Τρεις αληθινές ιστορίες από τις πολλές που ο καθένας μπορεί να υπάρξει μάρτυρας για τις δυσκολίες που εμφανίζονται στον Αυτισμό, για την αποτυχία να λειτουργήσουν τα αυτιστικά άτομα άμεσα ως νευροτυπικοί.
Οι δυσκολίες που δημιουργούνται αποτελούν εμπόδια στην εκπαίδευση και στην ένταξη. Όταν μάλιστα οι δυσκολίες εστιάζουν στην διαχείριση προκλητικών συμπεριφορών τότε ο βαθμός δυσκολίας μεγαλώνει και φαντάζει σαν σπαζοκεφαλιά. Με τα κατάλληλα εκπαιδευτικά εργαλεία και την κατάλληλη εκπαιδευτική τεχνογνωσία μπορούμε να φανούμε ευέλικτοι και να προσαρμόσουμε(εξατομικεύσουμε) τους στόχους μας και τις παρεμβάσεις μας.
Όταν μια κατάσταση που προκαλείται από συμπεριφορά μαθητή γίνεται για εμάς κουραστική ή βασανιστική να είμαστε απόλυτα σίγουροι ότι ο ίδιος μαθητής κουράζεται και βασανίζεται σε πολλαπλάσιο βαθμό από ότι εμείς χωρίς να το κάνει εσκεμμένα. Από κάπου περιμένει κατανόηση, βοήθεια, αποδοχή, στήριξη.
Τρεις αληθινές ιστορίες από τον Κωνσταντίνο, τον Γιώργο και τον Θανάση που στην κάθε μία με διαφορετικό τρόπο βιώνεται η Οδύσσεια του Αυτισμού για την «Ιθάκη» της αποδοχής και της ένταξης χωρίς Bullying.
ΙΣΤΟΡΙΑ 1η
Επιστροφή στην Ιθάκη του Σπιτιού
Ο Κωνσταντίνος από μικρός διαγνώστηκε με διαταραχή στο φάσμα του Αυτισμού. Οι γονείς του αποδέχθηκαν τις δυσκολίες και έκαναν όλα όσα τους πρότειναν οι ειδικοί για την εκπαίδευση του η οποία πέρα από την δημόσια εκπαίδευση περιλάμβανε το γνωστό πακέτο θεραπειών(λόγο, έργο, παιδαγωγικά, ψυχοκινητική, ψυχοεκπαίδευση) σε ιδιώτες θεραπευτές.
Όσο ο Κωνσταντίνος μεγάλωνε, μεγάλωναν οι κοινωνικές απαιτήσεις και οι δυσκολίες διαχείρισης της συμπεριφοράς του. Άραγε να αναρωτήθηκαν οι θεραπευτές το «Γιατί;» Δόθηκαν στους γονείς ουσιαστικές απαντήσεις και λύσεις; Είχε ήδη χαρακτηριστεί δύσκολο παιδί. Δεν άργησαν να του φορέσουν την ταμπέλα επιθετικός και επικίνδυνος. Άραγε να αναρωτήθηκε ποτέ κανείς μήπως η εκπαίδευση που λάμβανε ήταν η ίδια επιθετική και επικίνδυνη στον ίδιον;
Όπως ήταν φυσικό η μετακίνηση και ένταξη του μαθητή στο σχολικό πλαίσιο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης θα είχε δυσκολίες. Αμέτρητες τηλέφωνα στους γονείς να παραλάβουν το παιδί τους από το σχολείο γιατί είναι σε ένταση. Αμέτρητες φορές η οικογένεια να νιώθει ότι το παιδί τους είναι βάρος στην κοινωνία, ότι δεν είναι αποδεκτό ούτε σε ένα ειδικό σχολείο. Αμέτρητες ενοχές και τύψεις. ΑΠΟΓΝΩΣΗ. Οι φαρμακευτικές αγωγές διαδέχονταν η μια την άλλη και οι δοσολογίες αυξάνονταν. Κανένα αποτέλεσμα. Οι διαγνώσεις στο «Μπακάλικο» σταματημό δεν είχαν (σχιζοφρένεια, διπολική διαταραχή, δαιμόνια, κ.α.). Το πόρισμα ήδη είχε βγει. Να σταματήσει το σχολείο. Μα και που να πάει;
Μια μέρα οι γονείς αρνήθηκαν μέσα στην απόγνωση τους να προσέλθουν και να πάρουν νωρίτερα τον μαθητή από το σχολείο λόγω της επιθετικής συμπεριφοράς του. Βρέθηκε λύση. Η διοίκηση του σχολείου κάλεσε το ασθενοφόρο. Ο μαθητής αρνιόταν, σχεδόν παρακαλούσε να μην μπει μέσα και με τις λιγοστές λέξεις που μπορούσε να αρθρώσει φώναζε(Όχι νοσοκομείο, Όχι νοσοκομείο). Λόγω της πολύ καλής σχέσης του μαθητή με έναν εκπαιδευτικό ζητήθηκε από τον εκπαιδευτικό να τον ηρεμήσει και να τον οδηγήσει στο ασθενοφόρο. Εκείνος αρνήθηκε λέγοντας ότι η δουλειά του είναι να τον οδηγεί στην τάξη του και όχι στην ψυχιατρική. Σχεδόν με την βία ο μαθητής μπήκε στο ασθενοφόρο.
Ο εκπαιδευτικός του δεν μπορούσε να αποτρέψει την εισαγωγή του και έγραψε:
Αγαπητέ μαθητή μου, γνωρίζοντας ότι νοσηλεύεσαι σε μια Ψυχιατρική κλινική θα έπρεπε να σου ευχηθώ καλή ανάρρωση, μα θα είμαι ψεύτικος αν αυτή είναι η ευχή μου, γιατί απλούστατα δεν είσαι ασθενής, μιας και ο αυτισμός δεν είναι ασθένεια αλλά διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή. Δηλαδή είναι ο διαφορετικός τρόπος που αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο και επικοινωνείς. Αγαπητέ μαθητή μου, το μόνο που μπορώ να κάνω για σένα είναι να σου ζητήσω συγνώμη, γιατί οι αίθουσες του σχολείου αντικαταστάθηκαν από ψυχιατρικές κλινικές και τα εκπαιδευτικά εργαλεία από ψυχοφάρμακα και ιμάντες ακινητοποίησης.
Η φαρμακευτική αγωγή και ο εγκλεισμός σε μια ψυχιατρική κλινική απλά θα καταστείλουν τον οργανισμό και τις συμπεριφορές σου. Μετά τι; Το ξέρω πως νιώθεις μόνος, δυστυχισμένος και απορείς γιατί;;; Κανένας ιμάντας δεν μπορεί να ακινητοποιήσει την απορία, την λύπη, τον θυμό, την αγανάκτηση, την εξαγρίωσή σου για έναν κόσμο που σε βλέπει σαν ξένο και χρόνια σε έχει αλυσοδεμένο και φιμωμένο με ένα σύστημα χωρίς ουσιαστικές δομές, που σε εμποδίζει να τους δείξεις τις δυνατότητές σου
Συγνώμη αγαπητέ μαθητή μου, γιατί τις γέφυρες που χτίσαμε μαζί για να γνωρίσεις τον κόσμο μας, λίγοι διαβήκαν. Συγνώμη αγαπητέ μαθητή μου, που φοβάται ο κόσμος μας να γνωρίσει και να αγαπήσει το δικό σου κόσμο.
Εύχομαι να ανταμώσουμε ξανά πάνω στα γεφύρια μας με τα γέλια, τη ζωντάνια και τις χαρές σου. Σ’ ευχαριστώ γιατί εσύ κι όλοι όσοι βρίσκονται στο φάσμα του Αυτισμού ήσασταν οι καλύτεροι δάσκαλοί μου για να κατακτήσω τις μέχρι τώρα γνώσεις μου και να γίνομαι καλύτερος.
Αγαπητέ μαθητή μου σου υπόσχομαι ότι θα συνεχίσω να αγωνίζομαι για τα συνταγματικά και κυρίως για τα ανθρώπινα σου δικαιώματα, για τα δικαιώματα όλων των ατόμων με Αυτισμό, όλων των ατόμων με Αναπηρία.
Η εκπαίδευση μπορεί να αποτελέσει το καλύτερο «φάρμακο» και οι εκπαιδευτικοί τους καλύτερους «γιατρούς». Ας προσπαθήσουμε όλοι οι εκπαιδευτικοί (μα όλοι, γιατί η ειδική αγωγή χρειάζεται κοινή στρατηγική και συνεργασία) ώστε να έχουμε πάντα τις καλύτερες συνθήκες εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά".
Οι γονείς πλέον από την απόγνωση έφτασαν στην παραίτηση. Περίμεναν από τους ψυχίατρους να βρεθεί μια λύση. Σχεδόν έξι μήνες μετά και αφού είχε αλλάξει ήδη δύο ψυχιατρικές κλινικές ο εκπαιδευτικός αναζήτησε τον Κωνσταντίνο σε δημόσια ψυχιατρική κλινική στην Αθήνα. Σοκαρισμένος που για πρώτη φορά έμπαινε και έβλεπε τις γενικές συνθήκες νοσηλείας.
Όταν αντίκρισε τον μαθητή του στο δωμάτιο νοσηλείας ,το σοκ πλέον ήταν απερίγραπτο. Δεμένος στο κρεβάτι μέσα στις ακαθαρσίες του, η εμφάνιση του έμοιαζε με άνθρωπο της ζούγκλας. Θέλησε να πάει κοντά του και αμέσως του είπαν ότι επιτίθεται σε όλους. Αδιαφόρησε γιατί τα μάτια του Κωνσταντίνου εκείνη την στιγμή που είδε τον εκπαιδευτικό του άστραψαν φως ελπίδας. Δύο νοσηλευτές κάθονταν στην πόρτα και τον παρακολουθούσαν(για να διασκεδάσουν την σίγουρη επίθεση, θεωρώντας ως έπαρση την αδιαφορία του στην επισήμανση τους).Κάθισε δίπλα του και τον αγκάλιασε. Ζήτησε να του λύσουν τα χέρια τουλάχιστον. Το έκαναν (όχι για την χαρά της μικρής του απελευθέρωσης αλλά για να του επιτεθεί στα σίγουρα). Ο Κωνσταντίνος τον αγκάλιασε σφιχτά και του είπε: «Όχι εδώ. ..θέλω σπίτι». «Θα σε πάρω από εδώ», του υποσχέθηκε. Οι νοσηλευτές ρώτησαν πως έγινε αυτό. Δεν έλαβαν απάντηση.
Κάθε Σαββατοκύριακο ο εκπαιδευτικός που διέμενε σε άλλο νομό συνδύαζε τις τότε υποχρεώσεις του στην Αθήνα με επισκέψεις στον Κωνσταντίνο. Σιγά σιγά καταφέραν μαζί με μια νοσηλεύτρια που είχε την απαραίτητη ευαισθησία να του γεμίσουν το δωμάτιο με ζωγραφιές που ο ίδιος έφτιαχνε, να είναι καθαρός και περιποιημένος στην ατομική υγιεινή και στο ντύσιμο του, να του επιτρέπεται να περπατάει κάποια λεπτά της ώρας, να τοποθετηθεί εντοιχισμένη μπασκέτα για να παίζουν στις επισκέψεις του. Είχαν ήδη καταφέρει να ενεργοποιηθούν οι γονείς του οι οποίοι δεν είχαν ούτε την οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψουν στην Αθήνα και να τον δουν. Ίσως και να μην μπορούσαν να αντικρίσουν την εικόνα του παιδιού τους. Ξεκίνησαν οι διαμαρτυρίες, το θέμα βγήκε σε τηλεοπτική πανελλαδική εκπομπή και ο Κωνσταντίνος έγινε δεκτός σε ένα πολύ πιο αξιοπρεπές ίδρυμα στην Κόρινθο, ευτυχώς για λίγο διάστημα γιατί σαν το σπίτι του πουθενά αλλού δεν ήταν ωραία.
Τελικά ο Κωνσταντίνος αφού έλαβε επιτέλους την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μετά από σχεδόν ένα χρόνο επέστρεψε σπίτι του, οργάνωσε τον χώρο του και τις κατ’οικον δραστηριότητες που του ήταν ευχάριστες. Μέρα με την μέρα επέστρεψαν τα χαμόγελα όλων. Τελικά μήπως ήταν καλύτερα χωρίς το σχολείο;; Τελικά το σχολείο για ποιους μαθητές απευθύνεται;; Όταν τον ρώτησαν αν θέλει να πάει πάλι σχολείο απάντησε: «Όχι σχολείο, όχι σχολείο». Να ένας εκπαιδευτικός στόχος που πήρε άριστα στο αποτελέσματα του.
Και ζήσανε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα. Και ζουν οι γονείς και ο μαθητής ανακουφισμένοι και το σχολείο του ακόμα περισσότερο ανακουφισμένο.
ΙΣΤΟΡΙΑ 2η
Αναζητώντας την Ιθάκη στον αγγελικό κόσμο
Ο Γιώργος παρουσίασε κατά το προ νηπιακό στάδιο της ανάπτυξης καθυστέρηση στην ομιλία και αργότερα δυσπραξία λόγου για συγκεκριμένα σύμφωνα της αλφαβήτου. Στη συνέχεια η γλωσσική διαταραχή εξελίχθηκε σε τραυλισμό. Παράλληλα παρουσίασε ελλείμματα στην λεπτή κινητικότητα και μαθησιακές δυσκολίες. Ακολούθησε το ενδεδειγμένο θεραπευτικό πακέτο (λογοθεραπείες, εργοθεραπείες, ειδική διαπαιδαγώγηση). Φοίτησε σε τμήματα ένταξης σε Δημοτικό και Γυμνάσιο και στις Λυκειακές τάξεις σε Ε.Π.Α.Λ. Κατέβαλε φιλότιμες προσπάθειες για τα γλωσσικά και μαθησιακά ελλείμματα του και για την ένταξη του σε ομαδικές αθλητικές δραστηριότητες(ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση).
Η διάγνωση του έλεγε «νοητική ανωριμότητα» βασιζόμενη στην κατάσταση της άγνωστης μέχρι τότε διαταραχής του(άραγε ο πυρετός θεωρείται διάγνωση ή είναι η κατάσταση κάποιας λοίμωξης η οποία είναι και η ουσιαστική διάγνωση;) Παράλληλα είχαν αρχίσει αχνά από την παιδική ηλικία να εμφανίζονται δυσκολίες στην κοινωνική κατανόηση και στην εφαρμογή πρακτικών λύσεων με εμμονές και στερεοτυπίες να δείχνουν τα πρώτα σημάδια τους. Όσο μπορούσε να ακολουθεί και να αντιγράφει το πλήθος των συμμαθητών και φίλων του ήταν εύκολο να καμουφλάρονται οι δυσκολίες του. Όσο όμως μεγάλωναν οι κοινωνικές απαιτήσεις μεγάλωναν και οι δυσκολίες διαχείρισης αυτών. Έτσι στις απαιτήσεις για αυτενέργεια, πρωτοβουλία και κοινωνική μετάφραση των υπονοούμενων δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει.
Τα πρώτα κρούσματα Bullying άρχισαν από παρέες της γειτονιάς και συμμαθητές στο σχολικό περιβάλλον στο Λύκειο. Άμυνα του η αποφυγή κοινωνικών επαφών επικαλούμενος δικαιολογίες και αναπόφευκτα ήρθε η απόσυρση στην μοναξιά του. Σε εκείνη την περίοδο της ζωής του, σε μια συζήτηση με έναν παιδικό του φίλο έγινε αναφορά για την μεταθανάτια ζωή και την ύπαρξη του «παραδείσου» σύμφωνα με τα όσα ισχυρίζεται η Χριστιανική θρησκεία. Επεξεργάστηκε την θεωρία αυτή κυριολεκτικά. Κάπως έτσι άρχισε να έχει αυτοκτονικούς ιδεασμούς και να αναζητά στο διαδίκτυο συμβάντα αυτοκτονιών. Δεν άργησε λοιπόν να έρθει η πρώτη δοκιμή απόπειρας αυτοκτονίας. Κατάποση υγρού για αυτοκίνητα(ευτυχώς μικρής ποσότητας)
. Η δυσφορία και οι εμετοί που έκανε τον ανάγκασαν να αναζητήσει βοήθεια και κατά την νοσηλεία σε παθολογική κλινική ανέφερε τι είχε συμβεί. Μετά το εξιτήριο άμεσα ξεκίνησε συνεδρίες με παιδοψυχίατρο. Περιγράφοντας με κυριολεξία την εσωτερική φωνή του, δηλαδή την σκέψη του για τους αρνητικούς χαρακτηρισμούς από το Bullying που είχε δεχθεί, θεωρήθηκε ότι έχει ψυχωσικό επεισόδιο με ακουστικές ψευδαισθήσεις ξεκινώντας φαρμακευτική αγωγή.
Οι συνεδρίες γιγάντωναν τις δυσκολίες του γιατί γινόταν λάθος προσέγγιση στην λάθος διάγνωση(σχιζοφρένεια) με αποτέλεσμα να παραμένει χωρίς ουσιαστικές λύσεις και χωρίς να μπορεί να κατανοήσει την διαφορετικότητα του. Η εμμονή του για αναζήτηση τρόπων και συμβάντων αυτοκτονιών παρέμειναν και έπειτα από κλήση της δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος και εισαγγελική παραγγελία νοσηλεύτηκε για διάστημα περισσότερο του ενός μήνα σε φημισμένη παιδοψυχιατρική κλινική στην Αθήνα. Οι υποψίες για την ύπαρξη Αυτισμού απορρίφθηκαν αμέσως παρόλο που οι δείκτες λεκτικής και πρακτικής νοημοσύνης σε αξιολόγηση νοητικού πεδίου είχαν μεγάλη απόκλιση. Ακολούθησε δεύτερη διάγνωση(κατάθλιψη) λαμβάνοντας πλέον αντικαταθλιπτική αγωγή. Μια εβδομάδα μετά το εξιτήριο ακολούθησε νέα απόπειρα αυτοκτονίας με λήψη χαπιών.
Από θαύμα παρέμεινε στη ζωή. Ίσως να ήταν πιο ισχυρή η επιθυμία να βρει την «Ιθάκη» του στην επίγεια ζωή καταφέρνοντας να ξεφύγει από τις «σειρήνες» του μεταθανάτιου παραδείσου. Ακολούθησε νέα νοσηλεία σε ψυχιατρική κλινική ενηλίκων(μόλις είχε μπει στο 18ο έτος της ηλικίας του) με νέα διάγνωση( διπολική διαταραχή) και φυσικά νέα φαρμακευτική αγωγή. Τα αποτελέσματα της ήταν έντονη σύγχυση, έντονες εμμονές, εντονότερος τραυλισμός. Αναζητήθηκε βοήθεια από παιδοψυχίατρο στην Θεσσαλονίκη με ειδίκευση στο φάσμα του Αυτισμού, ενώ ο Γιώργος κατοικούσε μόνιμα στην Πάτρα. Η διάγνωση ήταν « Ήπιος Αυτισμός με οριακή φυσιολογική νοημοσύνη» .
Το οριακό στα φυσιολογικά επίπεδα νοητικό πεδίο δυσκόλευε το κομμάτι της εκπαίδευσης του. Η διάγνωση αυτή άρχισε να γίνεται λυτρωτική για εκείνον γιατί πλέον άρχισε σιγά σιγά να κατανοεί την βάση των δυσκολιών του και να έχουν ουσία οι παρεμβάσεις. Η φαρμακευτική αγωγή άλλαξε ως προς την δοσολογία και δόθηκαν οδηγίες για εντατική παρακολούθηση από ψυχίατρο στο τόπο διαμονής του. Παρόλα αυτά από τον ψυχίατρο υπήρξαν αμφιβολίες για την διάγνωση του Αυτισμού. Ο Γιώργος στην προσπάθεια του να τελειώσει το Λύκειο λαμβάνοντας ουσιαστικότερη εκπαίδευση πήρε μεταγραφή για την 3η τάξη του Λυκείου σε ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ.Λ.(Ενιαίο Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο και Λύκειο). Οι δυσκολίες κοινωνικής κατανόησης και η αδυναμία στην στρατηγική επίλυσης των προβλημάτων ενίσχυσαν προκλητικές μαθημένες συμπεριφορές του. Και οι προκλήσεις δεν ήταν άλλες από αναρτήσεις για αυτοκτονίες και από προφορικές ανακοινώσεις ότι βρίσκεται σε συγκεκριμένα σημεία έτοιμος να αυτοκτονήσει. Ήταν ο τρόπος του να δηλώνει την ματαίωση του για συμβάντα που τον ενοχλούσαν και ο τρόπος να προκαλεί την προσοχή και την επικοινωνία (λόγω της παραπομπής του σε εφημερεύοντες ψυχίατρους). Υπήρχαν στιγμές που επιθυμούσε την νοσηλεία γιατί κατά την διάρκεια της η επικοινωνία με τους γιατρούς ήταν πιο συχνή.
Η διάγνωση του Αυτισμού από τους γιατρούς του νοσοκομείου δεν λήφθηκε στα υπόψιν ποτέ. Η εξωτερική ψυχοεκπαίδευση-ψυχοθεραπεία από τον ιδιώτη παιδοψυχίατρο σταμάτησε. Η φαρμακευτική αγωγή κατά διαστήματα άλλαζε σε δραστική ουσία και δοσολογίες. Όσο η διάγνωση του Αυτισμού ήταν υπό αμφισβήτηση, η φαρμακευτική αγωγή γινόταν ένας άλυτος γρίφος και η μοναδική παρέμβαση. Ο Γιώργος με την ενασχόληση του σε δραστηριότητες που τον ευχαριστούσαν γινόταν πολύ λειτουργικός και χαρούμενος εκτός των στιγμών που ένιωθε απόρριψη και ματαίωση. Η ζωή του κυλούσε με εναλλαγές ανάμεσα σε χαρούμενες στιγμές και στιγμές ματαίωσης οι οποίες μπορούσαν να συμβαίνουν μέσα στην ίδια μέρα, όταν όσα έκανε δεν είχαν την έκβαση που θα ήθελε. Δυσκολία διαχείρισης της αποτυχίας. Δυσκολία στην εκτελεστική λειτουργία αυτών που γνώριζε ότι πρέπει να κάνει.
Ήταν μικρός ο αποθηκευτικός χώρος μνήμης για σχέδια δράσης με αυτόματη ενεργοποίηση. Είχαν πιάσει μεγάλο όγκο οι αυτοματισμοί για τις προκλητικές αυτοκτονικές τάσεις. Χαρούμενες στιγμές που πάντα τις ακολούθησαν ματαιώσεις γιατί ούτε την υπερβολική χαρά μπορούσε να διαχειριστεί. Με το ένα πόδι στον Αυτισμό και το άλλο πόδι εκτός, προσπαθούσε να βρει ισορροπίες στην βασανιστική και κουραστική ταλάντωση ανάμεσα στους δύο διαφορετικούς κόσμους. Χαρά, ματαίωση, προκλήσεις αυτοκτονίας, ψυχιατρική επίσκεψη έγιναν η ρουτίνα του που κάλυπταν τα επικοινωνιακά ελλείμματα του και την δυσκολία διαχείρισης τους. Το Bullying πάντα παρόν κυρίως διαδικτυακά αλλά και μέσα στο ειδικό σχολείο που πλέον φοιτούσε.
Όχι δεν το δέχθηκε από συμμαθητές του, αλλά από ζευγάρι εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής του σχολείου που έκαναν καταγγελία σχετικά με απουσίες του οι οποίες κατά τους ίδιους καταγράφονταν μεροληπτικά λιγότερες , ζητώντας να απορριφθεί ο μαθητής και να μην λάβει το πολυπόθητο πτυχίο του. Η Ε.Δ.Ε. που διατάχθηκε απέρριψε τους ισχυρισμούς τους είχε όμως δημιουργήσει άγχος στον Γιώργο. Το άγχος που βίωσε ήταν αιτία να επισκεφθεί πάλι τους ψυχίατρους οι οποίοι αποφάσισαν να του επαναφέρουν αντικαταθλιπτική αγωγή(παρά τον αυτοκτονικό ιδεασμό). Ο Γιώργος το καλοκαίρι του 2018 πήρε το πτυχίο του άξια και αργότερα, ένα μήνα μετά στις 31-7-2018 σχεδίασε και οργάνωσε άριστα το πλάνο αυτοκτονίας του το οποίο δεν ανάρτησε και δεν ανακοίνωσε νωρίτερα όπως συνήθως έκανε. Στον Αυτισμό όταν κάτι έχει ενδιαφέρον για τα ίδια τα άτομα μπορούν με την εστίαση της προσοχής τους στη λεπτομέρεια να συγκροτήσουν την σκέψη τους και να οργανώσουν άριστα σχέδια δράσης.
Και ήταν τόσο άριστο το σχέδιο του που δεν απέτυχε για το ταξίδι του στον κόσμο των Αγγέλων που τόσο λαχταρούσε. Σε έναν κόσμο χωρίς Bullying και χωρίς την θολούρα από την ζάλη της αμφιταλάντωσης μεταξύ του δικού μας κόσμου και του κόσμου του Αυτισμού, που δυστυχώς πολλοί ειδικοί δυσκολεύτηκαν να διακρίνουν έγκαιρα. Κανένας δεν ξέρει να πει με βεβαιότητα που ταξιδεύει πλέον ο Γιώργος. Όσοι τον Αγάπησαν να είναι σίγουροι ότι τους Αγάπησε και ο ίδιος. Για εκείνους παραμένει ζωντανός ταξιδευτής στον χρόνο και στον χώρο της μνήμης της καρδιάς τους.
Η δική του Οδύσσεια προσφέρει γνώση για όλους μας, με την «Ιθάκη» του να είναι ακόμα άγνωστη σε εμάς. Μακάρι να την βρήκε.
ΙΣΤΟΡΙΑ 3η
Ταξιδεύοντας ακυβέρνητος με προσμονή την Ιθάκη
Ο Θανάσης παρουσίασε από τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξης του κάποιες αποκλίσεις από τα φυσιολογικά επίπεδα. Παράλληλα έκαναν την εμφάνιση τους στερεοτυπίες και επαναλβανόμενες συμπεριφορές. Κατά την ηλικία των 6 χρονών έγινε η διάγνωση για Αυτισμό συνδρόμου Asperger. Ακολούθησε όπως πάντα προτείνεται το πακέτο θεραπειών (λογοθεραπείες, εργοθεραπείες, ψυχοεκπαίδευση). Φοίτησε σε Τυπικό Δημοτικό και Γυμνάσιο. Το υψηλό νοητικό του πεδίο ξεγελούσε την προτεραιότητα των στόχων του, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στις μαθησιακές του επιδόσεις οι οποίες έστω και με μεγάλη προσπάθεια ήταν αρκετά καλές. Βέβαια δεν έλειπαν οι φορές για τις οποίες εκπαιδευτικοί του μεταφράζανε ακόμα και αυτή την δύσκολη προσπάθεια του για τις μαθησιακές επιδόσεις, ως τεμπελιά ή ως χειρισμό.
Είτε αγνοούσαν την διάγνωση είτε δεν γνώριζαν καθόλου τι σημαίνει σύνδρομο Asperger. Έτσι χρησιμοποιώντας την εξουσία του δασκαλοκεντρισμού γίνονταν αρκετές φορές πιεστικοί και επικριτικοί. Τα επικοινωνιακά του ελλείμματα ήταν εμφανή αλλά απουσιάζοντας οι παρεμβάσεις για αυτά δεν άργησε να έρθει και το Bullying των συμμαθητών του. Στην προσπάθεια του ο Θανάσης να αλληλοεπιδράσει μαζί τους δεχόταν το Bullying τους και μάλιστα άλλοτε με παρότρυνση τους και άλλοτε αντιγράφοντας τις συμπεριφορές τους(η αφιλτράριστη αντιγραφή είναι σοβαρή ένδειξη για παρουσία Αυτισμού)ασκούσε και ο ίδιος Bullying σε άλλους ευάλωτους μαθητές. Φυσικά οι κυρώσεις και οι τιμωρίες είχαν στο τέλος αποδέκτη μόνο τον Θανάση.
Σιγά σιγά ο Θανάσης άρχισε να κλείνεται στο κρησφύγετο του Αυτισμού και να αναζητά επικοινωνία από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Τα αιτήματα φιλίας δεν γίνονταν αποδεκτά και έμενε με την απορία γιατί δεν τον αποδέχονται ενώ εκείνος θα αποδέχονταν τον οποιοδήποτε. Κάποια ελάχιστα αποδεκτά αιτήματα κατέληγαν σύντομα σε αρνητικά σχόλια για εκείνον. Κάποια στιγμή άρχισε να επιτίθεται και εκείνος με ύβρεις και το αποτέλεσμα ήταν να παίρνει πάντα υβριστική απάντηση.
Να πως βρήκε τρόπο να επικοινωνεί παρόλο που γνώριζε ότι δεν ήταν σωστός τρόπος. Το αποτέλεσμα όμως έστω και αυτής της επικοινωνίας υπερίσχυσε των κοινωνικών κανόνων που γνώριζε αλλά αδυνατούσε να εφαρμόσει. Μέσα στο κρησφύγετο του Αυτισμού του άρχισε να φτιάχνει συνειδητά(δεν είναι ψύχωση αυτό) έναν φανταστικό κόσμο για να ικανοποιήσει τον εαυτό του και να ξεγελάσει τους γύρω του. Έφτιαξε αρκετά προφίλ και τα επικοινωνούσε μεταξύ τους. Αυτός με τον Εαυτό του. Οι λιγοστές προσπάθειες για δια ζώσης γνωριμίες και παρέες δεν οδήγησαν στην σύναψη φιλίας. Η ματαίωση τον γέμιζε με ενοχές και με το γενικευμένο συμπέρασμα ότι αυτός φταίει πάντα. Έτσι θεωρούσε και άρχισε να πιστεύει ότι είναι καταδικασμένος να ζει μόνος του. Στο Λύκειο για αποφυγή περισσότερων περιστατικών Bulling παρόλο που θα μπορούσε μαθησιακά να τα καταφέρει, άφησε την προοπτική του τυπικού σχολείου και φοίτησε σε Ειδικό Λύκειο. Θα περίμενε κάποιος αυτή η επιλογή να τον βοηθήσει αλλά δεν άλλαξε κάτι.
Ματαιώσεις και εκρήξεις θυμού με επικίνδυνες συμπεριφορές κάποιες φορές. Επικίνδυνη όμως βίωνε και εκείνος την εκπαιδευτική παρέμβαση όταν του τόνιζαν την δυσκολία του και τον άφηναν χωρίς λύσεις. Έκανε περισσότερη υπομονή από την υπομονή της σχολικής κοινότητας για να πάρει το πτυχίο του, που ίσως του φαινόταν χρήσιμο για αναζήτηση εργασίας στην «Ιθάκη» του. Η φαρμακευτική αγωγή που είχε ξεκινήσει να λαμβάνει δεν άλλαξε κάτι. Ο Θανάσης έγινε δύσπιστος για την αναγκαιότητα της και αναζητούσε άλλες λύσεις διαχείρισης. Με θεωρίες του «Όλα ή τίποτα» με προσεγγίσεις «Άσπρο-Μαύρο» δημιουργούσε δικούς του τρόπους διαχείρισης. Δεν έφτασε σε κανένα θετικό αποτέλεσμα. Ματαίωση και θυμός οι εναλλαγές στην καθημερινότητα του. Έχοντας φτάσει στο 22ο έτος της ηλικίας του δήλωσε την επιθυμία και ανάγκη του για ανεξαρτησία ζητώντας να μείνει μόνος του και να αυτοεξυπηρετείτε. Ήθελε να νιώσει όπως οι συνομήλικοι του που τα καταφέρνουν μόνοι τους. Με την στήριξη της οικογένειας του και ελεγχόμενη βοήθεια και απαραίτητες παρεμβάσεις διέμενε σε μια γκαρσονιέρα πλησίον της οικίας του. Δεν τα κατάφερε όμως για πολύ.
Είχε αρχίσει να έχει εντάσεις με γείτονες γιατί δεν μπορούσε να ερμηνεύσει τις συστάσεις τους. Έτσι προς αποφυγή επεισοδιακών καταστάσεων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν εισαγγελική παρέμβαση συμφώνησε να επιστρέψει σπίτι με την οικογένεια του. Δέχθηκε να αλλάξει ψυχιατρική παρακολούθηση και να λάβει νέα φαρμακευτική αγωγή πιο εξελιγμένη όπως ο ίδιος την αποκαλούσε. Ο Θανάσης είναι από λίγα άτομα με Αυτισμό που έχει αποδεχθεί τις δυσκολίες του, που γνωρίζει πολύ καλά για την διάγνωση του, για τις λανθασμένες συμπεριφορές του, για τα βιαστικά του συμπεράσματα και τις άκαμπτες του γενικεύσεις. Ακολουθεί πιστά την νέα φαρμακευτική αγωγή, έχει συνοχή στη σκέψη του και είναι συγκλονιστικός όταν σου περιγράφει το πως βιώνει τις δυσκολίες του και το πως ονειρεύεται το μέλλον του.
Έχει αλλάξει προς το καλύτερο σχετικά με της διαχείριση των συναισθημάτων του και την επίλυση προβλημάτων. Αυτή την ώριμη αλλαγή του προσπάθησε να την δείξει σε όσους στο παρελθόν τον απομάκρυναν ή τον αρνήθηκαν για φίλο. Όπως ο ίδιος λέει αναζητά και αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία για να έχει και αυτός κάποιους λίγους φίλους όπως όλοι μας. Δυστυχώς κανένας από το παρελθόν του δεν ανταποκρίθηκε στα αιτήματα του. Η επιστροφή στις άσχημες μνήμες του παρελθόντος μαζί με την ματαίωση της απόρριψης του στις νέες ώριμες του προσπάθειες του, του προκαλούν ένταση και θυμό που ευτυχώς πλέον διαχειρίζεται με ήπιες αντιδράσεις. Έχει απομονωθεί στη βάρκα του Αυτισμού και προσμένει τα θαλάσσια ρεύματα να τον προσαράξουν στην «Ιθάκη» του. Προσμένει για την δημιουργία ενός προτύπου κέντρου ημέρας για τον Αυτισμό όπου εκεί θα μπορέσει να απασχολείται δημιουργικά αξιοποιώντας τις πολύ καλές του γνώσεις σε υπολογιστές, αγγλικά. Προσμένει σε νέες ευκαιρίες με καινούργια άτομα που θα τον αποδεχθούν και θα μπορέσει να επισυνάψει σχέσεις φιλίας. Πόσο κοντά βρίσκεται στην «Ιθάκη» του ενώ το ταξίδι του συνεχίζεται δεν το γνωρίζει. Δεν γνωρίζει τι άλλο να κάνει. Δεν γνωρίζει που να βρει ένα μέρος για να μας δείξει τις δυνατότητες του και να νιώσει κομμάτι μιας ομάδας. Υπάρχει κάποιος να του δώσει μια πυξίδα για το ταξίδι του; Υπάρχει κάποιος που να γνωρίζει που βρίσκεται η «Ιθάκη» του; Υπάρχουν απαντήσεις; Προσμονή για τα ερωτήματα. Προσμονή για την «Ιθάκη».
Νικόλαος Αθανασόπουλος
Εκπαιδευτικός Ειδικής Φυσικής Αγωγής/Υποδιευθυντής στο ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ.Λ. Πάτρας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 18/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
