε τις γνώσεις του στην 1η εργασία, κάτι που έχει αυξηθεί απο το 2012. Οι άνεργοι επίσης δηλώνουν ότι κατα 51% τους βοήθησε η συμμετοχή στο πρόγραμμα, παρότι είναι άνεργοι, ενώ οι μισθωτοί στο 71%
Οι άνεργοι λένε ότι δε βρίσκουν εργασία λογω οικονομικής κρίσης (68%) και έλειψης εργασιακής εμπειρίας (58%) ενώ δηλώνουν αρνητική αξιολόγηση (51,7%) για μη επαρκή υποστήριξη απο ΟΑΕΔ κλπ φορείς.
* Το 90% θεωρεί απόλυτα σημαντικό να έχει κοινωνική ασφάλιση στην εργασία του, και 8 στους δεκα θέλει να ανταποκρίνεται στα προσόντα του και να έχει ικανοποιητικές αποδοχές. Πιο σημαντική όμως ελιναι η κοινωνική ασφάλιση και δεύτερες οι ικανοποιητικές αποδοχές.
* Μόνο τρεις στους δέκα (απο 42% το 2012) έχουν προθεση να ψάξουνς το εξωτερικό, ίσως φοβούμενοι και πανδημία.
Τα συμπεράσματα
Τα βασικά συμπεράσματα είναι ότι παραμένουν δομικές αδυναμίες στο πεδίο της κατάρτισης από το 2012. Το προφίλ των αποφοίτων είναι ένα σώμα που κυριαρχείται από γυναίκες, μέσων και χαμηλών εισοδημάτων, μέσης ηλικιας 33 ετών, και μέσων και χαμηλών εκπαιδευτικών προσόντων με εξαιρετικά ισχνή συμμετοχή στα συλλογικά δρώμενα. Εχουν επιτακτική ανάγκη για πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Ο μικρός βαθμός συμμετοχής στις εξετάσεις πιστοποίησης δείχνει ότι χρειάζεται περαιτέρω βελτίωση και εκσυγχρονισμός του συστήματος γιατί συνδέεεται κυρίως με το προσοντολόγιο για πρόσληψη στο δημόσιο. Για όσους βρήκαν εργασία, εμφανίζεται τάση προς συμβάσεις ορισμένου χρόνου και ευέλικτες μορφές απασχόλησης με όσα αυτό συνεπάγεται. Απόκτηση δεξιοτήτων και διεύρυνση γνώσεων είναι η βασική συνεισφορά της αρχικής κατάρτισης στην ευρεση εργασίας και μο ισχυρότερος λόγος είναι η εξειδίκευση στο αντικείμενο της κατάρτισης. Ομως οι φίλοι, γνωστοί, κοινωνικά δίκτυα και κοινωνικός περίγυρος εμφανίζονται ακόμα οι βασικοί φορείς προώθησης έυρεσης εργασίας και βασικο επιθυμητό είναι η κοινωνική ασφάλιση αν και οι 8 στους 10 απαντούν καταφατικά στην αποδοχή μιας θέσης εργασίας χωρίς τα επιθυμητά προαπαιτούμενα...
Ακολουθούν βασικά σημεία από τις ομιλίες των συμμετεχόντων στο πάνελ
Γ.Βούτσινος: Ερχεται το νομοσχέδιο, φέρνει νέα προγράμματα σπουδών και ψηφιοποίηση ΕΟΠΠΕΠ
Θα πρέπει να συνεργαστούμε με τους κοινωνικούς εταίρους και με καθοριστική συμβολή της ΓΣΕΕ να προχωρήσουμε την προσπάθεια και να έχουμε συμπαράστασή τους στην εφαρμογή του νέου νόμου. Παρατηρείται ότι αυξήθηκε το ποσοστό αποφοίτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έρχονται «πίσω» στην ουσία που χάσανε στο δρόμο, κι αυτο είναι σημαντικό. Επίσης στο θέμα των ειδικοτήτων, προφανώς οι ερωτώμενοι είναι επηρεασμένοι απο συγκυρία άρα οι απαντήσεις τείνουν σε ειδικότητες που έχουν να κάνουν με θέματα υγείας. Σε μεγάλο μέρος δεν πιστοποιούνται. Υπάρχουν αρκετές αιτίες γιαυτό. Με το νομοσχέδιο που έρχεται στη Βουλή σύντομα, υπαρχουν μέτρα που στοχεύουν στη θεραπεία των προβλημάτων. Για θέμα εκπαιδευτών καναμε αλλαγή με το Μητρώο Εκπαιδευτών, για το οποίο ακούστηκαν και ακραίες φωνές ότι θα χάσουν πολλοί εκπαιδευτές τη δουλειά τους, αλλά δεν συνέβη γιατί η αλλαγή δεν αφορούσε θέμα ποσοστικό αλλά ποιοτικό.
Την άλλη εβδομάδα το νομοσχέδιο φαντάζομαι θα έρθει σε δημόσια διαβούλευση
Προτεραιότητα της κυβερνητικής πολιτικής η επαγγελματική εκπαίδευση και το νομοσχέδιο θα έχει μια συνολική θεώρηση του θέματος. Δεν υπαρχει καμία περίπτωση για απόλυση η διαθεσιμότητα εκπαιδευτικων. Για μαθητεία, τη στηρίζουμε, είναι μεθοδολογία. Είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για την επαγγελματική εκπαίδευση. Βεβαίως υπαρχουν πολλά προβλήματα, αλλα στο νομοσχέδιο θα αλλάξει η μαθητεία μεταλυκειακού έτους ΕΠΑΛ. Αναμένεται με το νομοσχέδιο ψηφιοποίηση της πιστοποίησης του ΕΟΠΠΕΠ. Θα δημιουργηθούν μηχανισμοί στα ΙΕΚ όπως σε ΑΕΙ με γραφείο στήριξης και σταδιοδρομίας, που θα είναι αρμόδιο για παρακολούθηση πρακτικής άσκησης και συνεργασία με τις επιχειρήσεις. Ετσι πιστεύουμε να έχουμε μεγαλύτερο αποτέλεσμα στην αποδοση και στην πιστοποίηση. Οταν ιδρύθηκαν τα ΙΕΚ ηταν φορείς τυπικής κατάρτισης. Δεν ιδρύθηκαν για να είναι σχολεία, αλλά ινστιτούτα κατάρτισης. Στην παροδο δεκαετιών προέκυψαν προβλήματα. Πχ ο σχεδιασμός δεν λαμβανε υποψιν ανάγκες εργασίας. Ειδικότητες απαρχαιωμένες. Βρήκα ειδικότητες που υπηρχαν στην εποχή ίδρυσής τους να υπαρχουν ακόμα. Αποτέλεσμα είναι να υπαρχει χαμηλή σύνδεση με την εργασία και ισχνός βαθμός συνάφειας μεταξύ απασχόλησης και αντικειμένου κατάρτισης. Ο εκφυλισμός των ΙΕΚ οφείλεται κυρίως στην έντονη σχολειοποίηση τους. Εκπαιδευτές που δεν προέρχονται απο αγορά και ειδικότητες που δεν αλλάζουν εύκολα και επίσης δεν εχουν αξιολογηθεί τα δημόσια ΙΕΚ ως προς την αποτελεσματική τους παρέμβαση στην αγορά εργασίας. Χρειάζεται ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων. Ετσι θα υπάρχει ενα κεντρικό συμβούλιο επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με ενισχυμένη συμμμετοχή κοινωνικών εταίρων. Θα υπάρχουν περιφερειακά συμβούλια που στο παρελθόν δε λειτουργησαν ποτέ. Δεν πάει κανείς για χόμπι εκεί, αλλά για να βρεί δουλειά στην αγορά εργασίας. Ετσι προβλέπουμε νεες ειδικότητες, αξιολόγηση ολων των προγραμμάτων και επικαιροποίηση, νέους οδηγούς κατάρτισης, ήδη έχουμε τους πρώτους 20 οδηγούς κατάρτισης σε ειδικότητες που λειτουργούσαν χωρίς αυτούς και είναι ήδη εν ισχύ με συμβολή και της ΓΣΕΕ. Εχουμε και εγκεκριμένο πρόγραμμα ΕΣΠΑ για 130 νέους οδηγούς κατάρτισης που ως Ιούνιο 2021 θα έχουν δρομολογηθεί και περάσει τα φίλτρα αξιολόγησης. Επίσης δε μπορούμε να προχωρήσουμε χωρίς αξιολόγηση. Κυρια στοιχεία ο αριθμός πιστοποιημένων και αριθμός αποφοίτων που βρίσκουν δουλειά σε σχετική θέση με την ειδικότητα την οποία τελείωσαν. Ρυθίσεις για αναγνώριση πιστοτικών μονάδων και ενίσχυση κινητικότητας στο πλαίσο εράσμους. Στο μεταλυκειακό έτος θα πρέπει να υπάρχουν κοινοί κανόνες σε μάθηση και πιστοποίηση. Ο τρόπος που διαχωρίζουμε την τυπική και μη τυπική μάθηση στην Ελλάδα διαφοροποιείται απο τα παγκόσμια και ευρωπαικά. Εξω μη τυπική θεωρείται η εκπαίδευση που λειτουργεί εκτός ρυθμίσεων πολιτείας. Με βάση αυτή τη λογική τα ΙΕΚ θα πρέπει να αποτελούν τμήμα της τυπικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Ενω όταν θεσμοθετήθηκαν ήταν στην τυπική, δεν ξέρω ποιά λογική οδήγησε να βγουν εκτός τυπικής εκπαίδευσης. Υπάρχει πρόβλημα ορολογία με τον νομο 839/2010 που τα τοποθέτησε στη μη τυπική εκπαίδευση. Η μη τυπική μοιάζει με μια χοάνη που ρίχνει το υπουργέιο ό,τι δεν θέλει να ασχοληθεί ιδιαιτέρως.
Νίκος Φίλης: Ο κεϋνσιανισμός της ανάγκης και της κρίσης.
Αξιόπιστες οι μελέτες του ΚΑΝΕΠ και δείχνουν πως πρέπει να λειτουργούν τα συνδικάτα σε μια περίοδο δύσκολη, όπου η τηλεργασία τείνει να εξελιχθεί σε τηλεανεργία και έχουμε έλλειψη κρατικής παρέμβασης και επικράτηση νεοφιλελεύθερων δογμάτων, όπως αυτό της «θείας πρόνοιας» της αγοράς. Βλέπουμε αύξηση των ευέλικτων μορφών εργασίας ενώ οι άνθρωποι ζητάνε κοινωνική ασφάλιση και να ανταποκρίνεται στα προσόντα τους με σωστές αμοιβές. Κάτι που δεν έχει να κάνει σε τίποτα με τη σημερινή κυβερνητική πολιτιλή και τις πρακτικές της πολιτείας τα τελευταία 15 χρόνια. Επίσης βλεπουμε οτι δεν ειναι τόσοι πολλοί που θέλουν να πανε εξωτερικο, κατι που έχει να κάνει με το ότι βγήκαμε απο μνημόνια, αλλά και με την πανδημία. Τα ΙΕΚ έχουν κάπως βελτιωθεί, αλλά όχι ουσιωδώς. Εμείς προσπαθήσαμε ως ΣΥΡΙΖΑ να οργανώσουμε διετή προγραμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης μέσα στα ΑΕΙ με αξιοπιστία κι όχι στη βάση της κερδοσκοπίας, αλλά τα κατάργησε η κυβέρνηση. Αυτα έδιναν απάντηση και στο σκέλος της έρευνας ότι υπάρχουν άνθρωποι που φεύγουν απο πανεπιστήμια και πανε ΙΕΚ, ενώ θα μπορούσαν να συνεχίσουν μέσα στα πανεπιστήμια. Τα στοιχεία έρευνας συγκροτούν ανάγκη στήριξης του συστήματος κατάρτισης, οπως πχ η έλλειψη εμπιστοσύνης στον ΟΑΕΔ. Οχι στην υποταγή της εκπαίδευσης και κατάρτισης στις εργοδοτικές επιδιώξεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα των ΕΠΑΛ έκανε μεγάλη προσπάθεια, παραλάβαμε ένα διαλυμένο σύστημα ΕΠΑΛ με απολύσεις και διάλυση ειδικοτήτων, διώχθηκαν 20.000 παιδιά από τα ΙΕΚ και απολύθηκαν 2500 εκπαιδευτικοί, το λύσαμε, αλλα προκύπτει και το θέμα της μαθητείας που πρέπει να πληρώνεται και να ασφαλίζεται κι οχι να διώχνει κόσμο σε βάρος των υπολοίπων εργαζομένων. Χρειάζεται ένα κοινωνικό συμβόλαιο που να στηρίζεται στην πρωταρχικότητα της εργασίας και της μόρφωσης.
Να υπόκειται σε κεντρικό ενιαίο σχεδιασμό η επαγγελματική εκπαίδευση. Σημαίνει αυξηση χρηματοδότησης, νεους συγχρονους οδηγούς σπουδών, πρακτική άσκηση με αμοιβή σπουδαστών, να μεταφερθεί στους δήμους τα κονδύλια για δαπάνες όπως μεσω σχολικών επιτροπών, συμβάσεις εργασίας εκπαιδευτών, αναμόρφωση του μητρώου. Γιατι δεν άφησε η νεα κυβέρνηση τα διετή προγραμματα να αξιολογηθούν προτού τα καταρήσει; Βασικός στόχος της είναι ο περιορισμός του δημόσιου τομέα και η μετατροπή των σπουδαστών σε «πελάτες» για τον ιδιωτικό τομέα. Η αντίληψη υποβάθμισης του δημόσιου χαρακτήρα στο χώρο της επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι προφανής, αλλά έρχεται σε αντίθεση με τα ευρήματα έρευνας. Μπορεί να υπαρχει κρίση εκπροσώπησης, αλλα ομως το είδος εκπαιδευσης σηματοδοτεί δημόσια παρέμβαση. Οι απόφοιτοι λενε οτι θέλουν κοινωνικη ασφάλιση, αξιοπρεπείς μισθους κλπ, κι αυτά σημαίνουν ισχύρη παρέμβαση του δημόσιου τομέα. Σε άλλες χώρες οι δεξιές κυβερνήσεις το επιχείρησαν, πρόκειται για έναν κεϋνσιανισμό ανάγκης και κρίσης. Για μας όμως αυτό δεν ειναι μια παροδική επιλογή, αλλά στρατηγική σημασίας επιλογή για αναπτυξη που θα καταλήξει σε κοινωνικο συμβόλαιο. Βεβαίως είναι ανταγωνιστική η εκπαίδευση και καταρτιση, όμως χρειάζεται ένα κοινωνικό πρόσημο. Μεγάλη απόσταση από λήξη σπουδών μέχρι την πιστοποίηση και καθυστερεί πολύ. Πρέπει να γίνονται εξετάσεις ανά εξάμηνο. Υπάρχει ένα συνεχές υποβάθμισης της επαγγελματικής εκπαίδευσης τουλάχιστον από το 1977. Από τότε έχουν γίνει παλινωδίες. Ευθύνη στις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ για την κατρακύλα της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Με ευκολία πετροβολούν το ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν μπόρεσε να ανατρέψει μια παράδοση 40 ετών. Για τυπική , μη τυπική, άτυπη (οπως φροντιστήρια και παραλληλης εκπαίδευσης) η αληθεια είναι ότι όλα αυτα τα χρόνια το υπουργέιο Παιδείας είχε στην πίσω αυλή τα ΙΕΚ ενώ χιλιάδες παιδιά πηγαιναν εκεί αναζητώντας επαγγελματική διέξοδο. Δε φταίει ότι δεν είναι τυπική η εκπαίδευση των ΙΕΚ, γιατι οπως και η τυπική έχουν κεντρικό σχεδιασμό. Βεβαίως η μη τυπική δεν οδηγεί σε τίτλους σπουδών. Συνεπώς η διασύνδεσή της με το τυπικό σύστημα δε μπορεί να είναι αβίαστη και ευθύγραμμη. Πιο πολύ ως τρυκ ακούω ότι θα ονομαστούν τα ΙΕΚ τυπική εκπαίδευση. Αυτό έχει αξία εμπορευματική, όπως παλιά διαφήμιζαν αναβολή από το στρατό, έτσι τώρα πολλά ιδιωτικά θα διαφημίζουν ότι από αυτούς περνάει ο δρόμος για να μπουν τα παιδια στα πανεπιστήμια. Ποια ΙΕΚ ομως; Θα μπουν και τα κολέγια; Θα δίνουν δυνατότητα εισαγωγής στα ΑΕΙ μεσω άλλου δρόμου; Πολύ λεπτό το ζήτημα. Ειμαστε υπερ της απρόσκοπτης πορείας γι αυτο καθιερώσαμε τα τμήματα ελεύθερης πρόσβασης και δε συμφωνούμε ούτε με τη βάση του 10, δημαγωγία ότι μπήκαν με λευκές κόλλες γαιτί αυτο εξαρτάται από τα δύσκολα θέματα. Μιλάμε για νεα αρχιτεκτονική στο χώρο της εκπαίδευσης και παρέκβαση από τον κανόνα της δημόσιας αναγνώρισης. Η νεολαία ζητά δικαιώματα κι όχι εμπόριο ελπίδας.
Χ.Κεφαλίδου: Η κάθε εκπαιδευτική δομή κρίνεται από την ιστορία της.
Να δούμε σε ποιό τοπίο κινούμαστε. Αποτυπωνεται μια πραγματικότητα που υπάρχει στην κοινωνία. Η εκπαίδευση είναι η ραχοκοκαλιά της ανάπτυξης. Η έρευνα είναι εξαιρετικά κατατοπιστική. Βλέπουμε ότι πάρα πολλες γυναίκες χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων είναι σε συνεχή αναζήτηση εργασίας. Αυτό πέρα ότι δείχνει οτι οι γυναίκες πλέον συμμετέχουν στην εργασία ενεργά, πολλές μάλιστα αντιπροσωπεύουν μονογονεικές οικογένειες. Οι νέοι επίσης δεν ασχολούνται καθόλου με πολιτική και δε διαβάζουν εφημερίδες. Ολο αυτό είναι μια τάση που βλέπουμε έντονα στη νέα γενιά η οποία απέχει από οτιδήποτε θεωρεί πως δεν την αφορά και τα κόμματα και η πολιτική δραστηριοποίηση αφήνει αδιάφορο μεγάλο κομμάτι του κόσμου. Ο τρόπος που παλεύουν να βρούν δουλειά είναι μέσα από τη δική τους προσπάθεια και με το να έχουν περισσότερα προσόντα, σε διαφοροποίηση από το παρελθόν που ο φίλος κι ο γνωστός του γνωστού ήταν το κλειδί. Αυτό είναι κατάκτηση της κοινωνίας και δείχνει ενηλικίωσή μας. Για τεχνική εκπαίδευση, με μια κουβέντα δεν είμαστε ακόμα Ευρώπη, έχουμε δρόμο μπροστά μας και πρέπει να φτιάξουμε ένα μοντέλο κοντά στις ανάγκες μας γιατί οι νέεοι δεν κάνουν αυτό που θα τους άρεσε, αλλά αυτό που θα τους οδηγήσει στην απασχόληση. Κάποτε τουρρισμός και αστίαση ήταν η βασική... τώρα να σκεφτούμε αλλιώς μαι να δούμε πως την τεχνολογία και την 4η βιομηχανική επανάσταση πως θα την ενσωματώσουμε ώστε να δώσει προοπτικές επαγγελματικής διεξόδου. Ο ψηφιακός αναλφαβητισμός είναι επίσης μέγιστο θέμα και πρέπει να το δούμε. Το νέο νομοσχέδιο το περιμέναμε πολύ καιρό, γιατι ως τώρα και η κυβέρνηση είναι σα να μην έβλεπε αυτό το κομμάτι. Κι αυτό είναι ενδεικτικό.
Η ταχύτητα της εποχής αποτυπωνεται απο την ευελιξία στα νέα δεδομένα. Επιβαλλεται να υπάρχει ισχυρή επαγγελματική εκπαίδευση και τα ΕΠΑΛ να είναι βασικός δρόμος για ακολουθήσει κανείς. ΤΑ ΙΕΚ θα έπρεπε οποιος θελει να αλλάξει ειδικότητα να μπορεί να παίρνει τη δυνατότητα. Ομως εχουν ίδιες ειδικότητες, τα ΕΠΑΛ σε επίπεδο 4 τα ΙΕΚ σε επίπεδο 5 και υπαρχει ανορθολογισμός. Η επαγγελματική εκπαίδευση να έχει ως συνέχεια την κατάρτιση, αλλά εδώ δεν έχουμε αυτό. Ουτε καν σε επιπεδο αρμοδιοτήτων, τα ΕΠΑΛ υπάγονται στην κ.Ζαχαράκη και τα ΙΕΚ στον κ.γενικο. Για πιστοποίηση, φαίνεται ότι είναι αντικίνητρο η απόσταση στους χρόνους που διενεργούνται πιστοποιήσεις από την ολοκλήρωση εκπαίδευσης κι οτι στον ιδιωτικό τομέα δεν υπαρχει ανάγκη για πιστοποίηση αφού οι περισσότεροι προσλαμβάνονται ως ανειδίκευτο προσωπικό, είτε έχουν κατάρτιση είτε όχι, άρα δεν είναι κίνητρο για εκεί. Αλλά και στο δημόσιο που χρειάζεται, δεν γίνονται συχνά διαγωνισμοί. Οταν φέτος στα ΑΕΙ πέρασαν φοιτητές με λευκή κόλλα, σημαίνει ότι υπαρχει ένα επίπεδο χαμηλό και υπάρχει θέμα να μπορέσουν να κερδίσουν σε γνώσεις και δεξιότητες και να συμμετάσχουν σε απαιτητικές εξετάσεις πιστοποίησης. Αρα εμφανίζουν και μεγαλο ποσοστό αποτυχίας και πολύς κόσμος τις αποφεύγει ειδικά οταν δεν τις έχει απόλυτη ανάγκη. Η κάθε εκπαιδευτική δομή κρίνεται από την ιστορία της. Οταν αφέθηκε χωρίς χρηματοδότηση να παρέχεται δωρεάν χωρίς ποιοτική παροχή εκπαίδευσης, μπαίνουν ερωτηματικά. Να αποφασίσει το κρατος αν θελει τα ΙΕΚ να είναι στη μη τυπική εκπαίδευση και αρα μη χρηματοδότηση η να τα εντάξει στην τυπική. Χρειάζεται επάρκεια εκπαιδευτικού προσωπικού, επιμόρφωση, αξιολόγηση στα παντα, σύνδεση των ΙΕΚ με τις επιχειρήσεις, υποχρεωτικά αμοιβόμενη πρακτική, ενθάρρυνση των ανθρώπων που τελειώνουν να έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Δε μπορεί τα συστήματα εκπαίδευσης και καταρτισης να μην οδηγούν πουθενά. Η μεγαλύτερη δυνατότητα επαφής της μη τυπικής εκπαίδευσης με την τυπική έχει να προσφέρει οφελος αν γίνει με αξιολόγηση και ευελιξία.
Η ταυτότητα της έρευνας
Η έρευνα "ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ & ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ:ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ" του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ βασίστηκε σε στοιχεία αποφοίτων ΙΕΚ της διετίας 2017-2018 και αποτελεί επικαιροποίηση παλαιότερης έρευνας του φορέα (2012) με τίτλο «Κατάρτιση, Απασχόληση, Εκπαιδευτική Πολιτική: Διερεύνηση της Σύνδεσης της Επαγγελματικής Κατάρτισης με την Απασχόληση», η οποία, αντίστοιχα, είχε βασιστεί σε στοιχεία της διετίας 2008-2009.
Το ποσοτικό σκέλος της νέας έρευνας πραγματοποιήθηκε πανελλαδικά μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων, σε δείγμα 1.504 αποφοίτων ΙΕΚ (συνολικό δείγμα: 15.000 απόφοιτοι ΙΕΚ), ενώ το ποιοτικό της σκέλος διενεργήθηκε μέσω online ομαδικής συζήτησης με απόφοιτους δημοσίων ΙΕΚ δημοφιλών αντικειμένων (σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ποσοτικής έρευνας) καθώς και με τηλεφωνικές εις βάθος ατομικές συνεντεύξεις με στελέχη (διευθυντές) ΙΕΚ.
Νέο νομοσχέδιο Κεραμέως
Σημειώνεται ότι στις 30 Σεπτεμβρίου 2020 η κ.Κεραμέως είχε παρουσιάσει στο υπουργικό συμβούλιο το αναμενόμενο νέο νομοσχέδιο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, Κατάρτιση (ΕΕΚ) και Δια Βίου Μάθηση (ΔΒΜ) εστιάζοντας σε 3 άξονες:
* Ο κοινός στρατηγικός σχεδιασμός της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (π.χ. Επαγγελματικών Σχολών Κατάρτισης, ΕΠΑΛ, ΙΕΚ) με διακριτά επίπεδα προσόντων, σε εφαρμογή και του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων, προς αποφυγή επικαλύψεων δομών και υπηρεσιών.
* Η άμεση σύνδεση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης με την αγορά εργασίας και
* Η αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και κατάρτισης, αρχικής και συνεχιζόμενης, σε επίπεδο δομών, διαδικασιών, προγραμμάτων σπουδών και πιστοποίησης.
Το νομοσχέδιο βρίσκεται σε διάλογο, με αποχωρήσεις
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 25/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη