Θανάσης Δαβαλάς Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται, προχώρησε στη θέσπιση του AI Act, ενός νομοθετικού πλαισίου που στοχεύει να διασφαλίσει ότι η AI αναπτύσσεται και χρησιμοποιείται με ηθικό, ασφαλή και υπεύθυνο τρόπο. Με έμφαση στη διαφάνεια, την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών και τη μείωση των κινδύνων που ελλοχεύουν από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και των πολυάριθμων εργαλείων της, το AI Act θέτει τις βάσεις για ένα πιο ασφαλές τεχνολογικό μέλλον.
Η ανάδυση του AI Ethics Officer
Μέσα σε αυτό το νέο ρυθμιστικό τοπίο, ένας νέος ρόλος κάνει την εμφάνισή του: ο AI Ethics Officer. Ίσως αναρωτιέστε, τι ακριβώς κάνει αυτός ο άνθρωπος; Είναι ένας θεωρητικός της ηθικής; Ένας τεχνολόγος της πληροφορικής; Στην πραγματικότητα, είναι ο συνδυασμός και των δύο, αλλά με μια πρακτική προσέγγιση που επικεντρώνεται στη διακυβέρνηση και την εφαρμογή.
Ο AI Ethics Officer δεν είναι ένας "φιλόσοφος" της τεχνητής νοημοσύνης. Είναι ο επαγγελματίας που διασφαλίζει ότι οι οργανισμοί συμμορφώνονται με το AI Act, ενώ παράλληλα διαχειρίζεται τους κινδύνους που σχετίζονται με τη χρήση της AI. Είναι ο άνθρωπος που γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ της τεχνολογίας, της ηθικής και της επιχειρηματικής στρατηγικής.
Τι κάνει ο AI Ethics Officer;
Σε έναν κόσμο όπου η AI μπορεί να προβλέψει τις προτιμήσεις μας, να αυτοματοποιήσει εργασίες και ακόμη και να πάρει αποφάσεις που επηρεάζουν τη ζωή μας, ποιος διασφαλίζει ότι όλα αυτά γίνονται με υπευθυνότητα; Ο AI Ethics Officer είναι αυτός ο φύλακας.
Κύριες αρμοδιότητες:
- Εξασφάλιση συμμόρφωσης: Ελέγχει ότι όλα τα συστήματα AI του οργανισμού συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του AI Act. Αυτό σημαίνει προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, διασφάλιση της ιδιωτικότητας και παροχή ασφάλειας στους χρήστες.
- Αξιολόγηση κινδύνων: Διενεργεί λεπτομερείς αξιολογήσεις για να εντοπίσει πιθανούς ηθικούς και νομικούς κινδύνους. Για παράδειγμα, αν ένα σύστημα AI μπορεί να προκαλέσει μεροληψία ή διακρίσεις, ο AI Ethics Officer θα το εντοπίσει και θα προτείνει λύσεις.
- Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Προωθεί μια κουλτούρα ηθικής AI εντός του οργανισμού. Παρέχει εκπαίδευση στο προσωπικό για τα ηθικά ζητήματα της AI και καθοδηγεί τις ομάδες ανάπτυξης.
- Διαφάνεια και λογοδοσία: Εξασφαλίζει ότι οι διαδικασίες είναι διαφανείς και ότι υπάρχουν μηχανισμοί λογοδοσίας. Αν προκύψουν προβλήματα, γνωρίζει πώς να τα αντιμετωπίσει και να ενημερώσει τους εμπλεκόμενους φορείς.
Είναι ο DPO ο κατάλληλος για τον ρόλο του AI Ethics Officer;
Σε πολλούς ενδέχεται ο ρόλος αυτός να θυμίσει τον DPO που προέκυψε από την ανάγκη εφαρμογής και τήρησης του GDPR, και όχι άδικα, αφού υπάρχουν επικαλύψεις μεταξύ τους. Ο Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων (Data Protection Officer - DPO) έχει ήδη σημαντικές ευθύνες στον οργανισμό, διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση με τον GDPR και προστατεύοντας τα προσωπικά δεδομένα.
Προκλήσεις και ζητήματα:
- Σύγκρουση συμφερόντων: Ο GDPR απαιτεί ο DPO να είναι ανεξάρτητος. Αν αναλάβει και τον ρόλο του AI Ethics Officer, μπορεί να προκύψει σύγκρουση, καθώς θα πρέπει να επιβλέπει διαδικασίες στις οποίες ενδέχεται να συμμετέχει.
- Έλλειψη εξειδίκευσης: Ο DPO μπορεί να μην έχει την απαραίτητη τεχνογνωσία στην AI, ειδικά αν προέρχεται από νομικό ή διοικητικό υπόβαθρο.
- Επιβάρυνση ρόλων: Σε μικρότερους οργανισμούς, ο DPO μπορεί να αναλάβει επιπλέον καθήκοντα. Ωστόσο, σε μεγαλύτερους οργανισμούς, η πολυπλοκότητα απαιτεί ξεχωριστούς ρόλους.
Ενώ υπάρχουν κοινά σημεία μεταξύ του DPO και του AI Ethics Officer, η ανάθεση και των δύο ρόλων σε ένα άτομο μπορεί να μην είναι η βέλτιστη πρακτική. Η εξειδίκευση στην AI και τα ηθικά ζητήματα που τη συνοδεύουν απαιτούν έναν επαγγελματία αφιερωμένο σε αυτόν τον τομέα.
Τι να περιμένουμε το 2025
Κοιτάζοντας προς το άμεσο μέλλον, ο ρόλος του AI Ethics Officer θα γίνει ακόμη πιο κρίσιμος. Η AI δεν είναι πλέον μια νέα τεχνολογία—είναι ένα εργαλείο που επηρεάζει σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής μας. Οι οργανισμοί που θα επενδύσουν στην ηθική χρήση της AI θα έχουν το πλεονέκτημα, όχι μόνο στη συμμόρφωση με τους κανονισμούς αλλά και στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης με τους πελάτες τους.
Είστε έτοιμοι να αγκαλιάσετε το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης με υπευθυνότητα; Η ανάδειξη του AI Ethics Officer στον οργανισμό σας μπορεί να είναι το κλειδί για μια επιτυχημένη και ηθικά ευθυγραμμισμένη πορεία στον κόσμο της AI, ενώ για όλους όσους φιλοδοξούν να ασχοληθούν, αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία επαγγελματικής ανάδειξης.
Η σημασία της συμμόρφωσης και της εκπαίδευσης
Η συμμόρφωση με το AI Act δεν είναι απλώς μια νομική υποχρέωση, αλλά μια στρατηγική κίνηση που μπορεί να καθορίσει το μέλλον ενός οργανισμού. Τα πρόστιμα για τη μη συμμόρφωση είναι αυστηρά: για σοβαρές παραβάσεις, οι κυρώσεις φτάνουν έως 30 εκατομμύρια ευρώ ή 6% του ετήσιου παγκόσμιου κύκλου εργασιών, ενώ για λιγότερο σοβαρές παραβάσεις, ανέρχονται έως 20 εκατομμύρια ευρώ ή 4% του κύκλου εργασιών. Ακόμη και σε θέματα διαφάνειας, οι οργανισμοί κινδυνεύουν με πρόστιμα έως 10 εκατομμύρια ευρώ ή 2% του κύκλου εργασιών. Αυτά τα ποσά δεν αντικατοπτρίζουν μόνο το οικονομικό κόστος, αλλά και τη ζημιά στη φήμη και την εμπιστοσύνη των πελατών.
Αυτή η αυστηρότητα λειτουργεί ως ισχυρό κίνητρο για τους οργανισμούς να επενδύσουν στη δημιουργία κατάλληλων δομών, όπως η θέση του AI Ethics Officer, και να διασφαλίσουν τη συμμόρφωση και την υπεύθυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Η υιοθέτηση αυτών των μέτρων δεν προστατεύει μόνο από κυρώσεις, αλλά προσφέρει και σημαντικά οφέλη: αυξημένη εμπιστοσύνη των πελατών, βελτίωση της φήμης και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε έναν συνεχώς εξελισσόμενο τεχνολογικό κόσμο.
Για τους ιδιώτες, η ευκαιρία είναι εξίσου μεγάλη. Η εκπαίδευση στον τομέα της ηθικής και της διακυβέρνησης της AI μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες καριέρας. Καθώς οι οργανισμοί θα αναζητούν εξειδικευμένα στελέχη για να καλύψουν τις απαιτήσεις του AI Act, οι επαγγελματίες που θα έχουν αποκτήσει δεξιότητες και πιστοποιήσεις στον τομέα αυτόν θα έχουν σαφές προβάδισμα. Επενδύοντας στην εκπαίδευσή τους, μπορούν όχι μόνο να συμβάλουν στην υπεύθυνη χρήση της AI, αλλά και να επωφεληθούν από τις αυξανόμενες ευκαιρίες που προσφέρει ο κλάδος.
Συνολικά, η συμμόρφωση με το AI Act και η εκπαίδευση στις δεξιότητες που απαιτούνται δεν πρέπει να θεωρούνται βάρος, αλλά μια στρατηγική επένδυση στο μέλλον. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εδώ για να μείνει—ας βεβαιωθούμε ότι τη διαχειριζόμαστε υπεύθυνα, αξιοποιώντας την προς όφελος όλων.
Θανάσης Δαβαλάς, διδάσκων στο elearning και Ερευνητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 27/11
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
