Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, εκτός από την ίδρυση Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων, την εισαγωγή του ΙΒ στα Πρότυπα Λύκεια, τη δημιουργία δύο αθλητικών σχολείων και την ψηφιοποίηση πλευρών της σχολικής καθημερινότητας (e-αιτήσεις, e-teachers, e-parents, e-schools και άλλα ηχηρά παρόμοια), μίλησε και για ενίσχυση της αυτονομίας των σχολικών μονάδων και τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων των διευθυντών τους.
Παράλληλα, σε συνέχεια του Ν. 4823/2021 που προέβλεπε την ενδυνάμωση του ρόλου του διευθυντή, η νέα νομοθετική ρύθμιση έρχεται να ενισχύσει περαιτέρω τις αρμοδιότητές του.
Ανάμεσα σε άλλα, ο διευθυντής ή η διευθύντρια του σχολείου θα μπορεί να επιλέγει υποδιευθυντή, να προτείνει την κατά προτεραιότητα αξιολόγηση εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας του και να οργανώνει το εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα με έλεγχο παιδαγωγικής διάστασης από σύμβουλο και επόπτη ποιότητας. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, τα παραπάνω δεν είναι η αιχμή του «υπουργικού δόρατος», αλλά θεωρήθηκε συνετό, για επικοινωνιακούς λόγους και για να μην ξεσηκώσει νέες αντιδράσεις των εκπαιδευτικών, να γίνει αναφορά μόνο στα παραπάνω.
Η στόχευση του υπουργείου
Ο βομβαρδισμός εκπαιδευτικών ρυθμίσεων που «μαντάρουν» και «μοντάρουν» το εκπαιδευτικό DNA σε ακραίες νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις υποστηρίζεται από μια πρωτοφανή –σε μεταμφίεση– προπαγανδιστική πυροβολαρχία: μιλάμε για μια καλοσχεδιασμένη επιχείρηση για να παρουσιαστούν πλευρές της πολιτικής που ήδη υλοποιεί το υπουργείο Παιδείας σαν δήθεν επιστημονικές προτάσεις, πολιτικά ουδέτερες και κοινωνικά ωφέλιμες. Στην επιχείρηση αυτή πρωτοστατεί βεβαίως το «τείχος» μιας «αυλικής δημοσιογραφίας» που δίνει τα ρέστα της για να παρουσιάσει το μαύρο άσπρο και να «μαυρίσει» κάθε αντίσταση από τη μεριά της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Είναι φανερό ότι ο στόχος του υπουργού Παιδείας στο πλαίσιο του διοικητικού μηχανισμού της εκπαίδευσης είναι η τοποθέτηση οικονομικού διευθυντή-μάνατζερ που θα πριμοδοτήσει το άνοιγμα του σχολείου σε επιχειρηματικές δραστηριότητες και τη διαπλοκή του με την «ελεύθερη» αγορά.
Διευθυντές-μάνατζερ
Στο πλαίσιο μιας ψευδώνυμης αποκέντρωσης οι νέοι διευθυντές επωμίζονται τον νέο ρόλο των διευθυντών-μάνατζερ στο «νέο»-φτωχό «δημόσιο» σχολείο των ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων, ενώ παράλληλα ωθούνται να μετατραπούν σε μάνατζερ-διαχειριστές που θα είναι υποχρεωμένοι να αναζητούν πηγές χρηματοδότησης για τη λειτουργία του σχολείου.
Στο «αυτόνομο», πειθαρχημένο σχολείο-επιχείρηση που «υφαίνει» μέρα-νύχτα το υπουργείο Παιδείας δεν θα μπορούσε παρά αφενός να «κατασκευαστεί» μια μεγάλη –αριθμητικά– στρατιά στελεχών εκπαίδευσης και αφετέρου σχεδόν να καταργηθεί κάθε ουσιαστικός ρόλος του Συλλόγου Διδασκόντων και οι εκπαιδευτικοί του να μετατραπούν σε απλά εκτελεστικά όργανα των άνωθεν εντολών, χωρίς ουσιαστικά δικαιώματα στο σχολείο.
Ενα τέτοιο σχολείο φυσικά δεν μπορεί να το διοικεί παρά μόνο ένας διευθυντής-δερβέναγας, με υπερεξουσίες, αξιολογητής και πειθαρχικός προϊστάμενος, ένας διευθυντής-επιθεωρητής και παράλληλα μάνατζερ που προσομοιάζει στον ιδιοκτήτη-διευθυντή ιδιωτικής επιχείρησης.
Στόχος λοιπόν του υπουργείου Παιδείας είναι η θεσμική μετεξέλιξη του διευθυντή από τον παλιό γραφειοκράτη διευθυντή σε έναν «δυναμικό άρχοντα-μάνατζερ», ο οποίος θα αναζητά πόρους και θα λειτουργεί ως φορέας προώθησης της νέας κουλτούρας επιχειρηματικού πνεύματος, καινοτόμων δράσεων και διασύνδεσης «του σχολείου του» με την τοπική αγορά.
Οι άμεσες επιπτώσεις
Η εφαρμογή ενός τέτοιου διοικητικού μοντέλου αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τις σχέσεις μέσα στη σχολική κοινότητα:
1. Αύξηση της γραφειοκρατίας: η ανάγκη για αναφορές, αξιολογήσεις και έγγραφα θα αυξηθεί, επιβαρύνοντας τους εκπαιδευτικούς.
2. Διάβρωση των συλλογικών οργάνων: ο Σύλλογος Διδασκόντων χάνει τον ουσιαστικό του ρόλο στη λήψη αποφάσεων.
3. Αυταρχικό περιβάλλον: οι εκπαιδευτικοί μετατρέπονται σε εκτελεστικά όργανα, ενώ οι διευθυντές αποκτούν εξουσίες που παραπέμπουν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις.
4. Εντατικοποίηση της εργασίας: η πίεση για αποτελέσματα και οι αυξημένες ευθύνες οδηγούν σε εργασιακό στρες και υποβάθμιση του κλίματος συνεργασίας.
Οι σχέσεις των εκπαιδευτικών με τη διοίκηση εξατομικεύονται, καθώς μειώνονται οι ευκαιρίες συγκρότησης συναδελφικών κοινοτήτων. Το νέο δημόσιο μάνατζμεντ και οι πρακτικές οι οποίες το συγκροτούν προκαλούν αύξηση της παραγωγής διοικητικών εγγράφων και εκθέσεων, καθώς και της χρήσης των συγκεκριμένων εργαλείων για τη δημιουργία αποδοτικών και συγκρίσιμων συστημάτων πληροφόρησης.
Αυτό έχει συνέπεια τόσο την αύξηση της επιτήρησης του έργου και των αποτελεσμάτων των εκπαιδευτικών όσο και ένα διευρυνόμενο χάσμα που αφορά τις αξίες, τους σκοπούς και τις οπτικές μεταξύ του διευθυντικού προσωπικού, από τη μια πλευρά, το οποίο ενδιαφέρεται πρωταρχικά για τη διαχείριση των εντυπώσεων, και, από την άλλη πλευρά, του διδακτικού προσωπικού, που ενδιαφέρεται πρωταρχικά για την υλοποίηση του αναλυτικού προγράμματος, τον έλεγχο της σχολικής τάξης και τις ανάγκες των μαθητών.
Η εξαγωγή συμπερασμάτων από στοιχεία ερευνών σχετικά με την ικανοποίηση και το ηθικό των εκπαιδευτικών θα έδειχνε ότι οι επιπτώσεις και οι αλλαγές οι οποίες περιγράφονται εδώ πρόκειται να έχουν αρνητικές συνέπειες. Ερευνες πάνω στην ικανοποίηση των εκπαιδευτικών έχουν επανειλημμένα βρει ότι τόσο ο μισθός όσο και οι συνθήκες εργασίας, η εμπλοκή στη λήψη αποφάσεων και το καλό κλίμα στον σχολικό χώρο διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο. Ολοι αυτοί οι παράγοντες απειλούνται ή μειώνεται η σημασία τους από τα αποτελέσματα του συνδυασμού του ανταγωνισμού, του νέου διοικητισμού και της λογοδοσίας σε κρίσιμα ζητήματα.
Μια διεθνής τάση
Σύμφωνα με μελέτες, όπως αυτή των Stephen Ball και Deborah Youdell από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, η εφαρμογή μάνατζμεντ στην εκπαίδευση οδηγεί σε:
● Εντατικοποίηση της εργασίας και αύξηση του στρες.
● Εξατομίκευση των σχέσεων μεταξύ εκπαιδευτικών και διοίκησης.
● Μείωση της ικανοποίησης από την εργασία, που επηρεάζει αρνητικά την προσέλκυση και διατήρηση εκπαιδευτικών.
Στο νέο πλαίσιο, το νέο μάνατζμεντ εισάγει και παρακολουθεί την επιτυχία στόχων απόδοσης, ενώ η εργασία των εκπαιδευτικών εξατομικεύεται και, συγχρόνως, υπόκειται σε μορφές μέτρησης αποτελεσμάτων. Τα μέτρα αποτίμησης της απόδοσης με βάση τα αποτελέσματα και η έμφαση στη μέτρησή της υποβαθμίζουν βασικούς παράγοντες όπως το κλίμα στο σχολείο, η εμπλοκή στη λήψη αποφάσεων και οι συνθήκες εργασίας, με αποτέλεσμα τη διάλυση του συλλογικού πνεύματος.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Ποια είναι η ελληνική λέξη για το ντους;
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής - Αιτήσεις έως 31/12=
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση