ΠΕΣΕΑ: Σχετικά με το άρθρο 39 του πολυνομοσχεδίου

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Αξιότιμε κύριε Υφυπουργέ,

Αξιότιμες κυρίες Βουλευτές,

Αξιότιμοι κύριοι Βουλευτές,

Αξιότιμες κυρίες,

Αξιότιμες κύριοι,

Το νομοσχέδιο περί «Οργάνωση και Λειτουργία Ιδρύματος Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης και Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού και άλλες διατάξεις» αποτέλεσε θέμα συζήτησης των μελών  και του Διοικητικού Συμβουλίου του ΠΕΣΕΑ.

Τα στελέχη και τα μέλη του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στις τροποποιήσεις και καταργήσεις που προτείνονται στα άρθρο 39 και αφορούν σημαντικά θέματα της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής -Π.Ε.Σ.Ε.Α. με την ολοκλήρωση των συζητήσεων του: με επιστημονικούς φορείς και στελέχη του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος, με οργανώσεις γονέων και κηδεμόνων ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με τους εκπαιδευτικούς γενικής και ειδικής αγωγής της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, με το ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό και  το ειδικό βοηθητικό προσωπικό των ΣΜΕΑΕ - έκρινε ότι το παρόν σχέδιο νόμου: α) δεν αποτέλεσε αντικείμενο ενός ουσιαστικού δημοκρατικού διαλόγου ανάμεσα στο Υπουργείο Παιδείας και τους ενδιαφερόμενους συλλογικούς φορείς, β) δεν προτάσσει την καθολική και ποιοτική σχολική ένταξη και κοινωνική ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των διατάξεων του άρθρου 39  του σχεδίου Νόμου, που ρυθμίζουν «Θέματα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» διαπιστώνει ότι ακολουθείται η ίδια τακτική από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, να αλλάζει ολοκληρωτικά σημαντικές ρυθμίσεις στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση, χωρίς να λαμβάνει καν υπόψη της ερευνητικές μελέτες, αναλύσεις και προτάσεις των εμπλεκομένων φορέων στο υποσύστημα της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής είναι η απαξίωση της επιστημονικής ταυτότητας, η υποτίμηση της εξειδικευμένης γνώσης και, κυρίως το έργο κι η μεγάλη συνεισφορά των εργαζόμενων στις δομές της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στη σχολική και κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. 

Ο Πανελλήνιος Επιστημονικός Σύλλογος Ειδικής Αγωγής, εξαιτίας των αξεπέραστων διαχρονικών ή νέων προβλημάτων που προέκυπταν από την αποσπασματικότητα των ασαφών νομικο-πολιτικών μέτρων και την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, έχει ζητήσει την αλλαγή του νόμου 3699/2008 και τη σύνταξη ενός νόμου που θα βασίζεται σε μακροχρόνιες ερευνητικές μελέτες, συζητήσεις και προβληματισμούς από Ομάδες Εργασίας Επιστημόνων της Ειδικής Αγωγής, με εκπροσώπους των συλλογικών φορέων των αναπήρων, καθώς και των γονέων και κηδεμόνων  των παιδιών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Αντί αυτού η ειδική αγωγή και εκπαίδευση τω παιδιών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως ο πλέον πρόσφορος χώρος για πολιτική, οικονομική, επιστημονική και ηθική εκμετάλλευση. Ας θυμηθούμε ότι στο άρθρο 56 του  Ν.3966/2011 (ΦΕΚ 118/2011), κάτω από τον τίτλο «λοιπές διατάξεις» θεσμοθετήθηκε η Παράλληλη Στήριξη - Συνεκπαίδευση να παρέχεται και από εκπαιδευτικούς γενικής αγωγής ή από άλλα πανεπιστημιακά τμήματα χωρίς επιστημονική και με αβέβαιη παιδαγωγική κατάρτιση. Και μαζί μ΄ αυτά δόθηκε η δυνατότητα στους Νηπιαγωγούς ειδικής αγωγής να διδάσκουν σε μαθητές πρώτης βαθμίδας στα Ειδικά Δημοτικά Σχολεία ανοίγοντας έτσι το δρόμο και για αντίστοιχες αλλαγές στο γενικό σχολείο π.χ. τα μαθηματικά Ε΄& Στ΄ τάξης να τα κάνουν καθηγητές από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Κι όλα αυτά για να υλοποιηθούν άρον - άρον τα «εξειδικευμένα» Ευρωπαϊκά Προγράμματα (ΕΣΠΑ) με χρηματοδότηση κατά 75/% από τους πιστωτές μας, που διαρκώς μας δανείζουν υποχρεωτικά για μια «αναμενόμενη και αμφιλεγόμενη» οικονομική ανάκαμψη, που δεν έρχεται ποτέ, παρά το γεγονός ότι δημόσιο χρέος πολλαπλασιάζεται κι η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού είναι πλέον μια θλιβερή πραγματικότητα. Αυτός είναι ο κύριος λόγος του περιεχομένου του άρθρου 39 που αν ψηφιστεί ως έχει, θα προκαλέσει τεράστια προβλήματα με τις αλλαγές που θα επιφέρει, τόσο στο υποσύστημα της ειδικής αγωγής όσο και στην ελληνική κοινωνία. Η ειδική αγωγή και εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες γίνεται πλέον έρμαιο στα χέρια των κερδοσκόπων πιστωτών και δανειστών της χώρας μας.

Στο όνομα, δήθεν της αρχής της ένταξης όλων των παιδιών στο γενικό σχολείο και στην ενδυνάμωση της σχολικής μονάδας, θεσμοθετούνται  ξεχωριστές επιτροπές (ΕΔΕΑΥ) που αντί να κάνουν το εκπαιδευτικό σύστημα πιο ευέλικτο, το κάνουν πιο συγκεντρωτικό και πιο γραφειοκρατικό με αμφίβολη λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα αντιμετώπισης των αναγκών των παιδιών, με την κατασπατάληση τεράστιων πιστωμένων (δανεικών, μέσα από προγράμματα ΕΣΠΑ) κονδυλίων.

            Το άρθρο 39 αποτελεί προϊόν αποσπασματικών ρυθμίσεων και βρίθει από αφηρημένες νομικές έννοιες. Δεν επιτρέπει την ανάπτυξη εκπαιδευτικών πολιτικών που θα ωθούν τους εκπαιδευτικούς θεσμούς να λειτουργούν αποτελεσματικά και να συμβάλλουν τη σχολική ένταξη των ατόμων με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Με τον νέο πολυνόμο αλλάζει δραματικά -προς το χειρότερο- η πορεία του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος και υποσυστήματος της ειδικής αγωγής. Το άρθρο 39 χαρακτηρίζεται από έλλειψη φιλοσοφίας και αποσαφηνισμένων στρατηγικών για την ένταξη και την εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες τις σχολικές δομές της γενικής και της ειδικής αγωγής της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

            Αυτό φαίνεται στο άρθρο 5 περίπτωση α΄, το οποίο αντικαθιστά την ΕΔΕΑ σε ΕΔΕΑΥ  και στη συνέχεια την ΕΔΕΑΥ που θα λειτουργεί σε κάθε γενικό σχολείο. Παραβλέπει ότι η ΕΔΕΑ αναφέρεται σε νόμο της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και λειτουργεί σε Ειδικά Σχολεία (άρθ. 4 παρ. 4 του ν. 3699/08) με συγκεκριμένη σύνθεση και με τη συνεργασία του Συλλόγου Διδασκόντων του Ειδικού Σχολείου.

            Είναι «περίεργο»  ότι δημιουργούνται Σχολικά Δίκτυα Εκπαίδευσης και Υποστήριξης τα οποία περιλαμβάνουν Σχολικές Ενότητες που αποτελούν «υπηρεσιακές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης». Αυτό αποτελεί πειραματισμό για την εφαρμογή του μέτρου στη γενική αγωγή, μετατρέποντας το σχολείο της γειτονιάς σε μεγάλες Μητροπολιτικές Σχολικές Μονάδες (Κ. Αρβανιτόπουλος), μέσα από τις καταργήσεις και τις συγχωνεύσεις σχολείων. Για άλλη μια φορά το Υποσύστημα της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης χρησιμοποιείται ως πρόσφορο πεδίο για τη δοκιμή αποσπασματικών εκπαιδευτικών πολιτικών, πριν τη εφαρμογή τους στα σχολεία της γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, όπως π.χ.  το διαφορετικό ωράριο στα Τμήματα Ένταξης, πριν μερικά χρόνια, η ωρομισθία, τα διαφορετικά κριτήρια διορισμού και υπηρεσιακών μεταβολών των εκπαιδευτικών στην Ε.Α.Ε., νομιμοποίηση των σεμιναρίων της ντροπής των 400 ωρών κ.ά. αποδεικνύοντας ότι η Ε.Α.Ε. χρησιμοποιείται ως κερκόπορτα άλωσης της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης.

            Το άρθρο 39 βασίζεται στις προτάσεις της προηγούμενης Δ/νσης Ειδικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας στα πλαίσια της υποκείμενης αναδιοργάνωσης, εξορθολογισμού των υπηρεσιών διάγνωσης-υποστήριξης των μαθητών και της σχολικής μονάδας. Με τον νέο πολυνόμο επιδιώκεται η ειδική αγωγή και εκπαίδευση να ασκείται, σε όλα τα επίπεδα, και κυρίως στα σχολεία της γενικής εκπαίδευσης στο όνομα μιας αμφίβολης ενταξιακής πολιτικής κουλτούρας.

            Ωστόσο δεν έχουν ληφθεί υπόψη σοβαρές ελλείψεις και μακροχρόνια προβλήματα που κυριαρχούν σε όλες τις σχολικές δομές της γενικής και της ειδικής αγωγής της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Παραβλέπουν οι συντάκτες του άρθρου 39 ότι σήμερα μόνο ένα μικρό ποσοστό αναπήρων μαθητών βρίσκεται στις δημόσιες δομές της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Δεν υπάρχει καμία ποσοτική και ποιοτική αναφορά, αλλά και κανένας σχεδιασμός για το σύνολο του μαθητικού πληθυσμού με ή χωρίς αναπηρίες –με ή χωρίς ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

            Στο άρθρο 39 με τις ΕΔΕΑΥ  μεταφέρουν μοντέλα του εξωτερικού σε επίπεδο σχολικής μονάδας (π.χ. pupil services teams στις ΗΠΑ, Local Educational Authority στην Αγγλία) χωρίς να λαμβάνουν υπόψη την ελληνική σχολική πραγματικότητα.

            Ο Πανελλήνιος Επιστημονικός Σύλλογος Ειδικής Αγωγής έχει αναδείξει, μέσα από τα επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες του, καθώς και το Περιοδικό επιστημονικού και κοινωνικού προβληματισμού «ΘΕΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ», τις ελλείψεις και τα προβλήματα στο υποσύστημα της ειδικής αγωγής. Το άρθρο 39 δείχνει να αγνοεί παντελώς ότι το 94% των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης βρίσκεται στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα παιδιά με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες να τερματίζουν τη μαθητική τους πορεία τελειώνοντας το Δημοτικό, και τα περισσότερα να οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια, οριστικά και αμετάκλητα στο σχολικό και κοινωνικό αποκλεισμό. Οι συντάκτες του άρθρου 39 δε λαμβάνουν υπόψη τους: α) τις υλικοτεχνικές ελλείψεις στην υποδομή των ΣΜΕΑΕ (44% των Ειδικών Σχολείων που συστεγάζονται με τα σχολεία γενικής αγωγής, φιλοξενούνται σε μία και μόνον αίθουσα), β) τα ελλείμματα στην παροχή των βασικών υπηρεσιών ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, (το 46% των ΣΜΕΑΕ δεν παρέχει καμία υπηρεσία), γ) τις ελλείψεις από εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής, από ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό και βοηθητικό στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης –Τμήματα Ένταξης- Παράλληλης Στήριξης. Επίσης δε γίνεται λόγος για τη γεωγραφική κατανομή των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και αποσιωπάται η πραγματικότητα ότι υπάρχουν περιφέρειες που οι σχολικές δομές της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης είναι σχεδόν ανύπαρκτες.

            Αντί να ληφθούν όλα αυτά υπόψη και να παρθούν συγκεκριμένα μέτρα, τα Ειδικά Σχολεία μετατρέπονται σε Κέντρα Υποστήριξης ΕΑΕ και τα γενικά σχολεία με τα ΣΔΕΥ και τις ΕΔΕΑΥ στην ουσία καλούνται να υλοποιήσουν όλες τις αρμοδιότητες που μέχρι σήμερα τις είχαν τα ΚΕΔΔΥ. Ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την μεταφορά (κατάργηση;) των ΚΕΔΔΥ στο Τμήμα Στήριξης του Εκπαιδευτικού Έργου της τοπικής Διεύθυνσης, ως Πρωτοβάθμια Επιτροπή Διαγνωστικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης (Π.Ε.Δ.Ε.Α.).

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής θεωρεί ότι η συγκεκριμένη διάταξη αποτελεί νομοθετική πλατφόρμα για την απορρόφηση κονδυλίων από το ΕΣΠΑ,  ώστε να μοιράζονται θέσεις σε διάφορους κλάδους εργαζομένων, χωρίς πρώτα να έχουν οριστεί οι υπηρεσίες που θα προσφέρουν. Παρατηρείται ότι κάποιοι «σύμβουλοι» και «ειδικοί» του Υπουργείου Παιδείας εξακολουθούν να καθορίζουν τις εκπαιδευτικές πολιτικές της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, χωρίς να διαλέγονται με τους επιστημονικούς  φορείς, τους εκπροσώπους των αναπήρων και τους εργαζόμενους στο υποσύστημα της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, συμβάλλοντας έτσι στην αποδόμηση της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου Ειδικής Αγωγής καλεί τους εκπροσώπους του Υπουργείου Παιδείας να αποσύρουν το άρθρο 39 ζητώντας την έναρξη ενός ουσιαστικού διαλόγου με ξεκάθαρους πολιτικούς, επιστημονικούς, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς όρους. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και το υποσύστημα ειδικής αγωγής βρίσκονται σε μια κρίσιμη καμπή και το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να αποτυπώσει με σαφήνεια τη φιλοσοφία και το περιεχόμενο των πολιτικών και νομοθετικών του εγχειρημάτων για την ειδική αγωγή και εκπαίδευση των ΑμΑ και ΑμΕΕΑ. Η χρηματοδότηση του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος να γίνεται από τις εγγεγραμμένες δημόσιες δαπάνες του Προϋπολογισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας, κι όχι μέσα από τις χρηματοδοτήσεις Προγραμμάτων (ΕΣΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή δανεικά χρήματα από τους Πιστωτές της χώρας οι οποίες  πάνω από είκοσι χρόνια συνέβαλαν στο να υπερδιογκωθεί  το δημόσιο εξωτερικό χρέος της ΕΛΛΑΔΑΣ και να ασκούνται βάναυσες και καταστροφικές οικονομικές-κοινωνικές πολιτικές σε βάρος του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ, από τους δανειστές-πιστωτές του Ελληνικού Κράτους.   

Με τιμή, για το Διοικητικό Συμβούλιο του Π.Ε.Σ.Ε.Α.

                      Ο Πρόεδρος                                            Ο Γενικός Γραμματέας

                                                                                                        Μηνάς Ευσταθίου                                          Λευτέρης Ρατσιάτος