«Εκ βάθρων αλλαγές στην Παιδεία, ελεύθερη πρόσβαση στις Σχολές»

Ενα σχολείο, όπου θα λειτουργεί «δημοκρατία μικρής κλίμακας» οραματίζεται ο Τάσος Κουράκης. Χαρακτηρίζει ακόμη πιο προβληματικό το «Νέο Λύκειο» και επισημαίνει ότι το σχέδιο του τμήματος Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει στην ελεύθερη πρόσβαση στις Σχολές και στην εκ βάθρων αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος.

Ο βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης και συντονιστής του τομέα Παιδείας θεωρεί ενδιαφέρον το παράδειγμα της Φινλανδίας, όπου «επενδύουν» το 7% του ΑΕΠ στην Παιδεία, αν και διαπιστώνει ότι καμία χώρα δεν αποτελεί πρότυπο. Υποστηρίζει την ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης και τον περιορισμό της παραπαιδείας, ενώ τονίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να αλλοιώσει το πρόγραμμά του και τη φυσιογνωμία του για να αποκομίσει δημοσκοπικά οφέλη.

* Κύριε Κουράκη, τι θα αλλάξετε και τι θα κρατήσετε ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ από το λεγόμενο «Νέο Λύκειο»;

«Ακόμη χειρότερο»

- Το «Νέο Λύκειο» του κ. Αρβανιτόπουλου επιδιώκει να αντικαταστήσει το ούτως ή άλλως προβληματικό προηγούμενο σύστημα, με ένα ακόμη χειρότερο, δηλαδή πιο επιλεκτικό κοινωνικά, παιδαγωγικά συμπιεστικό και αποστεωμένο ως προς τις παρεχόμενες γνώσεις.

Ενα σύστημα που, στην ηλικία των 14-15, διαχωρίζει τους μαθητές σε μέλλοντες ψευτοειδικευμένους χειρώνακτες και μέλλοντες «μορφωμένους» στη γενική παιδεία, αφαιρώντας απ' τους μεν πρώτους κάθε στοιχείο γενικής παιδείας, ενώ οι δεύτεροι υποχρεώνονται ν' ακολουθήσουν ένα πρόγραμμα εξεταστικού μαραθωνίου, απ' το οποίο έχουν αφαιρεθεί όλα τα «δευτερεύοντα» μαθήματα, ξένων γλωσσών, καλλιτεχνικής παιδείας και πληροφορικής συμπεριλαμβανομένων, που δωρίζονται στην ιδιωτική αγορά καταρτιστηρίων, όπως άλλωστε και το μεγαλύτερο μέρος της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Και όλα αυτά με περιπλανώμενους εξαθλιωμένους εκπαιδευτικούς που γυρίζουν από σχολείο σε σχολείο για να συμπληρώσουν το ωράριο, μην και χαρακτηριστούν υπεράριθμοι και απολυθούν την επόμενη χρονιά.

Το σχολείο που η κοινωνία χρειάζεται σήμερα δεν έχει καμία σχέση με το λεγόμενο «Νέο Λύκειο». Προϋποθέτει 12χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, άρα και δημόσιο και δωρεάν δευτεροβάθμιο σχολείο με κορμό τη γενική παιδεία και επιλογές επαγγελματικής κατάρτισης, προσιτό σε όλα τα παιδιά μέχρι να κλείσουν τα 17 και όχι τα 14 χρόνια, όπως ισχύει σήμερα. Οφείλει να στηρίζεται στους εκπαιδευτικούς και να στοχεύει στη διαρκή αναβάθμιση και εκπαίδευσή τους. Που θα στηρίζει τους μαθητές με μαθησιακές αλλά και κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες μέσα από αντισταθμιστικά προγράμματα και ενισχυτική αγωγή, ώστε κανείς μαθητής να μη χρειάζεται να προσφεύγει σε ιδιωτικές υπηρεσίες εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Ενα σχολείο όπου θα λειτουργεί η δημοκρατία και θα διαμορφώνει τους αυριανούς πολίτες με κριτική σκέψη και δημοκρατικό ήθος.

* Ποια χώρα θεωρείτε πρότυπο παροχής υψηλών προδιαγραφών στην εκπαίδευση;

- Καμία χώρα δεν μπορεί να θεωρηθεί πρότυπο για να αντιγράψουμε στο σύνολο το σύστημά της. Σίγουρα όμως θα μας ενδιέφεραν εκείνα τα συστήματα που παρέχουν δωρεάν και υψηλού επιπέδου εκπαίδευση σε όλους τους μαθητές καταπολεμώντας τους ταξικούς φραγμούς, που έχουν ελάχιστη σχολική διαρροή, που οι καθηγητές τους έχουν αξιοπρεπείς μισθούς και συνθήκες εργασίας.

Μας ενδιαφέρουν οι χώρες, όπως η Φινλανδία που επενδύουν το 7% του ΑΕΠ στην εκπαίδευση σε σύγκριση με το 2,5% που διατίθεται στη χώρα μας, αναγνωρίζοντας ότι η επένδυση στην Παιδεία είναι η πλέον «αποδοτική επένδυση» στο ανθρώπινο κεφάλαιο και στην ίδια τη χώρα.

Παραπαιδεία

* Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει για τα φροντιστήρια;

- Η ενίσχυση της δημόσιας και δωρεάν Παιδείας είναι η δική μας κατεύθυνση. Τα φροντιστήρια λειτουργούν ως ιδιωτική παρακαμπτήριος στα κενά ενός υπεραγχωτικού, εξετασιοκεντρικού εκπαιδευτικού συστήματος, όπου τόσο το αφύσικο, αντιπαιδαγωγικό και αντιεπιστημονικό «μπούκωμα» πληροφοριών, που χαρακτηρίζει τα προγράμματα σπουδών, όσο και η παντελής έλλειψη προγραμμάτων διαφοροποιημένης μάθησης για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες θεωρούνται φυσιολογικά για το δημόσιο σχολείο.

Με δυο λόγια, τα φροντιστήρια είναι το συμπλήρωμα ενός δημόσιου σχολείου για το οποίο θεωρείται φυσιολογικό να παράγει σχολική αποτυχία και μοιραία να μην παρέχει ούτε καν το σύνολο των σύγχρονων γνωστικών πεδίων (π.χ. ξένες γλώσσες).

Ωστόσο, ένα δίκαιο εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να παρέχει όλες τις γνώσεις και οφείλει να βασίζεται στη θέση ότι όλοι οι μαθητές, όλων των κοινωνικών στρωμάτων μπορούν να μάθουν, αν τους δοθεί η κατάλληλη υποστήριξη με σεβασμό της διαφορετικότητάς τους. Και αυτό είναι επιστημονικά και παιδαγωγικά εφικτό.

Εν τέλει το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα κρίνεται όχι μόνον από το αν παρέχεται δωρεάν η δυνατότητα σε όλους τους μαθητές, αλλά από το εάν περιττεύει η ανάγκη προσφυγής στην ιδιωτική εκπαίδευση, στην ιδιωτική παραπαιδεία και στις ιδιωτικές δαπάνες για την εκπαίδευση. Οταν αυτή η προσφυγή καταστεί περιττή, τότε θα έχουμε κάνει ένα σοβαρό βήμα προς την κατεύθυνση ενός δημόσιου σχολείου, αντάξιου της αποστολής του.

* Πιστεύετε ότι η εισαγωγή μέσω πανελλήνιων εξετάσεων -δεν επιλέγουν όλοι τη Σχολή που επιθυμούν- και η εφαρμογή της επετηρίδας -δεν διορίζονται οι καλύτεροι- βγάζουν τελικά καλύτερους δασκάλους για τα δημόσια σχολεία;

- Οι καλύτεροι δάσκαλοι για το δημόσιο σχολείο είναι κατ'αρχήν αυτοί που αγαπούν τη δημόσια εκπαίδευση και επιλέγουν να την υπηρετήσουν και πολλούς απ' αυτούς το σημερινό κράτος απλώς τους διώχνει...

Πέραν αυτού, σε περίοδο κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε εδώ και αρκετά χρόνια, η επιλογή των Σχολών από τους υποψηφίους δεν στηρίζεται μόνο στις εκτιμώμενες δυνάμεις τους ή στις κλίσεις και επιθυμίες τους, αλλά και στο εφικτό να σπουδάσουν μακριά από τον τόπο τους, όπως και στη δυνατότητα άμεσης επαγγελματικής -κατά το δυνατόν- αποκατάστασης.

Αυτά όλα προφανώς και συσκοτίζουν και εκτρέπουν τη δυνατότητα επιλογής ζωής, και ιδιαίτερα στις λεγόμενες καθηγητικές σχολές, αλλά και στα παιδαγωγικά τμήματα.

Το σχέδιο του τμήματος Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ στοχεύει στην ελεύθερη πρόσβαση, αφού βέβαια προηγηθεί μια εκ βάθρων αλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος. Είναι δε πιο κοντά σε αυτό που ισχύει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και που εν πολλοίς ανταποκρίνεται στην προτίμηση των αποφοίτων των Λυκείων.

Δάσκαλοι και μάθηση

Σχετικά με τον τρόπο διορισμού των δασκάλων, θα έλεγα ότι, ανεξάρτητα από τα κριτήρια του διορισμού, μεγαλύτερη σημασία έχει η διαρκής επιμόρφωσή τους. Και το παράδοξο είναι ότι παρόλο που ίδιοι οι εκπαιδευτικοί αναζητούν με επιμονή να τους δοθεί η δυνατότητα για μεταπτυχιακές σπουδές ή για επιμόρφωση, οι μνημονιακές κυβερνήσεις έχουν καταργήσει κάθε τέτοια δυνατότητα.

* Νομίζετε ότι η Παιδεία, η μάθηση, η γνώση αποκτώνται καλύτερα μέσα από την ευκολία ή μέσα από επίμονες προσπάθειες καθηγητών, μαθητών και γονέων;

- Η γνώση και η μάθηση δεν είναι συνώνυμα της ταλαιπωρίας, της πλήξης και της απώλειας της παιδικής και εφηβικής ζωής. Στον αντίποδα της καθηκοντολογίας, του ανταγωνισμού, των διαρκών εξετάσεων, της πολύωρης δουλειάς στο σπίτι και του μηδενικού ελεύθερου χρόνου, η γόνιμη μαθησιακή διαδικασία προϋποθέτει δημιουργική ενεργό συμμετοχή του μαθητή και σεβασμό στους χρόνους αφομοίωσης της γνώσης καθώς και τις ιδιαιτερότητες της ηλικίας και της προσωπικότητας.

Η δημιουργία συνεργατικού μαθησιακού περιβάλλοντος, με μικρό αριθμό μαθητών, με αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, σύγχρονα εκπαιδευτικά προγράμματα και επαρκείς δαπάνες από το ΑΕΠ για την Παιδεία είναι αυτά που μπορούν να εμποδίσουν τόσο τη σχολική διαρροή που φτάνει στο 30% όσο και την επιφανειακή πρόσκτηση της πληροφορίας και να συμβάλουν στην ανόρθωση της Παιδείας και της χώρας μας.

* Τι πιστεύετε ότι λείπει από τον ΣΥΡΙΖΑ και σε περίοδο σκληρής λιτότητας δεν εμφανίζει καθαρό προβάδισμα απέναντι στη Ν.Δ.;

- Για την εικόνα που παρουσιάζεται γύρω από την προτίμηση των πολιτών στις δημοσκοπήσεις, έχω να κάνω τρεις παρατηρήσεις:

ΣΥΡΙΖΑ και γκάλοπ

α) Το ποσοστό των πολιτών που απαντά στις δημοσκοπήσεις κυμαίνεται γύρω στο 50%-55%. Το υπόλοιπο αρνείται να συμμετέχει και κατά την εκτίμησή μου δεν έχει και τα πιο θετικά αισθήματα προς τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Τούτο σημαίνει απλώς ότι η εκλογική (και όχι η δημοσκοπική) δύναμη των κομμάτων μπορεί να είναι εντελώς διαφορετική.

β) Είναι αναμενόμενο οι πολίτες να ζητούν από τον ΣΥΡΙΖΑ συγκεκριμένες απαντήσεις στα πάντα και μάλιστα με χρονοδιάγραμμα. Να σημειώσουμε ότι σε μεγάλα κρίσιμα ζητήματα όπως η Παιδεία, δεν θα κάνουμε αυτό που έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν οι μνημονιακές κυβερνήσεις, που κατάργησαν το δημόσιο διάλογο και παίρνουν τις αποφάσεις τους σε κλειστά γραφεία. Εμείς ως Αριστερά θα προτάξουμε το δημόσιο διάλογο και με συμμετοχικές διαδικασίες θα προχωρήσουμε στην κατάρτιση του αναλυτικού κυβερνητικού προγράμματος.

γ) Τέλος, εμείς υπολογίζουμε και «διαβάζουμε», αλλά δεν σερνόμαστε πίσω από τις δημοσκοπήσεις. Δεν θα αλλοιώσουμε το πρόγραμμά μας και τη φυσιογνωμία μας για δημοσκοπικά οφέλη. Δεν θα κρύψουμε από τους πολίτες ότι η αλλαγή πολιτικής και όχι απλώς κομμάτων ή προσώπων, θα είναι μια συγκρουσιακή κατάσταση που απαιτεί τη συμμετοχή και τη δράση όλων των πολιτών που πλήττονται από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Είμαστε σίγουροι ότι οι πολίτες θα εκτιμήσουν και τη συνέπεια και τους αγώνες μας και θα θελήσουν να συστρατευθούν μαζί μας για τη σωτηρία και την ανόρθωση της χώρας.