Alfavita Newsroom Μια νέα, άκρως ασυνήθιστη φάση της ύλης με την εντυπωσιακή ονομασία «μισός πάγος, μισή φωτιά» ανακαλύφθηκε από φυσικούς στο Εθνικό Εργαστήριο Brookhaven των ΗΠΑ, και φέρνει στο προσκήνιο νέες προοπτικές για τον χειρισμό της ύλης σε κβαντικό επίπεδο.
Η φάση αυτή χαρακτηρίζεται από έναν εντυπωσιακό συνδυασμό τάξης και αταξίας: συγκεκριμένα, κάποια από τα ηλεκτρόνια του υλικού εμφανίζουν ευθυγραμμισμένο (ψυχρό) σπιν, ενώ άλλα παρουσιάζουν εντελώς χαοτική (θερμή) συμπεριφορά. Η διπλή αυτή φύση του υλικού – τακτοποιημένο σαν πάγος, ασταθές σαν φωτιά – έδωσε και την ποιητική του ονομασία.
Το εντυπωσιακό εύρημα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Physical Review Letters, και αποτελεί τη συνέχεια μιας προηγούμενης ανακάλυψης της ίδιας ερευνητικής ομάδας, το 2016, όταν είχαν παρατηρήσει για πρώτη φορά μια συγγενική φάση, το λεγόμενο «μισός φωτιά, μισός πάγος». Η νέα παραλλαγή αντιστρέφει τους ρόλους των θερμών και ψυχρών σπιν, ανοίγοντας νέα επιστημονικά ερωτήματα – αλλά και πρακτικές εφαρμογές.
Πού παρατηρήθηκε το φαινόμενο
Η φάση εντοπίστηκε σε ένα συγκεκριμένο σιδηριμαγνητικό υλικό, την ένωση Sr₃CuIrO₆, που αποτελείται από στρόντιο, χαλκό, ιρίδιο και οξυγόνο. Το υλικό αυτό, με άνισα κατανεμημένες μαγνητικές ροπές, αποδείχθηκε ιδανικό «πεδίο μάχης» για την παρατήρηση πολύπλοκων φαινομένων σπιν.
Η ομάδα των Weiguo Yin, Alexei Tsvelik και Christopher Roth βρήκε ότι η εναλλαγή ανάμεσα στις δύο φάσεις – από θερμή σε ψυχρή και αντίστροφα – συμβαίνει μέσα σε εξαιρετικά στενό εύρος θερμοκρασίας, κάτι που το καθιστά εξαιρετικά ελκυστικό για εφαρμογές υψηλής ακρίβειας.
Η κβαντική πληροφορική στο επίκεντρο
Η ανακάλυψη δεν περιορίζεται μόνο σε θεωρητικό ενδιαφέρον. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, η δυνατότητα να εναλλάσσονται φάσεις με τόσο ακριβή τρόπο και σε λογικά εύρη θερμοκρασιών, μπορεί να αξιοποιηθεί στην αποθήκευση και επεξεργασία κβαντικής πληροφορίας – βασικό ζητούμενο της κβαντικής πληροφορικής.
«Αυτή η φάση μπορεί να δράσει ως ένα σταθερό και ταυτόχρονα αναστρέψιμο σύστημα αποθήκευσης πληροφορίας. Μοιάζει με bit που αλλάζει κατάσταση όχι μέσω ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά μέσω της ίδιας της φύσης της ύλης», ανέφερε ο επικεφαλής φυσικός Weiguo Yin.
Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον
Πέρα από την κβαντική τεχνολογία, η συγκεκριμένη ιδιότητα θα μπορούσε να οδηγήσει και σε καινοτομίες στην τεχνολογία ψύξης, καθώς η εναλλαγή φάσεων εμπεριέχει θερμική διαχείριση – στοιχείο-κλειδί για πιο αποδοτικές ενεργειακά εφαρμογές.
«Μας έλειπαν κομμάτια από το παζλ για να καταλάβουμε πλήρως αυτή την κατάσταση της ύλης. Με τη νέα μας ανακάλυψη, αυτά τα κομμάτια αρχίζουν να μπαίνουν στη θέση τους», δήλωσε ο Alexei Tsvelik.
Η ανακάλυψη αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την κατανόηση – και τελικά τον έλεγχο – των εξωτικών φάσεων της ύλης, φέρνοντας τη θεωρητική φυσική πιο κοντά στην πρακτική επανάσταση της κβαντικής εποχής.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος γραπτός διαγωνισμός: Βγήκε η προκήρυξη - Αιτήσεις από 29/4 έως 14/5
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 19/04
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
